Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2015

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΕΛΕΓΕΙΑ, ΞΕΝΟΦΑΝΗΣ

Προς συμποσιαστάς

Ο Ξενοφάνης από την Κολοφώνα είναι ο πρώτος Ίωνας στοχαστής από το έργο του οποίου σώζονται εκτεταμένα αποσπάσματα. Χαρακτηριστικό της ποίησής του είναι το διδακτικό στοιχείο, ενώ μεγάλη επίδραση άσκησαν οι θεολογικές του αντιλήψεις και κυρίως η κριτική του στον ανθρωπομορφισμό (σύμφωνα με τον Ξενοφάνη ο θεός είναι ένας, τέλειος, αιώνιος και δεν έχει μορφή ούτε ανθρώπου ούτε ζώου). Η συμποτική ελεγεία που ακολουθεί αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να οργανώνονται τα εορταστικά συμπόσια. Αποτελείται από δύο μέρη: στο πρώτο (στ. 1-12) περιγράφεται μια σκηνή συμποσίου, στο οποίο υπάρχει άφθονο κρασί, φαγητό και τραγούδι· στο δεύτερο μέρος (13-24) τονίζεται ότι οι προηγούμενες ετοιμασίες πρέπει να συνοδεύονται από συμπεριφορά αρμόζουσα προς τους θεούς και την περίσταση. Στο πρώτο μέρος κυριαρχεί η έννοια της καθαρότητας (το δείπνο, τα χέρια, οι κύλικες είναι "καθαρά", η ευωδία του λιβανιού είναι"αγνή"), ενώ στο δεύτερο μέρος το βάρος μετατίθεται στην ευσέβειακαι στην ευπρέπεια. Από τις υλικές συνθήκες μεταβαίνουμε στις πνευματικές ιδιότητες, για να καταλήξει το ποίημα με τη χαρακτηριστική λέξη ἀγαθήν.΄Οπως έχει παρατηρηθεί, «αυτή η προοδευτική εξύψωση του συναισθήματος, που συμβολίζεται επιδέξια με την ανοδική κίνηση από το πάτωμα (στ. 1) στο τραπέζι (στ. 9), στο σπίτι (12), στην ανθρώπινη υπεροχή (στ. 20), στο σεβασμό προς τους θεούς (στ. 24), δίνει στο ποίημα το διδακτικό του χαρακτήρα· αποτελεί μιαν άσκηση στην ηθική ευαισθητοποίηση». Το ποίημα απευθύνεται σε ανθρώπους που δεν έχουν πλήρη συνείδηση της αρετής που πρέπει να χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά τους, γεγονός που καθιστά απίθανη την υπόθεση ότι γράφτηκε για το τελετουργικό δείπνο ενός ομίλου (θιάσου,) οπαδών του Πυθαγόρα ή του Παρμενίδη.

Απόσπασμα 1

νῦν γὰρ δὴ ζάπεδον καθαρὸν καὶ χεῖρες ἁπάντων
καὶ κύλικες· πλεκτοὺς δ᾽ ἀμφιτιθεῖ στεφάνους,
ἄλλος δ᾽ εὐῶδες μύρον ἐν φιάλῃ παρατείνει·
κρητὴρ δ᾽ ἕστηκεν μεστὸς ἐυφροσύνης·
5 ἄλλος δ᾽ οἶνος ἑτοῖμος, ὃς οὔποτέ φησι προδώσειν,
μείλιχος ἐν κεράμοις, ἄνθεος ὀζόμενος·
ἐν δὲ μέσοις ἁγνὴν ὀδμὴν λιβανωτὸς ἵησιν,
ψυχρὸν δ᾽ ἐστὶν ὕδωρ καὶ γλυκὺ καὶ καθαρόν·
παρκέαται δ᾽ ἄρτοι ξανθοὶ γεραρή τε τράπεζα
10 τυροῦ καὶ μέλιτος πίονος ἀχθομένη·
βωμὸς δ᾽ ἄνθεσιν ἀν τὸ μέσον πάντῃ πεπύκασται,
μολπὴ δ᾽ ἀμφὶς ἔχει δώματα καὶ θαλίη.
χρὴ δὲ πρῶτον μὲν θεὸν ὑμνεῖν εὔφρονας ἄνδρας
εὐφήμοις μύθοις καὶ καθαροῖσι λόγοις,
15 σπείσαντάς τε καὶ εὐξαμένους τὰ δίκαια δύνασθαι
πρήσσειν· ταῦτα γὰρ ὦν ἐστι προχειρότερον,
οὐχ ὕβρεις· πίνειν δ᾽ ὁπόσον κεν ἔχων ἀφίκοιο
οἴκαδ᾽ ἄνευ προπόλου μὴ πάνυ γηραλέος.
ἀνδρῶν δ᾽ αἰνεῖν τοῦτον ὃς ἐσθλὰ πιὼν ἀναφαίνει,
20 ὡς ᾖ μνημοσύνη καὶ τόνος ἀμφ᾽ ἀρετῆς,
οὔ τι μάχας διέπειν Τιτήνων οὐδὲ Γιγάντων
οὐδὲ ‹ › Κενταύρων, πλάσμα‹τα› τῶν προτέρων,
ἢ στάσιας σφεδανάς· τοῖς οὐδὲν χρηστὸν ἔνεστιν·
θεῶν ‹δὲ› προμηθείην αἰὲν ἔχειν ἀγαθήν.

***
Τώρα το δάπεδο, τα χέρια όλων και οι κύλικες, τα πάντα είναι καθαρά. Ο ένας βάζει στα κεφάλια μας πλεκτά στεφάνια, ο άλλος μας προσφέρει σε απλόχωρη φιάλη μύρα.1 Στέκει ο κρατήρας ξέχειλος από οινωπή χαρά. [5] Και άλλο κρασί ετοιμασμένο, «ποτέ δεν θα σας λείψω» βεβαιώνει, γλυκύ ποτό μέσα σε πήλινα δοχεία και μοσχομυρίζει άνθη. Από το κέντρο αφήνει το λιβάνι την εξαγνιστήριά του ευωδιά. Ψυχρό, γλυκύ και καθαρό είναι το νερό. Πλάι μας βρίσκονται ροδοκοκκινισμένα ψωμιά και πλούσια στρωμένο τραπέζι, [10] βαριά φορτωμένο με παχύρρευστο μέλι και λιπαρό τυρί. Στη μέση ο βωμός, ολόκληρος με άνθη σκεπασμένος. Αχολογά το αρχοντικό από το χορό και το τραγούδι. Πρέπει πρώτα απ᾽ όλα καλόγνωμοι να υμνούμε τον θεό με αφηγήσεις επαινετικές και στοχασμούς ανεπίληπτους. [15] Ας κάνουμε σπονδές και ας ευχηθούμε στο χέρι μας να είναι η πραγμάτωση του δίκιου (-αυτό είναι το σωστότερο απ᾽ όλα). Όχι απρέπειες. Να πίνεις, αλλά να μπορείς σπίτι πιωμένος να γυρνάς χωρίς να σε υποβαστάζει υπηρέτης, αν βέβαια δεν είσαι πολύ γέρος πια. Να επαινείς τον πότη που μιλά για πράγματα ευγενή [20] -την αρετή πρέπει να θυμόμαστε και να υμνούμε. Να μην μιλάνε τα ποιήματά μας για Γίγαντες, Τιτάνες και Κενταύρους, ψευδολογήματα των αρχαίων ποιητών.2 Μιλιά για τον εμφύλιο σπαραγμό.3 Όλα αυτά σε τίποτε δεν ωφελούν. Πάντοτε το καλύτερο πρέπει να σκεφτόμαστε για τους θεούς.
-------------
1 Οι συχνές αναφορές σε άνθη και μυρωδιές (στ. 2, 3, 6, 7, 11) αποσκοπούν στο να μεταδώσουν την εντύπωση της ατμόσφαιρας του εορταστικού συμποσίου.
2 Εννοείται ίσως κυρίως η Θεογονία του Ησιόδου. Στην αρχαιότητα γνωρίζουμε επίσης ότι υπήρχαν επικά ποιήματα που έφεραν τον τίτλο Γιγαντομαχία και Τιτανομαχία. Τέτοιου είδους διηγήσεις κατά τον Ξενοφάνη δεν διαδίδουν μόνο λανθασμένες θεολογικά απόψεις, αλλά αποτελούν και από παιδαγωγική άποψη αρνητικά παραδείγματα.
3 Ο ποιητής μπορεί να αναφέρεται είτε στους πολέμους μεταξύ θεών που μνημονεύθηκαν προηγουμένως είτε σε εμφύλιους πολέμους μέσα στις πόλεις.
 

Η ψυχολογική βία στα παιδιά

Είναι γνωστό πως υπάρχουν διάφορες μορφές βίας με πιο συχνές τη σωματική και τη σεξουαλική κακοποίηση. Ας δούμε γενικότερα τι ακριβώς είναι η βία. Η βία λοιπόν ορίζεται ως εξής: οποιαδήποτε παράνομη πράξη, παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε άτομο από άλλο άτομο ή ομάδα ατόμων και περιλαμβάνει και τη βία που ασκείται με σκοπό την επίτευξη σεξουαλικής επαφής χωρίς τη συγκατάθεση του θύματος, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευθερίας του.

Μια μορφή της βίας είναι και η ψυχολογική. Όσον αφορά στα παιδιά η ψυχολογική βία αναφέρεται στο σύνολο συγκεκριμένων συμπεριφορών ενός γονέα προς το παιδί του αλλά μπορεί να αφορά και στη συμπεριφορά κάποιου άλλου προσώπου που συμμετέχει στην ανατροφή και στην ανάπτυξή του.
Μάλιστα η ψυχολογική βία στα παιδιά μπορεί κάποιες φορές να έχει μακροπρόθεσμα μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο σε σχέση με τη σωματική και τη σεξουαλική κακοποίηση, καθώς επηρεάζει τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους, την ποιότητα των διαπροσωπικών τους σχέσεων και γενικότερα την εξέλιξη της ψυχικής τους υγείας ως ενήλικες.
 
 Η ψυχολογική βία στα παιδιά εκτός από τους γονείς μπορεί να εκδηλωθεί από τη γιαγιά και τον παππού, τους καθηγητές, συμμαθητές ή ομάδες παιδιών-συμμορίες στον χώρο του σχολείου ή και σε εξωσχολικούς χώρους όπου κινείται το παιδί, τα μεγαλύτερα αδέρφια και άτομα που αναλαμβάνουν επί πληρωμή τη φροντίδα των παιδιών όταν οι γονείς απουσιάζουν από το σπίτι.
 
Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι ακριβώς είναι η ψυχολογική βία απέναντι στα παιδιά ας δούμε παρακάτω ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα της αντίστοιχης κακοποίησης:
  •  Αρνητική κριτική και σύγκριση με άλλα παιδιά (π.χ. "ο Γιώργος τα πάει περίφημα στο σχολείο, ενώ οι δικοί σου βαθμοί πιάνουν πάτο μόνιμα").
  •  Οι έντονοι διαπληκτισμοί μεταξύ των γονέων που περιλαμβάνουν ύβρεις και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς ενώπιον των παιδιών.
  •  Η τιμωρία χωρίς αυτή να ακολουθείται από κάποια λογική εξήγηση.
  •  Ο έντονος τόνος της φωνής και οι υστερίες.
  •  Η γελοιοποίηση και τα κοροϊδευτικά σχόλια απέναντι στα παιδιά.
  •  Η συμπεριφορά απαξίωσης (π.χ. "δεν περιμένω από σένα ποτέ να κάνεις κάτι σωστά").
  •  Η περιφρόνηση (π.χ. "από πότε τολμάς να έχεις άποψη εσύ").
  •  Ο χλευασμός για τα συναισθήματά του (π.χ. "γιατί κλαψουρίζεις, τα μωρά μόνο κάνουν έτσι").
  •  Τα διπλά μηνύματα (π.χ. "βγες με τους φίλους σου αφού εμένα δε με λογαριάζεις που θα μείνω μόνη μου").
  •  Η απομόνωση.
  •  Η παρεμπόδιση της επικοινωνίας με έναν γονέα σε περίπτωση διαζυγίου και τα αρνητικά σχόλια και οι κατηγορίες για τον γονέα που δεν είναι παρών στη ζωή του παιδιού.
  •  Η στέρηση της τροφής.
  •  Οι ακραίες τιμωρίες (π.χ. το κλείσιμο του παιδιού σε ένα σκοτεινό δωμάτιο).
  •  Η παραμέληση των αναγκών του (π.χ. η άρνηση της αγκαλιάς).
  •  Οι προσβολές για το φύλο του παιδιού (π.χ. "τι άντρας είσαι εσύ που ακούς τέτοια μουσική και φοράς σκουλαρίκια").
Η ψυχολογική κακοποίηση μπορεί να σημαδέψει σημαντικά ένα παιδί, να τραυματίσει σε βάθος την ευάλωτη και αθώα ψυχή του και να προκαλέσει κατ' επέκταση ορισμένες από τις ακόλουθες συνέπειες:
  • Δυσκολίες συγκέντρωσης και χαμηλή σχολική επίδοση
  • Διαταραχές ύπνου και συχνούς εφιάλτες.
  • Διατροφικές διαταραχές (ψυχογενή βουλιμία ή ανορεξία).
  • Κατάθλιψη και αυξημένο άγχος.
  • Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
  • Παραβατική και βίαιη συμπεριφορά.
  • Τάσεις αυτοκαταστροφής και αυτοτραυματισμού.
  • Χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών.
Αξίζει να τονίσουμε πως η ψυχολογική κακοποίηση αναφέρεται στο σύνολο των συμπεριφορών που αναφέρθηκαν παραπάνω και όχι σε μεμονωμένα περιστατικά που μπορεί να συμβούν σε κάθε οικογένεια όταν οι γονείς είναι κάποια στιγμή ιδιαίτερα φορτισμένοι συναισθηματικά.
 
Και επειδή ως γνωστό δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές για ιδανικούς γονείς, όταν κάνουν κάποιο λάθος χειρισμό μπορούν να το παραδεχτούν, να ζητήσουν συγνώμη από το παιδί, να συζητήσουν μαζί του και να προσπαθήσουν να του εξηγήσουν τους λόγους που φέρθηκαν άσχημα και να του δείξουν πως ειλικρινά μετάνιωσαν με μια μεγάλη αγκαλιά γεμάτη στοργή, αγάπη και αποδοχή. Οι συγκρούσεις και οι διαφορές ανάμεσα στα παδιά και στους γονείς είναι αναπόφευκτες, το σημαντικό είναι ωστόσο να καταλήγουν σε συμμαχία και όχι σε πόλεμο.

Τι είναι αγάπη, και τι δεν είναι

learning-to-love-myselfΕφόσον γνωρίζουμε τι είναι, μπορούμε να την αναγνωρίσουμε και να την επιδιώξουμε.

Η αγάπη είναι μια δύναμη της φύσης. Ωστόσο, όσο και να το θέλουμε, δεν μπορούμε να τη προστάξουμε ούτε να την απαιτήσουμε ή να την απομακρύνουμε, περισσότερο από ό, μπορούμε να προστάξουμε το φεγγάρι, τα αστέρια, τον άνεμο ή τη βροχή να έρχονται και να φεύγουν σύμφωνα με τις επιθυμίες μας. Μπορεί να έχουμε κάποια περιορισμένη ικανότητα να επηρεάζουμε τον καιρό, όμως αυτό συμβαίνει θέτοντας σε κίνδυνο την οικολογική ισορροπία του πλανήτη.

Η αγάπη είναι κάτι μεγαλύτερο από εμάς. Μπορούμε να προσκαλέσουμε την αγάπη, αλλά δεν μπορούμε να υπαγορεύσουμε πώς, πότε και πού θα εκφραστεί. Θα θέλαμε να επιλέγουμε αν θα παραδοθούμε ή όχι στην αγάπη, αλλά στο τέλος η αγάπη θα μας χτυπήσει σαν αστραπή, απρόβλεπτα και αδιάψευστα. Μπορεί ακόμα να βρεθούμε στην θέση να αγαπάμε ανθρώπους που δεν μας αρέσουν καθόλου. Η αγάπη δεν έρχεται με όρους και προϋποθέσεις. Όπως και ο ήλιος, η αγάπη ακτινοβολεί ανεξάρτητα από τους φόβους και τις επιθυμίες μας.

Η αγάπη είναι δωρεάν. Δεν δύναται να αγοραστεί, να πωληθεί, ή να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε κάποιον να μας αγαπήσει, ούτε μπορούμε να το αποτρέψουμε, ακόμα και αν τον δελεάσουμε με οποιοδήποτε χρηματικό ποσό. Η αγάπη δεν μπορεί να φυλακιστεί, ούτε μπορεί να νομοθετηθεί. Η αγάπη δεν έχει υλική υπόσταση, δεν είναι εμπόρευμα, ούτε εμπορεύσιμη πηγή ενέργειας. Δεν έχει επικράτεια, σύνορα, μετρήσιμη μάζα.

Μπορεί κάποιος να αγοράσει ερωτικούς συντρόφους, ακόμη και σύζυγο. Ο γάμος γίνεται για το νόμο, τους κανόνες, τα δικαστήρια και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας. Η τιμή του γάμου και ή προίκα στο παρελθόν, αλλά και η διατροφή και η προγαμιαία συμφωνία στο παρόν, καταστούν σαφές ότι ο γάμος είναι ένα συμβόλαιο. Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο γάμος μπορεί να μην υποκρύπτει πραγματική αγάπη.

Η σεξουαλική διέγερση και ικανοποίηση, είτε μέσω των δακτύλων, του στόματος, αντικειμένων, παιχνιδιών με τη φαντασία, μαστιγίων και αλυσίδων, ή απλά σεξουαλικής επαφής, μπορεί πράγματι να αγοραστεί και να πωληθεί. Όμως η αγάπη δεν μπορεί να πωληθεί. Θα μπορούσε κάποιος να αγοράσει την πίστη, τη συντροφικότητα, την προσοχή, ίσως ακόμη και τη συμπόνια, αλλά η αγάπη δεν μπορεί να αγοραστεί. Ένας οργασμός μπορεί να αγοραστεί, αλλά η αγάπη δεν μπορεί. Έρχεται ή φεύγει, με τη δικιά της θέλησή και χρονοδιάγραμμα, και δεν λαμβάνει υπόψιν το σχεδιασμό κανενός ανθρώπου.

Η αγάπη δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ανταμοιβή. Ούτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τιμωρία. Μόνο κάτι άλλο που θα μασκαρευόταν σε αγάπη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως δέλεαρ ή δόλωμα, αλλά τίποτα δεν θα είναι αληθινό αν δεν πηγάζει από την καρδιά.

Αυτό δεν σημαίνει ότι στο όνομα της αγάπης επιτρέπονται καταστροφικές και βάναυσες συμπεριφορές. Η αγάπη επιζητάει τη δικαιοσύνη και επαναστατεί όταν πρόκειται να συμβεί κάτι κακό. Υποδεικνύει τις συνέπειες που προκαλούνται όταν πληγώνουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους. Αφήνει χώρο για να εκφραστούν συναισθήματα όπως ο θυμός, η θλίψη, και ο πόνος, προκειμένου να μπορέσουν να απελευθερωθούν. Αλλά η αγάπη δεν λειτουργεί καταστροφικά αν δεν πάρει αυτό που θέλει. Δεν λέει, άμεσα ή έμμεσα, "Αν είσαι κακό αγόρι, η μαμά, δεν θα σ 'αγαπάει πια." Ούτε λέει, «Το κοριτσάκι του μπαμπά δεν το κάνει αυτό." ή "Εάν θέλεις να σ' αγαπώ θα πρέπει να μου φέρεσαι πάντα ωραία, ή να κάνεις ό, τι θέλω, ή ποτέ να μην αγαπήσεις οποιονδήποτε άλλο, ή να υποσχεθείς ότι ποτέ δεν θα με αφήσεις."

Η αγάπη νοιάζεται για το τι συμβαίνει σ' εσένα και στους άλλους γιατί γνωρίζει ότι όλοι είμαστε αλληλένδετοι. Από τη φύση της είναι συμπονετική και δείχνει κατανόηση. Γνωρίζει ότι ο "άλλος" είναι ένα διαφορετικό άτομο. Αυτή είναι η αληθινή φύση της αγάπης, και δεν μπορεί να αλλοιωθεί ούτε να ανασταλλεί. Η αγάπη σέβεται την αυτοκυριαρχία της κάθε ψυχής. Έχει το δικό της δίκαιο.

Οι άνθρωποι είναι πιο σημαντικοί από τα χρήματα

Μερικές φορές χρειάζεται να «φάει» κανείς μια δυνατή κλωτσιά για να συνειδητοποιήσει ότι οι άνθρωποι είναι πιο σημαντικοί από τα πράγματα. Κινδυνεύεις να γίνεις ένα θύμα πρώτης γραμμής, αν έχεις σε μεγαλύτερη προτεραιότητα την απόκτηση υλικών αγαθών και όχι την ανθρώπινη ζωή, ιδιαίτερα τη δική σου.
    
Αν αφιερώσεις τον εαυτό σου σε πράγματα, γεγονότα, ή χρήματα, το πιο πιθανό είναι να απογοητευτείς βαθιά.
 
Εκείνοι που προσανατολίζονται αποκλειστικά και μόνο στα πράγματα, έχουν μεγάλες δυσκολίες στις σχέσεις τους με τους άλλους ανθρώπους.
Βρίσκουν ότι η κουβέντα με τους άλλους ανθρώπους είναι αγγαρεία – και γι’ αυτό τις περισσότερες φορές προτιμούν να μιλούν στους άλλους, αντί με τους άλλους, να τους διατάζουν και να τους χρησιμοποιούν, προκειμένου να αποκτήσουν πράγματα.
Οι άνθρωποι που εισπράττουν τις διαταγές ενοχλούνται απ’ τις προσπάθειες του άλλου να τους μεταβάλλει σε συναισθηματικούς δούλους και προτιμούν να μένουν μακριά από τον «άνθρωπο των αντικειμένων», που στρέφεται έτσι όλο και πιο πολύ στα πράγματα, επαναλαμβάνοντας αιώνια τον κύκλο αυτό.
 
Τελικά, ο «άνθρωπος των αντικειμένων» μένει μόνος του, μη έχοντας παρά τα αντικείμενα για παρηγοριά.
Όμως τα πράγματα δεν μπορούν να σε παρηγορήσουν: είναι στείρα, νεκρά, χωρίς αγάπη. Τα πράγματα δεν μπορούν να ανταποδώσουν την αγάπη σου – κι έτσι, οι τελικές απολαβές της υπερβολικής αφοσίωσης στην επιτυχία και την απόκτηση αγαθών, είναι η μοναξιά και η απογοήτευση.
 
Το σημαντικότερο αγαθό στον κόσμο είναι οι άνθρωποι και τα ζωντανά πλάσματα.
Αν δεν νιώθεις γύρω σου τη ζωή να σφύζει κι εσύ να συμμετέχεις σε αυτή, δεν έχεις καμία δυνατότητα χαράς. Αν χανόταν η ζωή από τη γη, τίποτα στον κόσμο δεν θα είχε και δε θα έδινε νόημα. Η ζωή είναι το μόνο πράγμα που μετράει.
Αν βλέπεις ότι θυσιάζεις καθημερινά τις ανθρώπινες σχέσεις, με αντάλλαγμα τον υλικό πλούτο, τα χρήματα και την κοινωνική θέση, ρώτησε τον εαυτό σου τι πραγματικά θα σου εξασφαλίσει η κατοχή τέτοιων πραγμάτων.
Αν δεν έχεις ανθρώπους ν’ αγαπήσεις και να σ’ αγαπήσουν, αν έχεις χάσει κάθε συναίσθημα απέναντι στη ζωή, τότε όλα τα αποκτήματά σου είναι «στάχτη».
Δες κριτικά την αντίληψη, που σου υπαγορεύει ότι χρειάζεσαι όλο και περισσότερα πράγματα, για να βελτιώσεις την ποιότητα της ζωής σου.
Πολλοί πλούσιοι άνθρωποι μιλούν με νοσταλγία για τις φτωχές, στερημένες εποχές της ζωής τους, τότε που ήξεραν να απολαμβάνουν τα απλά πράγματα, τότε που μπορούσαν ακόμη να πιστέψουν σε μια αγάπη· που να μη φέρει πάνω της τη «σφραγίδα» του χρήματος.
 
Δε χρειαζόμαστε μεγάλα πλούτη για να νιώσουμε ευτυχισμένοι.
Κοιτάξτε τα μικρά παιδιά, όταν δεν τα έχουν «χαλάσει». Δε χρειάζονται ούτε χρήματα, ούτε παιχνίδια, ούτε τίποτα. Άφησέ τα μόνα τους και θα δεις πώς χαίρονται που είναι ζωντανά.
Το ίδιο μπορείς κι εσύ, φτάνει να είσαι πρόθυμος να αντιστρέψεις τις προτεραιότητές σου και να δώσεις έμφαση σ’ αυτό που πραγματικά αξίζει· στη ζωή.

OI ΜΕΤΕΩΡΙΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Οι μετεωρίτες αποτέλεσαν και αποτελούν όχι μόνο αντικείμενο λατρείας & θαυμασμού από την προϊστορία έως σήμερα, αλλά και ένα χρηστικό μέσο στην προσπάθειά του ανθρώπου για επιβίωση. Μέσω του καθαρού μετάλλου που του προσέφεραν, χρησίμευσαν στην δημιουργία οπλών, και στην καλύτερη αντιμετώπιση του αρχέγονου εχθρικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούσε και εξελίσσονταν. Μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα Ευρωπαίοι μελετητές συνειδητοποίησαν ότι οι μύθοι & οι δοξασίες που αναφέρονταν στα μετέωρα & στους μετεωρίτες προϋπήρχαν των γνωστών αρχαίων πολιτισμών και αναφέρονταν ήδη από την εποχή των πρωτόγονων ανθρώπων.

 Αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν στην Αμερική εδώ και πάνω από δέκα χιλιάδες χρόνια το μετεωριτικό μέταλλο για την δημιουργία εργαλείων και όπλων όπως θα δούμε παρακάτω. Ο ερχομός τους στην γη αποτελούσε πολλές φορές αφορμή και λειτουργούσε ως προάγγελος των γεγονότων που αυτοκράτορες, βασιλείς, στρατηγοί & θρησκευτικοί ηγέτες σκόπευαν να επιβάλλουν, σημαδεύοντας την ιστορία των λαών τους.

Τι πιο εντυπωσιακό άλλωστε από μία εξαιρετικά φωτεινή βολίδα σε κάθοδο, με ταχύτητα που ξεπερνά τα 40χλμ. το δευτερόλεπτο, που συνοδεύονταν πάντοτε από ηχητικά φαινόμενα που ξεπερνούσαν κατά πολύ το φράγμα του ήχου και γινόταν αντιληπτά από πολύ μεγάλες αποστάσεις – περισσότερο από 250χλμ.- προκαλώντας τον φόβο, το θαυμασμό και δημιουργώντας την εντύπωση ότι επρόκειτο για οιωνούς που δίνονταν στους ανθρώπους και είχαν θεϊκή προέλευση.
Στην Αρχαία Ελλάδα είχαν την ονομασία κεραύνιοι λίθοι, διότι οι Έλληνες πίστευαν ότι οι λίθοι αυτοί έπεφταν στη γη υπό την μορφή κεραυνών. Αργότερα ο Πλίνιος τους αναφέρει σαν Lapis Fulminis, και σημειώνει πως οι λίθοι αυτοί κατά την πτώση τους, έσχιζαν δένδρα και βράχους, και φόνευαν ανθρώπους και ζώα. Στην λαϊκή γλώσσα είχαν την ονομασία «αστροπελέκια» ή «σπεκλάρια». Στην κατηγορία των κεραύνιων λίθων, κατατάσσεται και ο όρος «βαίτυλοι». Οι βαίτυλοι είχαν σχήμα τσεκουριού, κώνου ή παραλληλεπιπέδου, και ήταν αντικείμενο στην «λιθολατρεία», κυρίως στους σημιτικούς λαούς.

Στην Παλαιά Διαθήκη (Γένεσις Κεφάλαιον ΚΗ) αναφέρεται η λατρεία των λίθων στην περιγραφή του ονείρου του Ιακώβ. Ο Ιακώβ, αποκοιμήθηκε σε ένα λίθο, και είδε σε όνειρο μία σκάλα όπου ανεβοκατέβαιναν άγγελοι. Ο Ιακώβ συνομίλησε με τον Θεό, και μόλις ξύπνησε, απέδωσε την συνομιλία του με τον Θεό, στον λίθο που χρησιμοποίησε ως προσκέφαλο. Τον λίθο αυτόν αργότερα τον μετέτρεψε σε βωμό. Οι βαίτυλοι περιγράφονται επίσης στα παλαιά κείμενα σαν «αερόλιθοι, οίτινες έπιπτον περιφλεγείς εκ του ουρανού».

Ο Αισχύλος αναφέρει στον Προμηθέα Δεσμώτη, ότι κάθε φορά που ο Δίας εκνευρίζονταν με τους ανθρώπους , εξαπέλυε βροχή από πέτρες κάτω στην γη. Σύμφωνα με τον Ρωμαίο επικό ποιητή Βιργίλιο στην Αινειάδα περιγράφεται μία πύρινη βολίδα που αποτέλεσε μήνυμα από τους θεούς για την επικείμενη πτώση της Τροίας .

Κατά την αρχαιότητα οι άνθρωποι παρομοίαζαν βολίδες και μετέωρα στην Μέση Ανατολή με διάφορα ζώα , όπως λιοντάρια, σκύλους και τσακάλια, στην αρχαία Ελλάδα με γίδες , στις γερμανικές φυλές περιγράφονται ως φίδια και δράκοντες ή ακόμα μπορούσαν να πάρουν και την μορφή ζωόμορφων δαιμόνων. Στην Μεσοποταμία ο Βjorkman αναφέρει ότι δεν έχουν βρεθεί ως τώρα αποδείξεις πως οι μετεωρίτες θεωρούνταν ως ιδιαίτερης αξίας αντικείμενα, άλλωστε οι Μεσοποτάμιοι δεν είχαν αναγνωρίσει καμία άμεση σχέση μεταξύ των μετεώρων & των μετεωριτών.

Σε αντίθεση στην ελληνορωμαϊκή εποχή η λατρεία των μετεωριτών πρέπει να θεωρείται ως δεδομένη, μια και αναφέρετε από αρκετούς ιστορικούς και χρονογράφους της εποχής, καθώς είναι και αποτυπωμένη σε πληθώρα αρχαίων νομισμάτων & μεταλλίων από τον 3 Π.Χ. έως και τον 3 Μ.Χ. αιώνα. Το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα σε ορισμένα αρχαιοελληνικά νομίσματα είναι ο Ομφαλός , ένα κυλινδρικό βάθρο του οποίου το επάνω μέρος σχηματίζει ένα ημισφαίριο ή ένα κώνο όπου στηρίζονταν μία ιερή πέτρα, πολλές φορές ένας μετεωρίτης. Μάλιστα σύμφωνα με ορισμένους Κλασικούς μελετητές, όπως ο H. A. Newton (1897) από το Yale η σχηματική παράσταση από πτυχές και κοιλότητες στην επιφάνεια των περισσότερων ομφαλών ήταν καλλιτεχνική αναπαράσταση της επιφάνεια ενός σιδηρομετεωρίτη που είναι γεμάτη με κοιλότητες (regmaglypts), αποτέλεσμα της πορείας του μέσα από την γήινη ατμόσφαιρα. Ακόμα και ο O.C. Farrington (1900), έφορος του Field Columbian Museum of Meteorites συμφωνούσε με την άποψη αυτή.

Γνωστές τοποθεσίες όπου υπάρχουν πιθανές αναφορές σχετικά με την λατρεία μετεωριτών στην Αρχαία Ελλάδα είναι ο Ναός της Άρτεμης στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, ο οποίος είχε κατονομαστεί τον 2 Π.Χ. αιώνα ως ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου. Σύμφωνα με την παράδοση το προσωπείο της Θεάς Άρτεμις είχε πέσει από τον ουρανό. Αργυροχόοι στην Έφεσο είχαν κατασκευάσει ομοιώματα της πέτρας αυτής από πολύτιμα μέταλλα και ορυκτά. Σύμφωνα με τον Wainwright οι επικουρικοί ναοί της Άρτεμις στην Πέργη, την Πόβλα και την Πισιδία αντικαθιστούσαν και αντιπροσώπευαν τον μετεωρίτη της Εφέσου.

Στην Μικρά Ασία υπήρχαν τρεις ναοί αφιερωμένοι στην Θεά Αφροδίτη , οι οποίοι είχαν σύνδεση με πιθανούς μετεωρίτες, ο ένας ήταν στα Άβακα μία ιερή τοποθεσία όχι μακριά από την Βίβλο , όπου αναφέρεται ότι αποτελούσε την δεύτερη τοποθεσία. Στο νησί της Πάφου κοντά στην Κύπρο αναφέρεται ότι βρίσκονταν η τρίτη τοποθεσία. Τα Άβακα θεωρήθηκαν ως ιερός τόπος από τότε που η έπεσε η Ουρανία Αφροδίτη με την μορφή «φωτιάς από ένα αστέρι». Η Αφροδίτη στους δύο άλλους ναούς που ήταν αφιερωμένοι σε αυτήν , στην Βίβλο και την Πάφο αντιπροσωπεύονταν και εδώ από έναν Ομφαλό, έναν επιμήκη κώνο μέσα σε ένα ναό με δύο κολόνες.
 
Τέλος στον ιερό ναό στους Δελφούς ο Ρωμαίος Παυσανίας γύρω στο 180 Μ.Χ. περιγράφει τον Ομφαλό που βρίσκονταν εκεί ως μία πέτρα μεσαίου μεγέθους , την οποία επάλειφαν με λάδι σε καθημερινή βάση και κατά την διάρκεια εορτών καλύπτονταν με μάλλινο περίβλημα. Σύμφωνα με τον μύθο που αναφερόταν στην τοποθεσία των Δελφών, ο Κρόνος είχε καταβροχθίσει και τους τέσσερις υιούς που του γέννησε η Ρέα (Κυβέλη) για να μην του πάρουν την εξουσία. Αλλά όταν γέννησε τον Δία του έδωσε να καταπιεί μία πέτρα αντί για το νεογέννητο βρέφος, προστατεύοντας έτσι το παιδί της.

 Σύμφωνα πάντοτε με την ελληνική μυθολογία όταν ο Δίας εκθρόνισε τον Κρόνο, αυτός ξέρασε την πέτρα , την οποία κατόπιν είτε ο Κρόνος είτε ο Δίας πέταξαν από τον ουρανό στη γη. Το σημείο που η πέτρα έπεσε χαρακτηρίστηκε ως το κέντρο της γης .

Ξέρεις από τι εξαρτάται ο αριθμός των οργασμών που έχεις;

Eρωτήσεις και απαντήσεις για τον οργασμό της γυναίκας

Η γυναίκα φτάνει πάντα σε οργασμό;

Μια γυναίκα χωρίς προβλήματα στο σεξ έχει μεν τη δυνατότητα του οργασμού, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η κάθε της σεξουαλική επαφή πρέπει υποχρεωτικά να καταλήγει σε οργασμό. Η επίτευξη του οργασμού κάθε φορά εξαρτάται από την επιθυμία της και την επιθυμία του συντρόφου της, όπως επίσης και από τον επαρκή ερεθισμό της στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή του αυνανισμού. Το άγχος και ο φόβος παραμορφώνουν την επιθυμία και καταστέλλουν τη διέγερση. Μια γυναίκα έχει επαρκή επιθυμία και διέγερση όταν νοιώθει ψυχοσυναισθηματικά ολοκληρωμένη και ασφαλής, ενώ παράλληλα εισπράττει το σεβασμό, το ενδιαφέρον και την ερωτική επιθυμία του συντρόφου της.

Σε σχέση με τον άντρα, η γυναίκα έχει το προνόμιο περισσότερων οργασμών σε μια σεξουαλική επαφή.

Ο αριθμός αυτός (1 έως 5 συνήθως) μπορεί να αλλάζει κάθε φορά και ο πρώτος οργασμός είναι πάντα πιο έντονος. Η δυνατότητα αυτή της γυναίκας να έχει περισσότερους οργασμούς πολλές φορές την οδηγεί στο κυνήγι των πολλών οργασμών, κάτι που μπορεί να της προκαλέσει μεγαλύτερο άγχος και λιγότερη απόλαυση. Ο λόγος για τον οποίο πολλοί ασχολούνται με τον αριθμό των οργασμών, οφείλεται στο γεγονός ότι αποτελεί στοιχείο που μπορεί να μετρηθεί με αριθμούς, σε αντίθεση με την ποιότητα του οργασμού, για την οποία δεν υπάρχει αντικειμενική βαθμολογία...

Τι είναι η ανοργασμία;

Ανοργασμία είναι η μόνιμη ή συχνά επαναλαμβανόμενη καθυστέρηση ή απουσία του οργασμού μετά από μια φάση φυσιολογικής σεξουαλικής διέγερσης. Απαραίτητη δηλαδή προϋπόθεση για να μιλάμε για ανοργασμία είναι η παρουσία ερωτικών παιχνιδιών και περιπτύξεων, η διείσδυση του πέους στον κόλπο με επαρκή στύση και για ικανό χρονικό διάστημα, ή η επαρκής διέγερση της γυναίκας με τον αυνανισμό. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αξιολογείται αν η οργασμική ικανότητα της γυναίκας είναι μικρότερη από αυτή που θα δικαιολογούσε η ηλικία της, η σεξουαλική της εμπειρία και η ερωτική της επιθυμία. Η ανοργασμία διακρίνεται σε πρωτοπαθή, δευτεροπαθή και εκλεκτική. Η πρωτοπαθής ανοργασμία χαρακτηρίζεται από την απουσία οργασμού από την αρχή της ερωτικής ζωής της γυναίκας. Η δευτεροπαθής ανοργασμία χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση του προβλήματος μετά από μια περίοδο φυσιολογικής οργασμικής λειτουργίας. Δηλαδή, η γυναίκα με δευτεροπαθή ανοργασμία δεν είχε πάντα το πρόβλημα της απουσίας οργασμού. Τέλος, η ανοργασμία χαρακτηρίζεται εκλεκτική όταν δεν εμφανίζεται σε όλες τις συνθήκες, αλλά εξαρτάται από το σεξουαλικό σύντροφο, τον τόπο της σεξουαλικής επαφής, και άλλες ανάλογες συνθήκες

Από τι εξαρτάται ο αριθμός των οργασμών;

Ο αριθμός των οργασμών εξαρτάται κυρίως από τον τύπο του οργασμού της κάθε γυναίκας, σημαντικό όμως ρόλο παίζουν η ποιότητα της επαφής και η συμμετοχή του άνδρα. Μερικές γυναίκες έχουν την ιδιότητα να έχουν αλλεπάλληλους μικρούς οργασμούς, αντί του συνηθισμένου ενός. Άλλες πάλι γυναίκες που συνήθως έχουν έναν οργασμό, μπορούν κάποιες φορές να έχουν και ένα δεύτερο ή τρίτο, απομακρυσμένους χρονικά από τον πρώτο.Πολλές γυναίκες έχουν την ιδιότητα να φτάνουν σε οργασμό περισσότερες από μια φορές κατά τη διάρκεια μιας σεξουαλικής επαφής.

Ο πρώτος οργασμός είναι ο πιο έντονος, ενώ οι επόμενοι λιγότερο έντονοι, αλλά πολύ ευχάριστοι επίσης. Οι άντρες δεν μπορούν να έχουν περισσότερο από έναν οργασμό στη διάρκεια μιας σεξουαλικής επαφής επειδή το πέος χαλαρώνει αμέσως μετά την εκσπερμάτιση και μεσολαβεί πάντα κάποιος χρόνος μέχρι την επόμενη στύση.

Μαθήματα από εξειδικευμένο Σεξοθεραπευτή (sex coach) είναι το πρώτο βήμα για τέλεια απόλαυση!
 

Υπάρχει πάντα μια διέξοδος

Από νεαρή ηλικία, το άγχος μου ενστάλαξε μέσα μου την πεποίθηση ότι ήμουν παγιδευμένος, σχεδόν παντού όπου πήγαινα.

Πανικοβαλλόμουν και αναζητούσα μια έξοδο, ακόμη και αν δεν υπήρχε κανένας άμεσος κίνδυνος.

Αυτό μπορούσε να συμβεί σε ένα σπίτι φίλων, στο μανάβικο, και πάντα ανησυχούσα ότι δεν θα κατόρθωνα να βγω χωρίς νοιώσω αμήχανα.

Μέχρι σήμερα, ακόμα πρέπει να θυμίζω στον εαυτό μου ότι (εκτός από ακραίες περιπτώσεις προφανώς), υπάρχει πάντα μια διέξοδος.

Υπάρχει κάποιος που μπορώ να καλέσω.

Πολλές φορές, αν είμαστε αρκετά γενναίοι για να εκφράσουμε τις επιθυμίες μας για να κάνουμε ή να μην κάνουμε κάτι, τους ανθρώπους δεν τους πειράζει.

Δεν υπάρχει πρόβλημα αν πρέπει να φύγουμε νωρίς, αν το άγχος μας είναι πάρα πολύ υψηλό.

Νόμιζα ότι οι άνθρωποι θα θύμωναν μαζί μου ή θα νόμιζαν ότι έχω άγχος επειδή είμαι ιδιόρρυθμος.

Έχω μάθει ότι σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι είναι τόσο απορροφημένοι στις δικές τους ανασφάλειες που δεν προσέχουν τους άλλους.

Και οι άνθρωποι που παρατηρούν ότι είστε ανήσυχοι είναι αυτοί που νοιάζονται αρκετά για να τους αφήσετε να σας πλησιάσουν, να τους κάνετε ένα "ασφαλές άτομο."

Αν έχετε άγχος, ξέρετε για τι μιλάμε!

Άσχετα με το ποιο είναι το σενάριο, δεν χρειάζεται να παγιδευτείτε σε τίποτα - υπάρχει πάντα μια διέξοδος από οποιαδήποτε σχέση ή κατάσταση βρίσκεστε.

Το τέρας μέσα μου

Υπάρχει μια πλευρά στους περισσότερους από εμάς που πραγματικά μισούμε.

Είναι ένα μέρος του εαυτού μας που προσπαθούμε να κρύψουμε από τους άλλους, παλεύοντας με το τέρας μέσα μας μόνοι μας.

Πάλευα με κάτι πρόσφατα το οποίο δεν μου αρέσει καθόλου στον εαυτό μου, κάτι που παρουσιάζεται κάθε λίγο.

Δεν μπορούσα απλά να συνεχίσω να προσπαθώ να αντιμετωπίσω το θέμα αυτό μόνος μου, έπρεπε να απλώσω το χέρι, να προσευχηθώ για να μου δοθεί βοήθεια.

Ήταν ενοχλητικό, και ταπεινωτικό, αλλά μόλις παραδέχθηκα τις σκέψεις μου στους στενούς φίλους μου, ένιωσα ήδη καλύτερα.

Μερικές φορές το τέρας μέσα μας γίνεται πραγματικά βαρύ.

Μερικές φορές μπορούμε να παλέψουμε και να το νικήσουμε προσωρινά μόνοι μας, αλλά μερικές φορές πρέπει να δείξουμε στους άλλους την άσχημη πλευρά του εαυτού μας και να ζητήσουμε βοήθεια.

Αντί για κριτική από τη μικρή ομάδα των φίλων μου, εκείνοι μου είπαν πόσο τους ενθάρρυνε η ευαλωτότητα μου, και ότι τους έκανε να αισθανθούν πιο άνετα.

Σοκαρίστηκα.

Σήμερα, είμαι ευγνώμων για τους φίλους που βλέπουν το τέρας μέσα μου, το δέχονται, και με στηρίζουν στον πνευματικό αγώνα μου για να συνεχίσω να αγωνίζομαι εναντίον του.

Η ταυτότητά που σου δώσανε δεν είναι η πραγματικότητά σου...

mood_emotion_alone_trees_forests_nature_blonde_photography_model_women_female_girl… Ποτέ δεν κοίταξες μέσα σου στον εαυτό σου να δεις ποιος είσαι.

Δεν γνωρίζεις καν τον τρόπο να κοιτάξεις μέσα σου.

Αυτή η εικόνα που σού έφτιαξαν είναι ψεύτικη, επειδή κανένας άλλος δεν μπορεί να ξέρει ποιος είσαι και κανένας άλλος δεν μπορεί να σου πει ποιος είσαι.

Μόνο εσύ μπορείς να βρεις ποιος είσαι, μόνο σ΄ εσένα είναι διαθέσιμη η εσωτερική σου πραγματικότητα και σε κανέναν άλλο. Μόνο εσύ μπορείς να βρίσκεσαι εκεί.

Την ημέρα που θα καταλάβεις, ότι η ταυτότητά σου είναι ψεύτικη, πως είναι ένα συνοθύλευμα από γνώμες, που έχεις μαζέψει από άλλους, τότε κάτσε σιωπηλά και σκέψου ποιος είσαι. Θα εμφανιστούν πολλές ιδέες.

Απλά παρατήρησε από πού έρχονται και θα μπορέσεις να βρεις την πηγή.

Τα περισσότερα έρχονται απ΄ την μητέρα σου περίπου 80%, κάτι απ΄ τον πατέρα σου, κάτι απ΄ τους δασκάλους σου στο σχολείο, κάτι έρχεται απ΄ τους φίλους σου και κάτι απ΄ την κοινωνία.

Παρατήρησε, τίποτα δεν έρχεται από σένα, ούτε καν το 1%.

Την ημέρα που καταλαβαίνεις αυτό αρχίζεις να ψάχνεις για μία τεχνική, για μία μέθοδο, ώστε να μπορέσεις να μπεις μέσα στην ύπαρξή σου, ώστε να μπορέσεις να γνωρίσεις με ακρίβεια και ουσιαστικά ποιος είσαι στ΄ αλήθεια.

Μία απ΄ αυτές τις μεθόδους είναι ο διαλογισμός.

Ποιος ο λόγος να ρωτάς τους άλλους για σένα; Και ποιον να ρωτήσεις;

Οι άλλοι είναι τόσο αδαείς, όσο είσαι κι εσύ. Δεν γνωρίζουν τον εαυτό τους.

Πως μπορούν λοιπόν να γνωρίσουν εσένα;

Απλά δες πως λειτουργούν τα πράγματα.

Έχεις εξαπατηθεί, είσαι ριγμένος, ζεις μέσα στα ψέματα.

Εκείνοι που σ΄ εξαπάτησαν πιθανότατα να μην το έκαναν συνειδητά.

Μπορεί να εξαπατήθηκαν κι αυτοί από άλλους.

Ο πατέρας σου, η μητέρα σου, οι δάσκαλοί σου, όλοι έχουν εξαπατηθεί απ΄ τους δικούς τους.

Έτσι έχουν εξαπατήσει κι εσένα. Θα κάνεις κι εσύ το ίδιο με τα δικά σου τα παιδιά;

Σ΄ ένα καλύτερο κόσμο, όπου οι άνθρωποι δεν θα κοιμούνται όρθιοι και θα είναι στοιχειωδώς έξυπνοι και αρκετά συνειδητοί, θα διδάσκουν στο παιδί, ότι η ιδέα τής ταυτότητας που γνωρίσαμε στην εποχή μας είναι ψεύτικη: «Χρειάζεται, θα στη δώσουμε, είναι για λίγο, μέχρι ν΄ ανακαλύψεις εσύ τον εαυτό σου και το ποιος είσαι». Πρέπει να πας εσύ και να σκάψεις βαθιά μέσα σου, στην ύπαρξη.

Η ταυτότητά που σου δώσανε δεν είναι η πραγματικότητά σου.

Και όσο συντομότερα ανακαλύψεις το ποιος είσαι, τόσο το καλύτερο για σένα.

Η προσωπικότητα είναι ψεύτικη, είναι δανεική· η ατομικότητα και η αυθεντικότητα είναι αληθινές.

Όσο συντομότερα μπορέσεις να εγκαταλείψεις την ψεύτική σου ταυτότητα, τόσο το καλύτερο, επειδή εκείνη τη στιγμή θα γεννηθείς στ΄ αλήθεια και θα γίνεις πραγματικά αυθεντικός, αληθινός.

Μόνο τότε θα γίνεις άνθρωπος…

Φράσεις που εμπνέουν

«Άδραξε τη μέρα»

Η φράση έγινε περισσότερο γνωστή από τον «Κύκλο των χαμένων ποιητών», αλλά πρόκειται για μία προτροπή στα λατινικά -carpe diem- από τον Οράτιο (ρωμαίο λυρικό ποιητή του 1ου αιώνα π.Χ.). Το σκεπτικό είναι ότι αυτό που έχουμε στη ζωή μας είναι το παρόν και αυτό καλούμαστε να ζήσουμε. Το χτες έχει ήδη περάσει -καλό είναι βέβαια να το επεξεργαζόμαστε, ώστε να μάθουμε πράγματα- και το αύριο δεν έχει έρθει ακόμα και δεν μπορούμε να το ελέγξουμε, τουλάχιστον όχι πλήρως.

Ο χρόνος είναι κάθε στιγμή και κάθε λεπτό που ζούμε τώρα. Θυμίζει λίγο το ρητό που λέει: «Ζήσε την κάθε μέρα σαν να ’ναι η τελευταία». Εδώ, βέβαια, θα πρέπει να τονίσουμε ότι είναι σημαντικό μεν να ζούμε καθημερινά μια ζωή έντονη και γεμάτη, αλλά εξίσου σημαντικό είναι να διατηρούμε παράλληλα και έναν βαθμό προνοητικότητας σκεφτόμενοι πώς θα μας επηρεάσει την επόμενη μέρα αυτό που κάνουμε σήμερα.

«Θα το σκεφτώ αύριο. Αύριο είναι μια καινούργια μέρα»

Πρόκειται για την αξέχαστη ατάκα της Σκάρλετ Ο’ Χάρα, που αντιμετωπίζει χιλιάδες δυσκολίες καταφέρνοντας πάντα να επιβιώσει στο καταπληκτικό μυθιστόρημα «Όσα παίρνει ο άνεμος», που αποδόθηκε εντυπωσιακά από τη βραβευμένη με Όσκαρ Βίβιαν Λι στην ομώνυμη ταινία. Ουσιαστικά όταν λέμε αυτήν τη φράση αφήνουμε λίγο χώρο και χρόνο ώστε να επεξεργαστούμε κάτι καλύτερα και να μην πάρουμε αποφάσεις με παρορμητικότητα και όσο βρισκόμαστε σε ένταση. Ο στόχος είναι, λοιπόν, να αναλογιστούμε όλες τις διαστάσεις αυτού που μας συμβαίνει. Ούτως ή άλλως, χρειάζεται να καταλαγιάσει και το συναίσθημα, ώστε να μπορέσουμε να αντιληφθούμε καλύτερα την κατάσταση. Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι δεν είναι απίθανο την επόμενη μέρα οι συνθήκες να είναι διαφορετικές. Βέβαια, από την άλλη πλευρά, χρειάζεται να προσέξουμε και να μην πέσουμε στην παγίδα τού να αναβάλλουμε συνέχεια να σκεφτούμε, να συνειδητοποιήσουμε και να νιώσουμε ένα γεγονός.

«Και αυτό θα περάσει»

Πρόκειται για μία πολύ αληθινή και ανακουφιστική φράση. Επαληθεύεται κάθε φορά που γυρνάμε και κοιτάμε το παρελθόν και εκτιμάμε πόσο δύσκολα ήταν όσα περάσαμε και τελείωσαν πια. Αυτό μας βοηθάει να πάρουμε θάρρος και για όσα μας συμβαίνουν τώρα και να καταλάβουμε ότι θα βρεθεί μία λύση και θα αντιμετωπιστούν. Επίσης, μπορούμε να πάρουμε δύναμη και από άλλους ανθρώπους που έχουν περάσει και ξεπεράσει το ίδιο πρόβλημα ή κάτι ανάλογο με αυτό που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και εμείς. Σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουμε επίσης ότι το πρόβλημα θα περάσει σιγά-σιγά και ότι η κάθε του παράμετρος χρειάζεται να αντιμετωπιστεί μία-μία και ότι δεν θα μας βοηθήσει καθόλου το να πνιγούμε ξαφνικά βλέποντας ένα πρόβλημα βουνό που δεν θα το έχουμε σπάσει σε μικρότερα κομμάτια για να το λύσουμε.

«Ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό»

Η φράση αυτή του Νίτσε, που έχει ακουστεί, ειπωθεί και τραγουδηθεί ακόμα, κρύβει μία μεγάλη αλήθεια. Κυρίως ίσως γιατί ο άνθρωπος μπορεί να αντιμετωπίσει τα πάντα εκτός από τη δική του απώλεια – τον δικό του θάνατο. Οτιδήποτε άλλο και αν συμβεί, μπορεί να το ξεπεράσει και τελικά να βγει και πιο δυνατός. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να θεωρούμε τα δυσάρεστα ευχάριστα επειδή θα μας δυναμώσουν. Σημαίνει απλώς ότι συνειδητοποιώντας το πόσο μπορούμε να διδαχθούμε από τις εμπειρίες μας, θα βοηθηθούμε να βρούμε μια νοηματοδότηση σε ό,τι συμβαίνει και να απενοχοποιήσουμε τις αρνητικές και δύσκολες καταστάσεις. Η φύση του ανθρώπου είναι να μαθαίνει μέσα από τον πόνο, από τα πιο μικρά ως τα πιο μεγάλα. Ας πάρουμε το πολύ απλό παράδειγμα ενός επίδοξου ποδηλάτη. Στην αρχή θα πέσει, θα χτυπήσει, αλλά στο τέλος θα μάθει να κρατά σωστά ισορροπία. Αυτό μας δείχνει πόσο σημαντικό είναι να προσπαθούμε να μαθαίνουμε, να αλλάζουμε και να εξελισσόμαστε μέσα από κάθε εμπειρία.

H τέχνη της ελεγχόμενης απάτης

ΠΑΡΑΦΥΛΑΞΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

Σύμφωνα με τους πολεμιστές του Δον Χουάν υπάρχουν τρεις τύποι προσοχής. Ορίζουν την Προσοχή ως ‘την τιθάσευση και την αύξηση της συνείδησης μέσω της διαδικασίας της ζωής’.

Οι τρεις τύποι προσοχής είναι αντίστοιχα η πρώτη, η δεύτερη και η τρίτη προσοχή.

«Η πρώτη προσοχή στον άνθρωπο είναι η ζωώδης συνείδηση, που, μέσα από την διαδικασία της εμπειρίας, αναπτύχθηκε σε μια περίπλοκη, ιδιαίτερα εύθραυστη ικανότητα που αντιμετωπίζει τον καθημερινό κόσμο από όλες τις αναρίθμητες απόψεις του. Με άλλα λόγια, όλα όσα μπορεί να σκεφτεί κανείς, αποτελούν μέρος της πρώτης προσοχής. Η πρώτη προσοχή είναι όλα όσα είμαστε σαν συνηθισμένοι άνθρωποι. Λόγω του απόλυτου ελέγχου της στην ζωή μας, η πρώτη προσοχή είναι το πιο πολύτιμο πράγμα που έχει ο μέσος άνθρωπος. Ίσως μάλιστα να είναι και το μοναδικό μας πολύτιμο πράγμα» (Κάρλος Καστανέντα, Εσωτερική Φλόγα ). Η πρώτη προσοχή έχει να κάνει με όλα όσα είμαστε σε θέση να επιλέξουμε σαν άτομα. Δηλαδή, αναφέρεται στις ανθρώπινες επιλογές. Έχουν σχέση με το επίπεδο του καθημερινού εύρους μας. Το γνωστό.

Η δεύτερη και η τρίτη προσοχή δεν θα μας απασχολήσει στα πλαίσια του παρόντος σημειώματος. Απλά θα αναφέρω ότι η δεύτερη προσοχή έχει σχέση με τις ανθρώπινες δυνατότητες.

«Ο πολεμιστής δε σκύβει το κεφάλι του σε κανέναν. Όμως ταυτόχρονα δεν επιτρέπει σε κανέναν να σκύψει το κεφάλι του σ' αυτόν. Γνωρίζω μόνο την ταπεινότητα του πολεμιστή, κι αυτό δε θα μου επιτρέψει ποτέ να γίνω αφέντης κανενός.» (Δον Χουάν - Καστανέντα)

Όλα τα μέλη της ομάδας των μάγων διδάσκονταν δύο και μόνο τέχνες. Την τέχνη της παραφύλαξης και την τέχνη του ονειρέματος. Οι παραφυλάσσοντες, αυτοί που ασκούν την τέχνη της παραφύλαξης, είναι αυτοί που δέχονται την ορμή του καθημερινού κόσμου. «Οι παραφυλάσσοντες είναι οι γνώστες της ελεγχόμενης τρέλας όπως οι ονειρευτές είναι οι γνώστες του ονειρέματος. Με άλλα λόγια, η ελεγχόμενη τρέλα είναι η βάση για την παραφύλαξη, ακριβώς όπως τα όνειρα είναι η βάση για το ονείρεμα. Ο Δον Χουάν είπε ότι γενικά μιλώντας η μεγαλύτερη επίτευξη του πολεμιστή στην δεύτερη προσοχή είναι το ονείρεμα και στην πρώτη προσοχή η μεγαλύτερη επίτευξή του είναι η παραφύλαξη» (Κάρλος Καστανέντα, Το Δώρο του Αετού).

Προφανώς, εδώ θα μας απασχολήσει μόνο η πρώτη προσοχή, δηλαδή, η παραφύλαξη και οι παραφυλάσσοντες, γεγονός που μας θέτει μπροστά σε ένα πρόβλημα ορισμών ή μάλλον απόδοσης κάποιων όρων στα ελληνικά.

Ο Καστανέντα χρησιμοποιεί τους όρους stalk, stalking και stalker. Ας ανοίξουμε ένα λεξικό: stalk: 1. περπατώ με αργά αγέρωχα βήματα/με μεγάλες δρασκελιές. 2. (μεταφορ.) προχωρώ αμείλικτα. 3. πλησιάζω (θήραμα) αθόρυβα, καταδιώκω ή παρακολουθώ αθέατος, παραφυλάω, -ing hοrse (μεταφ.) δούρειος ίππος, πρόσχημα, -er (ουσ.) κυνηγός.

Ο Δον Χουάν λέει: «μερικοί μάντεις έχουν αντιρρήσεις για τον όρο παραφύλαξη (stalking), το όνομα όμως αυτό βγήκε γιατί υποδηλώνει λαθραία συμπεριφορά. Ονομάζεται ακόμα και τέχνη της κλοπής, αλλά ο όρος είναι ανεπιτυχής. Εμείς λόγω του αντιμιλιταριστικού μας χαρακτήρα την αποκαλούμε τέχνη της ελεγχόμενης τρέλας. Εσύ μπορείς να την λες όπως σου αρέσει. Εμείς, όμως, θα συνεχίσουμε με τον όρο παραφύλαξη, μια και είναι πιο εύκολο να λέμε κυνηγός, από το παράξενοκατασκευαστής ελεγχόμενης τρέλας» (Κάρλος Καστανέντα, Η Δύναμη της Σιωπής).

Σε ένα ελληνικό λεξικό μπορούμε να βρούμε μια σωρεία επεξηγήσεων για το ρήμα «παραφυλάσσω (–άγω, –άω): επί στρατιωτών: φρουρώ αγρύπνως, είμαι φρουρός, φρουρώ υπέρ το κανονικόν, προστατεύω, υπερασπίζω, προσέχω–επιτηρώ τις κινήσεις ενός, ενεδρεύω–παραμονεύω, διαφυλάττω– διατηρώ τι μετά προσοχής και επιμελείας, είμαι προσεκτικός, αγρυπνώ». μια απλή σύγκριση μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ρήμα παραφυλάω είναι πλησιέστερα στην έννοια του stalk, και συνεπώς θα χρησιμοποιούμε τους όρους παραφυλάω (stalk) και παραφύλαξη (stalking). Τέλος, η σωστή απόδοση του όρου stalker θα ήταν «ο παραφυλάσσων», θα προτιμήσουμε όμως τον όρο «κυνηγός» (ο ασκών την τέχνη της παραφύλαξης) για λόγους απλότητας μιας και τον προτιμούν οι περισσότεροι μεταφραστές του Καστανέντα, μερικοί από τους οποίους έχουν χρησιμοποιήσει και τους όρους «καταδιώκω, καταδίωξη, διώκτης» που μάλλον βρίσκονται εκτός κλίματος. Γι’ αυτό λίγη προσοχή με τους όρους όταν διαβάζετε Καστανέντα δε βλάπτει.

«Η παραφύλαξη είναι ο έλεγχος της συμπεριφοράς. Η τέχνη της παραφύλαξης είναι η τέχνη της χρησιμοποίησης της συμπεριφοράς με καινούργιους τρόπους για συγκεκριμένους σκοπούς. Η κανονική συμπεριφορά των ανθρώπων στην καθημερινή μας ζωή αποτελεί ρουτίνα. Κάθε συμπεριφορά έξω από την ρουτίνα δημιουργεί ένα ασυνήθιστο αποτέλεσμα σ' ολόκληρο το είναι μας» (Κάρλος Καστανέντα, Η Δύναμη της Σιωπής).

Μέσα στην τέχνη της παραφύλαξης υπάρχει μια τεχνική που οι μάντεις χρησιμοποιούν κατά κόρον: η ελεγχόμενη τρέλα. Την εφαρμόζουν με όλα και με όλους του καθημερινού κόσμου, ακόμα και με τον εαυτό τους (Κάρλος Καστανέντα, Η Δύναμη της Σιωπής).

Η ελεγχόμενη τρέλα δεν είναι ένας τρόπος για να ξεγελούν ή να τιμωρούν ανθρώπους ή να νοιώθουν ανώτεροι από αυτούς. Δε σημαίνει να εξαπατάς τους ανθρώπους. Σημαίνει ότι οι πολεμιστές εφαρμόζουν τις εφτά βασικές αρχές της τέχνης της παραφύλαξης σε οτιδήποτε κάνουν, από τις πιο ασήμαντες πράξεις μέχρι τις καταστάσεις ζωής και θανάτου. Είναι η τέχνη της ελεγχόμενης απάτης, η τέχνη της υποκρισίας. Η προσποίηση πρέπει να είναι τόσο καλή που κανείς να μη μπορεί να την ξεχωρίσει από την αλήθεια. Η ελεγχόμενη τρέλα δεν είναι μια άμεση απάτη, αλλά ένας εκλεπτυσμένος, θεατρικός τρόπος να είσαι χωρισμένος από τα πάντα ενώ ταυτόχρονα αποτελείς αναπόσπαστο κομμάτι τους (Κάρλος Καστανέντα, Η Δύναμη της Σιωπής).

Στην ελεγχόμενη τρέλα πρέπει να μπορεί κανείς να γελάει με τον ίδιο του τον εαυτό… Η ευχαρίστηση, η χαρά της ζωής, η ξέφρενη απόλαυση τσακίζουν το καβούκι, (την θωράκιση του Β. Ράιχ)… Κάτω από το καβούκι όλα είναι τρωτά. Το μόνο που απομένει, λοιπόν, είναι η παιχνιδιάρικη λύση του «να κάνεις πώς...». να παίζεις ύπουλα με τους ρόλους.

Ατομικά, επομένως και με τρόπο μεταβατικό, πρέπει να μάθουμε πώς να θρέφουμε τους ρόλους μας χωρίς ποτέ να τους σιτεύουμε σε βάρος μας.

«Να απορρίπτεις καθετί που δεν είναι αναγκαίο. Μη μπλέκεις τα πράγματα. Να επιδιώκεις να είσαι απλός. Χρησιμοποίησε όλη την συγκέντρωση που διαθέτεις για να αποφασίσεις αν θα μπεις ή όχι στην μάχη, γιατί κάθε μάχη είναι μάχη για την ίδια την ζωή. Ένας πολεμιστής πρέπει να είναι πρόθυμος και έτοιμος να δώσει την τελευταία του μάχη εδώ και τώρα. Αλλά όχι με έναν άτακτο τρόπο.» (Δεύτερη και τρίτη αρχή της παραφύλαξης)

Στην ουσία φοβόμαστε τη μοναχικότητα γιατί φοβόμαστε την εσωτερική ανάπτυξη.

Εκείνο που αναπτύσσεται ενώ όλα γύρω εξελίσσονται…

Κάθονταν στο αγαπημένο τους σημείο και άκουγαν τη νύχτα καθώς ανάσαινε γύρω τους. Τα φώτα της πόλης στην απέναντι ακτή έμοιαζαν με εκατομμύρια μάτια παράξενων όντων μέσα στην ομορφιά του σκοτεινού στερεώματος.

Μιλούσαν για πολλά, όπως πάντα. Χωρίς συγκεκριμένη θεματολογία, χωρίς πρωτόκολλα. Μονάχα όπως γεννιόνταν μέσα τους.

Κοιτούσαν την απέναντι ακτή και απολάμβαναν την ιερότητα της κάθε στιγμής.

Εκείνος πήρε στα χέρια του λίγη άμμο και την άφησε να χυθεί ανάμεσα στα δάχτυλά του.

«Η βαθιά εμπειρία της μοναχικότητας σε ενηλικιώνει. Όμως όχι μέσα στη ζωή. Αλλά στο θάνατο.

Ζούμε με το μύθο του ανθρώπου ως ‘κοινωνικού όντος’ και από τα μικράτα μας μαθαίνουμε να αλληλεπιδρούμε με τους άλλους όπως όλα τα δίποδα θηλαστικά στις αγέλες. Δεχόμαστε απριορικά την κυριαρχική ύπαρξη ενός Άλφα, ενός ηγέτη, και τη δική μας θέση μέσα στο σύνολο. Ανεξάρτητα με το αν η θέση αυτή που ετεροπροσδιορίζεται μας ταιριάζει ή μας αρμόζει, είμαστε υποχρεωμένοι να την αποδεχθούμε γιατί είμαστε τάχα ‘κοινωνικά’ όντα αλλιώς υποβαθμιζόμαστε στην κατηγορία των ‘θηρίων’ και των απόβλητων περιθωριακών.

Ο μύθος αυτός μας δηλητηριάζει τη σκέψη και το είναι μας κραυγάζει. Είμαστε προικισμένοι με το μεγαλείο της μοναχικής ανάπτυξης εντός ενός ευρύτερου συνόλου που ‘πάσχει’ από αδήριτη εξέλιξη αλλά καταντάμε κοινωνικοποιημένοι μεν –βίαια και τραυματικά- και απαθλιωμένοι… ‘μόνοι κι έρημοι’.

Αυτό συμβαίνει γιατί ζούμε μια εμπειρία αρνητικής ανάπτυξης ή στατικότητας ή έστω αργής και βασανιστικής ανάπτυξης ενώ όλα γύρω εξελίσσονται.

Την λεγόμενη ‘εξέλιξη’ αν και εφόσον συμβαίνει δεν μπορούμε ούτε να την αντιληφθούμε ούτε –αλίμονο – να την επηρεάσουμε.

Είναι περίπου σα να πιστεύεις πως με ένα κουπί θα αλλάξεις τους κυματισμούς σε έναν ωκεανό. Ένα κουπί διαθέτεις και τίποτε άλλο.

Λέμε συχνά την ανοησία ότι εκείνο το περιβάλλον βοήθησε στην εξέλιξή μου ή το άλλο την εμπόδισε, κλπ. Δεν αντιλαμβανόμαστε τα μεγέθη και ανοητολογούμε.

Την μόνη εμπειρία που δυνητικά έχουμε είναι αυτή της εσωτερικής ανάπτυξης και πιθανώς, οι ελάχιστοι εξ ημών, της πνευματικής ολοκλήρωσης. Καμιά εξέλιξη δεν εμποδίζει εμάς να αναπτυχθούμε. Αν περιμένουμε να συμβαδίσουμε την εξέλιξη είναι σα να περιμένουμε τα άστρα να γίνουν μαύρες τρύπες για να αναπτύξουμε διαστημική τεχνολογία. Όλα γύρω εξελίσσονται. Βουβά και αργά. Ας το δεχθούμε κι ας μην γνωρίζουμε την αιτία ή την Αρχή.

Τι γίνεται όμως με τη δική μας ανάπτυξη;»

Έμεινε για λίγο σιωπηλός. Εκείνη κρατούσε στο χέρι της ένα μικρό βότσαλο και όταν έγινε η παύση το πέταξε στη μαύρη θάλασσα που γυάλιζε υπέροχα εμπρός τους.

«Μέσα στο θορυβώδη, πολύβουο κόσμο, εμείς οφείλουμε να αναπτυχθούμε σιωπηρά, σιγηλά και σχεδόν συνωμοτικά. Δηλαδή μοναχικά. Αν αρνηθούμε την πολυτέλεια της μοναχικότητας στον εαυτό μας –τη μοναδική που δεν πρέπει να του στερήσουμε ποτέ- είναι σαν να απαιτούμε χωρίς φιάλες οξυγόνου να τοπογραφήσουμε τους σκοτεινούς βυθούς των θαλασσών. Δεν πρόκειται να γίνει ποτέ κι άλλωστε δεν έχει συμβεί ακόμα.

Είμαστε στα σπάργανα.

Και προχωράμε βασανιστικά και εξοργιστικά αργά.

Στην ουσία φοβόμαστε τη μοναχικότητα γιατί φοβόμαστε την εσωτερική ανάπτυξη.

Όσο χανόμαστε μέσα στους άλλους όλα είναι πιο εύκολα. Ως και η λήθη.
Μέσα στον εαυτό μας δεν μπορούμε να χαθούμε.

Όπου κι αν πάμε θα είμαστε πάλι εμείς.

Η κοινωνικοποίηση σε βοηθά να αντιμετωπίσεις τη ζωή.

Η πνευματική ολοκλήρωση σε βοηθά να αντιμετωπίσεις το θάνατο…»

Δεν ήθελε να της μιλήσει άλλο… έμειναν σιωπηλοί να κοιτούν την ακίνητη θάλασσα.

Ως και ο άνεμος είχε σιγήσει…

Οι Φυλακές της Παιδικής μας Ηλικίας

Η ζωή του καθενός είναι γεμάτη από ψευδαισθήσεις, ίσως επειδή η αλήθεια συχνά μας φαίνεται αβάσταχτη. Κι όμως, η αλήθεια είναι τόσο αναγκαία, που η άγνοιά της έχει υψηλό κόστος, το οποίο μπορεί να εμφανιστεί με την μορφή σοβαρών ασθενειών. Χρειάζεται λοιπόν να προσπαθήσουμε, ακολουθώντας μια μακροχρόνια διαδικασία, να ανακαλύψουμε τη δική μας προσωπική αλήθεια, μια αλήθεια που μπορεί να μας προκαλέσει πόνο πριν μας προσφέρει μια νέα αίσθηση ελευθερίας. Αν, αντίθετα, επιλέξουμε να αρκεστούμε σε μια διανοητική γνώση, θα παραμείνουμε στη σφαίρα των ψευδαισθήσεων και της εξαπάτησης του εαυτού μας.

Δεν μπορούμε να σβήσουμε τις ζημιές που έγιναν μέσα μας κατά την παιδική μας ηλικία, αφού δεν μπορούμε να αλλάξουμε ούτε στο παραμικρό το παρελθόν μας. Μπορούμε όμως να αλλάξουμε και να αναδιοργανώσουμε τον εαυτό μας και έτσι να ξανακερδίσουμε τη χαμένη μας ενότητα, αν αποφασίσουμε να κοιτάξουμε από πολύ κοντά και να συνειδητοποιήσουμε τη γνώση που έχουμε αποθηκεύσει στο σώμα μας για αυτά που έγιναν στο παρελθόν.

Αυτός ο δρόμος σίγουρα δεν είναι εύκολος, σε πολλές περιπτώσεις όμως είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε επιτέλους να αφήσουμε πίσω μας την αόρατη και απάνθρωπη φυλακή της παιδικής μας ηλικίας.
Μόνο έτσι μπορούμε να μετατρέψουμε τον εαυτό μας από το ανίδεο θύμα που ήταν στο παρελθόν σε υπεύθυνο άτομο, που γνωρίζει τη δική του ιστορία και μπορεί να ζήσει μαζί της.

Οι περισσότεροι άνθρωποι όμως κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Δεν θέλουν να γνωρίζουν τίποτα από την προσωπική τους ιστορία και έτσι δεν συνειδητοποιούν ότι, στην ουσία, η ιστορία τους τους καθορίζει συνεχώς στο παρόν. Συνεχίζουν να ζουν μέσα στην απωθημένη και ανεπίλυτη κατάσταση που παγιώθηκε στην παιδική τους ηλικία. Δεν συνειδητοποιούν ότι φοβούνται και αποφεύγουν κινδύνους οι οποίοι, παρ’ όλο που κάποτε ήταν πραγματικοί, εδώ και πολύ καιρό έχουν πάψει να είναι. Καθοδηγούνται από ασυνείδητες αναμνήσεις και απωθημένα συναισθήματα και ανάγκες, τα οποία, όσο παραμένουν ασυνείδητα και αξεδιάλυτα, συχνά καθορίζουν, με σχεδόν διαστροφικό τρόπο, καθετί που κάνουν ή δεν κάνουν.

Alice Miller

Πυθαγόρας: Ενας Φίλος Από Μακριά

Ο νεαρός Πυθαγόρας (εικάζεται γεννημένος στη Σάμο το 580 π.κ.ε.) έγινε μαθητής του φιλόσοφου Φερεκύδη στη Λέσβο, του Ερμοδάμαντα στη Σάμο, και του μεγάλου Θαλή και του Αναξίμανδρου στη Μίλητο. Ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης του έδωσε συστατικές επιστολές για τον Φαραώ Άμαση και ο Πυθαγόρας ταξίδεψε στην Αίγυπτο όπου έγινε δεκτός από τους αρχιερείς της Μέμφιδος και της Ηλιούπολης. Μυήθηκε σε όλα τα αιγυπτιακά μυστήρια και έμεινε στην Αίγυπτο είκοσι ολόκληρα χρόνια, περνώντας πλέον για Αιγύπτιος, ώσπου ο Πέρσης βασιλιάς Καμβύσης κατέλαβε τη χώρα, διέλυσε τη δυναστεία των Φαραώ κι ο Πυθαγόρας αιχμαλωτίστηκε μαζί με άλλους Αιγυπτίους λόγιους και μεταφέρθηκε ως σκλάβος στη Βαβυλώνα.

Εκεί κατάφερε να διακριθεί και να επιζητούν συναναστροφές μαζί του Πέρσες Μάγοι και σοφοί Χαλδαίοι, για ανταλλαγές γνώσεων και διδασκαλιών κι έπειτα από δώδεκα χρόνια διαμονής στη Βαβυλώνα, όπου οι γνώσεις του είχαν χαρακτηριστεί αρκετά σημαντικές για να κυκλοφορούν ελεύθερες. Ο προσωπικός γιατρός του Πέρση βασιλιά, ο Έλληνας Δημοκείδης, μεσολάβησε και κατάφερε επιτέλους να αφεθεί ελεύθερος ο Πυθαγόρας, με τον όρο να επιστρέψει στην πατρίδα του τη Σάμο κι όχι στην Αίγυπτο.

Αυτός όμως μόλις απέκτησε την ελευθερία του ταξίδεψε σε όλη την εγγύς Ανατολή, έφτασε μέχρι και την Ινδία, πάντοτε αναζητώντας σπάνιες γνώσεις και σπάνιους ανθρώπους. Ήταν εκ πεποιθήσεως «τουρίστας» περιηγητής. Ταξίδεψε επίσης σε διάσημους «ιερούς τόπους» της Ελλάδας, για να εξερευνήσει τα μυστήρια αυτών των τόπων, στη Δήλο, στο Ιδαίον Άντρον της Κρήτης, στους Δελφούς, όπου λέγεται ότι συνδέθηκε ερωτικά με την Ιέρεια Θεμιστοκλεία και έμεινε μαζί της για έναν χρόνο, όπου έμαθε πολλά μυστικά των Δελφών, μάλλον απομυθοποιητικά για το μαντείο.

Όπου και αν πήγε, ανακάλυψε ότι κανείς δεν ήταν έτοιμος να δεχθεί τις πρωτοποριακές του απόψεις κι ότι ακόμη και οι σοφοί είχαν μόνο τη δική τους σοφία και όχι τη σοφία και τις γνώσεις των άλλων σοφών, γνώσεις στις οποίες ο ίδιος είχε καταλήξει να έχει ευρεία εποπτεία, έχοντας γνωρίσει τόσο πολλούς σοφούς ανθρώπους. Οι επαφές του και τα ταξίδια του τον είχαν μετατρέψει σε έναν σπάνιο ανθολόγο των γνώσεων του τότε κόσμου. Σε ηλικία περίπου πενήντα ετών κατάλαβε ότι ήταν απαραίτητο να ιδρύσει μία σχολή για να διδάξει τις γνώσεις, τις μελέτες και τα συμπεράσματα του και σκέφτηκε να ιδρύσει αυτή τη σχολή στην πατρίδα του τη Σάμο, μη λογαριάζοντας, φαίνεται, το περιβόητο γεγονός ότι «ουδείς προφήτης στον τόπο του».

Επιστρέφοντας στη Σάμο, τη βρήκε να υποφέρει από τον λίαν παρανοϊκό τύραννο Πολυκράτη, ο οποίος είχε μάλλον καταλήξει να μη συμπαθεί τους περιπλανώμενους φιλόσοφους κι ο Πυθαγόρας κατάλαβε ότι η ίδρυση μιας σχολής εκεί θα συναντούσε ανυπέρβλητα εμπόδια. Τότε άκουσε κάποιες θαυμαστές ιστορίες για τον Κρότωνα στην Κάτω Ιταλία, για πρωτοποριακές ιδέες, τέχνες, ευτυχισμένους πολίτες κι αποφάσισε πως όλα έδειχναν ότι σε εκείνη την ευτυχισμένη και ανθούσα αποικία θα μπορούσε να ιδρύσει τη σχολή του. Φτάνοντας στον Κρότωνα, ίδρυσε τελικά τη σχολή του εκεί. Οι φήμες όμως για τον Κρότωνα δεν ήταν όλες αληθινές, αφού η πόλη είχε ενστερνισθεί όλη τη φήμη της ευτυχισμένης και εξαφανισμένης πια γειτονικής Σύβαρης (που οι Κροτωνιάτες είχαν καταστρέψει) και η πόλη είχε κρατήσει πολλά από τον παλιό συντηρητισμό της και το ιερατείο ήταν ακόμη ισχυρό.

Έπειτα από την πάροδο ενός χρόνου, γεμάτου επαφές, συνεδριάσεις, διδασκαλίες και δραστηριότητες της Πυθαγόρειας Σχολής, ο Πυθαγόρας συνελήφθη και βρέθηκε στα δικαστήρια, κατηγορούμενος -φυσικά- για αθεΐα και διαφθορά των νέων (όπως άλλωστε θα συνέβαινε και σε οποιαδήποτε άλλη ελληνική πόλη αν ίδρυε τη σχολή του). Το δικαστήριο αποτελούνταν από χίλιους δικαστές (!) και η απολογία του Πυθαγόρα ήταν τόσο γοητευτική και εντυπωσιακή, που τελικά απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες και του επιτράπηκε να συνεχίσει να διδάσκει. Αυτό δεν έγινε επειδή υπήρχαν εκεί περισσότερες νεωτεριστικές τάσεις απ’ ότι συντηρητικές, κάθε άλλο, απλώς η φιλοσοφία έτεινε να γίνει μόδα στις αποικίες, και η πόλη θα έδειχνε κακό πρόσωπο αν εξόριζε ή σκότωνε έναν φιλόσοφο, θα αποκτούσε φήμη οπισθοδρομικής κοινότητας, κάτι που οι έμποροι και οι σνομπ πλούσιοι δεν το ήθελαν, όσο και αν επέμεναν οι ιερείς και οι πολιτικοί. Ο Πυθαγόρας, έφτασε μάλιστα στο σημείο να ιδρύσει παραρτήματα της σχολής του σε πολλές πόλεις της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας.

Η σχολή του Πυθαγόρα στον Κρότωνα έγινε τόσο φημισμένη για τις γνώσεις και την πρωτοπορία της, που άρχισαν να έρχονται εκεί νέοι από όλες τις πόλεις της Ελλάδας, κάνοντας ένα μεγάλο ταξίδι και ρισκάροντας πολλά για εκείνη, την εποχή. Ήταν γνωστό ότι η σχολή δίδασκε τους «αριθμούς», τη «θανατολογία» (προφανώς την διδασκαλεία περί μετεμψύχωσης), και την «τερατοποιία» του Φερεκύδη (κοντολογίς, πολύ παράξενα πράγματα).

Ο Πυθαγόρας ήταν ένας πολύ αινιγματικός και παράξενος άνθρωπος, εκκεντρικός και μυστηριώδης, ουσιαστικά ήταν ένας αποκρυφιστής, ίσως ο πιο αποκρυφιστής των φιλοσόφων που θα ακολουθούσαν (με εξαίρεση ίσως τον Εμπεδοκλή). Διέβλεπε στους αριθμούς στα πάντα. Προέβλεπε το μέλλον σε πολλές περιστάσεις, γοήτευε τα φίδια (λένε μάλιστα ότι κάποτε είχε ο ίδιος δαγκώσει έναν «θανατηφόρο όφη» που ήταν η μάστιγα των κατοίκων της Τυρρηνίας, ο όφης του επιτέθηκε, ο Πυθαγόρας τον δάγκωσε, ο όφης πέθανε). Κάποτε, εμφανίστηκε να συνομιλεί με τους μαθητές του ταυτόχρονα στον Κρότωνα και στο Μεταπόντο (ήταν κάτοχος, δηλαδή, του μυστικού της «πολυστασίας»). Άλλοτε, καθόταν σε ένα θέατρο και σηκώθηκε και έδειξε στους θεατές το πόδι του που ξαφνικά είχε γίνει χρυσό!

Μαζί με άλλους ταξίδευε με πλεούμενο τον ποταμό Κάσα, και άρχισαν να ακούγονται φωνές μέσα από το ποτάμι που φώναζαν «Πυθαγόρα Χαίρε!», ενώ όλοι οι συνοδοί του είχαν καταληφθεί από μεγάλο τρόμο. Κατά τον Ιάμβλιχο, ο Αριστοτέλης έγραψε μια πραγματεία «Περί Πυθαγόρειας φιλοσοφίας» όπου λέει ότι του «λογικού ζώου το μεν είναι θεός, το δε άνθρωπου, το δε ως ο Πυθαγόρας».

Δεν είναι ευρέως γνωστό, ότι για πολλά χρόνια ή και αιώνες, ήταν απαγορευμένο να συζητείται οτιδήποτε σχετίζεται με τον Πυθαγόρα. Η ζωή και το έργο του, αποτέλεσε μεγάλο μυστικό ανά τους αιώνες. ζητά κανείς ή να γράφει για τον Πυθαγόρα και το έργο του. Οι περισσότερες από τις λιγοστές πληροφορίες που έχουμε για τη ζωή και το έργο του προέρχονται από Έλληνες συγγραφείς πολύ μεταγενέστερων χρόνων, όπως ο Διογένης Λαέρτιος, ο Πορφύριος και ο μαθητής του ο Ιάμβλιχος. Ο Πυθαγόρας έζησε το 580-490 π.κ.ε. ενώ ο Πορφύριος και ο Ιάμβλίχος έζησαν γύρω στο 300 μ.κ.ε. οκτακόσια χρόνια αργότερα. Αυτοί υποτίθεται ότι εξάγουν πληροφορίες τους για το βίο του Πυθαγόρα από τις πραγματείες του Αριστοξένη και του Δικαιάρχου, μαθητών του Αριστοτέλη, οι οποίοι και αυτοί έγραψαν διακόσια χρόνια μετά το θάνατο του Πυθαγόρα.
Από την ημέρα του θανάτου του και για εκατό χρόνια, δεν γράφτηκε απολύτως τίποτα για τον Πυθαγόρα. Η διδασκαλία στη Σχολή του ήταν αποκλειστικά προφορική, τηρούμενη με όρκο, αυστηρά μυστική. Η ίδια η διδασκαλία του και ο τρόπος που αυτή γινόταν, χαρακτηρίζεται τελείως απόλυτα από τον όρο «μυστικισμός», διότι αυτό ήταν. Όλες ανεξαιρέτως οι πληροφορίες που έχουμε για τον Πυθαγόρα, τη ζωή και το έργο του, είναι τελείως αμφίβολες.

Η προσωπικότητα και η διδασκαλία του τυλίχθηκαν, από την πρώτη στιγμή με ένα πέπλο μεγάλου μυστηρίου και ένα πέπλο περίτεχνου θρύλου, πέπλα που δεν έχασε ποτέ στην πάροδο των αιώνων. Αλλά, από τους ειδικούς, θεωρείτο βέβαιο ότι ο Πυθαγόρας επηρέασε όλους τους φιλόσοφους, λίγο ή πολύ, και άσκησε μεγάλη επίδραση για την ανάπτυξη των επιστημών στον ελληνικό κόσμο και γενικά της φιλοσοφίας. (Βέβαια, δεν έχω δει κανέναν απ’ αυτούς τους ειδικούς που το θεωρούν βέβαιο αυτό, να αναρωτιέται πώς άραγε ο Πυθαγόρας άσκησε αυτή την τόσο μεγάλη και καθοριστική επίδραση, τη στιγμή που όλα γίνονταν με τόσο μεγάλη μυστικότητα).

Πολλούς αιώνες αργότερα, άνθρωποι που προφανώς κατείχαν μυστικά που είχαν ταξιδέψει στους αιώνες από στόμα σε στόμα, μας διηγούνται ότι ο Πυθαγόρας δίδασκε τη «Μετεμψύχωση» (Μετ-εν-ψύχωση). Πίστευε, δηλαδή, ότι μετά το θάνατο η ψυχή του ανθρώπου, αν είναι «τέλεια», μεταβαίνει και ενώνεται με τον Θεό, ενώ αν ο άνθρωπος έχει διαπράξει αμαρτήματα κατά τη ζωή του, επιστρέφει με τη μορφή φυτού ή ζώου, για τιμωρία και εξαγνισμό. Όλα τα φυτά και ζώα που βλέπουμε γύρω μας δεν είναι παρά άνθρωποι αμαρτωλοί, που έχουν σταλεί εδώ σε αυτή τη μορφή -από ένα αόρατο και ακατανόητο σύστημα- για να «εξαγνιστούν».

Οι διάφορες αυτές ζωές της ψυχής ενός ανθρώπου, διαρκούν έως και 3.000 χρόνια. Η ουσία, όμως, όλων των όντων είναι οι αριθμοί. Το Σύμπαν προήλθε «από το Χάος δια της μορφής», δηλαδή σχηματίστηκε από μέτρο και αρμονία, σε χρήση ενός συμπαντικού νου. Είναι η περιβόητη «Τάξις», δημοφιλής από τότε σε όλους τους φιλοσόφους. Ο Πυθαγόρας είναι ο πρώτος που ονόμασε αυτό το «μόρφωμα» του Σύμπαντος, «Κόσμον», εξαιτίας της αρμονίας και της ομορφιάς που επικρατούν σε αυτό.

Ο Πυθαγόρας και οι Πυθαγόρειοι, δίδασκαν ότι απέναντι από τη Γη κείται η Αντίχθων, συνδεδεμένη όμως προς τη Γη, (ας πούμε, μία Γη-2, ένας παράλληλος κόσμος αντίστοιχος του δικού μας). Η Γη και η Αντίχθων κινούνται «γύρω από το ήρεμο κεντρικό πυρ». Την κίνηση της Γης γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον άξονα της, ως διδασκαλία του Πυθαγόρα, τη φανέρωσε σε φιλοσοφικούς κύκλους πρώτος ο Πυθαγόρειος Ικέτας, και έπειτα ο Πυθαγόρειος Έκφαντος και ο μαθητής του Πλάτωνα Ηρακλείδης ο Ποντικός. Από αυτούς επηρεάστηκε αργότερα -κατά το 280 π.κ.ε.- ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, μαθητής του μαθητή του Αριστοτέλη, Στράτωνα, αλλά ο Αρίσταρχος που πρώτος τόλμησε να μιλήσει ανοιχτά για όλα αυτά στους «πολιτισμένους» συνανθρώπους του, καταδιώχθηκε για αθεΐα και μάλιστα πρωτοστατούντος του στωικού «φιλόσοφου» Κλεάνθη ο οποίος ζητούσε τη θανάτωση ή εξορία του Αρίσταρχου.

Από αυτήν τη σκυταλοδρομία γνώσης, συμπεραίνουμε ότι τη θεωρία της κίνησης της Γης γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον εαυτό της, θα την είχαν διατυπώσει πρώτοι ο Πυθαγόρας και οι μαθητές του, οι οποίοι όμως, για αυτόν ακριβώς τον φόβο τέτοιων διώξεων, χρησιμοποιούσαν κώδικες και αλληγορίες και σύμβολα κατά τη διδασκαλία, και εξασκούσαν τους μαθητές τους στο «νόμο της σιγής». Τρόποι αντίστοιχοι με εκείνους των Αλχημιστών του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης.
Οι σελίδες αυτού του άρθρου δεν θα επαρκούσαν για να διηγηθώ έστω περιληπτικά της γνώσεις των Πυθαγορείων για τους αριθμούς και τα γεωμετρικά σχήματα, τις δονήσεις και τη μουσική, αν και μερικές από αυτές είναι σχετικά γνωστές. Μέσω των διδαχών περί αριθμών, το πνεύμα των μαθητών τους άρχιζε σταδιακά να ανιχνεύει τον τύπο μιας αόρατης τάξης επί της ορατής πραγματικότητας. Μέσα από τα αριθμητικά σύμβολα και τις μαθηματικές έννοιες, που γι’ αυτούς είχαν σαφώς και μαγικό χαρακτήρα εκτός από επιστημονικό (δηλαδή ερευνητικό), άρχιζαν να παρακολουθούν έναν αόρατο κόσμο που έστεκε ανάμεσα από τον κόσμο μας, ο οποίος είχε απόλυτο νόημα κι ερμηνεία, σε αντίθεση με τον ορατό κόσμο των φαινομένων. Περιορίζομαι στο να αναφέρω ένα χαρακτηριστικό δείγμα, παραθέτοντας κάτι που γράφει ο Αριστοτέλης για τις μαθηματικές έρευνες του Πυθαγόρα και τις μεταφυσικές δοξασίες που εξήγαγε από αυτές:
«Από τις βαθιές τους μαθηματικές γνώσεις, δημιουργήθηκε από τους Πυθαγόρειους η θεωρία ότι οι Αρχές των μαθηματικών είναι επίσης και οι Αρχές του Όντος. Επειδή δε στα μαθηματικά οι αριθμοί είναι εκ φύσεως το πρώτο πράγμα το οποίο συναντά κανείς, οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι έβλεπαν στους αριθμούς μεγάλη ομοιότητα προς το Είναι και το Γίγνεσθαι, μεγαλύτερη ή προς το Πυρ, τη Γη και το Ύδωρ, και ονόμαζαν αυτοί την τάδε μεταβολή των αριθμών, δικαιοσύνη, την τάδε μεταβολή των αριθμών, ψυχή και νου, την τάδε, χρόνο, κλπ. Εκτός από αυτά, έβλεπαν αυτοί στους αριθμούς τις ιδιότητες και τις σχέσεις της Αρμονίας και πίστευαν ότι τα πάντα στη φύση είναι ομοιώματα των αριθμών, ότι τα στοιχεία των αριθμών είναι στοιχεία των όντων και ότι ολόκληρος ο ουρανός είναι αριθμός» (Μετά τα φυσικά, 985 Β).
Όλα αυτά και πολλά άλλα, φυσικά, αποτελούσαν μεταφυσικές και μυστικιστικές πεποιθήσεις, φιλοσοφικής πρόθεσης, που καμία άμεση σχέση δεν είχαν με τα μαθηματικά και τη γεωμετρία όπως την ξέρουμε, παρ’ όλο που τα μαθηματικά και η γεωμετρία όπως την ξέρουμε προέρχεται από αυτές τις παράξενες, έρευνες και μυστικιστικές πεποιθήσεις. Άλλωστε, όλα αυτά αποτελούν ένα ζήτημα για το οποίο όλοι οι λόγιοι όλων των αιώνων, ατέρμονα συζητούν και αναρωτιούνται, και έτσι έχει απειράριθμες προεκτάσεις. Ακόμη, όλα αυτά, δεν ήταν παρά ένα μικρό δείγμα από τα απίστευτα και πρωτάκουστα πράγματα για τα οποία συζητούσαν ο Πυθαγόρας και οι φίλοι του, ερευνούσαν, δίδασκαν, αλληγορούσαν.

Το πρώτο πράγμα που ανακάλυψε ο Πυθαγόρας ήταν ότι δεν μπορείς να μιλήσεις στον καθένα για αυτά τα πράγματα, διότι είτε δεν θα καταλάβει τίποτε απολύτως, είτε θα σε κάνει να χάσεις τον χρόνο σου σε άκαρπες συζητήσεις, είτε απλώς θα προσπαθήσει μισαλλόδοξα να αποδείξει ότι είναι πιο έξυπνος από εσένα που τα λες όλα αυτά, αφού οι άνθρωποι, ακόμη και οι πιο ανόητοι, έχουν μια πάγια διαμορφωμένη άποψη για τα πάντα, ή έτσι νομίζουν. Ο Πυθαγόρας συμπέρανε ότι το να συζητάς για όλα αυτά με τον καθένα, ήταν το πιο επικίνδυνο πράγμα που μπορούσες να κάνεις. Φυσικά, επειδή μέσα από όλα αυτά οι Πυθαγόρειοι εξήγαγαν μεγάλη κοσμοθεωρία και ερμηνεία του κόσμου, ο Πυθαγόρας ήξερε ότι ερχόντουσαν σε αντιπαράθεση με τη συγκεκριμένη μυθολογική-θεοκρατική ερμηνεία του κόσμου που επικρατούσε εκείνες τις εποχές μέσω των ιερατείων και των αρχόντων των πολιτειών.

Έτσι, ήταν εξαιρετικά δύσκολο να γίνει κανείς δεκτός στη Σχολή των Πυθαγορείων, κι ακόμη και όταν γινόταν δεκτός , κανείς απαιτούνταν πλήρη μυστικότητα για τα πάντα όσα-άκουγε ή έβλεπε εκεί μέσα (όσα άκουγε ή έβλεπε μόνο, διότι του απαγορευόταν να μιλάει εκεί, να πει έστω και την παραμικρή λέξη, για αρκετά χρόνια). Ο υποψήφιος μαθητής καλούταν στο Γυμναστήριο της Σχολής, όπου συμμετείχε σε ασκήσεις μαζί με τους άλλους μαθητές. Η πάλη απαγορευόταν από τον Πυθαγόρα, διότι έλεγε ότι εκείνοι που προορίζονται για την άσκηση της αρετής, δεν έπρεπε να κυλιούνται στο χώμα σαν τα ζώα. Ακολουθούσε συμπόσιο κατά το οποίο ο υποψήφιος δεχόταν όλων των ειδών τις παράξενες ερωτήσεις, στις οποίες έπρεπε να απαντήσει αβίαστα και ελεύθερα.

Ο Πυθαγόρας και οι συνεργάτες του παρατηρούσαν με προσοχή τους μορφασμούς, τις όψεις και το γέλιο του υποψήφιου, βγάζοντας συμπεράσματα για την προσωπικότητα του, τον «φυσιογνωμούσαν» όπως έλεγαν. Αργότερα, ο υποψήφιος καλούταν σε ένα σπήλαιο, στο οποίο οι θρύλοι έλεγαν ότι υπήρχαν φαντάσματα και κακά πνεύματα, εκεί του ζητούσαν να περάσει μία νύχτα μόνος του μέσα στο σπήλαιο αυτό. Αυτός που δεν τα κατάφερνε να παραμείνει εκεί, απορριπτόταν ως ασθενής κι επιπόλαιος χαρακτήρας. Αν ο υποψήφιος περνούσε επιτυχώς αυτές και άλλες άγνωστες δοκιμασίες, γινόταν δεκτός στην πρώτη τάξη της Σχολής, όπου η φοίτηση του διαρκούσε πέντε ολόκληρα χρόνια. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα, υπέρτατος νόμος ήταν η απόλυτη σιγή. Ο μαθητής ήταν υποχρεωμένος μόνο να ακούει και να μη ρωτά τίποτε, να μη σχολίαζε: τίποτε, να μη μιλάει σε κανέναν, στην είσοδο της Σχολής υπήρχε η επιγραφή «Εκάς Βέβηλοι», δηλαδή μακριά οι βέβηλοι από εδώ, οι «αμύητοι», δηλαδή -από το «μύω»- αυτοί που δεν μπορούν να κρατήσουν το στόμα τους κλειστό -και όχι κάποιοι «βέβηλοι» με τη θρησκευτική έννοια του όρου, δηλαδή ιερόσυλοι ή κάτι τέτοιο.

Το μόνο δόγμα ήταν το «Αυτός Έφα» (που σήμαινε, αυτό το είπε ο Πυθαγόρας, και άρα είναι ορθό κι άρα δεν σηκώνει αμφισβήτηση. Οι μαθητές και μαθήτριες αυτής της πρώτης τάξης, ονομαζόντουσαν «ακουσματικοί», και αποτελούσαν το «Ομακόειον» (δηλαδή αυτούς που ακούνε όμοια), που ήταν κοινόβιο, και συντηρούταν από κοινό ταμείο στο οποίο οι μαθητές είχαν καταθέσει όλη την περιουσία τους. Τα πρώτα μαθήματα ήταν πολύπλοκες διδαχές ηθικής και φιλοσοφίας. Κατά τη διάρκεια αυτών των πέντε ετών, ο μαθητής δεν συναντούσε ποτέ τον ίδιο τον Πυθαγόρα αλλά τους συνεργάτες του (που αναφέρονταν σε αυτόν λέγοντας «Αυτός» και όχι λέγοντας «ο Πυθαγόρας») και με κάποιους εκλεκτούς ο Πυθαγόρας επικοινωνούσε με ραβασάκια, όπου τους έγραφε διάφορα αινιγματικά μηνύματα.

Η μεγαλύτερη αρετή, κατά τον Πυθαγόρα, ήταν η φιλία, και ίσως γι’ αυτό έπρεπε ο μαθητής ν’ αποδείξει, ότι είχε μεγάλες αρετές για να γίνει φίλος του. Η φιλία για τους Πυθαγόρειους ήταν «εναρμόνιος ισότης» μια κωδική φράση που ουσιαστικά σήμαινε ότι πρέπει να κάνεις φίλους μόνο τους ίσους σου. Όταν ρωτούσαν τον Πυθαγόρα τι εννοούσε με τη λέξη «φίλος» (γνωρίζοντας ότι άλλα έλεγε και άλλα εννοούσε, ο Πυθαγόρας απαντούσε: «άλλος εγώ». Στα συμπόσια, μερικοί γνωρίζοντας πόσο καλός ήταν στη φυσιογνωμική, τον ρωτούσαν να τους πει για τον χαρακτήρα τους κρίνοντας τη φυσιογνωμία τους, κι εκείνος απλά έλεγε το περιβόητο: «Υπάρχει πιο εύκολος τρόπος: δείξε μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι».

Μετά τα πέντε χρόνια, αν ο Πυθαγόρας έκρινε ότι ο μαθητής ήταν άξιος «προαγωγής», τον ανακήρυττε «εσωτερικό μαθητή» και τον δεχόταν στην αληθινή Σχολή. Τότε άρχιζε να μαθαίνει για τους αριθμούς και τα γεωμετρικά σχήματα και τη μουσική κι ότι ξέρουμε γι’ αυτά δεν ήταν παρά τα πρώτα εσωτερικά μαθήματα, ενώ για τα υπόλοιπα έχουμε γνώση θολή και αμφίβολη. Είναι φανερό ότι η Σχολή του Πυθαγόρα αποτέλεσε πρότυπο για τη δομή και τη λειτουργία των μετέπειτα λεγόμενων εσωτερικών ταγμάτων και μυστικών αδελφοτήτων και Μυστικών Εταιριών.
Στο ιδιότυπο αυτό «μοναστήρι» (γιατί κάτι τέτοιο ήταν) μπορούσαν να φοιτήσουν και άνδρες και γυναίκες, αλλά πρώτα έπρεπε να δώσουν όρκο πλήρους αγνότητας και να μάθουν να τηρούν μία αυστηρή δίαιτα που απαγόρευε το κρασί, το κρέας, τα αυγά και τα κουκιά. Για κάποιον παράξενο λόγο ο Πυθαγόρας μισούσε τα κουκιά κι απαγόρευε να τα τρώνε ακόμη και τα βόδια. Όλοι έπρεπε να ντύνονται με μακρύς χιτώνες σκούρων χρωμάτων, ήταν απαγορευμένο να χασκογελάνε και κάθε νύχτα πριν κοιμηθούν έπρεπε να κάνουν την αυτοκριτική τους (Ανακεφαλαίωση).

Ο σημαντικός αυτός άνθρωπος, ο Πυθαγόρας, διηγούταν στους μαθητές του ότι θυμόταν θαυμάσια και ξεκάθαρα, πως στην προηγούμενη ζωή του, ο ίδιος ήταν μία κυρία ελαφρών ηθών, μια εταίρα και σε μια άλλη περασμένη ζωή του ήταν ο Αρχαίος ήρωας Εύφορος του Τρωικού Πολέμου και μάλιστα, όταν πήγε στο Άργος, αναγνώρισε στον ναό την πανοπλία που ο ίδιος είχε φέρει ως λάφυρο από την Τροία.  Ήταν ο Μεγάλος φίλος. Δίδασκε την αρετή, την ταπεινότητα και τη σεμνότητα, αλλά ο ίδιος είχε προσωπικές σχέσεις μόνο με εκείνους που του εκδήλωναν συμπεριφορές λατρείας μεσιακής προς το άτομο του. Ήταν μια μεγαλοφυΐα, ένας μυστηριώδης τύπος, ένας ξεχωριστός άνθρωπος, αργότερα πολλοί τον πίστευαν για ημίθεο, σίγουρα ήταν ένας από τους πρώτους μεγάλους επιστήμονες, αλλά ακόμη πιο σίγουρα ήταν ο απόλυτος «γκουρού», τους τρόπους του οποίου μιμήθηκαν με ακρίβεια αμέτρητοι «δάσκαλοι» και «μύστες» στην ιστορία της ανθρωπότητας, λιγότερο θαυμαστοί απ’ αυτόν.

Η κλειστή κάστα των Πυθαγορείων, πεισμένη πως αποτελούσε μία τάξη εκλεκτών που είχαν εντεταλμένη αποστολή από τον Θεό του Σύμπαντος, τον Κοσμικό Νου, αφού ο Πυθαγόρας συνήθως μιλούσε για έναν Θεό, τον «Δημιουργό» κι όχι για πολλούς Θεούς να βάλουν τάξη και να δώσουν γνώση στον χαοτικό όχλο των ανόητων ανθρώπων, αποφάσισε να διεισδύσει κρυφά στην κρατική εξουσία με σκοπό να ιδρύσει σταδιακά στον Κρότωνα την τέλεια δημοκρατία που θα βασίζεται στις αλήθειες που είχε ανακαλύψει ο μεγάλος δάσκαλος.

Ίσως ξεκίνησε έτσι μία συνωμοσία, ίσως κι όχι, δεν ήμαστε σίγουροι, πάντως πολλά διοικητικά πόστα του Κρότωνα είχαν καταληφθεί από αυστηρούς Πυθαγόρειους, ειδικευμένους σε γνώσεις που κανείς δεν είχε ξανακούσει και ίσως αυτό να προκάλεσε την καχυποψία των πολιτών απέναντι στη Σχολή. Ο Πυθαγόρας, σαν να είχε δει το τέλος να πλησιάζει, είχε, εμπιστευτεί το σύγγραμμα του με τίτλο Σχόλια στη κόρη του Δαμώ, που ήταν ίσως η πιο πιστή μαθήτρια του, για να το διασώσει μετά τον θάνατο του.

Ένας οργισμένος όχλος Κροτωνιστών φονταμενταλιστών της εποχής, (κατ’ άλλους, μέλη του ρεύματος των «δημοκρατικών» υπό τον Κύλωνα) περικύκλωσε τη Σχολή κι όλοι μαζί εισέβαλαν, κατέστρεψαν και έκαψαν ότι βρήκαν εκεί μέσα, έβγαλαν έξω όλους τους ενοίκους και τους έσφαξαν. Ο ίδιος ο Πυθαγόρας κατάφερε να δραπετεύσει μέσα στη νύχτα αλλά, (κατά μία μυθολογική θεώρηση) ο όχλος τον κυνήγησε με πυρσούς, ώσπου τα βήματα του τον οδήγησαν σε ένα χωράφι με κουκιά.

Μισούσε τόσο πολύ τα κουκιά που δεν καταδέχθηκε να ξαπλώσει ανάμεσα τους για να κρυφτεί, κι έτσι οι διώκτες του τον εντόπισαν και τον σκότωσαν επί τόπου. Αργότερα, ο λαός παρέφρασε την απέχθεια του Πυθαγόρα για τα κουκιά, σε απέχθεια για τα πράσα, και απέδιδε σε αυτό το μοιραίο γεγονός της σύλληψής του την καταγωγή της φράσης «τον πιάσανε στα πράσα». Εκείνη τη νύχτα πρέπει να σφαγιάστηκαν εκατοντάδες ιδιαίτεροι άνθρωποι, κάτοχοι ποιος ξέρει πόσων μυστικών γνώσεων. Σώθηκαν σαν από θαύμα μονάχα δύο μαθητές του Πυθαγόρα, ο Άρχιππος και ο Λύσις, απ’ αυτούς, ο Λύσις διέφυγε τελικά στη Θήβα, όπου πήρε ως μαθητή του τον Επαμεινώνδα.
Ο Φιλόλαος, ο πρώτος Πυθαγόρειος συγγραφέας, λέει -σε ένα απόσπασμα που από θαύμα δεν το έκαψαν αργότερα κι αυτό οι συμπολίτες του- για τις πεποιθήσεις των Πυθαγορείων περί ψυχής: «Μαρτυρούν δε ακόμη και οι παλαιοί θεολόγοι και μάντεις, ότι η ψυχή έχει συνδεθεί με το σώμα ως τιμωρία για τις αμαρτίες αυτής κα ότι είναι εντός του σώματος σαν να ευρίσκεται εις τον τάφον»
Όταν η ψυχή του Πυθαγόρα απελευθερώθηκε βιαίως από το σώμα του, ο ίδιος ήταν ογδόντα ετών. Δεν έχει τάφο.

Στο στόχαστρο αστρονόμων ένα «φάντασμα» από το παρελθόν του Γαλαξία μας

Ένα αστρικό σμήνος από την εποχή που γεννήθηκε ο Γαλαξίας μας, πριν από περίπου 13 δισεκατομμύρια χρόνια, κατάφεραν να μελετήσουν Ισπανοί και Ιταλοί αστρονόμοι. Με όνομα Ε3, η κοσμική δομή ανήκει στα πρώτα αστρικά σμήνη που δημιουργήθηκαν στον Γαλαξία, τα περισσότερα από τα οποία εξαφανίσθηκαν στην πορεία.

Το Ε3 κρύβεται μέσα στο φως νεότερων ουράνιων αντικειμένων που βρίσκονται ανάμεσα στο σμήνος και τη Γη.

Ωστόσο, ορισμένες τέτοιες κοσμικές δομές παραμένουν ακόμη κρυμμένες πίσω από νεότερους αστέρες που σχηματίσθηκαν στη συνέχεια, αποτελώντας επομένως για τους επιστήμονες ανεκτίμητους «μάρτυρες» των αρχικών φάσεων δημιουργίας του Γαλαξία.

Το Ε3 ανήκει στα περίπου 200 σφαιρωτά σμήνη του Γαλαξία, ενώ βρίσκεται σε απόσταση 30.000 ετών φωτός, στον αστερισμό του Χαμαιλέοντα. Στο άρθρο που εξέδωσε πρόσφατα η ομάδα στο περιοδικό Astronomy & Astrophysics, το χαρακτηρίζει «ένα φάντασμα από το παρελθόν του Γαλαξία».

«Το συγκεκριμένο σμήνος, όπως και μερικά ακόμη, είναι “φάντασμα” επειδή φαίνεται να βρίσκεται στα τελευταία στάδια της ζωής του. Σχηματίσθηκε όταν ο Γαλαξίας ήταν κυριολεκτικά νεογέννητος, πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια», εξηγεί στο σάιτ Plataforma SINC ο Κάρλος ντε λα Φουέντε Μάρκος, μέλος της ομάδας και συνεργάτης του Νότιου Καθολικού Πανεπιστημίου στη Χιλή και του Πανεπιστημίου της Πάδοβα στην Ιταλία.

Το Ε3 κρύβεται μέσα στο φως νεότερων ουράνιων αντικειμένων που βρίσκονται ανάμεσα στο σμήνος και τη Γη. Ωστόσο, οι αστρονόμοι μπόρεσαν να το μελετήσουν επιστρατεύοντας το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) στη Χιλή.

Μάλιστα, τα δεδομένα που συγκέντρωσαν έκρυβαν κάποιες εκπλήξεις. «Σε αντίθεση με τα τυπικά σφαιρωτά σμήνη, που περιλαμβάνουν εκατοντάδες χιλιάδες αστέρες, τα μέλη του Ε3 δεν ξεπερνούν τις λίγες χιλιάδες», σημειώνει ο επιστήμονας.

«Επιπλέον, δεν παρουσιάζει κυκλική συμμετρία, όπως συμβαίνει με τις άλλες κοσμικές δομές της κατηγορίας του, αλλά το σχήμα του έχει παραμορφωθεί από γαλαξιακά βαρυτικά κύματα».

Σύμφωνα με μία άλλη μελέτη του Ε3, από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, είναι επίσης ομοιογενές από χημική άποψη. Κάτι που σημαίνει πως στο εσωτερικό του δεν υπάρχουν πολλοί αστρικοί πληθυσμοί.

«Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό αντικειμένων που δημιουργήθηκαν με ένα μόνο “επεισόδιο”, όπως υποθέτουμε ότι θα συνέβαινε όταν γεννήθηκε ο Γαλαξίας. Τότε, πρέπει να σχηματίσθηκαν πολύ μεγάλα αστρικά σμήνη, με εκατομμύρια αστέρες, από τους οποίους έχουν μείνει ελάχιστα “λείψανα”, όπως το Ε3», προσθέτει ο ντε λα Φουέντε Μάρκος.

Παρά τις καινούριες ανακαλύψεις για αυτό το περίεργο σφαιρωτό σμήνος, οι επιστήμονες δεν μπορούν ακόμη και σήμερα να αποκλείσουν το ενδεχόμενο να μην δημιουργήθηκε στον Γαλαξία μας.

Εξάλλου, είναι γνωστό πως μερικά σμήνη προέρχονται από μικρότερους γαλαξίες, τους οποίους «καταβρόχθισε» ο Γαλαξίας μας διατηρώντας τα σφαιρωτά σμήνη τους.

«Ελπίζουμε πως την επόμενη χρονιά θα μπορέσουμε να κάνουμε περισσότερες φασματοσκοπικές παρατηρήσεις, ώστε να καταφέρουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα», καταλήγει ο αστρονόμος.

Οι μαύρες τρύπες έχουν ένα όριο μεγέθους 50 δισεκατομμυρίων ηλιακών μαζών

Ακόμη και οι φαταούλες δεν μπορούν να φάνε τα πάντα. Όταν οι μαύρες τρύπες στα καρδιές των γαλαξιών διογκωθούν έως και 50 δισεκατομμύρια φορές τη μάζα του ήλιου μας, μπορεί να χάσουν τους δίσκους του αερίου που χρησιμοποιούν ως κοσμικά εκτροφεία.

Οι περισσότεροι γαλαξίες φιλοξενούν μια υπερβαρέα μαύρη τρύπα στο κέντρο τους. Γύρω από αυτήν είναι μια περιοχή του διαστήματος όπου μια ποσότητα αερίου εγκαθίσταται σε ένα δίσκο, που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα. Το αέριο μπορεί να χάσει ενέργεια και έτσι να πέσει προς τα μέσα, τροφοδοτώντας τη μαύρη τρύπα. Αλλά αυτοί οι δίσκοι είναι γνωστό ότι είναι ασταθείς και επιρρεπείς για να καταρρεύσουν σε σχηματισμός άστρων.

Θεωρητικά, μια μαύρη τρύπα θα μπορούσε να αυξηθεί τόσο πολύ που να καταπίνει το σταθερό μέρος του δίσκου και να τον καταστρέφει. Ωστόσο, οι περισσότεροι επιστήμονες πίστευαν ότι οι μαύρες τρύπες δεν θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να το επιτύχουν αυτό. «Δεν συνέβη σε μας για να ανησυχείτε γι “αυτό, επειδή η μάζα που απαιτείται ήταν τόσο μεγάλη,» λέει ο Andrew King του πανεπιστημίου του Λέστερ.

Όμως υπήρχαν παρατηρησιακοί υπαινιγμοί ότι ένα τέτοιο όριο θα πρέπει να υπάρχει. Το 2008, μια ανεξάρτητη ομάδα με επικεφαλής τον Priya Natarajan του Πανεπιστημίου του Yale και του Ezequiel Treister του Πανεπιστημίου Concepcion στη Χιλή, θεώρησε πόσο πάρτι έκαναν οι μαύρες τρύπες στο πρώιμο σύμπαν και τι ελεύθερο διαθέσιμο αέριο είχαν για να το καταπιούν σε πρόσφατες εποχές.

Λαμβάνοντας υπόψη τι υλικό έχουν καταπιεί οι μαύρες τρύπες από την αυγή του σύμπαντος, όπως ισχυρίστηκαν, θα μπορούσαν οι μαύρες τρύπες να έχουν αναπτυχθεί σε μέγεθος περίπου 50 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες.

Μεγάλο εύρημα

Μετά την ανακάλυψη των πολύ μεγάλων μαύρων οπών κατά τα τελευταία χρόνια, ο Andrew King μπόρεσε να επανέλθει στο θέμα αυτό. Οι βαρύτερες μαύρες τρύπες που έχουμε έως τώρα δει έχουν μάζα έως και 40 δισεκατομμύρια φορές αυτής του ήλιου μας, η οποία οδήγησε τον Andrew King να υπολογίσει πόσο μεγάλη θα πρέπει να είναι η μαύρη τρύπα για να μην σχηματισθεί ο δίσκος. Έτσι, υπολόγισε ότι με μια μάζα 50 δισεκατομμυρίων ηλιακών μαζών, τα προηγούμενα ευρήματα ταιριάζουν.

Χωρίς ένα δίσκο, η μαύρη τρύπα θα σταματήσει να αυξάνεται, καθιστώντας αυτό το νούμερο το ανώτατο όριο. Ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε να μεγαλώνει κι άλλο, θα ήταν αν ένα αστέρι έπεφτε κατ “ευθείαν ή μια άλλη μαύρη τρύπα συγχωνευόταν με αυτήν. Αλλά καμιά διαδικασία θα την παχύνει τόσο αποτελεσματικά όσο ένας δίσκος αερίου. «Αν δεν συγχωνευθεί με ένα άλλο τέρας, δεν θα είχε σχεδόν καμία διαφορά στην μάζα της μια μαύρη τρύπα, » λέει ο King.

Αν και ο Priya Natarajan έφτασε σε ένα παρόμοιο όριο, σκέφτεται ότι η προσέγγιση του King θα μπορούσε να είναι μια υπεραπλούστευση. Οι υπολογισμοί του King έχουν επικεντρωθεί στη σταθερότητα του δίσκου του αερίου, αλλά ο Natarajan υποστηρίζει ότι δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει την ποσότητα του αερίου γύρω από τη μαύρη τρύπα.

Καθώς ένα θερμό αέριο περιστρέφεται πέφτοντας μέσα σε μια μαύρη τρύπα, το υπόλοιπο τμήμα του αέριου δίσκου εκπέμπει ακτίνες Χ, που ξεκαθαρίζει το περιβάλλον – κάτι που σημαίνει ότι μια μαύρη τρύπα που τροφοδοτείται πολύ γρήγορα με αέριο, μπορεί αργότερα να εμποδίσει να πέσει μέσα κι άλλο αέριο. Η διαθέσιμη ποσότητα του αερίου βοηθά να καθοριστεί πότε θα συμβεί αυτό.

«Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το περιβάλλον του κέντρου του γαλαξία στον οποίο είναι ενσωματωμένη η μαύρη τρύπα,» λέει ο Natarajan. «Δεν είναι αρκετό να δούμε μόνο την βαρυτικό σταθερότητα.»