Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2015

Η Ρώμη και ο κόσμος της, Τι ήταν αυτοί οι Ρωμαίοι;

Τι δεν κατάλαβε ο Αστερίξ
 
Τι είδους λαός ήταν αυτοί οι Ρωμαίοι; Αν πιστέψουμε τον Αστερίξ, που τους γνώριζε από πρώτο χέρι, ήταν τρελοί. Δυστυχώς ή ευτυχώς, εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να τους γνωρίσουμε από τόσο κοντά· έχουμε, όμως, τα γραπτά που μας άφησαν οι ίδιοι οι Ρωμαίοι, τα κτίρια και τα μνημεία τους, καθώς και τις μαρτυρίες άλλων λαών της αρχαιότητας. Και όλα αυτά μάλλον διαψεύδουν τον Αστερίξ.
 
Στις πρώτες αρχές της, η ρωμαϊκή κοινωνία ήταν καθαρά αγροτική και στηριζόταν στη συνοχή της οικογένειας, που ήταν πατριαρχική. Οι πάντες όφειλαν τυφλή υπακοή στον πατέρα-αφέντη, κι αυτός είχε κάτω από την αυστηρή επίβλεψή του τους πάντες και τα πάντα: τη σύζυγο, τα παιδιά, τους υπηρέτες, τα ζωντανά και τα σπαρτά. Καλός άνθρωπος για τους Ρωμαίους σήμαινε καλός νοικοκύρης· και ο καλός νοικοκύρης έπρεπε πάνω απ᾽ όλα να διακρίνεται από πνεύμα οικονομίας. Στην καλύτερη περίπτωση αυτό σήμαινε ότι τα έξοδα δεν ήταν περισσότερα από τα έσοδα και όλοι είχαν ακριβώς ό,τι χρειάζονταν για να ζουν με αξιοπρέπεια· στη χειρότερη περίπτωση σήμαινε απλώς τσιγκουνιά. Ως φαίνεται, οι παλιοί Ρωμαίοι ήταν βασικά τσιγκούνηδες - αλλά αυτό δεν το πρόσεξε ο Αστερίξ.
 
Μια καλή απόδειξη γι᾽ αυτό μπορούμε να βρούμε στο βιβλίο που έγραψε ένας πολύ σημαντικός Ρωμαίος. Έζησε από το 234 μέχρι το 149 π.Χ., τον λέγανε Κάτωνα, κουρευόταν και χαμογελούσε σπάνια, αλλά ήταν έντιμος και τον εμπιστεύονταν όλοι οι συμπολίτες του. Το βιβλίο του είχε για θέμα τη διαχείριση του νοικοκυριού και κυρίως τα καθήκοντα του γεωργού στη διάρκεια του χρόνου. Γράφει, λοιπόν, ο γερο-Κάτωνας ότι ένας καλός νοικοκύρης πρέπει να φροντίζει έγκαιρα τις εποχιακές γεωργικές εργασίες, να κάνει τακτική συντήρηση στα γεωργικά του εργαλεία για να τα διατηρεί σε καλή κατάσταση και να μην κάνει περιττά έξοδα για πράγματα, αλλά και για πρόσωπα, που είναι άχρηστα:

Αν οι δούλοι αρρωστήσουν, αυτό σημαίνει ότι έτρωγαν περισσότερο από όσο έπρεπε. Τα γερασμένα βόδια, το παλιό αλέτρι, τα παλιά εργαλεία, ο γερασμένος και ο άρρωστος δούλος πρέπει να πουλιούνται. Ο αφέντης του σπιτιού πρέπει γενικά να πουλάει και όχι να αγοράζει.

Δεν ξέρουμε αν το βιβλίο του Κάτωνα έγινε «μπεστ σέλερ»· αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι παλιοί Ρωμαίοι θα συμφωνούσαν λίγο πολύ με αυτές τις απόψεις, όχι τόσο επειδή ήταν σκληροί και απάνθρωποι αλλά μάλλον επειδή αγαπούσαν τις πρακτικές λύσεις.
 
Αυτό το πρακτικό πνεύμα το καλλιεργούσαν από τα πρώτα κιόλας μαθητικά τους χρόνια. Ο Οράτιος, ένας πολύ σημαντικός ρωμαίος ποιητής, αφηγείται το ακόλουθο στιγμιότυπο: σε μια τάξη του δημοτικού τα παιδιά μαθαίνουν πρόσθεση και αφαίρεση· ο δάσκαλος βάζει ασκήσεις και ενθουσιάζεται όταν ακούει τις σωστές απαντήσεις. «Μπράβο, παιδιά!» λέει. «Μεθαύριο που θα μεγαλώσετε θα γίνετε σωστοί νοικοκύρηδες.» Ο Κάτωνας θα συμφωνούσε απόλυτα:

Οι πρόγονοί μας δεν είχαν σε καμιά εκτίμηση την ποίηση, και όποιον ασχολούνταν μ᾽ αυτήν τον χαρακτήριζαν τσαρλατάνο και αγύρτη.

Τάδε έφη ο γερο-Κάτωνας. Είναι αμφίβολο αν ο άνθρωπος αυτός πείστηκε ποτέ ότι οι ποιητές χρειάζονται.
 
Οι Ρωμαίοι τηρούσαν ευλαβικά τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων τους. Βαθμιαία η κοινωνία τους διαμόρφωσε ένα σύνολο αξιών και αρχών που, όπως ήθελαν να πιστεύουν οι ίδιοι, χαρακτήριζε το ρωμαϊκό έθνος από παλιά. Τέτοιες αρετές ήταν, για παράδειγμα, η σοβαρότητα της συμπεριφοράς, η κοινωνική ευπρέπεια, ο λιτός τρόπος ζωής και ο σεβασμός τόσο για την οικογένεια όσο και για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Είναι αλήθεια ότι όλοι οι λαοί διαθέτουν έναν δικό τους κατάλογο με εθνικές αρετές· όμως, τουλάχιστο στην αρχαιότητα, οι Ρωμαίοι είναι οι μόνοι που διαφημίζουν τόσο επίμονα τα εθνικά τους προσόντα και οι μόνοι που χρησιμοποιούν τόσο συστηματικά τα προγονικά «ήθη και έθιμα» ως το σημαντικότερο παιδαγωγικό μέσο. Ένα καλό παράδειγμα τέτοιας αυτοδιαφήμισης μας δίνει ο Κικέρωνας, μεγάλος ρήτορας και πολιτικός:

Ποιος άλλος λαός έδειξε τέτοια σοβαρότητα συμπεριφοράς, τέτοια σταθερότητα χαρακτήρα, τέτοιο ηρωισμό, τέτοια χρηστότητα ήθους, τέτοια εντιμότητα; Ποιοι διέπρεψαν τόσο σε κάθε είδος αρετής ώστε να μπορούν να συγκριθούν με τους πατεράδες μας;

Φυσικά ο Κικέρωνας δεν περιμένει απάντηση (η ερώτηση είναι, όπως λέμε, απλώς ρητορική) - ή, μάλλον, η μόνη απάντηση που περιμένει είναι: «κανείς άλλος». Αλλά την ίδια απάντηση δεν περιμένουν όλοι εκείνοι, σε όποια εθνικότητα και αν ανήκουν, που αναλαμβάνουν να εκφωνήσουν πανηγυρικούς λόγους σε εθνικές γιορτές και επετείους; Όλοι παινεύουμε κάποτε το σπίτι μας για να μην πέσει και μας πλακώσει. Το ερώτημα είναι αν και πόσο το σπίτι μας αξίζει αντικειμενικά το παίνεμα. Και στην περίπτωσή μας: αξίζει τόσο παίνεμα το σπίτι που παινεύει ο Κικέρωνας;
 
Η αλήθεια είναι ότι ανάμεσα στις διάφορες εθνικές ομάδες που κατοικούσαν στην ιταλική χερσόνησο οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που κατάφεραν να επιβάλουν σταδιακά τη στρατιωτική και πολιτική κυριαρχία τους, να ενώσουν όλη την Ιταλία κάτω από την ηγεμονία τους και στη συνέχεια να επεκταθούν όχι μόνο σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου αλλά και σε πολλές βορειότερες περιοχές της Ευρώπης. Πώς και γιατί απέκτησε τέτοια δύναμη η μικρή και κλειστή γεωργική κοινωνία που αρχικά ήταν περιορισμένη στο Λάτιο, μια περιοχή της κεντρικής Ιταλίας που είχε για πρωτεύουσα της τη Ρώμη;
 
Η απάντηση που θα έδιναν ο γερο-Κάτωνας, ο Κικέρωνας, αλλά και οι περισσότεροι απλοί Ρωμαίοι είναι: επειδή το ρωμαϊκό έθνος διατήρησε τις αρχές και τις αξίες των παλιών Ρωμαίων. Την ίδια απάντηση φαίνεται να δίνουν και πολλοί σύγχρονοί μας μελετητές της ρωμαϊκής ιστορίας. Και αν τόσοι πολλοί συμφωνούν, τότε ένα μέρος τουλάχιστο της αλήθειας πρέπει να βρίσκεται πράγματι σ᾽ αυτή την απάντηση.
 
Το ρωμαϊκό σύνταγμα: υπέροχοι πληβείοι, έξυπνοι πατρίκιοι
 
Τη Ρώμη αρχικά την κυβερνούσαν βασιλείς, και μάλιστα ορισμένοι από αυτούς δεν είχαν καν ρωμαϊκή καταγωγή, όπως για παράδειγμα ο τελευταίος από τους εφτά βασιλείς, ο Ταρκύνιος ο Υπερήφανος. Είτε επειδή η ξενική καταγωγή του βασιλιά προκαλούσε αντιδράσεις είτε επειδή οι αυθαιρεσίες της μοναρχίας δεν ήταν πια ανεκτές είτε και για τους δυο αυτούς λόγους, ο θεσμός της βασιλείας τερματίστηκε το 509 π.Χ. Ο Ταρκύνιος αιφνιδιάστηκε και εγκατέλειψε αρχικά τον θρόνο του αλλά προσπάθησε να τον επανακτήσει με πραξικόπημα - πλην μάταια, γιατί οι Ρωμαίοι το είχαν πάρει απόφαση να διώξουν τον βασιλιά. Μόνο που το κίνημα κατά της βασιλείας δεν ήταν λαϊκό, με τη σημερινή έννοια της λέξης· εκδηλώθηκε από την τάξη των ευγενών, των πατρικίων, και οι πατρίκιοι ήταν αυτοί που αρχικά ρύθμισαν το κενό που άφησε η βασιλική εξουσία, εκλέγοντας αντί για έναν ισόβιο μονάρχη δυο αξιωματούχους, τους υπάτους, με ίσες αρμοδιότητες και με θητεία ενός έτους. Οι ύπατοι κυβερνούσαν σε στενή συνεργασία με τη Σύγκλητο, που αρχικά συγκροτούνταν και αυτή από ευγενείς και ήταν ένα συμβουλευτικό συλλογικό όργανο. Σύγκλητος με συμβουλευτικές αρμοδιότητες υπήρχε και στη διάρκεια της βασιλείας, αλλά οι ισόβιοι μονάρχες, με λίγες εξαιρέσεις, δεν το θεωρούν πάντα υποχρέωσή τους να ακούν συμβουλές και εισηγήσεις, ενώ ένας αξιωματούχος με ετήσια θητεία το βρίσκει μάλλον πιο δύσκολο να κάνει του κεφαλιού του. Έτσι, παρά τη ζηλότυπη διατήρηση της εξουσίας μέσα στον κύκλο των ευγενών, μπορούμε να μιλάμε για ίχνη εκδημοκρατισμού του ρωμαϊκού πολιτεύματος.
 
Αυτή η διαδικασία εκδημοκρατισμού εντάθηκε μέσα στα επόμενα διακόσια περίπου χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα την πολιτική και κοινωνική προκοπή των μη ευγενών ελεύθερων πολιτών, των πληβείων, οι οποίοι τελικά διείσδυσαν σε όλο το φάσμα των πολιτικών αξιωμάτων. Αυτή η διείσδυση δεν έγινε βέβαια επειδή η άρχουσα τάξη αποφάσισε από μόνη της να παραχωρήσει προνόμια στον λαό. Προηγήθηκαν ταξικές συγκρούσεις στη διάρκεια των οποίων οι πληβείοι οργανώθηκαν πολιτικά, δημιούργησαν τους δικούς τους αμυντικούς θεσμούς, όπως ήταν η δημαρχία, και συχνά κατέφυγαν και στη βία.
 
Εδώ θα πρέπει να ξαναθυμηθούμε τις παραδοσιακές ρωμαϊκές αρετές για τις οποίες κάναμε λόγο πιο πάνω, και πρώτα πρώτα τις αρετές της πρακτικότητας και της κοινωνικής πειθαρχίας. Ο απλός λαός, που δεν είχε ουσιαστικά πολιτικά προνόμια και υπέφερε από τις αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις, έδειξε αξιοθαύμαστη υπομονή και οργανωτικό πνεύμα· από την άλλη πλευρά, οι ευγενείς καταλάβαιναν συχνά ότι ορισμένες παραχωρήσεις ήταν αναγκαίες προκειμένου να διατηρηθεί η κοινωνική ειρήνη, και υπήρξαν πατρίκιοι με φιλολαϊκά αισθήματα που συναίνεσαν σε παραχωρήσεις προς τους πληβείους. Σε πολλές περιπτώσεις, εμφύλιες συγκρούσεις αποφεύχθηκαν εξαιτίας αυτής της διάθεσης πολιτικού συμβιβασμού που έδειξαν και οι δυο πλευρές. Με τον τρόπο αυτό η Ρώμη κατόρθωσε να εγκαταστήσει μια «αριστοκρατική δημοκρατία» - παράδοξο αλλά αληθινό, και κυρίως αποτελεσματικό. Το 366 π.Χ. εξελέγη ο πρώτος πληβείος ύπατος και το γεγονός αυτό άνοιξε την πόρτα σε όλα τα υπόλοιπα αξιώματα για τους πληβείους· και η ίδια η Σύγκλητος, που είχε αποκτήσει αυξημένες αρμοδιότητες και επόπτευε την άσκηση της εξουσίας, έπαψε να είναι αποκλειστικό προνόμιο της παλιάς αριστοκρατίας.
 
Ελάχιστες κοινωνίες, είτε στην αρχαιότητα είτε στον Μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους, έδειξαν τέτοια ικανότητα πολιτικής προσαρμογής και ρεαλιστικών συμβιβασμών. Οι καλοί νοικοκυραίοι της παλιάς Ρώμης αποδείχτηκαν σοφοί πολίτες και πολιτικοί. Οι Ρωμαίοι ήταν πολύ πιο γνωστικοί από όσο πίστευε ο Αστερίξ και η παρέα του. Οργανωμένοι εσωτερικά, με ένα άγραφο αλλά σεβαστό από όλους σύνταγμα, έχοντας κατορθώσει να ενώσουν υπό την ηγεσία τους και τις άλλες εθνικές ομάδες της Ιταλίας, μέχρι το 3ο αιώνα π.Χ. ήταν έτοιμοι για τις στρατιωτικές κατακτήσεις που θα τους έκαναν κύριους της οικουμένης. Ο Κικέρωνας παίνευε το σπίτι του, αλλά δεν το παίνευε χωρίς λόγο.

 
Πώς η Μεσόγειος έγινε ρωμαϊκή πισίνα

Ενωμένη υπό την ηγεσία της Ρώμης, η Ιταλία έγινε στρατιωτική υπερδύναμη στη Μεσόγειο· και οι στρατιωτικές υπερδυνάμεις υπάρχουν για να συγκρούονται με άλλες στρατιωτικές υπερδυνάμεις. Τέτοια ήταν τον 3ο αιώνα π.Χ. η Καρχηδόνα, που αναπτύχθηκε στις ακτές της Βόρειας Αφρικής (περίπου εκεί που βρίσκεται η σημερινή Τυνησία) και απέκτησε τεράστιο πλούτο επειδή μπορούσε να ελέγχει το εμπόριο στη δυτική Μεσόγειο. Από το 264 π.Χ. η ιστορία κατέγραψε τρεις Καρχηδονιακούς Πολέμους, και στον δεύτερο από αυτούς (218-201 π.Χ.) οι Ρωμαίοι είδαν τον χάρο με τα μάτια τους όταν ο ιδιοφυής καρχηδόνιος στρατηγός Αννίβας διέσχισε τις Άλπεις με τις ορεινές ταξιαρχίες και τους τεθωρακισμένους ελέφαντές του και βρέθηκε στην καρδιά της Ιταλίας. Αλλά το «καρχηδονιακό έπος» ανέδειξε όλες τις αρετές του ρωμαϊκού λαού. Το αίμα έρρευσε άφθονο, η αντίσταση ήταν λυσσαλέα, και ο Αννίβας, που τελικά υποχρεώθηκε από τα πράγματα να επιστρέψει στην Αφρική, νικήθηκε ολοκληρωτικά από τα ρωμαϊκά στρατεύματα το 201 π.Χ. Η Καρχηδόνα, που συνθηκολόγησε με εξουθενωτικούς όρους, ξανασήκωσε κεφάλι πενήντα χρόνια αργότερα και σβήστηκε τελικά από τον χάρτη το 146 π.Χ. Πάνω στα ερείπιά της δάκρυσε μεγαλόψυχα ο νικηφόρος στρατηγός Σκιπίωνας Αιμιλιανός - και δάκρυσε γιατί συλλογίστηκε ότι και η πανίσχυρη Ρώμη θα μπορούσε κάποτε να υποκύψει στην ίδια μοίρα. Η ιστορία επιβεβαιώνει ότι όλες οι υπερδυνάμεις έχουν ημερομηνία λήξεως· αλλά λίγοι στρατηγοί έχουν τη σοφία του Σκιπίωνα όσο ακμάζει η δύναμή τους.

Μάστορες πιο τρανοί, άλλοι τον μπρούντζο θα σφυρηλατήσουν,
και θα σμιλέψουν από μάρμαρο μορφές που ζωντανές θα μοιάζουν·
ρητορική θα υψώσουν και τους δρόμους τ᾽ ουρανού με το διαβήτη
του αστρονόμου θα μετρήσουν· τους ανατέλλοντες αστέρες θα μας πουν.
Λαούς να κυβερνάς είναι ο κλήρος που σ᾽ εσένα έλαχε, Ρωμαίε:
το νόμο της ειρήνης να περνάς, τους νικημένους να τους σέβεσαι,
τους αλαζόνες να δαμάζεις - τούτη η τέχνη είναι που σου πρέπει.

Οι στίχοι αυτοί γράφτηκαν από τον μεγαλύτερο εθνικό ποιητή των Ρωμαίων, τον Βιργίλιο. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι «άλλοι» είναι οι Έλληνες. Ο ρωμαίος ποιητής φαίνεται να αναγνωρίζει την προτεραιότητα και υπεροχή των Ελλήνων στις καλές τέχνες, στην καλλιέργεια του λόγου και στις επιστήμες. Τι είναι αυτό που αποδίδει, ως αντιστάθμισμα, στο ρωμαϊκό έθνος;
 
Ρωμαίοι και Έλληνες

Η ιστορία με την Καρχηδόνα είχε ουσιαστικά λήξει το 201 π.Χ. Την ίδια εποχή η Ρώμη έχει, ή επινοεί, λόγους για να στρέψει τις λεγεώνες της στην ανατολική πλευρά της μεσογειακής λεκάνης. Έναν και περισσότερο αιώνα μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου, οι διάδοχοί του διοικούν την τεράστια κληρονομιά του μακεδόνα στρατηλάτη, από την οποία έχουν προκύψει μια σειρά από ανεξάρτητα κράτη. Τα σημαντικότερα είναι αυτά της Αιγύπτου, της Συρίας, της Μακεδονίας και της Περγάμου. Η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός κυριαρχούν στην ανατολική Μεσόγειο, όπου η Αλεξάνδρεια έχει πάρει τα σκήπτρα από την Αθήνα ως πνευματική πρωτεύουσα του ελληνόφωνου πολιτισμικού χώρου. Πρόκειται για την εποχή (τους τρεις αιώνες μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου) που ονομάζουμε ελληνιστική. Την περίοδο αυτή η Αθήνα, που δεν αποτελεί πλέον κέντρο σημαντικών πολιτικών αποφάσεων, απολαμβάνει τη φήμη που χρωστάει στο παρελθόν της, αλλά εκτός από τα περασμένα μεγαλεία της διαθέτει και δραστήριες φιλοσοφικές σχολές για κάθε γούστο.
 
Η Ρώμη ήρθε αρχικά σε σύγκρουση με το ελληνιστικό βασίλειο της Μακεδονίας, και από το 214 π.Χ. χρειάστηκε τρεις πολεμικούς γύρους για να υποτάξει τελικά τον τελευταίο μακεδόνα βασιλιά, τον Περσέα, το 168 π.Χ. Μέσα στο ίδιο διάστημα ξεκαθάρισε τους λογαριασμούς της με τον Αντίοχο τον Γ', τον βασιλιά της ελληνιστικής Συρίας, και το 146 π.Χ., τη χρονιά που ισοπεδώθηκε η Καρχηδόνα, άλλες λεγεώνες διέλυσαν την Αχαϊκή Συμπολιτεία και κατέστρεψαν την Κόρινθο.
 
Από την αρχή της σύγκρουσης με τη Μακεδονία και για μισό περίπου αιώνα οι Ρωμαίοι δεν είχαν αποφασίσει τι ακριβώς έπρεπε να κάνουν με τους Έλληνες του κυρίως ελληνικού χώρου. Πολλοί ρωμαίοι στρατηγοί είχαν ήδη γνωριστεί με τον ελληνικό πολιτισμό και θαύμαζαν τα επιτεύγματα του· στη Ρώμη είχαν σχηματιστεί φιλελληνικοί κύκλοι που περιλάμβαναν στις τάξεις τους σημαντικούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες. Προφανώς οι Έλληνες δεν ήταν σαν τους άλλους κατακτημένους λαούς: είχαν τεράστια ιστορία, υψηλό πνευματικό και υλικό πολιτισμό, και ασκούσαν μεγάλη γοητεία στους ρωμαίους διανοούμενους και καλλιτέχνες. Μήπως έπρεπε να τύχουν ιδιαίτερης μεταχείρισης από την πλευρά των νικητών; Παρά το γεγονός ότι η Ρώμη, όπως όλες οι υπερδυνάμεις που ασκούν στρατηγική μεγάλης κλίμακας, δεν στήριζε την εξωτερική της πολιτική σε συναισθηματισμούς και δεν έκανε εύκολα χατίρια, στην περίπτωση της Ελλάδας η ρωμαϊκή ηγεσία αισθανόταν την υποχρέωση να κάνει ορισμένες παραχωρήσεις - και τις έκανε.
 
Έτσι, το 196 π.Χ., όταν ο πρώτος Μακεδονικός Πόλεμος είχε τελειώσει με νίκη της Ρώμης, οι Μακεδόνες υποχρεώθηκαν να αποσυρθούν από τις κτήσεις τους στη νοτιότερη Ελλάδα και ο ρωμαίος στρατηγός Φλαμινίνος, εν μέρει παίζοντας θέατρο και εν μέρει επιβεβαιώνοντας τα φιλελληνικά του αισθήματα, διακήρυξε επίσημα την ελευθερία των Ελλήνων· επιπλέον, δυο χρόνια αργότερα με εντολή της Συγκλήτου όλα τα ρωμαϊκά στρατεύματα κατοχής αποσύρθηκαν από το ελληνικό έδαφος. Μόνο που αυτό δημιούργησε μάλλον παρά έλυσε τα προβλήματα. Έριδες, διαμάχες, ταραχές, και όποτε χρειαζόταν και σφαγές, ήταν στην ημερήσια διάταξη της ιστορίας των πόλεων της νότιας Ελλάδας. Η Αχαϊκή Συμπολιτεία, που περιελάμβανε όλη σχεδόν την Πελοπόννησο, είχε σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και άρχισε να έχει συχνές προστριβές με τις ρωμαϊκές αρχές. Την ίδια εποχή στην Κόρινθο, μετά από κοινωνικές ταραχές, εξελέγη στρατηγός του λεγόμενου «Κοινού» των Αχαιών κάποιος Κριτόλαος που, μετά από φαιδρούς λεονταρισμούς, εισέβαλε με στρατό στην κεντρική Ελλάδα - και προκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση της ρωμαϊκής Συγκλήτου που τη φορά αυτή δεν είχε καμιά όρεξη για φιλελληνισμούς. Ο ύπατος Μόμμιος εξουσιοδοτήθηκε να καταστρέψει την Κόρινθο. Οι ιστορικοί λένε ότι το 146 π.Χ. οι Έλληνες έχασαν την Κόρινθο αλλά εξαναγκάστηκαν να βρουν την ηρεμία που δεν μπόρεσαν να εξασφαλίσουν με την ελεύθερη θέλησή τους. Από τη μοιραία αυτή χρονιά και για μερικές εκατοντάδες χρόνια η Ελλάδα δεν έχει αυτόνομη πολιτική ζωή και γίνεται μέρος της ρωμαϊκής επικράτειας. Αλλά στο ίδιο διάστημα οι θηριώδεις κατακτητές, όπως είπε πάλι ο ποιητής Οράτιος, αιχμαλωτίζονται οριστικά από τους νικημένους - με το να παραδοθούν τελείως στην ελληνική κουλτούρα.

 
Το παιχνίδι του κλεμμένου θησαυρού

Οι ρωμαίοι στρατιώτες, οι λεγεωνάριοι, ήταν πειθαρχημένοι και σκληροτράχηλοι. Οι περισσότεροι από αυτούς στρατολογούνταν από την ιταλική επαρχία, και οι πιο επίλεκτες στρατιωτικές μονάδες συγκροτούνταν από νέους που προέρχονταν από δύσβατα ορεινά μέρη με αγροτοκτηνοτροφικό πληθυσμό. Ελάχιστοι γνώριζαν κάτι περισσότερο από απλή γραφή και ανάγνωση, και κανένας δεν είχε πείρα από πράγματα που ήταν αυτονόητα στη ζωή μιας ελληνικής πύλης, ακόμη και της μικρότερης: δεν είχαν δει ποτέ θέατρο, δεν ήξεραν τι είναι το γυμνάσιο και, πολύ περισσότερο, το ωδείο, δεν είχαν βρεθεί ποτέ μπροστά σε ένα έργο γλυπτικής ή ζωγραφικής. Μόνο με μεγάλη προσπάθεια της ιστορικής φαντασίας μπορούμε να καταλάβουμε την απορία, την έκπληξη ή το δέος αυτών των ανθρώπων όταν έμπαιναν για πρώτη φορά στην Αθήνα, την Κόρινθο, την Αντιόχεια ή την Πέργαμο. Τι ήταν όλοι αυτοί οι περίτεχνοι ναοί με τους ιωνικούς, δωρικούς και κορινθιακούς κίονες; Τι παρίσταναν τα ανάγλυφα πάνω στις μετόπες και τα αετώματα; Τι έκαναν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που μαζεύονταν έξω από τα γυμνάσια; Τι υψηλές φιλοσοφίες αντάλλασσαν όλοι αυτοί που ήταν μαζεμένοι στον χώρο της Αγοράς;
 
Ήδη από παλιά οι Ρωμαίοι είχαν συναντήσει έλληνες αποίκους στη Νότια Ιταλία και τη Σικελία και ήξεραν κάτι για τον ελληνικό τρόπο ζωής. Τώρα όμως οι λεγεώνες των νικητών είχαν βρεθεί στην καρδιά του ελληνισμού - και το κυριότερο, ο υλικός πλούτος και τα καλλιτεχνικά μνημεία των ελληνικών πόλεων ήταν στη διάθεσή τους. Μπορεί οι απλοί στρατιώτες να μην πολυκαταλάβαιναν, οι ανώτεροι αξιωματικοί τους όμως ήξεραν κάτι παραπάνω. Αυτό όμως δεν αποτελούσε αναγκαστικά λόγο για να σεβαστούν τα μνημεία· άλλωστε πολλοί από αυτούς είχαν «παραγγελίες» από πλούσιες και αριστοκρατικές οικογένειες της Ρώμης να μεταφέρουν στην Ιταλία ό,τι μπορούσε να μεταφερθεί: πίνακες, αγάλματα, ακόμη και το περιεχόμενο ολόκληρων βιβλιοθηκών. Έτσι άρχισαν να κάνουν πολύ πριν τον Ελγίνο ακριβώς ό,τι έκανε αιώνες αργότερα και ο καλός εκείνος βρετανός λόρδος.
 
Ίσως ο μεγαλύτερος Ελγίνος της αρχαιότητας να ήταν μάλιστα ο γνωστός μας ύπατος Μόμμιος, που αφάνισε το 146 π.Χ. την πάμπλουτη Κόρινθο. Η Κόρινθος μετακόμισε στην Ιταλία, συσκευασμένη σε κιβώτια αμφίβολης ανθεκτικότητας που φορτώθηκαν σε πλοία. Ούτε ο Ελγίνος ούτε ο Μόμμιος χρησιμοποίησαν εξειδικευμένους συντηρητές αρχαιοτήτων για το πλιάτσικό τους· γι᾽ αυτό κατάφεραν να καταστρέφουν δυο μάρμαρα για καθένα που έπαιρναν. Η διαφορά ανάμεσα στον βρετανό λόρδο και τον ρωμαίο ύπατο είναι ένα ανέκδοτο: Ο Μόμμιος έβγαλε αυστηρή διαταγή σύμφωνα με την οποία όποιος έκανε ζημιά σε έργο τέχνης κατά τη μεταφορά ήταν υποχρεωμένος να το αντικαταστήσει - πιο φιλότιμος από τον Βρετανό ο Ρωμαίος, αλλά κι οι δυο τους έβλαπταν το ίδιο.
 
Η Ρώμη μαθαίνει ελληνικά

Η θετική πλευρά αυτής της ιστορίας ήταν ότι το «παιχνίδι του κλεμμένου θησαυρού» επέτρεψε στους κατοίκους της Ρώμης να δουν από κοντά αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης. Πολύ γρήγορα η Ρώμη γέμισε από ιδιωτικές «γκαλερί» με ελληνικά εκθέματα, ενώ πολλά από αυτά τα έργα τοποθετήθηκαν και σε δημόσιους χώρους. Το σημαντικότερο ήταν, όμως, ότι οι ελληνικοί θησαυροί ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο το φιλελληνικό ρεύμα στη Ρώμη και δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της τέχνης από ντόπιους καλλιτέχνες. Ταυτόχρονα, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων τόσο από την κυρίως Ελλάδα όσο και από την ελληνόφωνη ανατολική Μεσόγειο άρχισαν να συρρέουν στην πρωτεύουσα της Ιταλίας. Τι ζητούσαν εκεί όλοι αυτοί;

Οτιδήποτε καλό έβλεπαν οι προγονοί μας σε ξένους λαούς, εχθρούς ή συμμάχους, το υιοθετούσαν αμέσως με μεγάλη προθυμία· προτιμούσαν να μιμούνται παρά να φθονούν τα καλά πράγματα.
Σαλλούστιος, ρωμαίος ιστορικός

Η αλήθεια είναι ότι ορισμένοι πήγαν εκεί όχι επειδή το επιθυμούσαν οι ίδιοι αλλά επειδή τους ανάγκασαν οι Ρωμαίοι. Θύματα τέτοιας αναγκαστικής μετανάστευσης ήταν συνήθως άνθρωποι με υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Με άλλα λόγια, οι Ρωμαίοι έκαναν εισαγωγές καθηγητών, καθένας για λογαριασμό του βέβαια. Έτσι, πολλοί νικηφόροι στρατηγοί έφεραν από την Ελλάδα και από άλλα σημεία του ελληνόφωνου πολιτισμικού χώρου αιχμαλώτους πολέμου και τους ανέθεσαν να κάνουν στα παιδιά τους «ιδιαίτερα μαθήματα» - ανάμεσα στα οποία σημαντικότατη θέση είχε η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Και η μόνη ξένη γλώσσα στην οποία άξιζε να πάρεις το «προφίσιενσι» εκείνο τον καιρό ήταν τα ελληνικά. Έτσι, εκτός από το πλιάτσικο οι Ρωμαίοι επινόησαν και έναν άλλο τρόπο για να φέρουν την Ελλάδα στη Ρώμη: την απαγωγή. Πολλοί άλλοι όμως πήγαιναν με τη θέλησή τους: μερικοί, όπως οι γιατροί, για να ασκήσουν την τέχνη τους, άλλοι για να προωθήσουν τα εμπορικά τους συμφέροντα, και άλλοι, όπως οι διάφοροι φιλόσοφοι, για να διδάξουν όσα πίστευαν· και αφού οι Ρωμαίοι δεν είχαν αναπτύξει δικές τους φιλοσοφικές σπουδές, τα φιλοσοφικά φροντιστήρια που άνοιγαν οι έλληνες διανοούμενοι είχαν συνήθως πολλή πελατεία και μεγάλες ουρές.
 
Ωστόσο, η παρουσία τους στη Ρώμη προκάλεσε πολλές αντιδράσεις ανάμεσα στους πιο παραδοσιακούς Ρωμαίους. Σε μερικές περιπτώσεις υπήρξε απλώς έκφραση δυσπιστίας, άλλες φορές όμως οι ρωμαϊκές αρχές τούς αφαίρεσαν την «άδεια διδασκαλίας» και τους έδιωξαν από την πόλη, προφανώς επειδή πίστευαν ότι τα μαθήματά τους δεν έκαναν καλό στη ρωμαϊκή νεολαία και έρχονταν σε σύγκρουση με τα πατροπαράδοτα ρωμαϊκά ήθη. Τέτοιες δυσπιστίες παρατηρούνται συχνά όταν ένας λαός με απλούστερη μορφή πολιτισμικής οργάνωσης συναντηθεί με πιο σύνθετους και προχωρημένους πολιτισμούς.
 
Δεν έφταιγε όμως μόνο η παραδοσιακή επιφυλακτικότητα της ρωμαϊκής κοινωνίας. Οι μετανάστες από την ελληνόφωνη Ανατολή και την Ελλάδα δεν ήταν μόνο γιατροί που είχαν πάρει τον ιπποκρατικό όρκο αλλά και κομπογιαννίτες χωρίς σύνορα· δεν ήταν μόνο εμπνευσμένοι καλλιτέχνες αλλά και «αρτίστες» που ανήκαν στον χώρο του υποκόσμου· δεν ήταν μόνο ήσυχοι μετανάστες που έκαναν τίμια τη δουλειά τους αλλά και πεινασμένοι απατεώνες που ήταν έτοιμοι να κάνουν οτιδήποτε για την επιβίωσή τους· δεν ήταν μόνο κάθε είδους επαγγελματίες αλλά και κάθε λογής τσαρλατάνοι.
 
Αυτό όμως που ερέθιζε περισσότερο όσους νοιάζονταν για τα παραδοσιακά ήθη της ρωμαϊκής κοινωνίας ήταν οι ραγδαίες αλλαγές στον τρόπο ζωής και διασκέδασης που προκαλούσε η ελληνική επίδραση. Ξαφνικά η Ρώμη έμαθε να διασκεδάζει με ελληνικού τύπου συμπόσια, να συχνάζει σε θεατρικές παραστάσεις και σε λογοτεχνικά σαλόνια, να ενδιαφέρεται για γαστρονομία, για υψηλή ραπτική και για καλλυντικά - γενικά να αφιερώνει πολύ περισσότερο χρόνο σε πράγματα που στο παρελθόν ήταν άγνωστα ή θεωρούνταν αταίριαστα με τον ρωμαϊκό τρόπο ζωής. Η βιομηχανία του θεάματος και της ψυχαγωγίας είχαν ελληνική σφραγίδα και ελληνική ορολογία. Ό,τι συμβαίνει σήμερα με τα αγγλικά συνέβαινε τότε στη Ρώμη με τα ελληνικά· γιατί ακόμη και απλοί άνθρωποι, χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση, χρησιμοποιούσαν ένα σωρό ελληνικές λέξεις για να αναφερθούν στο καινούργιο σκηνικό που έκανε τη Ρώμη του γερο-Κάτωνα να αισθάνεται και να μιλάει ελληνικά.
 
Αλλά ο γερο-Κάτωνας αντιστεκόταν. Για τους Έλληνες σπανίως είχε καλό λόγο, και για τους έλληνες γιατρούς που ασκούσαν το επάγγελμά τους στη Ρώμη ήταν βέβαιος για ένα πράγμα: ότι είχαν ορκιστεί και συνωμοτήσει να ξεκάνουν τη ρωμαϊκή φύτρα. Ενώ ο κόσμος γύρω του βούιζε από ελληνικά, εκείνος αρνιόταν να τα μάθει· και όταν με τον καιρό κατάλαβε ότι πάλευε μάταια ενάντια σε μια νέα τάξη πραγμάτων που δεν γινόταν πια να αλλάξει, τότε σε βαθιά γεράματα καταπιάστηκε να μάθει αυτό που για χρόνια περιφρονούσε και φοβόταν μαζί. Πριν πεθάνει θα είχε καταλάβει σίγουρα ότι όσα είχε γράψει παλιότερα για τους «καλούς νοικοκυραίους» θα μάζευαν τώρα σκόνη στα ράφια των βιβλιοθηκών. Οι νέες ρωμαϊκές γενιές από δω και πέρα θα αναζητούσαν την πνευματική τους προκοπή, την κουλτούρα της καθημερινής ζωής, την αισθητική τους, την κοινωνικότητά τους, αλλά και τις ασωτείες και τις υπερβολές τους, στο ελληνικό παράδειγμα. Το 146 π.Χ. η Ελλάδα έγινε ουσιαστικά ρωμαϊκή επαρχία· αλλά ποιος μπορούσε να προβλέψει ότι μέσα στις επόμενες δεκαετίες η κοσμοκράτειρα Ρώμη θα γινόταν ελληνική πόλη;

 

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να παραδεχτούμε τα λάθη μας;

raven_chaosΌλοι κάνουμε λάθη. Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης. Αυτό που δεν είναι τόσο συνηθισμένο είναι το να παραδεχόμαστε τα λάθη μας και να ζητάμε συγγνώμη. Λογικά σκεπτόμενοι, θα έλεγε κανείς ότι το καλύτερο που μπορεί να κάνει κάποιος όταν φέρεται λάθος είναι να απολογηθεί για τη συμπεριφορά του, αλλά κάτι τέτοιο δεν το βλέπουμε να συμβαίνει συχνά.

Η αποστροφή που έχουμε στην απολογία μπορεί να οφείλεται σε νευροβιολογικούς παράγοντες και στην θετική άποψη που όλοι τείνουν να έχουν για τον εαυτό τους. Σύμφωνα με τον κοινωνικό ψυχολόγο Elliot Aronson, συγγραφέα του βιβλίου Mistakes Were Made (But Not by Me), ο εγκέφαλός μας πιστεύει πάντα ότι κάνει το σωστό, ανεξάρτητα με το αν η συμπεριφορά μας δείχνει το αντίθετο.
Το γεγονός ότι οι πράξεις μας δεν συνάδουν με τις απόψεις μας, μερικές φορές, δημιουργεί πνευματική ένταση. Παρόμοιος είναι και ο τρόπος που λειτουργούν οι καπνιστές, οι οποίοι γνωρίζουν ότι το τσιγάρο είναι βλαβερό, αλλά εξακολουθούν να καπνίζουν δύο πακέτα την ημέρα.
Πολλοί συμπεριφέρονται με τρόπο που συμμορφώνεται με τον τρόπο που σκέφτονται για τον εαυτό τους, αναφέρει και ο Alex Lickerman, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο και συγγραφέας του βιβλίου The Undefeated Mind: On the Science of Constructing an Indestructible Self. Έτσι, όταν απολογούμαστε για κάτι που κάναμε ή είπαμε, νιώθουμε υποσυνείδητα σαν να είμαστε ανέντιμοι.
«Η παραδοχή ότι δεν είμαστε συνεπείς με τον εαυτό μας, δεν γίνεται εύκολα ανεκτή. Εάν υποστηρίζετε ότι δεν είστε μισαλλόδοξοι, ή όπως αλλιώς χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας, και απολογηθείτε επειδή κάνατε το αντίθετο είναι σαν να παραδέχεστε ότι κάνατε πράγματι αυτά τα πράγματα».
Αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι τα πράγματα. Το μυστικό για να γίνετε καλύτερο στο να ζητάτε «συγγνώμη» είναι να απελευθερωθείτε από τις ταμπέλες που βάζετε.
«Επειδή αποτύχατε μία φορά δεν σημαίνει ότι είστε αποτυχημένοι. Για να μάθετε να ζητάτε “συγγνώμη”, πρέπει να απομακρυνθείτε από την ιδέα ότι ένα λάθος θα σας μετατρέψει σε κάτι που δεν είστε».
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για να μία σωστή «συγγνώμη»:
  • Πάρτε την ευθύνη. Εάν απολογείστε για κάτι, παραδεχτείτε ότι το κάνατε.
  • Δώστε μία ειλικρινή εξήγηση. «Πρέπει να είναι ειλικρινής γιατί οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν όταν κάποιος λέει ψέμματα.»
  • Αποφασίστε ότι θα τα πάτε καλύτερα στο μέλλον. Μία συγγνώμη δεν σημαίνει τίποτα, αν δεν σας γίνει μάθημα.
  • Προχωρήστε. Απολογηθείτε και συνεχίστε τη ζωή σας. Μη μείνετε κολλημένοι στο λάθος που κάνατε.
Ο Lickerman καταλήγει ότι όταν απολογούμαστε για κάτι που ξέρουμε ότι κάναμε λάθος, μας βοηθά να νιώσουμε καλύτερα και επιφέρει γνωσιακή ηρεμία. Δεν είναι, άλλωστε, πιο εύκολη η ζωή όταν δεν χρειάζεται να υπερασπιζόμαστε τις λάθος επιλογές μας;

Κάντε ένα άλμα στο μέλλον και μετά κοιτάξτε πίσω σας

Όλα φαίνονται πιο καθαρά και λιγότερο επείγοντα όταν τα κοιτάς από κάποια απόσταση. Όταν περάσει αρκετός χρόνος, μπορείς να βάλεις τα πράγματα στη σωστή τους προοπτική και να ξεχωρίσεις ποια είναι πραγματικά σημαντικά και ποια δείχνουν έτσι τη συγκεκριμένη στιγμή. Καθώς φαντάζεστε ότι κοιτάτε πίσω τη ζωή σας, είναι λες και αποπροσωποποιείτε τις εμπειρίες σας και έτσι μπορείτε να είστε πιο αντικειμενικοί.
    
Θυμάμαι ότι σκεφτόμουν πόσο μεγαλύτερη έμφαση θα δίναμε στις καλές στιγμές και στις θετικές εμπειρίες. Η γυναίκα μου όμως, με το δίκιο της, τόνισε ότι ήδη είχαμε ξαναθυμηθεί στιγμές του παρελθόντος που ήταν δύσκολες ή επώδυνες, και τις θεωρήσαμε από τις πιο σημαντικές για την προσωπική μας εξέλιξη και τη βίωση της ζωής. Για παράδειγμα, αν δεν είχαμε σωθεί από βέβαιο θάνατο σ’ ένα αυτοκινητικό ατύχημα, δε θα είχαμε την ίδια εκτίμηση για το δώρο της ζωής. Αν δεν είχαμε πιεστεί οικονομικά και δεν είχαμε κάνει μερικές ανόητες επενδύσεις όταν ήμασταν νέοι, δε θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε πλήρως την πολυτέλεια του να έχεις αρκετά ή τη σημασία του να δίνεις πίσω σε εκείνους που είναι λιγότερο τυχεροί από εμάς. Αν δεν είχαμε νιώσει σωματικό πόνο, δε θα είχαμε εκτιμήσει τη σημασία του να φροντίζουμε τον εαυτό μας, ούτε το δώρο να ζεις χωρίς πόνους. Αν δεν είχαμε χάσει καλούς φίλους από μεθυσμένους οδηγούς, μπορεί ποτέ να μην είχαμε εκτιμήσει τη σημασία του να μειώνεις το στρες και να απολαμβάνεις την κάθε μέρα, γιατί η αλήθεια είναι πως και στους καλούς ανθρώπους συμβαίνουν άσχημα πράγματα.

Συνειδητοποιήσαμε μάλιστα ότι στο τέλος τα περισσότερα από τα πράγματα που μας προβληματίζουν θα τα θυμόμαστε με πλήρη αδιαφορία, αν βέβαια τα θυμόμαστε καθόλου. Όλους τους καβγάδες και τις διαφωνίες και τις προσπάθειες να αποδείξουμε την υπεροχή μας θα τα δούμε όπως ακριβώς είναι: μια θλιβερή σπατάλη ενέργειας και χρόνου.
   
Κάποιοι φίλοι όταν βρέθηκαν σε δύσκολη εποχή είπαν: «Πάω στοίχημα ότι ακόμα κι αυτό, όσο οδυνηρό κι αν είναι τώρα, θα φαίνεται ασήμαντο όταν το σκεφτόμαστε αργότερα. Γιατί λοιπόν να μην πάρουμε την απόφαση να τελειώσουμε εδώ και τώρα με αυτή τη στενοχώρια;» Μια τέτοια διευρυμένη αντίληψη για τα πράγματα βοηθάει τα ζευγάρια να πάψουν να βασανίζονται για μικροπράγματα και να εστιάζουν την προσοχή τους σε πιο σημαντικά θέματα.

Αυτό είναι η ουσία της συγκεκριμένης στρατηγικής: να μάθετε να ξεπερνάτε τα πράγματα που βαθιά μέσα σας ξέρετε ότι δεν αξίζουν τη στενοχώρια και το άγχος σας. Στο κάτω κάτω, αν ξέρετε ότι κάτι θα σας φαίνεται ασήμαντο αργότερα, γιατί να το αντιμετωπίζετε τώρα ως κάτι σημαντικό;

Σας προτείνω να αφιερώσετε λίγο χρόνο σε αυτή τη στρατηγική. Κάντε ένα άλμα στο μέλλον και φτάστε στο τέλος της ζωής σας. Τώρα κοιτάξτε πίσω και σκεφτείτε αυτά που βλέπετε. Μπορεί να βρείτε ένα δυο πράγματα που να θέλετε να αλλάξετε: κάποια προτεραιότητά σας, κάποια στάση σας απέναντι στη ζωή. Στη χειρότερη περίπτωση, μπορεί να τη θεωρήσετε μια ενδιαφέρουσα άσκηση. Στην καλύτερη, θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπετε τα πράγματα.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΑΥΤΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΤΕ ΘΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΘΟΥΝ;

"Ο αρχαίος κόσμος ήρθε σ' εμάς θλιβερά θριματισμένος. Μεγάλο μέρος από τα γραπτά του μνημεία χάθηκε, οι οικοδομές σωριάστηκαν, τ' αγάλματα και τ΄ αγγεία κατακομματιάστηκαν και θάφτηκαν κάτω από τα χώματα ή κάτω από μεταγενέστερα χτίσματα. Μα το πιο αξιοθρήνητο, η κληρονομιά των Αρχαίων παραδόθηκε σ' εμάς ακρωτηριασμένη, παρεξηγημένη και παραμορφωμένη από τις γενεές που μεσολάβησαν..." Καθηγητής Χαράλαμπος Θεοδωρίδης

9 Νοεμβρίου 392 μχ Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

Πάνω από 1622 χρόνια υπό διωγμό Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΠΙΣΤΗΜΗ και ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ!

ΑΥΤΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΤΕ ΘΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΘΟΥΝ;

Σαν σήμερα 9 Νοεμβρίου 392 μχ ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Θεοδόσιος (ο αποκαλούμενος από τους Χριστιανούς Μέγας) καταργεί με διάταγμα του την Ελληνική Θρησκεία και απαγορεύει την προσέλευση των Ελλήνων στους προγονικούς Ναούς

Ξεσπάει νέο κύμα διώξεων κατά των Ελλήνων. Ιερείς δολοφονούνται, Ναοί λεηλατούνται και ισοπεδώνονται από πιστούς της Θρησκείας της Αγάπης. Έλληνες συλλαμβάνονται και ή δολοφονούνται επιτόπου από αιμοδιψείς Χριστιανούς ή στέλνονται σε στρατόπεδα συγκεντρώσεων. Ο Χριστιανικός Μεσαίωνας έχει ξεκινήσει. Μάταιες οι εκκλήσεις σοφών όπως του Λιβάνιου προς τον Ρωμαίο Εγκληματία Αυτοκράτορα.

Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος αναφέρει: "Τοιουτοτρόπως επί Θεοδοσίου εθριάμβευσεν ο χριστιανισμός κατά της ειδωλολατρείας". Αναλυτικά:

".... Συγχρόνως εξέδωκε νόμους αυστηρούς, δι' ών αφηρείτο εκ μέσου νυν μεν τούτο, νυν δ' εκείνο του αρχαίου ελληνικού βίου και ιδίως του αρχαίου ελληνικού θρησκεύματος. Ο Θεοδόσιος κατήργησεν εν έτει 394, δια νόμου, τον μέγαν ολυμπιακόν αγώνα, κατά την 293 Ολυμπιάδα αφ' ής ενίκησεν ο Κόροιβος, και εξέλιπεν ούτω τότε δια παντός η επιφανεστάτη εκείνη των αρχαίων ελληνικών πανηγύρεων.

Ωσαύτως, επί βαρυτάταις χρηματικαίς ζημίαις και ύστερον επί ποινή θανάτου, απηγορεύθησαν αλληλοδιαδόχως αι εν ημέρα και εν νυκτί θυσίαι, αι ιεροσκοπίαι, η των ειδώλων λατρεία, η εις τους ναούς είσοδος και εν γένει πάσα δημοσία και απόρρητος τελετή του αρχαίου θρησκεύματος. Καθώς δε συνήθως συνέβαινε περί τα τοιαύτα η εκτέλεσις των νόμων τούτων υπερέβαλε πολλάκις και αυτήν αυτών την δεινήν αυστηρότητα. Οι κατά τας επαρχίας εξηγριωμένοι όχλοι, μη αρκούμενοι εις την κατάργησιν της λατρείας, ήθελον να καταστρέψωσι και αυτά τα οικοδομήματα εντός των οποίων αύτη ετελείτο.

Αι πολιτικαί αρχαί ηναγκάζοντο να ενδώσωσιν ή έβλεπον αδιαφόρως την τοιαύτην των μνημείων εκείνων κατεδάφισιν. Τινές δε των επισκόπων και οι πλείστοι των μοναχών συνετέλουν προθυμότατα εις τον όλεθρον τούτον. Εις μάτην διεμαρτύροντο οι εθνικοί, εις μάτην ο περιώνυμος σοφιστής Λιβάνιος, επ' ελπίδι του να συγκινήση την ψυχήν του Θεοδοσίου, περιέγραφεν υπερβολικώτερον ίσως της αληθείας τα παθήματα του αρχαίου θρησκεύματος,λέγων προς τοις άλλοις, <οι δε μελανειμονούντες ούτοι... θέουσιν εφ' ιερά, ξύλα φέροντες και λίθους και σίδηρον, οι δε, και άνευ τούτων, χείρας και πόδας... των πρώτων δε κειμένων, δρόμος επί τα δεύτερα και τρίτα, τολμάται μεν ούν καν ταις πόλεσι, το πολύ δε εν τοις αγροίς... χωρούσι τοίνυν δια των αγρών ώσπερ χείμαρροι κατασύροντες δια των ιερών τους αγρούς.

Η φωνή αυτού δεν εισηκούσθη και το έργον της καταστροφής εκηκολούθησε. Τότε ανετράπη εκ βάθρων ο εν Αλεξανδρεία περίφημος ναός του Σεράπιδος, πάλαι ποτέ οικητήριον των επιστημών, και σώζων έτι κατά τους χρόνους τούτους τινά της αρχαίας σοφίας ίχνη. Τότε κατηδαφίσθη ο εν Απαμεία περικαλλής του Διός ναός. Τότε ηφανίσθησαν πλείστα άλλα της τέχνης αριστουργήματα ιδίως εν Συρία και εν Αιγύπτω' εις την ενταύθα Ελλάδα κατ' ευτυχίαν δεν φαίνονται τα τοιαύτα γενόμενα, ίσως διότι οι εθνικοί ήσαν ενταύθα πολλοί έτι και ισχυροί, ώστε οι του νέου δόγματος οπαδοί δεν ετόλμων να επιτεθώσι κατ' αυτών τοσούτον απροκαλύπτως. Τοιουτοτρόπως επί Θεοδοσίου εθριάμβευσεν ο χριστιανισμός κατά της ειδωλολατρείας,....."
ΔΕΣ: ΒΙΒΛΙΑ ΥΠΟ ΔΙΩΓΜΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΥΡΑ ,
Ελληνισμός και Χριστιανισμός: Από που κι ως που «χέρι-χέρι»; - Η προπαγάνδα της Εκκλησίας και το ιστορικό ψεύδος της ελληνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ,
Επιβλήθηκε ο χριστιανισμός στους Ελληνες ,
Ορθοδοξία και η άλλη άποψη έως την Άλωση - Ποια είναι ιστορικά η σχέση της Ανατολικής Εκκλησίας με την άλλη άποψη, ιδιαίτερα την φιλοσοφική, θεολογική και επιστημονική μέχρι το 1453

 Μερικά από αυτά τα διατάγματα είναι:

16.10.2. Προς Μαδαλιανόν, βοηθό Έπαρχο της Διοικήσεως
Ας σταματήσει η ψευδής πίστη κι ας καταργηθεί η τρέλα των θυσιών. Γιατί αν κάποιος, παραβιάζοντας τον νόμο [...] τολμήσει να τελέσει θυσίες, θα τιμωρηθεί πάραυτα με την επιβολή της ποινής που του ταιριάζει.

16.10.4 Προς Ταύρον, Έπαρχο του Πραιτωρίου
Επιθυμούμε να κλείσουν αμέσως όλοι οι ναοί σε όλους τους τόπους και σε όλες τις πόλεις και να απαγορευθεί η είσοδος σε αυτούς, έτσι ώστε να μην έχουν την δυνατότητα οι απολωλότες να διαπράξουν αμαρτία. Θέλουμε επίσης να απέχουν όλοι από τις θυσίες. Αν όμως τύχει και κάποιος διαπράξει το αδίκημα, θα τιμωρηθεί με αποκεφαλισμό. Διατάσσουμε ότι η περιουσία όποιου τιμωρηθεί κατ' αυτόν τον τρόπο θα περιέλθει στο αυτοκρατορικό ταμείο....

16.10.6
Διατάσσουμε όπως υποβληθούν στην ποινή του θανάτου όσοι αποδειχθεί ότι τελούν θυσίες ή λατρεύουν αγάλματα.

16.10.10 Προς Αλβίνον Έπαρχο του Πραιτωρίου
Κανείς δεν θα μολυνθεί με σφάγια. Κανείς δεν θα σφάξει αθώο θύμα. Κανείς δεν θα πλησιάσει τα ιερά, κανείς δεν θα διασχίσει τους ναούς, ούτε και θα τιμήσει εικόνες φτιαγμένες από ανθρώπινο χέρι, γιατί θα κριθεί ένοχος με βάση και τους ανθρώπινους και τους θείους νόμους.

16.10.12 Προς Ρουφίνον, Έπαρχο του Πραιτωρίου
Κανείς απολύτως [...] σε κανέναν τόπο και σε καμία πόλη δεν θα θυσιάσει αθώο σφάγιο σε άψυχα αγάλματα. Δεν θα τιμήσει, διαπράττοντας κρυφά αυτήν του την ανηθικότητα, τον Λάρητα του με φωτιά, την Τύχη του με κρασί, τους Πενάτες του με αρώματα. Δεν θα ανάψει λυχνάρια σε αυτούς, δεν θα τοποθετήσει λιβάνι μπροστά τους, ούτε θα κρεμάσει στεφάνια προς τιμήν τους... (κατάσχεση σπιτιού και περιουσίας για τα δεύτερα).

16.10.14 προς Καισάριον Έπαρχο του Πραιτωρίου
Εάν με τους παλαιούς νόμους είχαν δοθεί προνόμια σε ιερείς (sacerdotes), ministri, perfecti ή ιεροφάντες των παλαιών μυστηρίων, γνωστούς με τα ως άνω ονόματα ή με άλλα, τα προνόμια αυτά θα καταργηθούν εντελώς....

16.10.16. προς Ευτυχιανόν, Έπαρχον του Πραιτωρίου
Εάν υπάρχουν ναοί σε επαρχιακές περιοχές θα καταστραφούν χωρίς φασαρία ή οχλαγωγία. Γιατί μόνο όταν θα έχουν γκρεμιστεί και εξαλειφθεί από προσώπου γης, θα έχει καταστραφεί η υλική βάση επάνω στην οποία στηρίζονται οι δεισιδαιμονίες...

16.10.19 προς Κούρτιον Έπαρχο του Πραιτωρίου [....] Δεν θα επιτρέπεται διόλου να τελούνται συμπόσια για τον εορτασμό ιερόσυλων τελετουργιών σε νεκροταφεία ή να εορτάζεται οποιαδήποτε επίσημη τελετή. Δίνουμε στους επισκόπους αυτών των περιοχών το δικαίωμα να χρησιμοποιούν εκκλησιαστική ισχύ για να αποτρέψουν τέτοιες πρακτικές (και ακολούθησε το γνωστό πάρτυ καταστροφών και διώξεων)...

16.10.20 [....] διατάσουμε, ότι όλα τα μέρη που το εσφαλμένο δόγμα των παλαιών είχε εκχωρήσει στις ιερές τους τελετές θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία του αυτοκρατορικού μας ταμείου και μετά θα δίνονται στην χριστιανική εκκλησία.

16.10.25 προς Ισίδωρον, Έπαρχο του Πραιτωρίου [....]
Διατάσσουμε όλα τα ιερά τους και οι ναοί τους, αν βρίσκονται ακόμη άθικτα ακόμη και τώρα, θα καταστραφούν με διαταγή των τοπικών αρχών και θα εξαγνιστούν με την ύψωχη του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας....

16.10.22 προς Ασκληπιόδοτον, Έπαρχο του Πραιτωρίου Οι ρυθμίσεις νόμων που έχουν ήδη εκδοθεί θα εξαλείψουν όσους ειδωλολάτρες υπάρχουν, αν και πιστεύουμε ότι μέχρι τώρα δεν έχει μείνει κανείς πια...

Από όλα τα παραπάνω που έχουμε παραθέσει είναι προφανές πως επιβλήθηκε στους Έλληνες ο Χριστιανισμός από τους Ρωμαίους κατακτητές. Καταργώντας την Ελληνική Θρησκεία και κάθε έκφραση της δηλαδή την οικιακή λατρεία, την δημόσια λατρεία, καταργώντας τα ιερατικά αξιώματα, αρπάζοντας τις περιουσίες των Ναών και των Ελλήνων και σε όσους αντιστάθηκαν η μόνη ποινή ήταν ο θάνατος. Δηλαδή ο Χριστιανισμός επιβλήθηκε με την Γενοκτονία των ΕΛΛΗΝΩΝ.

Αυτή η Γενοκτονία πότε θα αναγνωρισθεί;
---------
Πηγές:
1. Κ.Παπαρρηγόπουλος - ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Βιβλίον όγδοον, σελ. 264-266
2. Codex Theodosianus XVI - X De pafanis, sacrificiis et templis
3. Αφροδίτης Καμάρα στις εκδόσεις Κατάρτι "Η αντιπαγανιστική νομοθεσία της Ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέσα από τους Κώδικες)

Σιωνισμός - Το δίχτυ που καταπνίγει έθνη (φτάνει πια)!



Δεν τα λέμε εμείς... Εβραίος τα λέει... Ο David Ιcke... Μέγας Αντίνεοταξίτης ερευνητής.. μπράβο του!

33 αποφθέγματα του μεγάλου Νίκου Καζαντζάκη

Ο Νίκος Καζαντζάκης υπήρξε ο μεγαλύτερος Έλληνας συγγραφέας των νεώτερων χρόνων. Υπήρξε επίσης φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας.

Σπούδασε νομικά και έκανε μεταπτυχιακά στο Παρίσι. Θεωρούσε δασκάλους του τον Όμηρο, το Δάντη και τον Μπεργκσόν. Το 1919 διορίστηκε από τον Βενιζέλο Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου περιθάλψεως, υπεύθυνος για τους πρόσφυγες από τον Καύκασο.

Τα πιο γνωστά του έργα: Οδύσσεια, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946), Ο καπετάν Μιχάλης (1953), Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954), Ο τελευταίος πειρασμός (1955), Ασκητική, Αναφορά στον Γκρέκο.

Δεν ελπίζω τίποτα. Δεν φοβάμαι τίποτα. Είμαι λέφτερος.
Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε
Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.
Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.
Αν μια γυναίκα κοιμηθεί μόνη, ντροπιάζει όλους τους άντρες.
Ο σωστός δρόμος είναι ο ανήφορος.
Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει.
Η πέτρα, το σίδερο, το ατσάλι δεν αντέχουν. Ο άνθρωπος αντέχει.
Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή.
Αγάπα τον άνθρωπο γιατί είσαι εσύ…
Ολάνθιστος γκρεμός της γυναικός το σώμα.
Τα τετραθέμελα του κόσμου τούτου: ψωμί, κρασί, φωτιά, γυναίκα.
Η Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα.
Πού να βρω μια ψυχή σαρανταπληγιασμένη κι απροσκύνητη, σαν την ψυχή μου, να της ξομολογηθώ
Tι θα πει λεύτερος; Αυτός που δεν φοβάται το θάνατο.
Η Κρήτη δεν θέλει νοικοκυραίους, θέλει κουζουλούς. Αυτοί οι κουζουλοί την κάνουν αθάνατη.
Η φυγή δεν είναι νίκη, τ” όνειρο είναι τεμπελιά, και μόνο το έργο μπορεί να χορτάσει την ψυχή και να σώσει τον κόσμο.
Η ζωή όλη είναι μια φασαρία. Μόνο ο θάνατος δεν είναι. Η ζωή είναι όταν λύνεις το ζωνάρι σου και ζητάς φασαρίες.
Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει.
Aπό τα καλά κερδεμένα παίρνει ο διάολος τα μισά – από τα κακά κερδεμένα, παίρνει και το νοικοκύρη.
Δεν τον φοβάμαι το Θεό, αυτός καταλαβαίνει και συχωρνάει. Τους ανθρώπους φοβάμαι. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν και δε συχωρνούν.
Aλίμονο σε όποιον ζει στην έρημο και θυμάται του κόσμου.
Tίποτα γενναίο δεν μπορεί ο άνθρωπος να κάμει στον κόσμο, αν δεν υποτάξει τη ζωή του σ” έναν Αφέντη ανώτερό του.
Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο -ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.
Αυτό που θέλω ν” αφήσω πίσω μου είναι ένα καμένο κάστρο. Τίποτ’ άλλο δε θέλω ν’ αφήσω.
Κάθε Έλληνας που δεν παίρνει, ας είναι και μια φορά στη ζωή του, μια γενναία απόφαση, προδίνει τη ράτσα του.
Είδα κάποτε μια μέλισσα πνιγμένη μέσα στο μέλι και κατάλαβα.
Όλα μάταια, και μόνο η πράξη, σαν το κρασί, μας ξεγελάει και μας σηκώνει λίγο.
Τι φοβερός ανήφορος από τον πίθηκο στον άνθρωπο, από τον άνθρωπο στον Θεό.
Η αιωνιότητα είναι ποιότητα, δεν είναι ποσότητα, αυτό είναι το μεγάλο, πολύ απλό μυστικό.
Τι με ρωτάς για την καρδιά του αμαρτωλού; Εγώ κατέχω την καρδιά του ενάρετου, κι είναι όλοι οι δαιμόνοι μέσα.
Η ευτυχία απάνω στη γης είναι κομμένη στο μπόι του ανθρώπου. Δεν είναι σπάνιο πουλί να το κυνηγούμε πότε στον ουρανό, πότε στο μυαλό μας. Η ευτυχία είναι ένα κατοικίδιο πουλί στην αυλή μας.
Ο άνθρωπος βιάζεται, ο Θεός δε βιάζεται

Ποια ακριβά φαγητά του σήμερα προσφέρονταν κάποτε ακόμη και δωρεάν;

 
Φαντάζεστε ποτέ να τρώγατε για μεσημεριανό αστακό και να μην περιμένετε κάθε καλοκαίρι να μοιραστείτε μια αστακομακαρονάδα στα 4; Ή το βραδινό σας να ήταν χαβιάρι; Κι όμως, οι τροφές αυτές κι άλλες πολλές που σήμερα είναι απλησίαστες, κάποτε ήταν τόσο φθηνές που μπορούσαν να τις καταναλώσουν όλοι και μάλιστα κατανάλωναν τόσο μεγάλες ποσότητες από αυτές, που πολλές φορές αρνούνταν να φάνε άλλο.

Χαβιάρι
Πίσω στα 1800 το χαβιάρι ήταν τόσο φθηνό που τα bar και τα saloon το σέρβιραν δωρεάν στα σάντουιτς. Σήμερα είναι ένα από τα πιο ακριβά φαγητά, με το μπελούνγκα να κοστίζει πάνω από 200 ευρώ τα 50 γραμμάρια, αν και υπάρχουν κάποιες χαμηλότερης ποιότητας εκδοχές του που δεν είναι τόσο ακριβές. Παρ’ όλ’ αυτά, κανείς δεν θα σας το προσφέρει δωρεάν.

Φουά γκρα
Διάσημο πιάτο της γαλλικής κουζίνας, που ουσιαστικά είναι λιπαρό συκώτι πάπιας ή χήνας. Το λιπαρό συκώτι χήνας, όμως, καταναλώνεται από την αρχαία Αίγυπτο, ενώ στους μεσαιωνικούς χρόνους ήταν σήμα κατατεθέν της εβραϊκής χωριάτικης κουζίνας και ήταν φθηνό. Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης ξεκίνησε να θεωρείται πολυτελής λιχουδιά από τους πλούσιους, οι οποίοι έστελναν τους υπηρέτες τους στα εβραϊκά γκέτο της Ρώμης για να το βρουν.

Αστακός
Οι αστακοί είναι άσχημοι, τρέφονται στον πάτο της θάλασσας και δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί κάποτε οι άνθρωποι δεν τους πολυήθελαν στο πιάτο τους. Για την ακρίβεια, οι ψαράδες τους πετούσαν πάλι στη θάλασσα αν τύχαινε να πιαστούν στα δίχτυα τους, ενώ οι κρατούμενοι πολέμου κατά τη διάρκεια της αμερικάνικης επανάστασης, δυσανασχετούσαν με το συνεχές σερβίρισμα αστακού στις φυλακές, που ξεπερνούσε τις 3 φορές την εβδομάδα. Πολλοί, μάλιστα τους χρησιμοποιούσαν και σαν λίπασμα. Παρ’ όλο, όμως, που στην βορειοανατολική ακτή ήταν συνηθισμένο φαγητό, στο κέντρο της χώρας δεν είχε κανείς πρόσβαση σε αστακούς, κάτι που τους κατέστησε ως μια σπάνια πολυτέλεια. Λίγο αυτό, λίγο το μάρκετινγκ, οι αστακοί πήραν τα πάνω τους, ειδικά αφότου σκέφτηκε κάποιος να τους μαγειρέψει σε βούτυρο.

Βατραχόψαρο
Αυτό το τρομαχτικής όψης ψάρι είχε κάποτε απαγορευτεί από τις γαλλικές ψαραγορές λόγω της έλλειψης αξίας του. Σήμερα, παρ’ όλ’ αυτά, θεωρείται ο «αστακός του φτωχού», καθώς οι σεφ ανακάλυψαν ότι το κρέας στην ουρά του έχει σφιχτή υφή και γεύση που του μοιάζει πολύ. Εξού και η αύξηση της τιμής του.
 
Σαλιγκάρια
Τα σαλιγκάρια, τα οποία θεωρούνταν άσχημα και όχι και ιδιαίτερα γευστικά, υπήρξαν φαγητό των φτωχών στην εποχή των αρχαίων Ελλήνων. Όταν, όμως, οι γάλλοι σεφ ξεκίνησαν να τα αξιοποιούν σε διάφορα εκλεπτυσμένα πιάτα με αρωματικό βούτυρο, έπαψαν να λέγονται «σαλιγκάρια» και ήρθε η εποχή των escargot.

Στρείδια
Τα στρείδια μοιάζουν στο εξωτερικό με πέτρα και είναι πολύ δύσκολο να τα ανοίξει κάποιος, ενώ ταυτόχρονα είναι γλιτσιασμένα και η γεύση τους δεν είναι και η πιο συνηθισμένη. Κάποτε υπήρχαν σε πληθώρα στις αμερικάνικες ακτές, κάτι που τα είχε καταστήσει ιδανική τροφή για τους φτωχότερους, ενώ στη Νέα Υόρκη προσφέρονταν δωρεάν στα bar. Στα μέσα του 1800, όμως, με την αύξηση του πληθυσμού, αυξήθηκε και η ζήτησή τους, ενώ η μόλυνση από τα εργοστάσια και η βιομηχανική επανάσταση μείωσε την ύπαρξή τους. Τότε ήταν που επήλθε αύξηση της τιμής του και άρχισαν να τα απολαμβάνουν οι πιο πλούσιοι.

Λευκός σολομός
Έχετε δει ποτέ λευκό σολομό; Πιθανότατα όχι, καθώς είναι πολύ σπάνιοι. Σύμφωνα με το Department of Fish and Game της Αλάσκα, το χλωμό κρέας του σολομού οδηγούσε σε χαμηλότερη τιμή (περίπου 60 σεντ κάτω ανά μισό κιλό) και δεν ήταν εμπορικά επιθυμητό κάποτε. Σήμερα ονομάζεται λευκός βασιλιάς και βρίσκεται μόνο σε high-end σούσι bar και εστιατόρια, με την τιμή του στα ύψη, ξεπερνώντας τα 10 δολάρια ανά μισό κιλό σε σχέση με τους ροζ συγγενείς του.

Σούσι
Το σούσι επινοήθηκε ως ένας τρόπος να διατηρηθεί το ψάρι, τυλίγοντάς το σε ρύζι που έχει υποστεί ζύμωση, το οποίο και πετούσαν στο τέλος. Γύρω στα 1600, οι σεφ άρχισαν να προσθέτουν ξίδι στο ρύζι τους αυξάνοντας τη διάρκεια ζωής του και μόλις έφτασε στη σημερινή του μορφή σε μέγεθος μπουκιάς, έγινε το ιαπωνικό ισοδύναμο του fast food. Το ψάρι και το ρύζι βρίσκονταν σε τέτοια επάρκεια που δεν υπήρχε κανένας λόγος να είναι ακριβό, τουλάχιστον όχι μέχρι το τέλος του Ά Παγκοσμίου Πολέμου. Έπειτα η χάρη του έφτασε στις Η.Π.Α., όπου διάφορα εστιατόρια στο Λος Άντζελες και την Chinatown άρχισαν να το σερβίρουν στους γεμάτους περιέργεια Αμερικάνους σε μια αρκετά υψηλή τιμή.

Το τέλος του κύκλου είναι και η αρχή του...

Ο Ολιστικός Τρόπος Σκέψης και η Ολιστική Φιλοσοφία αφορά έναν συγκεκριμένο τρόπο αντίληψης και σκέψης.

Η ολιστική θεώρηση αντιλαμβάνεται το σύνολο, το ΟΛΟΝ, εργαζόμενη με βάση την αντίληψη ότι όλα τα μέρη που αποτελούν το σύνολο, επηρεάζονται μεταξύ τους και ταυτοχρονα με το σύνολο και δεν μπορούν να εξεταστούν μεμονωμένα.Ο ολισμός βλέπει το σύνολο να αλληπεπιδρα μέσω των τομέων του και να δημιουργεί ένα ΟΛΟΝ που εξαρτάται από τους τομείς του όσο και οι τομείς από τον ΟΛΟΝ. Δεν μπορεί να εξηγηθεί το σύνολο παρατηρώντας τα κομματια του ξεχωριστά, σαν ξεχωριστά μέρη. Στον ολισμό τα μέρη δε μπορούν να κατανοηθούν έξω από το ΟΛΟν ούτε να παρατηρηθούν ξεχωριστά από αυτό.

Ένα άλλο παράδειγμα μπορεί να αποτέλσει η κοινωνία μας. Η αναγωγική θεώρηση θεωρεί την ατομικότητα μας ανεπηρέαστη από το σύνολο, καθότι αυτόνομες μονάδες του συνόλου. Η ολιστική θεώρηση βλέπει την ατομικότητα να λειτουργεί αυτόνομα μέσα στο σύνολο αλλά απόλυτα επηρεασμένη και αλληλοεξαρτώμενη από αυτό. Η ευτυχία ενός ατόμου δεν μπορεί να είναι ειλικρινώς εφικτή σε μία δυστυχισμένη κοινωνία..

Η ολιστικότητα στον τρόπο αντίληψης εισάγει ένα βαθύτερο σύστημα αξιών και επεξεργασίας. Όταν όλα είναι αδιάσπαστα και διαρκώς εξελισσόμενα δεν υπάρχει όριο έρευνας και κατανόησης ακριβώς επειδή αυτό το σύστημα εξετάζει ένα σύνολο καταστάσεων που διαφοροποιείται ή εκφράζεται διαρκώς. Η αναγωγικότητα σαν τρόπος αντίληψης βοήθησε στο χτίσιμο κάποιων βάσιμων θεωριών αλλά βλέποντας τα πάντα ανεξάρτητα και αυτόνομα δεν μπορεί να ερευνήσει την πηγή της κατάστασης παρά μόνο να τη δομήσει ως ένα επίπεδο και σε πολλές περιπτώσεις όχι ικανοποιητικό.

Περάσαν πάρα πολλά χρόνια κατά τα οποία ο τρόπος σκέψης μας ήταν καθαρά αναγωγικός σε όλα τα επίπεδα και τομείς της ύπαρξης μας σαν ατομικότητες και σαν σύνολο εξίσου. Αυτό οδήγεισε σε κοινωνίες αλληλοσυγκρουόμενες, σε επιστημονικές αποδείξεις μονόπλευρες, σε επιφανειακή μόρφωση, σε άσταση κατάσταση υγείας, σε ψυχολογικές συγκρούσεις και αναζητήσεις. Η μονόπλευρη και διαχωριστική μέθοδος της αναγωγής, μας οδήγησε σε έναν ατομικισμό που γεννά απορίες ως προς τα κίνητρα του, ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε στείρες συνειδήσεις.

Αυτή η κατάσταση μας οδήγησε από μόνη της στο τέρμα της και μας έδειξε μέσω της αποδείξεως του αντιθέτου πως πρέπει να αλλάξουμε οπτική, γιατί η αναγωγική ακόμη κι αν εξυπηρέτησε έφτασε στο τέλος της προσφοράς της. Η ολιστική σκέψη εισάγει νέα οπτική σε κάθε τομέα. Φιλοσοφικό, επιστημονικό, ανθρωπιστικό κι αυτό γιατί πρώτα από όλα εισάγει την απόλυτη καινοτομία του να εξετάσεις κάθε τομέα που έχεις δομήσει αυτόνομα, σε εξάρτηση με το σύνολο. Αυτό από μόνο του δίνει απύθμενα περιθώρια ανάπτυξης και διεύρυνσης των αλληλεπιδράσεων και ταυτόχρονα δημιουργεί την ισχυρότερη βάση για έναν τρόπο θεώρησης και κυρίως εξήγησης και αντιμετώπισης των πάντων.

Ας δούμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Στην Αφρική ένας ανθρωπολόγος πρότεινε το ακόλουθο παιχνίδι στα παιδιά μιας «πρωτόγονης» φυλής. Τοποθέτησε ένα καλάθι γεμάτο φρούτα που κάθε άλλο πάρα συχνά μπορούσαν να φάνε αυτά τα παιδιά δίπλα σε ένα δέντρο και είπε στα παιδιά ότι όποιο από αυτά φτάσει πρώτο στο καλάθι θα πάρει όλα τα φρούτα. 

Όταν τους έδωσε το σινιάλο για να τρέξουν, πιάστηκαν χέρι χέρι και ξεκίνησαν να τρέχουν όλα μαζί. Ύστερα κάθισαν σε έναν κύκλο για να φάνε τα φρούτα…

Όταν ρώτησε τα παιδιά γιατί το έκαναν αυτό αφού κάποιο από αυτά θα μπορούσε να είχε φάει όλα τα φρούτα, τα παιδιά απάντησαν «UBUNTU» που σημαίνει «δεν μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι αν έστω ένας από εμάς είναι στενοχωρημένος!» Η λέξη «UBUNTU»στην γλώσσα τους σημαίνει «Υπάρχω γιατί υπάρχουμε»...!

Έγινε λοιπόν το αντίστοιχο παίχνιδι και σε ένα Γυμνάσιο μιας Ευρωπαικής χώρας –που δεν θα σας αποκαλύψω- , με την διαφορά ότι το καλάθι δίπλα στο δένδρο περιείχε ένα γυαλιστερό iPod, ένα iPad και ένα iPhone, πάλι με τον κανόνα πως ο πρώτος θα τα πάρει όλα.

Όταν λοιπόν δόθηκε το σινιάλο για να τρέξουν, έπεσαν αγκωνιές, τρικλοποδιές, μπουνιές, και τελικά το πιο μεγαλόσωμο παιδάκι έφτασε πρώτο και πήρε και τα τρία gadgets.

Ύστερα, μερικά παιδάκια κάθισαν γύρω από τον μεγαλόσωμο συμμαθητή τους και τον παρακολουθούσαν να χειρίζεται τα ηλεκτρονικά καλούδια με θαυμασμό, κάποια άλλα είχαν περικυκλώσει τον ανθρωπολόγο και διαμαρτύρονταν για τους άδικους κανόνες του παιχνιδιού απειλώντας τον ότι θα τον καταγγείλουν στον Διευθυντή του Σχολείου, και σε τηλεοπτικό σταθμό, ενώ κάποια άλλα δέχθηκαν μοιρολατρικά την τύχη τους, ψελλίζοντας ότι το όλο παίγνιο ήταν στημένο από ξένα κέντρα εξουσίας.

Όταν ο ανθρωπολόγος συνήλθε και επέβαλε την δέουσα τάξη, πλησίασε το παιδάκι που νίκησε και το ρώτησε γιατί κράτησε και τα τρία gadgets αντί να σκεφτεί να κρατήσει το ένα και να μοιράσει τα υπόλοιπα σε δυο φίλους του. Εκείνο του απάντησε πως έτσι είναι οι κανόνες του παιχνιδιού..!!.

Ως επίλογο θα παραθέσω μία φωτογραφία, από την Αφρικάνικη επίσης φυλή των «Εφέ- Efé » στο Ζαίρ. Τα παιδιά της φυλής παίζουν συχνά το παιχνίδι του κύκλου που ονομάζεται στην γλώσσα τους «Οασάνι- Osani».

Τα παιδιά κάθονται σε ένα κύκλο ακουμπώντας το ένα τα πέλματα του στα πέλματα του διπλανού του, σχηματίζοντας έτσι ένα κύκλο από μικρά πέλματα.

Κάθε παιδί, όταν έρχεται η σειρά του, αναφέρει ένα στρογυλλό αντικείμενο, λ.χ, τον ήλιο, την σελήνη, ένα άστρο, το μάτι, κ.λ.π, και στην συνέχεια πρέπει να χρησιμοποιήσει μία έκφραση που αφορά ένα ευρύτερο κύκλο πραγμάτων με κυκλικό σχήμα, όπως ο κύκλος της οικογένειας, της γυναικείας μήτρας, ή τον κύκλο που διαγράφει το φεγγάρι κ.λπ.. Όταν κάποιο παιδί δεν μπορεί να βρεί κάποια έκφραση ή στρογγυλό αντικείμενο χάνει. Τελικά ο νικήτης σύμφωνα με την παράδοση τους, θα έχει μία ευτυχισμένη ζωή.

Μέσα από αυτά τα παιχνίδια, διαπιστώνουμε πως τα παιδιά αποκτούν μία κουλτούρα η οποία αν και πρωτόγονη, αφορά την ομάδα, το Όλον, και όχι το άτομο, την ομαδική ευτυχία έναντι της ατομικής....

Το τέλος του κύκλου είναι και η αρχή του....!!

6 τρόποι να προβλέπετε τον καιρό

Τι μας μαρτυρά το σχήμα των σύννεφων και το χρώμα του ουρανού για τον αυριανό καιρό; Πότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως θα βρέξει και ποια συμπεριφορά των πουλιών ή των κατοικιδίων μας μπορεί να μας βοηθήσει να προετοιμαστούμε για βαρύ χειμώνα;
 
Μάθετε να προβλέπετε τον καιρό… ακόμη και χωρίς την βοήθεια της ΕΜΥ ή των apps για τα καιρικά φαινόμενα.
weather1
*Παρατηρήστε τα σύννεφα
Η μορφή των νεφώσεων στον ουρανό καθώς και η κατεύθυνση στην οποία κινούνται μπορούν να σας πουν πολλά σχετικά με το τι πρόκειται να επακολουθήσει, αν για παράδειγμα πρόκειται να βρέξει ή όχι. Σε γενικές γραμμές, τα λευκά σύννεφα που βρίσκονται ψηλά στον ουρανό είναι σημάδια καλοκαιρίας – αντίθετα, πιο σκοτεινά και χαμηλά σύννεφα προμηνύουν βροχή ή καταιγίδα. Ακολουθούν τύποι νεφών με φωτογραφίες για να τα αναγνωρίζετε:
cloud 1
Αυτός ο τύπος σύννεφου ονομάζεται «Σωρειτομελανίας» και είναι ογκώδη, πυκνά νέφη, με τη βάση τους να ακουμπά σχεδόν στο έδαφος και στη συνέχεια να αναπτύσσονται κατακόρυφα – κάπως σαν βουνό ή πύργος. Αν τα δείτε νωρίς το πρωί στον ουρανό, και ο όγκος τους να αυξάνεται σταδιακά, να ξέρετε πως έρχονται άγρια καιρικά φαινόμενα.
cloud2
Αν δείτε τον παραπάνω τύπο νεφών, με πολλά συνεχόμενα «κυκλάκια» στη βάση τους (ονομάζονται «mammatus» επειδή μοιάζουν με γυναικείους μαστούς), μπορείτε να ποντάρετε σε καταιγίδες, που μπορεί να είναι είτε ήπιες είτε πιο άγριες.
cloud3
Οι θύσανοι εμφανίζονται ψηλά στον ουρανό, είναι λευκοί και μοιάζουν μεταξένιοι ή σαν λευκά φτερά. Η παρουσία τους υποδηλώνει πιθανή κακοκαιρία στις επόμενες 36 ώρες.
cloud4
Το ίδιο δηλώνουν και αυτά τα σύννεφα, γνωστά ως «υψισωρείτες».
cloud5
Αυτό το είδος σύννεφων ονομάζονται κοινώς… σκουμπριά, εξαιτίας της ομοιότητάς τους με ψαροκόκαλο – και όταν τα δείτε στον ουρανό, σε συνδυασμό με θυσάνους (πιο πάνω) μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι την επόμενη ημέρα θα έρθει βροχή.
cloud6
Τα πυκνά σύννεφα που τείνουν να σχηματίζουν πύργο – αλλά σε μικρότερη ένταση από τους σωρειτομελανίες – υποδεικνύουν πιθανή μίνι μπόρα αργότερα μέσα στη μέρα.
cloud7
Ονομάζεται «μελανόστρωμα», συναντάται σε χαμηλά προς μέσα ύψη στον ουρανό και είναι ιδιαίτερα πυκνό και απλωμένο σε μεγάλη έκταση, ώστε δεν φαίνεται καθόλου ο ήλιος. Το χρώμα του είναι γκρίζο και σημαίνει άμεση βροχή – ή όταν είναι πιο έντονα τα φαινόμενα, χιόνι και χαλάζι. Αν φυσούν δυνατοί άνεμοι, θα δείτε το μελανόστρωμα να κομματιάζεται και να κινείται με μεγάλη ταχύτητα.
Αν συναντήσετε νεφοσκεπή ουρανό μια χειμωνιάτικη νύχτα, μπορείτε να περιμένετε πιο ήπιο καιρό με καλή θερμοκρασία, σε αντίθεση με τις «καθαρές» χειμωνιάτικες νύχτες που το κρύο είναι πιο τσουχτερό. Δείτε εδώ αναλυτικά τα είδη των νεφών για να αναγνωρίζετε πιο εύκολα τα σημάδια. 
 
*Προσέξτε το χρώμα του ουρανού
Το κόκκινο χρώμα στον ουρανό είναι μια καλή ένδειξη για τον καιρό τις επόμενες ώρες. Συγκεκριμένα, αν παρατηρήσετε ότι ο ουρανός παίρνει κοκκινωπό χρώμα το απόγευμα κοιτάζοντας προς τα δυτικά (και όχι χάρη στο ηλιοβασίλεμα), αυτό σημαίνει πως υπάρχει σύστημα υψηλής πίεσης με ξηρό αέρα που απλώνει σωματίδια σκόνης στην ατμόσφαιρα – κάτι που προκαλεί την αλλαγή του χρώματος. Αυτά συνήθως κινούνται προς τα ανατολικά, επομένως… προς την κατεύθυνσή σας. Αν πάλι δείτε κόκκινο ουρανό το πρωί, κοιτάζοντας προς την ανατολή, αυτό σημαίνει πως ο αέρας με τα σωματίδια έχει ήδη περάσει από εσάς, και άρα μπορείτε να περιμένετε ένα σύστημα χαμηλής πίεσης με πολλή υγρασία.
 
*Το ουράνιο τόξο και οι άνεμοι
Αν συναντήσετε ιριδίζουσες αντανακλάσεις κοιτάζοντας προς τα δυτικά στον ουρανό, αυτό σημαίνει πως οι ακτίνες του ήλιου συναντούν στο διάβα τους υγρασία. Συνυπολογίζοντας πως στο βόρειο ημισφαίριο οι «καταιγίδες» ταξιδεύουν από τη δύση προς την ανατολή, τότε η βροχή είναι πιθανή στις επόμενες ώρες. Αντίθετα, αν δείτε ιριδισμούς κοιτάζοντας προς την ανατολή γύρω στο ηλιοβασίλεμα, η βροχή ταξιδεύει προς την αντίθετη κατεύθυνση, άρα οι επόμενες ημέρες θα είναι ηλιόλουστες. Δώστε προσοχή στους ανέμους: Αν υπάρχει έντονος αέρας, αυτό σημαίνει ότι ένα «σύστημα» καιρού παλεύει να πάρει τη θέση του προηγούμενου, άρα μπορείτε να αναμένετε αλλαγή των καιρικών φαινομένων.
 
*Κοιτάζοντας το φεγγάρι
Κοκκινωπό φεγγάρι σημαίνει πως σωματίδια σκόνης υπάρχουν στον αέρα. Αντίθετα, φωτεινό και ευκρινές φεγγάρι δείχνει χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση και καθαρή ατμόσφαιρα, αλλά και πιθανότητα βροχής. Αν βλέπετε ένα «δαχτυλίδι» γύρω από το φεγγάρι, αυτό συμβαίνει εξαιτίας του φωτός που φτάνει μέσα από τα σύννεφα, συνδυασμένο με υγρασία, και υποδεικνύει πως μέσα στις επόμενες τρεις ημέρες θα υπάρξει βροχή (ίσως και χιονόπτωση).
 
*Η μετεωρολογία… των ζώων
Ένα άλλο σημάδι της φύσης για τον καιρό είναι η συμπεριφορά των ζωντανών οργανισμών, ιδιαίτερα των πτηνών. Αν δείτε τα πουλιά να πετούν ψηλά στον ουρανό, μπορείτε να κοιμάστε ήσυχοι, γνωρίζοντας πως η καλοκαιρία θα διαρκέσει. Αν όμως πετούν πιο χαμηλά και «επιθετικά», πιθανότατα έρχεται κακοκαιρία, ίσως και καταιγίδα. Αυτό συμβαίνει διότι οι καταιγίδες συνοδεύονται από πτώση της πίεσης, κάτι που ενοχλεί την ακοή των πουλιών, γι’ αυτό και πετούν πιο χαμηλά για να αποφύγουν την ενόχληση. Γενικότερα, αν παρατηρήσετε αποδημητικά πουλιά να φεύγουν από τα μέρη σας νωρίτερα από το κανονικό το φθινόπωρο, να αναμένετε τον χειμώνα να φτάσει νωρίς. Το ίδιο ισχύει και όταν βλέπετε τα κατοικίδιά σας να αναπτύσσουν πιο πυκνό, παχύ τρίχωμα το φθινόπωρο: Προετοιμάζονται για έναν βαρύ χειμώνα. Αν πάλι η γάτα σας τρίβει τα αυτιά της (κάτι που αποφεύγει κανονικά), αυτό σημαίνει πως νιώθει αλλαγή στην πίεση, κάτι που προμηνύει επερχόμενη κακοκαιρία. Τέλος, αν σας αρέσει το ψάρεμα, μπορείτε να βρείτε και σε αυτή την δραστηριότητα σημάδια για πιθανή κακοκαιρία: Αν τα ψάρια τσιμπούν εύκολα και άμεσα, κάθε φορά που ρίχνετε δόλωμα, είναι πιθανό πως φροντίζουν να τραφούν όσο το δυνατόν καλύτερα, γιατί γνωρίζουν πως έρχεται κακοκαιρία και θα χρειαστεί «να τη βγάλουν» σε βαθύτερα στρώματα του βυθού μέχρι να περάσει η μπόρα.
 
*Η ΕΜΥ της χλωρίδας
Η φύση έχει τον τρόπο της να προετοιμάζει τα φυτά για τη βαρυχειμωνιά, κάτι που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε για να εξάγουμε συμπεράσματα για το αν θα έχουμε έναν άγριο ή πιο ήπιο χειμώνα. Όσο πιο κρύα πρόκειται να είναι η εποχή, τόσο πιο χοντρές θα είναι οι φλούδες των κρεμμυδιών ή των καλαμποκιών, ενώ τα κωνοφόρα θα παράγουν πιο μεγάλα κουκουνάρια, έτσι ώστε να έχουν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν τους σπόρους και την πιθανότητα «απογόνων» ακόμη και σε άσχημες συνθήκες.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς παιδιών με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής

Σοβαρές πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη έχουν το 30-40% των παιδιών, που έχουν Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας.
 
Παράλληλα, με τα χρόνια μπορεί να αναπτύξουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ σημαντικό είναι το γεγονός ότι στα αγόρια αυτό το φαινόμενο παρουσιάζεται 3-4 φορές παραπάνω σε σύγκριση με τα κορίτσια. Τα στοιχεία αυτά έδωσε ο ο ψυχολόγος, νευροψυχολόγος παίδων, διδάκτωρ παιδοψυχολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Σήφης Κουράκης, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό.
«Τα παιδιά αυτά αργούν να διαγνωστούν, συνήθως στην ηλικία των 5-7 ετών διαγιγνώσκονται κι έτσι θεωρούνται επιθετικά, ενώ στην πραγματικότητα η ελλειμματική προσοχή τους δημιουργεί αυτόν τον αρνητισμό και αυτήν τη διάσπαση κι έτσι είναι απρόσεχτα, επιθετικά και αδυνατούν να συγκεντρωθούν για πολλή ώρα στις σχολικές εργασίες», εξήγησε ο κ. Κουράκης, προσθέτοντας ότι συνήθως το γεγονός αυτό εκλαμβάνεται από εκπαιδευτικούς και γονείς ως τεμπελιά, αποφυγή των εργασιών ή ένα είδος διαταραχής στη διαγωγή και αντιμετωπίζουν τα παιδιά ανάλογα.
 
Αυτό, σύμφωνα με τον ψυχολόγο, οδηγεί τα παιδιά να σε απογοήτευση, αισθάνονται απόρριψη από τους συνομηλίκους και αυτό προκαλεί με τα χρόνια σαν δευτερογενές σύμπτωμα, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση.
 
Σύμφωνα με τον κ. Κουράκη, οι γονείς πρέπει καταρχήν να αποδεχτούν το πρόβλημα και να ενημερωθούν από ειδικούς για αυτό. Και εφόσον γίνει η διάγνωση με ΔΕΠΥ το παιδί θα πρέπει:
 
1. Να εκγυμνάζεται συστηματικά και κυρίως ομαδικά με συνομηλίκους του και να κάνει ασκήσεις μελετημένες χώρου και χρόνου.
 
2. Οι σχολικές του δραστηριότητες να έχουν συντομία, ποικιλία και δόμηση.
 
3. Να εφαρμοστεί από ειδικούς πρόγραμμα συμπεριφορών με θετικούς ενισχυτές, δηλαδή να δίνονται κάποια δώρα εντός εισαγωγικών στο παιδί, κάποιες ενισχύσεις, που το ίδιο θα προεπιλέγει, ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον του.
 
4. Πρέπει να κοιτάξουμε πολύ καλά τη διατροφή του, να μην περιέχει καφεΐνη, έψιλον συντηρητικά και γενικότερα συστατικά τα οποία εντείνουν την απροσεξία και την παρορμητικότητα.
 
Αν παρόλα αυτά, και παρά τη συμπεριφορική θεραπεία ή τις συνεδρίες ψυχολογικής στήριξης, το παιδί εξακολουθεί να παρουσιάζει έντονα και συνεχή συμπτώματα, τότε υπάρχει και φαρμακευτική αγωγή με το συχνότερο συνταγογραφούμενο φάρμακο που είναι η μεθιλθενιδάτη και η ριταλίνη που βελτιώνουν τα κύρια συμπτώματα, δηλαδή την απροσεξία, την παρορμητικότητα και την υπερκινητικότητα.

Πως θα μεγαλώσετε παιδιά με θάρρος

 Φυσικά και δεν υπάρχει άνθρωπος μόνιμα ατρόμητος, πόσο μάλλον παιδιά. Ρεαλιστικά όμως μπορείτε να τα βοηθήσετε να παραμερίζουν κάποιες φορές τους φόβους τους και να λειτουργούν με θάρρος:
 
Όταν διαπιστώνετε ότι νιώθουν φόβο απέναντι σε μια κατάσταση, μην επιχειρείτε να πιέσετε τα παιδιά να τον ξεπεράσουν άμεσα. Δώστε τους χρόνο να τον διαχειριστούν, συζητήστε μαζί τους και όταν νιώσουν έτοιμα θα τον αντιμετωπίσουν.
 
Κατανοήστε ότι σε αυτή την ηλικία δεν μπορούν να γίνουν θαρρετά από τη μια στιγμή στην άλλη, ακόμα κι αν έχουν κάποια στοιχεία στο χαρακτήρα τους που θα λειτουργήσουν υποβοηθητικά σε βάθος χρόνου.
 
Φροντίστε να κατανοείτε κάθε ώρα και στιγμή πώς νιώθουν, τι φοβούνται κτλ. για να τα βοηθήσετε να απαλλαγούν από όσα τα κάνουν διστακτικά και άβουλα.
 
Δημιουργήστε ένα περιβάλλον ασφάλειας για τα παιδιά. Για να κάνουν το βήμα παραπάνω, θα πρέπει να ξέρουν ότι θα σας έχουν δίπλα τους ό,τι κι αν γίνει.
 
Δημιουργήστε στα παιδιά εσωτερικά κίνητρα, ώστε να μετατρέψουν το φόβο και το δισταγμό σε πάθος, που θα τα κινητοποιήσει για τη θαρραλέα αντιμετώπιση μιας κατάστασης.

Βοηθήστε το παιδί να απαλλαγεί από το άγχος

Το άγχος δεν είναι «προνόμιο» των ενηλίκων, μιας και τα παιδάκια έχουν τις δικές τους έννοιες. Πάμε να δούμε πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να χαλαρώσει κάθε φορά που διαπιστώνετε ότι είναι πιεσμένο:
 
Όταν προσεχώς πρόκειται να βιώσει κάποια μεγάλη αλλαγή, πρέπει να του παρέχετε τις απαραίτητες πληροφορίες έγκαιρα για να προετοιμαστεί ψυχολογικά. Τα περισσότερα παιδάκια αντιμετωπίζουν δυσκολίες μέχρι να εγκλιματιστούν σε μια νέα κατάσταση, οπότε φροντίστε να το κάνετε λίγο πιο εύκολο για εκείνο.
 
Περάστε ποιοτικό χρόνο μαζί του, ιδιαίτερα τις περιόδους με έντονο άγχος για το παιδί. Χαλαρώστε παίζοντας μαζί του, κάντε αστεία και γενικά βάλτε σε προτεραιότητα ασχολίες που του αρέσουν.
 
Ενθαρρύνετε το παιδί να πάει για παιχνίδι με τους φίλους του σε κάποιον εξωτερικό χώρο. Είναι γνωστές οι ευεργετικές ιδιότητες της φυσικής δραστηριότητας στη διαχείριση του άγχους.
 
Δείξτε του απλούς τρόπους να νιώσει από μόνο του καλύτερα. Προσπαθήστε να ανακαλύψετε (αν δεν το γνωρίζετε ήδη) ποιες σκέψεις το ηρεμούν και εξηγήστε του πως όταν το μυαλουδάκι του «ταξιδεύει» εκεί, τότε θα απαλλάσσεται από την πίεση.
 
Φροντίστε να του κάνετε σαφές ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν άγχος, για να μη νιώθει ότι κάνει κάτι κακό και επιβαρύνει περαιτέρω την ψυχολογική του κατάσταση. Τονίστε όμως παράλληλα πως επίσης όλοι οι άνθρωποι προσπαθούν να βρίσκουν τρόπους να νιώθουν καλύτερα.
 
Δώστε το καλό παράδειγμα. Δε λέμε να μην έχετε άγχος, γιατί δεν είναι κάτι εφικτό, αλλά τουλάχιστον μην το φανερώνετε με λόγια ή πράξεις μπροστά στο παιδί.

Χριστιανοί: Αλλοίωσαν τα Αρχαία Ελληνικά

Η σκόπιμη Αλλοίωση και ολοκληρωτική Διαστρέβλωση των αρχαίων ελληνικών εννοιών
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στο έργο του «Statistik des neutestamenlichen Wortschatzes» (Zurich 1958), ο Robert Morgenthaler, περί στατιστικών στοιχείων αναφορικά με τη γλώσσα της Καινής Διαθήκης, η τελευταία αριθμεί 5.436 λέξεις, από τις όποιες οι 3.000 προέρχονται από το λεξιλόγιο της Αρχαίας Ελληνικής. Από τις υπόλοιπες, οι 1.900 διατυπώθηκαν για πρώτη φορά από τους εβδομήκοντα δύο (72) συγγραφείς της Καινής Διαθήκης, οι 491 είναι δημιουργήματα της μετακλασικής γραμματείας, ενώ οι 45 είναι ξένες.
Η κατηγοριοποίηση αυτή, βέβαια, είναι εντελώς συμβατική, αφού μία εις βάθος γλωσσολογική εξέταση δύναται ν’ αποδείξει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των λέξεων (τόσο της Καινής Διαθήκης, όσο και της μεταγενέστερης εκκλησιαστικής και πατερικής γραμματείας), όπως αναφέρει και ο διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Λουκάς X. Φίλης από το βιβλίο του «Η γλώσσα της Καινής Διαθήκης» (Αθήνα, 1984) «προέρχεται γλωσσικά και εννοιολογικά από τον χώρο της ελληνικής σκέψεως και διανοήσεως και συντίθεται για να αποτελέσει ολοκληρωμένη έννοια, με τον καθαρά ελληνικό τρόπο διατυπώσεως». Ωστόσο, το θρησκευτικό πνεύμα της χριστιανικής γραμματείας σε συνδυασμό με την αναμφισβήτητη επιρροή της γλώσσας στον ψυχισμό του ανθρώπου, οδηγεί στην αλλοίωση, ή ολοκληρωτική διαστρέβλωση του εννοιολογικού τους περιεχομένου, καθώς άνευ αναφοράς στον Θεό τους, καταντούν κενές νοήματος στη συνήθη χρήση τους έως σήμερα.
Ακολουθούν ως παραδείγματα, ορισμένες από τις λέξεις αυτές με αντιπαραβολή της προτέρας Αρχαιοελληνικής και νεώτερης χριστιανικής-εβραϊκής σημασίας τους.
Αγάπη: Στα αρχαία ελληνικά, εκ του «άγαμαι» και του ποιητικού τύπου του «αγάζομαι» (=θαυμάζω, παραξενεύομαι). Στη χριστιανική-εβραϊκή γραμματεία έλαβε την έννοια, όχι μόνον της αντιθέσεως προς το μίσος, αλλά και της φιλότητος, υπό την σκέπη όμως του Θεού, κατά τους βιβλικούς συγγραφείς.
Άγγελος: Στα αρχαία ελληνικά, αυτός που κομίζει μήνυμα, ο αγγελιαφόρος. Στον Χριστιανισμό (αλλά και στον Ιουδαϊσμό και στο Ισλάμ), οι άγγελοι είναι υπερκόσμια όντα, μέσω των οποίων ο Γιαχβέ κάνει γνωστή την βουλή του στους θνητούς.
Αγιότητα: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε την αγνότητα, ενίοτε όμως σήμαινε και τη μιαρότητα. Περαιτέρω έλαβε τη σημασία της αφιερώσεως στον Θεό.
Αδελφοσύνη: Παράγεται εκ του «αδελφός» (ο προερχόμενος από την ίδια μήτρα -δελφύς=μήτρα). Έφθασε να σημαίνει την «εν Πνεύματι Αγίω» αποκλειστικά αδελφική σχέση όλων των θνητών εχόντων ως πατέρα τον Θεό.
Αιωνιότητα: Στα αρχαία ελληνικά, η λέξη ήταν δηλωτική του μεγάλου χρονικού διαστήματος, της εποχής ή της ηλικίας, ανάλογα με την περίπτωση χρήσεώς της. Η σημασία της στο χριστιανικό-εβραϊκό λεξιλόγιο είναι αυτή της ατελεύτητης ζωής στην υπερκόσμια διάσταση του Γιαχβέ.
Αλήθεια: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε το μη αποκεκρυμμένο, την πραγματικότητα. Και μόνο η θεολογική αναφορά στον Θεό ως απόλυτη «Αλήθεια» υστερεί ως προς την αποδεικτική πλευρά, καθώς η υφή της έννοιας «αλήθεια» {α-λήθω=λανθάνω} προϋποθέτει τη σαφή και αντικειμενική απόδειξη.
Αμαρτία: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε την αποτυχία, την αστοχία. Ο όρος σημαίνει πλέον την κακοπραγία που αντιβαίνει στην όποια Θεία Βούληση του Γιαχβέ.
Αρετή: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε την παλικαριά, την γενναιότητα. Η χριστιανική-εβραϊκή της έννοια, είναι η συμμόρφωση με όσα εντέλλεται ο Θεός.
Δαίμονας: Στα αρχαία ελληνικά, η Θεότητα. Η αρνητική σημασία της λέξεως σήμερα, συνίσταται στην ταύτισή της με το κακό πνεύμα. Δαίμονες επίσης ονομάζονταν και οι ψυχές των ανθρώπων, που αποτελούσαν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ Θεών και θνητών.
Διάβολος: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε τον συκοφάντη, τον ψευδώς κατηγορών. Η προσωποποίησή του και η σημασία που έλαβε έκτοτε, δεν χρήζουν σχολιασμού.
Δόγμα: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε τη γνώμη, την απόφαση, το ψήφισμα. Στο χριστιανικό-εβραϊκό λεξιλόγιο η λέξη σημαίνει την μη επιδεχόμενη αμφισβήτηση της αυθεντικής θεωρίας περί Θεού.
Εκκλησία: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε τη συνέλευση του δήμου. Έχει πλέον την έννοια του συνόλου των πιστών στον χριστιανικό Θεό Γιαχβέ-Χριστό
Ελπίδα: Στα αρχαία ελληνικά, η προσδοκία, η αναμονή. Η αναφορά της ελπίδας στον Θεό, την κατατάσσει μεταξύ των τριών βασικών χριστιανικών- εβραϊκών αρετών (πίστη, ελπίδα, αγάπη).
Ευλογία: Στα αρχαία ελληνικά, ο έπαινος, το εγκώμιο. Σήμερα έφθασε να σημαίνει την ιερατική ευχή και την θεϊκή τύχη, έγκριση, βοήθεια ή ανταμοιβή από τον Γιαχβέ-Χριστό.
Εωσφόρος: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε τον φωτοδότη, αυτόν που φέρει την αυγή της ημέρας. Ήταν προσωνύμιο του θεού Απόλλωνα. Το μίσος κατά του Ελληνισμού υπήρξε η αίτια ταυτίσεώς του με τον Σατανά.
Θεός: Στα αρχαία ελληνικά, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, η λέξη προκύπτει εκ του ρήματος «Θέω»* (δράμω, σπεύδω, τρέχω). Η ετυμολογία της λέξεως, φανερώνει την ανθρωπομορφική, περί Θεών, αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων. Κατόπιν, «Θεός» εκλήθη το εξωσυμπαντικό-υπερκόσμιο ον (Γιαχβέ), που κατά τη σημιτική αντίληψη εξουσιάζει τον κόσμο. * Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο («Ευτέρπη», 52) η λέξη προκύπτει από το ρήμα «τίθημι» «θεοὺς δὲ προσωνόμασαν σφέας ἀπὸ τοῦ τοιούτου, ὅτι κόσμῳ θέντες τὰ πάντα πρήγματα καὶ πάσας νομὰς εἶχον»
Κοινωνία: Στα αρχαία ελληνικά, η συναναστροφή, η επικοινωνία. Οι συγγραφείς της εβραϊκής εκκλησίας περιορίζουν την αρχική ευρύτητα αυτής της έννοιας στη σχέση μεταξύ πιστού-Θεού και πιστών μεταξύ των.
Κόλαση: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε την τιμωρία. Ο αρχαίος αυτός δικανικός όρος, έφθασε να σημαίνει τον τόπο ή την μέθοδο τιμωρίας των μη υπάκουων στον Γιαχβέ-Χριστό, μετά τον θάνατό τους.
Λόγος: Η λέξη ήταν πολυσήμαντη. Η κύρια έννοιά της, ωστόσο, είναι αυτή του νόμου λειτουργίας του σύμπαντος. Στη χριστιανική-εβραϊκή θεολογία σημαίνει αφ’ ενός τον νόμο δημιουργίας του σύμπαντος (τον Λόγο του Θεού ως ενσάρκωση του οποίου φέρεται ο Χριστός-Γιαχβέ, ως ενδιάθετος Λόγος) κι αφ’ ετέρου τον προφορικό ή γραπτό λόγο των βιβλικών προσώπων και συγγραμμάτων.
Πίστη: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε την αξιοπιστία, την εμπιστοσύνη. Στη θρησκευτική Χριστιανική-Εβραϊκή της χρήση, η έννοια επιτείνεται με την αποδοχή του Θεού ως απολύτου κυρίου και την υποταγή σ’ αυτόν.
Πνεύμα: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε το φύσημα, την πνοή, την αναπνοή. Στη φιλοσοφία εφέρετο ενίστε και ως το ανώτερο μέρος της ψυχής ως κάτι κεχωρισμένο απ’ αυτήν. Στην θρησκευτική Χριστιανική-Εβραϊκή χρήση, σημαίνει το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος ως ομοούσιο με τα δύο άλλα και ουσιαστικά την ψυχή του κάθε ανθρώπου. Ασχολίαστο κι αυτό !!
Σωτηρία: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε τη διάσωση από κίνδυνο. Στο Χριστιανικό-Εβραϊκό λεξιλόγιο σημαίνει τη λύτρωση από τα διαβολικά δεσμά του κόσμου και την διά της υπακοής στον Θεό αποφυγή της Κολάσεως.
Χάρη: Στα αρχαία ελληνικά, σήμαινε την εύνοια, τη γοητεία, το θέλγητρο, την αίγλη. Στο χριστιανικό-εβραϊκό λεξιλόγιο ως γνώρισμα του Θεού και των αγίων, απαντά με την πρώτη σημασία, καθώς οι υπόλοιπες απαγορεύονται.
Οι αλλαγές των νοημάτων στα παραπάνω λήμματα είναι έκδηλες και αναμφισβήτητες. Η βασικότερη συνέπεια αυτών, δεν είναι μόνο οι παρανοήσεις στη χρήση λέξεων σαν αυτές, αλλά κυρίως η αποκοπή των χρηστών της ελληνικής γλώσσας από τις γενετικές απαρχές της. Συνεπώς το επιχείρημα ότι η συγγραφή της Βίβλου (από τους 72 Εβραίους) και της πατερικής γραμματείας στα ελληνικά, έσωσε και τη γλώσσα μας από αφανισμό είναι μάλλον αδόκιμο. Ακριβέστερο θα ήταν, εάν ελέγετο ότι ο Χριστιανισμός-Εβραϊσμός της Ανατολής έσωσε ένα ελληνικό λεξιλόγιο, αλλά ταυτόχρονα παρήλλαξε ή διαστρέβλωσε εσκεμμένα το νόημα των λέξεων, δίδοντας σ’ αυτές άλλο περιεχόμενο, αυτό που συνέφερε στο δόγμα, με σκοπό την ηλιθιοποίηση των πιστών προβάτων του και ταυτόχρονη καταστροφή της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας.

Φωτογραφία εδωλίων Προ-Νεολιθικής εποχής που το φορούσε κρεμασμένο στο λαιμό του
το ανθρώπινο κοπάδι και δήλωνε σε ποιόν άρχοντα ανήκε.
Αρχαιολογικό μουσείο Βόλου
 
Γραφή: Ένα Μέσο Καταπίεσης
Η έλευση της γραφής θεωρείται γενικότερα σαν ένα σημαντικό βήμα πολιτισμικής εξέλιξης, ενώ έχει δοθεί πολύ λιγότερο σημασία στις πολιτικές προεκτάσεις του. Ωστόσο φαίνεται ότι η πιο σημαντική λειτουργία της γραφής είχε σχέση με θέματα διαχείρισης που αφορούσαν τη δουλεία και τους κανονισμούς της κοινωνίας. Κάτι τέτοιο εκφράζεται και στην προσπάθεια να γίνει κατανοητή η πρωτο-Ελαμιτική γραφή, ένα από τα αρχαιότερα μη αποκρυπτογραφημένα συστήματα γραφής στον κόσμο που εμφανίστηκε στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το ΝΔ Ιράν, πριν από 5,000 χρόνια πριν. Πρόκειται για γραφή που σώθηκε πάνω σε πήλινες πλάκες και αποτελεί μία από τις πρώτες προσπάθειες του ανθρώπου να κρατήσει μόνιμα αρχεία καταγραφής του περιβάλλοντός του.
Ακόμα και αν τα σύμβολα δεν τους είναι όλα κατανοητά, οι αρχαιολόγοι μπορούν να προσδιορίσουν το περιεχόμενο των μηνυμάτων στις πλάκες αυτές. Το σύστημα αρίθμησης είναι επίσης κάτι που μπορεί να προσδιοριστεί και μάλιστα δείχνει ότι το περιεχόμενο αυτής της γραφής αφορά κατ’ εξοχήν λογαριασμούς ιδιοκτησίας και κατοχής γης και ανθρώπων. Μιλούν και ιδιοκτησία και κοινωνική θέση και δεν καταγράφουν κείμενα λογοτεχνίας, όπως ποίηση κάτι που είναι αρκετά συνηθισμένο και σε άλλα αντίστοιχα συστήματα γραφής.
Πρόκειται για μία απλή κοινωνία με μία άρχουσα τάξη να δεσπόζει. Κάτω από αυτήν υπάρχει μία σειρά δυνατών μεσαίων θα λέγαμε στρωμάτων, κάτω από αυτούς εργάτες οι οποίοι αντιμετωπίζονται σαν “κοπάδια ζώων” Οι άρχοντες έχουν τίτλους και ονόματα που έχουν σχέση με την κοινωνική επιφάνειά τους και επιρροή τους. Αν κάποιος για παράδειγμα λέγεται “Κος Εκατό” δείχνει τον αριθμό των ανθρώπων που βρίσκονται κάποιον από αυτόν.
Από τις πήλινες αυτές πινακίδες δεν είναι δυνατόν να υπολογίσουμε το μερίδιο τροφής που έπαιρναν οι εργάτες στα χωράφια, αν και η διατροφή τους βασιζόταν στο κριθάρι το οποίο το έσπαγαν, το έκαναν χυλό και το έπιναν με μπύρα. Ωστόσο, όσοι άνηκαν σε πιο ψηλές τάξεις ίσως να έτρωγαν και γιαούρτι, τυρί και μέλι και συντηρούσαν επίσης κατσίκες, πρόβατα και μοσχάρια. Όπως λοιπόν ήταν αναμενόμενο όσοι βρίσκονταν ψηλότερα στην κοινωνική πυραμίδα είχαν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, ενώ για όσους ήταν στα κατώτερα, μπορούμε να υποθέσουμε, ότι ο μέσος όρος ζωής τους, ήταν ο ίδιος με αυτόν που υπάρχει σήμερα στις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
Αν θεωρήσουμε τη γραφή σαν ένα μέσο καταγραφής των εντυπώσεων ενός παρατηρητή μπορούμε να θεωρήσουμε ότι υπήρχε ένα είδος πρωτο-ιστορικού που είχε το καθήκον να δημιουργήσει αυτές τις πρώτες πινακίδες, ωστόσο το περιεχόμενό τους όπως περιγράψαμε παραπάνω έχει να κάνει με κείμενα καθαρά χρηστικό περιεχόμενο και λειτουργία: ήταν αρχεία της άρχουσας τάξης.
Πραγματικά η δημιουργία της γραφής προήλθε για να εξυπηρετήσει την εξέλιξη και τη διάδοση της ιδιοκτησίας.
Πριν τη Νεολιθική Επανάσταση και την εμφάνιση της γεωργίας, όντας κυνηγοί-καρποσυλλέκτες, οι πρόγονοί μας δεν είχαν θεωρητικά ιδιοκτησία. Χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να συγκεντρώσουν δύναμη από την αντίστοιχη συγκέντρωση πόρων και τροφής λειτουργούσαν με έναν φυσικό τρόπο ισότητας και συνεργασίας. Για να δημιουργηθούν πάσης φύσεως ανισότητες πρέπει να σταματήσουμε τις μετακινήσεις και να ξεκινάμε να αποκτούμε ιδιοκτησία καθώς και να τη διατηρήσουμε, χρειάζεται κάποιο είδος γραφής: ένα είδος συστήματος γραφής λειτουργούσε σαν μία απόδειξη ότι κάτι ανήκει κάπου. Η δύναμη της γραφής να καταγράφει αυτές τις ανισότητες στην ιδιοκτησία χωρίς αμφιβολία ενίσχυσε το διαχωρισμό μεταξύ των εγγράμματων και αγράμματων, αυτών που χρησιμοποιούσαν τη γραφή και αυτών που χρησιμοποιούνταν από τη γραφή.
Όπως είδαμε παραπάνω λοιπόν, η γεωργία “λειτούργησε” με έναν τρόπο διατηρώντας μία ομάδα που εργαζόταν καταναλώνοντας μόνο την απαραίτητη ποσότητα τροφής για να αποδώσει, αλλά ήταν και αρκετά αδύναμη για να αντιδράσει εναντίον αυτών που πρόσφερε υπηρεσίες. Και εκείνοι πια που μπορούσαν να δίνουν οποιουδήποτε είδους ανταμοιβές είχαν στα χέρια τους το μέσο της γραφής, αυτό που πλέον αντιπροσώπευε σε ποιον άνηκε τι.
Οτιδήποτε καταγραφόταν σε πέτρα ή αλλού από τότε και στο εξής θεωρούταν ένα σταθερό δεδομένο που δεν μπορούσε να αλλάξει, ούτε να γίνει θέμα διαπραγμάτευσης ή εύκολης τροποποίησης. Μπορεί λοιπόν ακόμα και σήμερα η γραφή να “μονιμοποιεί” τη γλώσσα μας, αλλά η δύναμη της ίδιας της γλώσσας βρίσκεται στη συνεχή πλαστικότητά της και η εξέλιξη των συστημάτων γραφής πιστοποιεί αυτό ακριβώς.


«Γράμματα από το Υπόγειο. Γραφή στη Μεθώνη της Πιερίας» ύστερος 8ος – πρώιμος 7ος αι. π.κ.ε.
Η αρχαία Μεθώνη είναι μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις της Μακεδονίας. Βρίσκεται στη βόρεια Πιερία, στη δυτική ακτή του Θερμαϊκού Κόλπου κοντά στις νότιες εκβολές του Αλιάκμονα.  Οι ανασκαφές που διενεργούνται από την ΚΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων από το 2003 μέχρι σήμερα έχουν φέρει στο φως σημαντικότατα ευρήματα, τα οποία «ξεδιπλώνουν» πτυχές της ιστορίας αυτής της ακμαίας πόλης. Ένα από τα ευρήματα με μεγάλη ιστορική και αρχαιολογική σημασία προέρχεται από το «Υπόγειο», μια υπόσκαφη κατασκευή, όπου βρέθηκαν 191 ενεπίγραφα αγγεία, τα περισσότερα από τα οποία χρονολογούνται τον ύστερο 8ο και τον πρώιμο 7ο αι. π.κ.ε.
Πρόκειται για μια δυσερμήνευτη κατασκευή, πιθανόν αποθηκευτικού χαρακτήρα, η οποία λόγω στατικών προβλημάτων δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και επιχώθηκε βιαστικά λίγο μετά το 700 π.κ.ε. με κάθε είδους υλικά (δηλαδή όστρακα, ξύλα, τμήματα λίθινων μητρών από μεταλλουργικές δραστηριότητες, σκωρίες χαλκού και σιδήρου, πήλινες χοάνες κατεργασίας χαλκού και χρυσού κ.ά.). Στο εσωτερικό του “Υπογείου” βρέθηκαν αγγεία όλων των τύπων: αποθηκευτικά, μαγειρικά, εμπορικοί αμφορείς, αγγεία για το σερβίρισμα και την κατανάλωση υγρών και τροφής. Η προέλευσή τους ποικίλλει: τοπικά, κορινθιακά, αττικά, ευβοϊκά, κυκλαδικά, ιωνικά, αιολικά, αλλά και φοινικικά.
Η σπουδαιότητα του ευρήματος έγκειται στο γεγονός ότι από τον 8ο αι. π.κ.ε. όταν άρχισε να χρησιμοποιείται η αλφαβητική γραφή στον ελλαδικό χώρο, υπάρχουν ελάχιστες επιγραφές και επιγραφικά τεκμήρια, και συνεπώς τα ενεπίγραφα αγγεία της Μεθώνης είναι πραγματικά πολύτιμα. Ειδικότερα για τη Μακεδονία πρόκειται για τα πρωιμότερα μέχρι σήμερα επιγραφικά ευρήματα. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης αποφάσισε με ενθουσιασμό να εντάξει το εύρημα της Μεθώνης στο πρόγραμμα των περιοδικών του εκθέσεων αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα και τη μοναδικότητά του.
Η έκθεση έχει δύο στόχους. Πρώτον, να αναδείξει ένα σημαντικό εύρημα, το οποίο αφορά τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και το ευρύ κοινό, δίνοντας την ευκαιρία να συζητηθούν σημαντικά ιστορικά και αρχαιολογικά ζητήματα που σχετίζονται με τον ελληνικό αποικισμό, τη χρήση του αλφαβήτου, τις διαλέκτους, τις απαρχές της ποίησης, το συμπόσιο, αλλά και τα εμπορικά δίκτυα της Ανατολικής Μεσογείου κατά τους κρίσιμους αιώνες, τον 8ο και 7ο αι. π.κ.ε.
Και δεύτερον, να παρακινήσει τους επισκέπτες να συνδέσουν το παρελθόν με το παρόν, και μάλιστα οι νεότεροι από αυτούς να αντιληφθούν το μακραίωνο ταξίδι της ελληνικής γλώσσας από τότε ώς τις μέρες μας, από την καθημερινότητα μιας αρχαίας πόλης στα παράλια της Πιερίας στη δική μας πολυκύμαντη καθημερινότητα. Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με την ΚΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, την Επιτροπή Ερευνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης -από 12 Σεπτεμβρίου 2013 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2014. Ο κατάλογος της έκθεσης διατίθεται στο πωλητήριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
Ο τίτλος της Έκθεσης «Γράμματα από το Υπόγειο. Γραφή στη Μεθώνη της Πιερίας».
«Τα νέα ευρήματα αλλάζουν την Ιστορία, τη φιλολογία, τη γλωσσολογία. Η ελληνική γλώσσα, όπως φαίνεται στα ενεπίγραφα αγγεία του ύστερου 8ου και του πρώιμου 7ου αιώνα π.κ.ε. όχι μόνον υπάρχει, αλλά εμφανίζεται με παγιωμένη γραμματική και συντακτική δομή». Αυτά λέει στη Γιώτα Μυρτσιώτη της Καθημερινής ο καθηγητής ΑΠΘ Γιάννης Τζιφόπουλος, αναφερόμενος στις αρχαιολογικές ανασκαφές στη Μεθώνη της Πιερίας. Τα νέα ευρήματα πρέπει να εκτίθενται με κάποιον τρόπο ειδικότερης προβολής, για να πληροφορείται περί αυτών και το ευρύτερο κοινό, πέραν της αντίστοιχης επιστημονικής κοινότητας.
«Είμαι του Ακεσάνδρου. Όποιος μου το στερήσει, τα μάτια του ή τα χρήματά του θα στερηθεί», διαβάζουν οι επιγραφολόγοι της εποχής μας πάνω στο ευβοϊκό αγγείο του Ακεσάνδρου που, όπως φαίνεται, μόνο τα χείλη του ήθελε να αγγίζουν στα συμπόσια της αρχαίας Μεθώνης. Μεγάλη η κοινωνιολογική, η ανθρωπολογική και η ιστορική διάσταση της περιπαιχτικής εντολής του Ακεσάνδρου για τα συμποσιακά γλέντια.
Πιο πολύτιμο, ωστόσο, αναδεικνύεται το αρχαιότερο συμποτικό επίγραμμα σε ιαμβικό τρίμετρο που φέρει εγχάρακτα το αγγείο του, αποκαλύπτοντας μια από τις πρωιμότερες επιγραφές του ελλαδικού χώρου και τη μοναδική στον βορειοελλαδικό και τη Μακεδονία. Χρονολογείται γύρω στο 730 με 720 π.κ.ε., εποχή κατά την οποία ελάχιστες επιγραφές και επιγραφικά τεκμήρια διασώζονται εκτός από το «Κύπελλο του Νέστορα» από τις Πιθηκούσσες (ελληνική αποικία) της Ιταλίας και την οινοχόη του Δίπυλου Αττικής, που μέχρι σήμερα θεωρούνται από τα παλιότερα γνωστά δείγματα γραφής του ελληνικού αλφαβήτου.
«Μέχρι πρότινος πιστεύαμε ότι την περίοδο αυτή η περιοχή πάνω από τη Θεσσαλία ήταν tabula rasa. Και να που τα «Γράμματα από το Υπόγειο» της Μεθώνης μάς έστειλαν αδιάβαστους. Τα νέα ευρήματα αλλάζουν την ιστορία, τη φιλολογία, τη γλωσσολογία», αναφέρει στην «Κ» ο καθηγητής στο ΑΠΘ Γιάννης Τζιφόπουλος. «Η ελληνική γλώσσα, όπως φαίνεται στα ενεπίγραφα αγγεία του ύστερου 8ου και του πρώιμου 7ου αιώνα π.κ.ε., όχι μόνο υπάρχει, αλλά εμφανίζεται με παγιωμένη γραμματική και συντακτική δομή. (…κάποιος να ενημερώσει και την Ρεπούση)
«Από Ομήρου άρξασθαι» διδάσκουμε ως τώρα, αλλά φαίνεται ότι ταυτόχρονα με τον Ομηρο και τον Ησίοδο εμφανίζεται κι αυτή η ποίηση, μια προχωρημένη μορφή της ελληνικής γραφής με την οποία συνθέτουν αυτά τα αστεία επιγράμματα. Οι άνθρωποι δεν γλεντούσαν μόνο με τις επιγραφές επικών ηρώων αλλά με μια δική τους λυρική ποίηση, περιπαιχτική, σαρκαστική για γλέντια και επίδειξη γνώσης του αλφαβήτου».
Ο σκύφος του Ακεσάνδρου, το αιολικό αγγείο του Φιλίωνα «Είμαι του Φιλίωνα» με τις αρχαιότερες γραφές, εκατοντάδες άλλα με graffiti, dipinti και σύμβολα για εμπορικές συναλλαγές, ανασύρθηκαν από το «Υπόγειο» στην αρχαϊκή αγορά της αρχαίας Μεθώνης κατά τη διάρκεια ανασκαφής από τον Μάνθο Μπέσιο. Ηταν μια υπόσκαφη κατασκευή, λάκκος βάθους 11 περίπου μέτρων, πιθανότατα αποθηκευτικού χαρακτήρα.
Κατασκευάστηκε για τις ανάγκες της αγοράς, αλλά λόγω στατικών προβλημάτων δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Επιχώθηκε βιαστικά λίγο μετά το 700 π.κ.ε. με κάθε είδους υλικά (όστρακα, ξύλα, λίθινες μήτρες, πήλινες χοάνες κατεργασίας χαλκού και χρυσού) αφήνοντας ανέπαφα επί 28 αιώνες δείγματα στη Μεθώνη Πιερίας, όταν άρχισε να χρησιμοποιείται η αλφαβητική γραφή στον ελλαδικό χώρο. Από τα χιλιάδες θραύσματα ξεχωρίζουν 191 ενεπίγραφα αγγεία, τα περισσότερα από τα οποία χρονολογούνται τον ύστερο 8ο και τον πρώιμο 7ο αιώνα π.κ.ε. Εντυπωσιακά αγγεία όλων των τύπων, κύπελλα, κάνθαροι, αποθηκευτικά, μαγειρικά, εμπορικοί αμφορείς, σερβιρίσματος, πόσης και φαγητού, αγγεία για συμπόσια πάνω στα οποία οι κάτοχοι έγραφαν περιπαικτικούς στίχους,
«Αλλάζουν την εικόνα για τη διασπορά της ελληνικής γραφής στις πρώιμες φάσεις του αλφαβήτου αλλά ταυτόχρονα μας δίνουν ποικίλες πληροφορίες. Η διαφορετική τους προέλευση (τοπικά, κορινθιακά, αττικά, ευβοϊκά, κυκλαδικά, ιωνικά, αιολικά και φοινικικά) δείχνει ότι η Μεθώνη -αποικία της Εύβοιας που ιδρύθηκε από Ερετριείς το 733-732 π.κ.ε. στη δυτική ακτή του Θερμαϊκού Κόλπου κοντά στις νότιες εκβολές του Αλιάκμονα- ήταν όχι μόνο ένα σημαντικό κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου αλλά και μια πολυπολιτισμική αποικία. Μας χάρισε ένα πανόραμα της κεραμικής τέχνης από όλα τα μέρη του κόσμου που ανοίγει νέα πεδία έρευνας σχετικά με τον ελληνικό αποικισμό, τη χρήση της αλφαβήτου, τις διαλέκτους, τις απαρχές της ποίησης, το συμπόσια αλλά και τα εμπορικά δίκτυα της Ανατολικής Μεσογείου κατά τους κρίσιμους αιώνες, τον 8ο και 7ο π.κ.ε.» εξηγεί η αρχαιολόγος του ΑΜΘ, Λιάνα Στεφανή.
Από τα θραύσματα του «υπογείου», δείγματα 60 περίπου ενεπίγραφων αγγείων παρουσιάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης σε μια έκθεση που πραγματοποιείται χάρη στη χρηματοδότηση της Επιτροπής Ερευνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Αποτελεί προϊόν συνεργασίας ΑΜΘ, ΚΖ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και μιας επιστημονικής ομάδας (Τζένη Βελένη, διευθύντρια ΑΜΘ, Μάνθος Μπέσιος, Λιάνα Στεφανή, Αγγελική Κουκουβού, Ράνια Πάλη, Αθηνά Αθανασιάδου). Τις επιγραφές επιμελήθηκαν οι Γιάννης Τζιφόπουλος, καθηγητής στο ΑΠΘ, Ανδρονίκη Οικονομάκου και τη μελέτη της κεραμικής ο Αντώνης Κοτσώνας, λέκτορας στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Οι επισκέπτες, όπως επισημαίνουν στον κατάλογο, μπορούν να αντιληφθούν το μακραίωνο ταξίδι της ελληνικής γλώσσας από τότε ως τις μέρες μας αλλά και την καθημερινότητας μιας αρχαίας πόλης στα παραλία της Πιερίας. ​