Πέμπτη 27 Αυγούστου 2015

Η διαφορά του "είναι" και του "έχει" μέσα από λίγα ποιήματα

Σαν εισαγωγή για την κατανόηση της διαφοράς ανάμεσα στον τρόπο ύπαρξης με βάση το έχει και στον τρόπο ύπαρξης με βάση το είναι, θα χρησιμοποιήσω δύο ποιήματα με παρόμοιο περιεχόμενο.

Ο D. Τ. Suzuki τα αναφέρει στο Διαλέξεις Πάνω στο Ζεν Βουδισμό. Το ένα από αυτά είναι ένα haiku, γραμμένο από το Γιαπωνέζο ποιητή Basho (1644-1694). Το άλλο ποίημα είναι ενός Άγγλου ποιητή του δέκατου ένατου αιώνα, του Tennyson. Και οι δύο ποιητές περιγράφουν όμοιες εμπειρίες: το τι ένιωσαν όταν σε κάποιο περίπατο αντίκρισαν ένα λουλούδι.

Οι στίχοι του Tennyson είναι οι παρακάτω:

Λουλούδι στη σχισμάδα του τοίχου,
Σε τραβάω απ' τη σχισμάδα,
Σε κρατάω εδώ στο χέρι μου,
Ολάκερο με τη ρίζα,
Μικρό λουλούδι — αν μπορούσα να καταλάβω
Τι είσαι, κι εσύ και η ρίζα σου,
Ολάκερο εσύ,
Θα 'ξερα τι είναι ο Θεός κι ο άνθρωπος.

Μεταφρασμένο στα ελληνικά το haiku του Basho λέει περίπου τα έξης:

Όταν κοιτάξω προσεκτικά
Βλέπω ν' ανθίζει η ναζούνα
Πλάι στο φράχτη!

Η διαφορά είναι εντυπωσιακή. Ο Tennyson κινείται προς το λουλούδι με την πρόθεση να το αποκτήσει. Το «ξεριζώνει» «ολάκερο με τη ρίζα». Κι ενώ κλείνει το ποίημα με το συλλογισμό ότι το λουλούδι μπορεί να τον βοηθήσει να γνωρίσει τη φύση του Θεού και του ανθρώπου, το ίδιο το λουλούδι είναι ήδη νεκρό, στα χέρια του, σαν αποτέλεσμα του ενδιαφέροντός του γι' αυτό. Ο Tennyson, όπως τον βλέπουμε μέσα από το ποίημά του, μπορεί θαυμάσια να συγκριθεί με το δυτικό επιστήμονα που ψάχνει να βρει την αλήθεια καταστρέφοντας τη ζωή.

Η αντίδραση του Basho στη θέα του λουλουδιού είναι εντελώς διαφορετική. Δε θέλει να το ξεριζώσει. Δε θέλει ούτε καν να το αγγίξει. Το μόνο που κάνει είναι να το «κοιτά προσεκτικά», να το «βλέπει». Ο Suzuki γράφει:

Φαίνεται ότι ο Basho περπατούσε σ' έναν εξοχικό δρόμο, όταν παρατήρησε κάτι που φαινόταν παραμελημένο, πλάι σ' ένα φράχτη. Πλησίασε πιο κοντά, το κοίταξε καλά και κατάλαβε ότι ήταν ένα αγριολούλουδο, μάλλον ασήμαντο που δε θα το παρατηρούσε καν ένας περαστικός. Αυτό είναι ένα απλό περιστατικό, που περιγράφεται μέσα στο ποίημα χωρίς να εκφράζεται πουθενά κανένα ιδιαίτερο ποιητικό συναίσθημα, εκτός ίσως από τις δυο τελευταίες συλλαβές, που στα γιαπωνέζικα προφέρονται kana. Αυτό το μόριο, που το βρίσκουμε συχνά προσαρτημένο σ' ένα ουσιαστικό, επίθετο ή επίρρημα, δηλώνει κάποιο συναίσθημα θαυμασμού ή επαίνου ή λύπης ή χαράς. Και μπορεί καμιά φορά, πολύ σωστά, ν' αποδοθεί σε μια άλλη γλώσσα με θαυμαστικό. Στο παραπάνω haiku του Basho, ολόκληρη η στροφή τελειώνει μ' αυτό το μόριο.

Ο Tennyson φαίνεται ότι χρειάζεται ν' αποκτήσει το λουλούδι για να καταλάβει τους ανθρώπους και τη φύση. Αποκτώντας το, όμως, το λουλούδι καταστρέφεται. Αυτό που ζητάει ο Basho είναι να δει, κι όχι απλώς να κοιτάξει το λουλούδι, αλλά να γίνει «ένα» μ' αυτό και να το αφήσει να ζήσει. Η διαφορά ανάμεσα στον Tennyson και τον Basho φαίνεται ξεκάθαρα στο παρακάτω ποίημα του Goethe:

ΒΡΗΚΑ

Περπάταγα στο δάσος
ολομόναχος,
Δε γύρευα τίποτα,
Μονάχα αυτό που σκεφτόμουν.

Είδα στη σκιά
Ένα μικρό λουλούδι να φυτρώνει,
Λαμπερό σαν αστέρι
Σαν όμορφα μάτια.

Ήθελα να το κόψω
Μα μου είπε γλυκά:
Για να μαραθώ
Πρέπει να με κόψεις;

Το ξέχωσα
Με όλη του τη ρίζα,
Το πήγα στον κήπο
Του όμορφου σπιτιού.

Το φύτεψα ξανά
Σε μια ήσυχη γωνιά,
Τώρα όλο και μεγαλώνει
Όλο και ανθίζει.

Περπατώντας κάποτε ο Goethe, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, γοητεύτηκε από ένα μικρό λαμπερό λουλούδι. Γράφει στο ποίημά του ότι ένιωσε τον ίδιο πειρασμό με τον Tennyson να το ξεριζώσει. Αλλά, αντίθετα από τον Tennyson, ο Goethe έχει συναίσθηση ότι αυτό θα σήμαινε το θάνατο του λουλουδιού. Για τον Goethe, το λουλούδι αυτό είναι τόσο ζωντανό, που του μιλάει και τον προειδοποιεί. Τελικά, λύνει το πρόβλημα διαφορετικά από τον Tennyson και τον Basho. Βγάζει το λουλούδι «με όλη του τη ρίζα» και το ξαναφυτεύει έτσι ώστε η ζωή του να μην καταστραφεί. Ο Goethe, όπως φαίνεται, παίρνει μια θέση ανάμεσα στον Tennyson και τον Basho: γι' αυτόν, στην κρίσιμη στιγμή, η δύναμη της ζωής είναι μεγαλύτερη από τη δύναμη της απλής διανοητικής περιέργειας. Είναι περιττό βέβαια να πούμε ότι αυτό το όμορφο ποίημα του Goethe εκφράζει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τη φύση.

Η σχέση του Tennyson με το λουλούδι είναι σχέση κατοχής ή απόκτησης (έχει) — όχι βέβαια αγαθών αλλά γνώσης. Η σχέση του Basho και του Goethe με το λουλούδι που αντικρίζουν είναι σχέση ύπαρξης (είναι). Με το είναι αναφέρομαι σ' εκείνο τον τρόπο ύπαρξης όπου κάποιος ούτε έχει κάτι ούτε αποζητάει με απληστία να έχει, αλλά είναι χαρούμενος, χρησιμοποιεί παραγωγικά τα ιδιαίτερα χαρίσματά του και γίνεται ένα με τον κόσμο.

Ο Goethe, ο μεγάλος εραστής της ζωής, ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς της μηχανοποίησης και της καταστροφής του ανθρώπου, έχει εκφράσει το είναι σαν κάτι αντίθετο στο έχει σε πολλά ποιήματά του. Στον Φάουστ δίνει μια δραματική περιγραφή της πάλης ανάμεσα στο είναι και το έχει (ο Μεφιστοφελής αντιπροσωπεύει το έχει). Στο παρακάτω ποίημα, εκφράζει την ποιότητα του είναι με τη μεγαλύτερη απλότητα:

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

Ξέρω πως τίποτα δεν είναι δικό μου
Εκτός από τη σκέψη που ανεμπόδιστα
Κυλάει από την ψυχή μου.
Κι ακόμα, κάθε όμορφη στιγμή
Που η καλή Μοίρα
Μ' αφήνει ολόψυχα να χαρώ.

Η διαφορά είναι και έχει δεν είναι βασικά διαφορά ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση. Η διαφορά είναι μάλλον ανάμεσα σε μια κοινωνία, που το ενδιαφέρον της συγκεντρώνεται στους ανθρώπους, και σε μια άλλη που το ενδιαφέρον της συγκεντρώνεται στα πράγματα. Η τάση του έχει χαρακτηρίζει τη δυτική βιομηχανική κοινωνία, όπου η απληστία για χρήμα, δόξα και δύναμη έχει γίνει ο κυρίαρχος τρόπος ζωής. Λιγότερο αλλοτριωμένες κοινωνίες, όπως του Μεσαίωνα, των Ινδιάνων Zuni, των φυλών της Αφρικής, που δεν είχαν επηρεαστεί από τις ιδέες της σύγχρονης «προόδου», έχουν τους δικούς τους Bashos. Ίσως μετά από μερικές γενιές, που θα ζήσουν στη βιομηχανοποιημένη κοινωνία, θα αποκτήσουν και οι Γιαπωνέζοι τους δικούς τους Tennysons: δεν είναι αλήθεια ότι ο δυτικός άνθρωπος δε μπορεί να καταλάβει τα ανατολικά συστήματα, όπως το Ζεν Βουδισμό (όπως νόμιζε ο Jung). Αλλά ο σύγχρονος άνθρωπος δε μπορεί να καταλάβει το πνεύμα μιας κοινωνίας που δεν έχει σαν στόχο την ιδιοκτησία και την απληστία. Πραγματικά, τα γραφτά του Leister Eckhart (το ίδιο δύσκολα μπορεί να τα καταλάβει κανείς, όπως και τον Basho ή το Ζεν) και τα γραφτά του Βούδα είναι απλώς δύο διάλεκτοι της ίδιας γλώσσας.

Δεν αντέχω τους άπληστους ανθρώπους

Σκάβοντας για να ανεβάσω ένα φράχτη που θα χώριζε το οικόπεδο μου από των γειτόνων μου, βρήκα θαμμένο στον κήπο ένα παλιό μπαούλο γεμάτο χρυσά νομίσματα.
Εμένα δε μου κίνησε το ενδιαφέρον ο πλούτος, αλλά το παράδοξο του ευρήματος.
Ποτέ δεν υπήρξα φιλοχρήματος, ούτε και νοιάζομαι πολύ για τα ακριβά πράγματα.
Αφού ξέθαψα το μπαούλο, έβγαλα τα νομίσματα και τα γυάλισα.
Ήταν τόσο βρώμικα και σκουριασμένα τα καημένα!
Καθώς τα τακτοποιούσα σε στοίβες πάνω στο τραπέζι μου, άρχισα να τα μετράω…
Μαζευόταν μια αληθινή περιουσία.
Μόνο αφού πέρασε καιρός άρχισα να φαντάζομαι όλα τα πράγματα που θα μπορούσα να αγοράσω με αυτά…
Σκεφτόμουν πόσο χαρούμενος θα ήταν ένας άπληστος που θα έπεφτε πάνω σε έναν σημαντικής αξίας θησαυρό…
 Ευτυχώς…
Ευτυχώς δεν ήμουν τέτοια περίπτωση…
Σήμερα ήρθε ένας κύριος να διεκδικήσει τα νομίσματα. Ήταν ο γείτονας μου.
Προσπαθούσε να με πείσει, ο άθλιος, πως τα νομίσματα τα είχε θάψει ο παππούς του και πως γι’ αυτό του ανήκαν.
Εκνευρίστηκα τόσο… που τον σκότωσα!
Αν δεν τον είχα δει να ζητάει τόσο απελπισμένα να τα αποκτήσει θα του τα είχα δώσει γιατί, αν υπάρχει κάτι που δεν με ενδιαφέρει, είναι τα πράγματα που αποκτώνται με λεφτά…
Αλλά, το δίχως άλλο, δεν αντέχω τους άπληστους ανθρώπους…

Έχει γίνει η μοναξιά το πιο πολύτιμο αγαθό;

par7595082Είμαι στο γραφείο και σκέφτομαι μήπως να πάω το βράδυ στο θερινό. Μπαίνω σε ιστοσελίδα για να δω τι ταινίες παίζονται και στέλνω κατευθείαν στο ομαδικό chat που έχω με τις φίλες μου στο κινητό για να δω ποια μπορεί να έρθει το βράδυ. Μέσα σε λίγα λεπτά, έχουν όλες λάβει το μήνυμα και κανονίζουμε ποια ώρα και σε ποιο σινεμά βολεύει να πάμε. Μα τι ωραίο πράγμα που είναι η τεχνολογία σκέφτομαι!
 
Λίγες μέρες αργότερα είμαι στο σπίτι και έχω τόσο κακή διάθεση που το μόνο που θέλω είναι να κοιτάω το ταβάνι, να μην μιλήσω σε κανέναν και να μη δω κανέναν. Το ίδιο chat- ναι αυτό που ευγνωμονούσα τις προάλλες- αρχίζει να χτυπάει και να χτυπάει, χωρίς σταματημό. Οι αγαπημένες μου φίλες, έχουν πιάσει ψιλή κουβεντούλα (και πολύ καλά κάνουν) και μιλούν περί ανέμων και υδάτων. Αρχικά το κοιτάζω για να δω αν συμβαίνει κάτι επείγον και όταν διαπιστώνω ότι είναι μία απλή συζήτηση, το αφήνω στην άκρη και συνεχίζω να κοιτάω το ταβάνι. Η δόνηση από τα μηνύματα συνεχίζει, οπότε το βάζω στο αθόρυβο, αλλά το φως που αναβοσβήνει μου αποσπά την προσοχή από τις ρωγμές στο ταβάνι στις οποίες είχα επικεντρωθεί. Παίρνω το κινητό στα χέρια μου και πιάνω κουβέντα. Αντίο ταβάνι!

Αυτό που φοβάται περισσότερο ο άνθρωπος, κοινωνικό ον γαρ, είναι να μην μείνει μόνος του. Μαθαίνουμε μεγαλώνοντας ότι οι άνθρωποι πάνε πάντα σε δυάδες (σαν τους Χιώτες ένα πράγμα) ή κινούνται σε ομάδες. Αυτό είναι απόλυτα λογικό και υγιές, αφού είναι προσωπική ανάγκη των ανθρώπων να συναναστρέφονται με άλλους, να συζητούν, να μαθαίνουν, να γνωρίζονται και δημιουργούν σχέσεις και δεσμούς. Από την άλλη, το να μην μπορείς να έχεις ούτε μία στιγμή μόνος σου, δεν είναι λίγο περίεργο; Ή μήπως νομίζετε ότι όταν βρίσκεστε στο σπίτι σας χωρίς κάποια άλλη φυσική παρουσία, ότι είστε πραγματικά μόνοι σας; Γιατί αν το πιστεύετε, πλανάστε πλάνην οικτρά.
 
Το να μένει κανείς μόνος του, σημαίνει να μην γνωρίζει κάνει η Μαρία, που πίνει αυτή τη στιγμή ποτό ο Νίκος ή που έχει πάει διακοπές ο Μπάμπης. Κάθε φορά που ανοίγετε το κινητό σας, που μπαίνετε στο Facebook ή στο Instagram είναι σαν να προσκαλείτε όλους τους διαδικτυακούς σας φίλους μέσα. Σαν να τους ανοίγετε την πόρτα και να τους λέτε «παρακαλώ περάστε». Φυσικά αυτό δεν είναι πάντα κακό. Η μοναξιά είναι γενικά κακό πράγμα και μπορεί να δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα στο άτομα, αλλά το να μπορεί κάποιος να έχει λίγες στιγμές με τον εαυτό του όχι μόνο είναι απαραίτητο, αλλά του κάνει και καλό.
 
Είναι εκείνες οι στιγμές που μπορείς να σκεφτείς, να αναπολήσεις το παρελθόν, να ηρεμήσεις, να μην ανησυχείς για την δουλειά, να αφιερώσεις λίγο χρόνο για να κάνεις μία μικρή ενδοσκόπηση και «αφουγκραστείς» τον εαυτό σου. Οι πιο δημιουργικές στιγμές συμβαίνουν όταν είναι κανείς εντελώς μόνος του. Ο πατέρας μου, με συμβούλευε πάντοτε πως όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να πας δυο βήματα πίσω, να κάτσεις λίγο μόνος σου και να σκεφτείς ήρεμα και ψύχραιμα ποιο είναι το επόμενο βήμα σου. Πώς θα μπορούσες να το κάνεις αυτό με το laptop ανοιχτό ή με την οθόνη του κινητού κολλημένη στο πρόσωπό σου; Είναι μερικές στιγμές που έχει την απόλυτη ανάγκη να νιώσεις το κεφάλι σου να αδειάζει εντελώς. Εκείνες τις στιγμές το ίντερνετ το μόνο που μπορεί να κάνει, είναι να σε γεμίσει με άχρηστες εικόνες και πληροφορίες. Ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή.
Πιστεύετε ότι ο Νεύτωνας θα είχε εμπνευστεί το νόμο της Βαρύτητας όταν του έπεσε το μήλο στο κεφάλι κάτω από το δέντρο, αν ήταν με το κινητό στο χέρι; Μάλλον θα το είχε γράψει στο twitter, μαζί με κάποιο πνευματώδες αστείο και #atyxia, στο τέλος. Αντίστοιχα ο Αρχιμήδης θα είχε βγάλει selfie μέσα στην μπανιέρα και δεν θα είχε δώσει καθόλου σημασία στο γεγονός ότι η στάθμη του νερού ανέβηκε.
Αυτό που πάντοτε προσπαθούσαμε να αποφύγουμε, αυτό που όλοι οι άνθρωποι τρέμουν έχει γίνει το πιο πολύτιμο αγαθό. Αυτές οι στιγμές που περνά κανείς με τον εαυτό του είναι σημαντικές και δεν πρέπει να τις σπαταλά γιατί είναι ελάχιστες. Δεν χρωστάτε σε κανέναν την προσοχή σας 24 ώρες το 24ωρο, ούτε οφείλετε να είστε πάντα «συνδεδεμένοι» ώστε να σας βρίσκουν όλοι. Κι εσείς από την πλευρά σας κάντε το δώρο στον εαυτό σας, να κλείσετε για λίγο όλες τις ηλεκτρονικές σας συσκευές και να περάσετε λίγο χρόνο, απλά κοιτώντας το απέραντο και το υπέροχο κενό που απλώνεται μπροστά σας.
 
Γιατί αν δεν μπορείτε να μείνετε έστω και λίγο μόνοι με τον εαυτό σας, αν δεν μπορείτε να σταθείτε για λίγο ακίνητοι μόνο με τις σκέψεις σας, τότε πώς μπορείτε να περιμένετε από κάποιον άλλον να το κάνει;

Όσα παίρνει ο μέρμηγκας

Ant&seed1
Χτες έκοψα αχλαδάκια από μια απιδιά ελεύθερη, καταμεσίς στο δρόμο, που την είχε μπολιάσει κάποτε ο Θωμάς.
Για σκέψου.

Πέρασε κάποτε ένας άνθρωπος, κέντρισε ένα μάτι στο αγριόδεντρο, έφτιαξε μια αχλαδιά που δίνει τους καρπούς της έκτοτε σε τόσους άλλους ανθρώπους και άλλα πλάσματα που περνούν από δίπλα της. Αρκεί να την προσέξουν βέβαια οι άνθρωποι. Διότι συνήθως οι καταναλωτές δεν προσέχουν τίποτε στη διαδρομή προς τον στόχο τους, δεν ζουν καν τον δρόμο αλλά συμπεριφέρονται σαν να περνούν ένα τούνελ για να φτάσουν και να καταναλώσουν τον τελικό τους προορισμό. Τους βλέπω όποτε πηγαίνω στην πόλη, που νομίζουν ότι όσην ώρα βρίσκονται μέσα στο μετρό π.χ., δεν είναι ώρα της ζωής τους.
 
Τέλος πάντων, ξέφυγα
 
Έφαγα λοιπόν τα αχλαδάκια και πήγα και βρήκα τον Θωμά και του πα φχαριστώ για τα μπόλια του. Μπόλιασε κι εσύ κάνα δέντρο, μου λέει, μπολιάζεις καλά αλλά δε γράφεις ποιος σου τα μαθαίνει, λες ότι τα ξέρεις μοναχός σου. Μου κανε παράπονα με λίγα λόγια ο Θωμάς για κόπυράιτ! Εγώ τις πηγές μου τις αναφέρω πάντα, του λέω, ό,τι μου ‘χεις δείξει, σ’ έχω μνημονέψει γράφοντάς το, δεν έχω καμιά απιδιά όμως για να τη μπολιάσω.
 
Με κοιτάζει σαν να είδε κάποιον βλάκα αξιολύπητο. Τον καιρό που τρως το αχλαδάκι, μου λέει, θα βάζεις το κουκουτσάκι σε μια γλάστρα, σαν που κάνω εγώ. Πάει και μου φέρνει δυο γλαστριά με δυο νεαρά δεντράκια αχλαδιάς μέσα, βλέπεις;
 
Εγώ, του λέω, πετώ τα κουκούτσια μες στο χωράφι και περιμένω να φυτρώσουνε, έχουνε βγει καϊσιές, ροδακινιές, αμυγδαλιές, βανίλιες, αβοκάντο, ροδιές αλλά αχλαδιές ακόμα δεν είδα.

Μα είσαι ούριος καλά καλά, μου λέει στο τέλος, πώς θα φυτρώσει βρε το κουκούτσι άμα το πάρει ο μέρμηγκας;
 
Αυτή τη φράση γύρευα σήμερα το πρωί.
 
Ξέρω πια ότι την καταπληκτική λογοτεχνία την ανακαλύπτεις σαν πολύτιμο λίθο, σκάβοντας με επιμονή και τσαλίμια πολλά στις ψυχές των ανθρώπων
 
Χαμογέλασα κι έφυγα ευχαριστημένος. Έφτασα στο κτήμα, έφαγα μερικά αχλαδάκια, πήρα δυο γλαστριά και φύτεψα τα κουκούτσια. Τα υπόλοιπα τα πέταξα πάλι μες στο χωράφι. Για να φυτρώσουν όπου θέλουν ή για να τα πάρει ο μέρμηγκας.

Πως Συνδέεται η “Λογική” με το “Συναίσθημα”

light-in-your-soulΗ “Λογική” και το “Συναίσθημα” είναι δύο θεμελιακά αντικρουόμενες έννοιες. Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, είναι η υπεροχή του ενός έναντι του άλλου και αντίστροφα.
 
Κατά τη γνώμη μου, αν αποδεχτούμε αυτή τη πρόκληση, είμαστε εξ αρχής χαμένοι και αυτό γιατί ακριβώς έχουμε αποδεχτεί τυφλά ή αλλιώς “θεμελιακά” -όπως πολλοί άκριτα συμφωνήσατε παραπάνω-, ότι οι δύο αυτές έννοιες πρέπει να αντιτίθενται.
 
Είναι στη φύση μας να κατηγορούμε τις συνθήκες και τις περιστάσεις της ζωής μας για αυτό που οι ίδιοι είμαστε. Πρακτικά, μέσω αυτού υποδηλώνεται η αδυναμία ανάληψης ευθύνης για τον εαυτό μας, καθώς και η οικειοθελής παραχώρησης της δυνατότητας που υπάρχει, ώστε να δημιουργηθούν και να καλλιεργηθούν εύφορα εδάφη, ακόμα κι όταν είναι -φαινομενικά- άγονα.
 
Η δειλία και η απουσία πρωτοβουλίας καθορίζει τη δυνατότητα δράσης μας και μας ακολουθεί σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.
 
Το κακό είναι ότι αυτή η αδράνεια έχει διαποτιστεί και εντυπωθεί στο υποσυνείδητό μας τόσο βαθιά, που θεωρούμε δεδομένη την υποταγή της λογικής μας, απέναντι σε ένα “έντονο” συναίσθημα. Με αυτό το τρόπο, απλώς δικαιολογούμε επιλογές και αποφάσεις που δεν απέβησαν ορθές και αντί να αναλογιστούμε τα αίτια και την ελλιπή προσπάθεια λογικού συλλογισμού, ρίχνουμε όλη την ευθύνη στο συναίσθημα, λες και είναι κάτι έξω από εμάς και πέρα από την εμβέλεια ελέγχου μας.
 
Σαφώς και είναι βέβαιο πως δε μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα γύρω μας, ούτε να αποτρέψουμε μη αναστρέψιμες καταστάσεις, επειδή “έτσι θέλουμε”, αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει να αφήσουμε στη τύχη το γεγονός ότι μπορούμε να διαλέξουμε το πώς θέλουμε να νιώσουμε απέναντί τους.
 
Καθετί που αξίζει και θέλουμε να διαρκέσει, αποκτάται μέσα από οργανωμένη προσπάθεια και απαιτεί αφοσίωση και υπομονή, γιατί οι καρποί της είναι ένας μακροπρόθεσμος στόχος που θα μετατραπεί σε μια σταθερή κατάσταση.
 
Επομένως, η “αποτοξίνωσή” μας από μερικούς ανθεκτικούς μύθους που συνωμοτούν ενάντια στην ατομική υπευθυνότητα, επιτυγχάνεται μέσα από μια διαδικασία σκέψης,η οποία θα αναδείξει εν τέλει τη προσωπική ικανότητά μας να αποκτήσουμε αυτοέλεγχο και να αναγνωρίσουμε ότι τα συναισθήματα δεν είναι απλώς κάποιες συγκινήσεις που αισθανόμαστε, αλλά αντιδράσεις που διαλέγουμε να επιδείξουμε.
 
Έτσι, θα φτάσουμε στο σημείο να καταρρίψουμε τη τετριμμένη φράση, ότι δεν είμαστε υπεύθυνοι για τα συναισθήματά μας, η οποία είναι απλά μια μοιρολατρική δήλωση.
 
Έχουμε συνηθίσει να εναποθέτουμε ελπίδες και να καταλογίζουμε ευθύνες σε όλους και όλα, προσπαθώντας να κρυφτούμε από τον εαυτό μας, γιατί φοβόμαστε να τον εκθέσουμε, σε περίπτωση που συνειδητοποιήσουμε πόσο σαθρός είναι ο τρόπος που σκεφτόμαστε.
 
Για παράδειγμα, πιστεύουμε ότι κάποιος ή κάτι μας δημιουργεί ένα συναίσθημα, είτε ευχάριστο είτε δυσάρεστο, αλλά αυτό είναι απλά μια διαστρεβλωμένη αποτύπωση της πραγματικότητας.
 
Αντιθέτως, εμείς δημιουργούμε τη φύση του συναισθήματος, αναλόγως τη σκοπιά από την οποία βλέπουμε και σκεφτόμαστε για το εκάστοτε πρόσωπο ή κατάσταση.
 
Το συναίσθημα είναι μια σωματική αντίδραση σε μία σκέψη. Όλα τα παραπάνω, λοιπόν, συνοψίζονται επαγωγικά στο ότι εφόσον ελέγχουμε τις σκέψεις μας και τα συναισθήματα προέρχονται από αυτές, τότε είμαστε ικανοί να ελέγχουμε και τα συναισθήματά μας, μέσω της επεξεργασίας σκέψεων που προηγούνται αυτών.
 
Φαίνεται πολύπλοκο, αλλά στη πραγματικότητα είναι πολύ απλό.

ΕΜΕΙΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Συντακτ_130607185200Όταν θέλουμε να συμπαθήσουμε κάποιον, είμαστε εξαιρετικά ανεκτικοί. Όταν θέλουμε να εκνευριστούμε με κάποιον, επικεντρωνόμαστε στα ελαττώματά του. Τα συναισθήματά μας για τους άλλους ανθρώπους δεν καθορίζονται από τη συμπεριφορά τους, αλλά από τη δική μας στάση.
      
Οι περισσότεροι από εμάς σκεφτόμαστε συχνότερα τι δεν πάει καλά παρά τι πάει καλά. Αν θέλουμε οπωσδήποτε να φτιάχνουμε λίστες, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να αντιστρέψουμε την κατάσταση.  Επικεντρωθείτε σε όλα τα πράγματα που αγαπάτε στους άλλους. Και όταν φύγουν από τη ζωή σας, μπορείτε να παρηγορηθείτε με σκέψεις όπως «Καλύτερα! Ούτως ή άλλως ροχάλιζε!»

Αν σας ρωτούσα «τι κουσούρια έχει η μητέρα σας;» δεν θα βρίσκατε κάτι; Αν σας έλεγα «σκεφτείτε άλλα πέντε πράγματα που σας ενοχλούν στην εμφάνιση, τη στάση και τη συμπεριφορά της μητέρας σας», δεν θα μπορούσατε να μου απαντήσετε; Πάω στοίχημα ότι θα μπορούσατε! Μάλιστα, αν είχατε αρκετό χρόνο στη διάθεσή σας, θα καταφέρνατε να σκεφτείτε τουλάχιστον εκατό πράγματα, ίσως και χίλια. Μπορεί να φτάνατε στο σημείο να μη θέλετε να την ξαναδείτε μπροστά σας!

Οι άνθρωποι που επικεντρώνονται στα αρνητικά σημεία συνήθως υπερασπίζονται την άποψή τους δηλώνοντας: «Είμαι απλώς ρεαλιστής». Στην ουσία, όμως, καθένας ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. Εσείς επιλέγετε πώς βλέπετε τη μητέρα σας ή οποιονδήποτε άλλον. Αν κατορθώσετε να επικεντρωθείτε στα θετικά σημεία των ανθρώπων που σας περιβάλλουν, θα διαπιστώσετε ότι οι σχέσεις σας θα βελτιωθούν σημαντικά. Μπορεί να είναι δύσκολο, ίσως και τρομακτικό, αλλά είναι αποτελεσματικό!

Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές

Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικέςΌλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές,  με πλούσια δάνεια από την μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική. (Francisco Adrados, γλωσσολόγος).
Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις… είναι από την Ελληνική γλώσσα (βιβλίο Γκίνες)

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς)

Η Ελληνική και η Κινέζικη… είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από την μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική. (Francisco Adrados, γλωσσολόγος).

Tο πρώτο μεγάλο πλήγμα που δέχθηκε η Ελληνική γλώσσα ήταν η μεταρρύθμιση του 1976 με την κατάργηση των αρχαίων Ελληνικών και η δια νόμου καθιέρωση της Δημοτικής και του μονοτονικού, που σήμερα κατάντησε ατονικό.

Έτερο μεγάλο πλήγμα είναι ότι η …οικογένεια, ο δάσκαλος και ο ιερέας αντικαταστάθηκαν απ? την τηλεόραση, που ασκεί ολέθρια επίδραση όχι μόνο στην γλώσσα, αλλά και στον χαρακτήρα και στο ήθος. (Αντώνης Κουνάδης, ακαδημαϊκός)

Το CNN σε συνεργασία με την εταιρεία υπολογιστών apple ετοίμασαν ένα εύκολο πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικών προς τους αγγλόφωνους και ισπανόφωνους των ΗΠΑ. Το σκεπτικό αυτής της πρωτοβουλίας ήταν ότι η ελληνική εντείνει το ορθολογικό πνεύμα, ξύνει το επιχειρηματικό πνεύμα και προτρέπει τους πολίτες προς την... δημιουργικότητα.

Μετρώντας τις διαφορετικές λέξεις που έχει η κάθε γλώσσα βλέπουμε ότι όλες έχουν από αρκετές χιλιάδες, άρα είναι αδύνατο να υπάρξει γραφή που να έχει τόσα γράμματα όσες και οι λέξεις μιας γλώσσας, γιατί κανένας δε θα θυμόταν τόσα πολλά σύμβολα.

Το ίδιο ισχύει και με τις διαφορετικές συλλαβές των λέξεων (π.χ. τις: α, αβ, βα, βρα, βε, ου. ) που έχει η κάθε γλώσσα.

Μετρώντας επίσης τους διαφορετικούς φθόγγους των λέξεων (τους: α, β, γ.) που έχει η κάθε γλώσσα βλέπουμε ότι αυτοί είναι σχετικά λίγοι, είναι μόλις 20, δηλαδή οι εξής: α, ε, ο, ου, ι, κ, γ, χ, τ, δ, θ, π, β, φ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ , όμως, αν καταγράφουμε τις λέξεις μόνο ως έχουν φθογγικά, δε διακρίνονται οι ομόηχες, π.χ.: «τίχι» = τείχη, τοίχοι, τύχη, τύχει, «καλί» = καλοί & καλή & καλεί.

Επομένως, δεν είναι δυνατό να υπάρξει γραφή που να έχει τόσα γράμματα όσοι και οι διαφορετικοί φθόγγοι των λέξεων.

Προ αυτού του προβλήματος οι άνθρωποι κατάφυγαν σε διάφορα τεχνάσματα, για να επιτύχουν την καταγραφή του προφορικού λόγου, κυριότερα των οποίων είναι το αιγυπτιακό (απ? όπου κατάγονται οι σημιτικές και πολλές άλλες γραφές) και το ελληνικό (απ? όπου κατάγονται οι ευρωπαϊκές γραφές).

Το τέχνασμα που επινόησαν οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να καταφέρουν να καταγράφουν φωνητικά τις λέξεις, ήταν η χρησιμοποίηση από τη μια τόσων γραμμάτων όσοι και οι φθόγγοι των λέξεων, φωνηέντων και συμφώνων, δηλαδή των γραμμάτων: Α(α), Β(β), Γ(γ). και από την άλλη κάποιων ομόφωνων γραμμάτων, δηλαδή των: Ω(ο) & Ο(ο), Η(η) & Υ(υ) & Ι(ι) με τα οποία, βάσει κανόνων, αφενός υποδείχνεται η ετυμολογία (= το μέρος λόγου ή ο τύπος κ.τ.λ.), άρα το ακριβές νόημα των λέξεων και αφετέρου διακρίνονται οι ομόηχες λέξεις, πρβ π.χ.: τύχη & τείχη & τύχει & τοίχοι, λίπη & λείπει & λύπη.

Παράβαλε π.χ. ότι στην ελληνική γραφή έχει κανονιστεί να γράφουμε το τελευταίο φωνήεν των ρημάτων με τα γράμματα – ω, ει και των πτωτικών με τα – ο,ι,η, ώστε να διακρίνονται οι ομόηχοι τύποι: καλώ & καλό, καλεί & καλή, σύκο & σήκω, φιλί & φυλή, φιλώ & φύλο.

Παράβαλε ομοίως ότι στην ελληνική γραφή έχει κανονιστεί να γράφουμε τα κύρια ονόματα με κεφαλαίο γράμμα και τα κοινά με μικρό, για διάκριση των ομόφωνων λέξεων: νίκη & Νίκη, αγαθή & Αγαθή.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Τα Ελληνικά είναι η μόνη γλώσσα στον κόσμο που ομιλείται και γράφεται συνεχώς επί 4.000 τουλάχιστον συναπτά έτη, καθώς ο Arthur Evans διέκρινε τρεις φάσεις στην ιστορία της Μηνωικής γραφής, εκ των οποίων η πρώτη από το 2000 π.Χ. ώς το 1650 π.Χ.

Μπορεί κάποιος να διαφωνήσει και να πει ότι τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά είναι διαφορετικές γλώσσες, αλλά κάτι τέτοιο φυσικά και είναι τελείως αναληθές.

Ο ίδιος ο Οδυσσέας Ελύτης είπε «Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία Ελληνική γλώσσα. Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες που βρίσκονται εκεί. Στα Αρχαία».
Ο μεγάλος διδάσκαλος του γένους Αδαμάντιος Κοραής είχε πει: «Όποιος χωρίς την γνώση της Αρχαίας επιχειρεί να μελετήσει και να ερμηνεύσει την Νέαν, ή απατάται ή απατά».

Παρ’ ότι πέρασαν χιλιάδες χρόνια, όλες οι Ομηρικές λέξεις έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Μπορεί να μην διατηρήθηκαν ατόφιες, άλλα έχουν μείνει στην γλώσσα μας μέσω των παραγώγων τους.

Μπορεί να λέμε νερό αντί για ύδωρ αλλά λέμε υδροφόρα, υδραγωγείο και αφυδάτωση. Μπορεί να μην χρησιμοποιούμε το ρήμα δέρκομαι (βλέπω) αλλά χρησιμοποιούμε την λέξη οξυδερκής. Μπορεί να μην χρησιμοποιούμε την λέξη αυδή (φωνή) αλλά παρ’ όλα αυτά λέμε άναυδος και απηύδησα.

Επίσης, σήμερα δεν λέμε λωπούς τα ρούχα, αλλά λέμε την λέξη «λωποδύτης» που σημαίνει «αυτός που βυθίζει (δύει) το χέρι του μέσα στο ρούχο σου (λωπή) για να σε κλέψει».

Η Γραμμική Β’ είναι και αυτή καθαρά Ελληνική, γνήσιος πρόγονος της Αρχαίας Ελληνικής. Άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις, αποκρυπτογράφησε βάση κάποιων ευρημάτων την γραφή αυτή και απέδειξε την Ελληνικότητά της. Μέχρι τότε φυσικά όλοι αγνοούσαν πεισματικά έστω και το ενδεχόμενο να ήταν Ελληνική…

Το γεγονός αυτό έχει τεράστια σημασία καθώς πάει τα Ελληνικά αρκετούς αιώνες ακόμα πιο πίσω στα βάθη της ιστορίας. Αυτή η γραφή σίγουρα ξενίζει, καθώς τα σύμβολα που χρησιμοποιεί είναι πολύ διαφορετικά από το σημερινό Αλφάβητο.

Παρ’ όλα αυτά, η προφορά είναι παραπλήσια, ακόμα και με τα Νέα Ελληνικά. Για παράδειγμα η λέξη «TOKOSOTA» σημαίνει «Τοξότα» (κλητική). Είναι γνωστό ότι «κ» και σ» στα Ελληνικά μας κάνει «ξ» και με μια απλή επιμεριστική ιδιότητα όπως κάνουμε και στα μαθηματικά βλέπουμε ότι η λέξη αυτή εδώ και τόσες χιλιετίες δεν άλλαξε καθόλου.

Ακόμα πιο κοντά στην Νεοελληνική, ο «άνεμος», που στην Γραμμική Β’ γράφεται «ANEMO», καθώς και «ράπτης», «έρημος» και «τέμενος» που είναι αντίστοιχα στην Γραμμική Β’ «RAPTE», «EREMO», «TEMENO», και πολλά άλλα παραδείγματα.

Υπολογίζοντας όμως έστω και με τις συμβατικές χρονολογίες, οι οποίες τοποθετούν τον Όμηρο γύρω στο 1.000 π.Χ., έχουμε το δικαίωμα να ρωτήσουμε: Πόσες χιλιετίες χρειάστηκε η γλώσσα μας από την εποχή που οι άνθρωποι των σπηλαίων του Ελληνικού χώρου την πρωτοάρθρωσαν με μονοσύλλαβους φθόγγους μέχρι να φτάσει στην εκπληκτική τελειότητα της Ομηρικής επικής διαλέκτου, με λέξεις όπως «ροδοδάκτυλος», λευκώλενος», «ωκύμορος», κτλ;

Ο Πλούταρχος στο «Περί Σωκράτους δαιμονίου» μας πληροφορεί ότι ο Αγησίλαος ανακάλυψε στην Αλίαρτο τον τάφο της Αλκμήνης, της μητέρας του Ηρακλέους, ο οποίος τάφος είχε ως αφιέρωμα «πίνακα χαλκούν έχοντα γράμματα πολλά θαυμαστά, παμπάλαια…» Φανταστείτε περί πόσο παλαιάς γραφής πρόκειται, αφού οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες την χαρακτηρίζουν «αρχαία»…

Φυσικά, δεν γίνεται ξαφνικά, «από το πουθενά» να εμφανιστεί ένας Όμηρος και να γράψει δύο λογοτεχνικά αριστουργήματα, είναι προφανές ότι από πολύ πιο πριν πρέπει να υπήρχε γλώσσα (και γραφή) υψηλού επιπέδου. Πράγματι, από την αρχαία Ελληνική Γραμματεία γνωρίζουμε ότι ο Όμηρος δεν υπήρξε ο πρώτος, αλλά ο τελευταίος και διασημότερος μιας μεγάλης σειράς επικών ποιητών, των οποίων τα ονόματα έχουν διασωθεί (Κρεώφυλος, Πρόδικος, Αρκτίνος, Αντίμαχος, Κιναίθων, Καλλίμαχος) καθώς και τα ονόματα των έργων τους (Φορωνίς, Φωκαΐς, Δαναΐς, Αιθιοπίς, Επίγονοι, Οιδιπόδεια, Θήβαις…) δεν έχουν όμως διασωθεί τα ίδια τα έργα τους.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΝΕΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Η δύναμη της Ελληνικής γλώσσας βρίσκεται στην ικανότητά της να πλάθεται όχι μόνο προθεματικά ή καταληκτικά, αλλά διαφοροποιώντας σε μερικές περιπτώσεις μέχρι και την ρίζα της λέξης (π.χ. «τρέχω» και «τροχός» παρ’ ότι είναι από την ίδια οικογένεια αποκλίνουν ελαφρώς στην ρίζα).
Η Ελληνική γλώσσα είναι ειδική στο να δημιουργεί σύνθετες λέξεις με απίστευτων δυνατοτήτων χρήσεις, πολλαπλασιάζοντας το λεξιλόγιο.

Το διεθνές λεξικό Webster’s (Webster’s New International Dictionary) αναφέρει: «Η Λατινική και η Ελληνική, ιδίως η Ελληνική, αποτελούν ανεξάντλητη πηγή υλικών για την δημιουργία επιστημονικών όρων», ενώ οι Γάλλοι λεξικογράφοι Jean Bouffartigue και Anne-Marie Delrieu τονίζουν: «Η επιστήμη βρίσκει ασταμάτητα νέα αντικείμενα ή έννοιες. Πρέπει να τα ονομάσει. Ο θησαυρός των Ελληνικών ριζών βρίσκεται μπροστά της, αρκεί να αντλήσει από εκεί. Θα ήταν πολύ περίεργο να μην βρει αυτές που χρειάζεται».

Ο Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαρριέρ, έκθαμβος μπροστά στο μεγαλείο της Ελληνικής, είχε δηλώσει σχετικώς: «Η Ελληνική γλώσσα έχει το χαρακτηριστικό να προσφέρεται θαυμάσια για την έκφραση όλων των ιεραρχιών με μια απλή εναλλαγή του πρώτου συνθετικού. Αρκεί κανείς να βάλει ένα παν – πρώτο – αρχί- υπέρ- ή μια οποιαδήποτε άλλη πρόθεση μπροστά σε ένα θέμα. Κι αν συνδυάσει κανείς μεταξύ τους αυτά τα προθέματα, παίρνει μια ατελείωτη ποικιλία διαβαθμίσεων. Τα προθέματα εγκλείονται τα μεν στα δε σαν μια σημασιολογική κλίμακα, η οποία ορθώνεται προς τον ουρανό των λέξεων».

Στην Ιλιάδα του Ομήρου η Θέτις θρηνεί για ότι θα πάθει ο υιός της σκοτώνοντας τον Έκτωρα «διό και δυσαριστοτοκείαν αυτήν ονομάζει». Η λέξη αυτή από μόνη της είναι ένα μοιρολόι, δυς + άριστος + τίκτω (=γεννώ) και σημαίνει όπως αναλύει το Ετυμολογικόν το Μέγα «που για κακό γέννησα τον άριστο».

Προ ολίγων ετών κυκλοφόρησε στην Ελβετία το λεξικό ανύπαρκτων λέξεων (Dictionnaire Des Mots Inexistants) όπου προτείνεται να αντικατασταθούν Γαλλικές περιφράσεις με μονολεκτικούς όρους από τα Ελληνικά. Π.χ. androprere, biopaleste, dysparegorete, ecogeniarche, elpidophore, glossoctonie, philomatheem tachymathie, theopempte κλπ. περίπου 2.000 λήμματα με προοπτική περαιτέρω εμπλουτισμού.

Η ΑΚΡΙΒΟΛΟΓΙΑ
Είναι προφανές ότι τουλάχιστον όσον αφορά την ακριβολογία, γλώσσες όπως τα Ελληνικά υπερτερούν σαφώς σε σχέση με γλώσσες σαν τα Αγγλικά.

Είναι λογικό άλλωστε αν κάτσει να το σκεφτεί κανείς, ότι μπορεί πολύ πιο εύκολα να καθιερωθεί μια γλώσσα διεθνής όταν είναι πιο εύκολη στην εκμάθηση, από τη άλλη όμως μια τέτοια γλώσσα εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι τόσο ποιοτική.

Συνέπεια των παραπάνω είναι ότι η Αγγλική γλώσσα δεν μπορεί να είναι λακωνική όπως είναι η Ελληνική, καθώς για να μην είναι διφορούμενο το νόημα της εκάστοτε φράσης, πρέπει να χρησιμοποιηθούν επιπλέον λέξεις. Για παράδειγμα η λέξη «drink» ως αυτοτελής φράση δεν υφίσταται στα Αγγλικά, καθώς μπορεί να σημαίνει «ποτό», «πίνω», «πιές» κτλ. Αντιθέτως στα Ελληνικά η φράση «πιες» βγάζει νόημα, χωρίς να χρειάζεται να βασιστείς στα συμφραζόμενα για να καταλάβεις το νόημά της.

Παρένθεση: Να θυμίσουμε εδώ ότι στα Αρχαία Ελληνικά εκτός από Ενικός και Πληθυντικός αριθμός, υπήρχε και Δυϊκός αριθμός. Υπάρχει στα Ελληνικά και η Δοτική πτώση εκτός από τις υπόλοιπες 4 πτώσεις ονομαστική, γενική, αιτιατική και κλιτική.

Η Δοτική χρησιμοποιείται συνεχώς στον καθημερινό μας λόγο (π.χ. Βάσει των μετρήσεων, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι…) και είναι πραγματικά άξιον λόγου το γιατί εκδιώχθηκε βίαια από την νεοελληνική γλώσσα.

Ακόμα παλαιότερα, εκτός από την εξορισμένη αλλά ζωντανή Δοτική υπήρχαν και άλλες τρεις επιπλέον πτώσεις οι οποίες όμως χάθηκαν.

Το ίδιο πρόβλημα, σε πολύ πιο έντονο φυσικά βαθμό, έχει και η Κινεζική γλώσσα. Όπως μας λέει και ο Κρητικός δημοσιογράφος Α. Κρασανάκης: «Επειδή οι απλές λέξεις είναι λίγες, έχουν αποκτήσει πάρα πολλές έννοιες, για να καλύψουν τις ανάγκες της έκφρασης, π.χ.: «σι» = γνωρίζω, είμαι, ισχύς, κόσμος, όρκος, αφήνω, θέτω, αγαπώ, βλέπω, φροντίζω, περπατώ, σπίτι κ.τ.λ., «πα» = μπαλέτο, οκτώ, κλέφτης, κλέβω… «πάϊ» = άσπρο, εκατό, εκατοστό, χάνω…»

Ίσως να υπάρχει ελαφρά διαφορά στον τονισμό, αλλά ακόμα και να υπάρχει, πώς είναι δυνατόν να καταστήσεις ένα σημαντικό κείμενο (π.χ. συμβόλαιο) ξεκάθαρο;

Η ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ
Στην Ελληνική γλώσσα ουσιαστικά δεν υπάρχουν συνώνυμα, καθώς όλες οι λέξεις έχουν λεπτές εννοιολογικές διαφορές μεταξύ τους.

Για παράδειγμα, η λέξη «λωποδύτης» χρησιμοποιείται γι’ αυτόν που βυθίζει το χέρι του στο ρούχο μας και μας κλέβει, κρυφά δηλαδή, ενώ ο «ληστής» είναι αυτός που μας κλέβει φανερά, μπροστά στα μάτια μας. Επίσης το «άγειν» και το «φέρειν» έχουν την ίδια έννοια. Όμως το πρώτο χρησιμοποιείται για έμψυχα όντα, ενώ το δεύτερο για τα άψυχα.

Στα Ελληνικά έχουμε τις λέξεις «κεράννυμι», «μίγνυμι» και «φύρω» που όλες έχουν το νόημα του «ανακατεύω». Όταν ανακατεύουμε δύο στερεά ή δύο υγρά μεταξύ τους αλλά χωρίς να συνεπάγεται νέα ένωση (π.χ. λάδι με νερό), τότε χρησιμοποιούμε την λέξη «μειγνύω» ενώ όταν ανακατεύουμε υγρό με στερεό τότε λέμε «φύρω». Εξ ού και η λέξη «αιμόφυρτος» που όλοι γνωρίζουμε αλλά δεν συνειδητοποιούμε τι σημαίνει.

Όταν οι Αρχαίοι Έλληνες πληγωνόντουσαν στην μάχη, έτρεχε τότε το αίμα και ανακατευόταν με την σκόνη και το χώμα.

Το κεράννυμι σημαίνει ανακατεύω δύο υγρά και φτιάχνω ένα νέο, όπως για παράδειγμα ο οίνος και το νερό. Εξ’ ού και ο «άκρατος» (δηλαδή καθαρός) οίνος που λέγαν οι Αρχαίοι όταν δεν ήταν ανακατεμένος (κεκραμμένος) με νερό.

Τέλος η λέξη «παντρεμένος» έχει διαφορετικό νόημα από την λέξη «νυμφευμένος», διαφορά που περιγράφουν οι ίδιες οι λέξεις για όποιον τους δώσει λίγη σημασία.

Η λέξη παντρεμένος προέρχεται από το ρήμα υπανδρεύομαι και σημαίνει τίθεμαι υπό την εξουσία του ανδρός ενώ ο άνδρας νυμφεύεται, δηλαδή παίρνει νύφη.

Γνωρίζοντας τέτοιου είδους λεπτές εννοιολογικές διαφορές, είναι πραγματικά πολύ αστεία μερικά από τα πράγματα που ακούμε στην καθημερινή – συχνά λαθεμένη – ομιλία (π.χ. «ο Χ παντρεύτηκε»).

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από τον βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.

ΓΛΩΣΣΑ – ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ
Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πως να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.

Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος», καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός που έχει δηλαδή κριθεί) και όχι βέβαια από το «κρυμμένος» (αυτός που έχει κρυφτεί).

Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας.

Επιπλέον η ορθογραφία με την σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορική πορείας της κάθε μίας λέξης.

Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών.

Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λές, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της.
Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιον φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι το τόσο όμορφο και συναρπαστικό.

Η ΣΟΦΙΑ
Στην γλώσσα έχουμε το σημαίνον (την λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δύο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και το αυτοκίνητο cloud, και από την στιγμή που το συμφωνήσουμε και εμπρός να είναι έτσι. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Γι’ αυτόν τον λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες.

Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή την σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει «Η θητεία μου στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στην λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».

Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης, «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει δική του γη (άρα=γή +έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι.

Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει. Βοή=φωνή + θέω=τρέχω. Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι).

Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποίαν εκφράζει, αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για την σκέψη.
Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω» που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά-σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» – ελαττώνει σαν ανθρώπους – και μας φθίνει μέχρι και τη υγεία μας.

Και φυσικά όταν θέλουμε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει πως το λέμε; Μα φυσικά «άφθονο».

Έχουμε την λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έρθει και στην ώρα του.

Ωραίο δεν είναι ένα φρούτο ούτε άγουρο ούτε σαπισμένο, και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της άλλα ούτε φυσικά και στα 10 της. Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή δεν μπορούμε να το απολαύσουμε.

Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποία το «Ετυμολογικόν Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά.

Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις την δυνατότητα να πάς όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία…

Το άγαλμα ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν βλέπουμε ένα όμορφο αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι + ίαση(=γιατρειά).

Άρα για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και ιατρευόμαστε.

Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με την σωματική μας υγεία.

Παρένθεση: και μια και το έφερε η «κουβέντα», η Ελληνική γλώσσα μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο…

Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που άλλο από Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε σαν λέξη, και το ονόμασαν έτσι επειδή στέκει ακίνητο.
Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δύο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα.

Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με την σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του «1984», απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την γλώσσα για να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις.

«Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Μιχάι Εμινέσκου, εθνικός ποιητής των Ρουμάνων.

Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να μιλάς σωστά σημαίνει να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.

Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ
Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία, προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.

Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος:
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική».

Ο γνωστός Γάλλος συγγραφεύς Ζακ Λακαρριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα – μητέρα των εννοιών μας – μου απεκάλυπτε έναν άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήσαν αυτοί που με είχαν αναστήσει».

Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιωάννης Ξενάκης, είχε πολλές φορές τονίσει ότι η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της συμπαντικής.

Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου.

«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάττουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ’ εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία, ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α. Τζιροπούλου-Ευσταθίου.

Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στην Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να αποθαυμάσουν, ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ώς αηδόνες».

Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή (την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας του οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά από ότι εμείς οι άνθρωποι της πόλεως.
Η Ελληνική γλώσσα επεβλήθη αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στην μουσικότητά της.

Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα».

Η διπλή ζωή της ψυχής και ο μύθος του διαμελισμού του Διονύσου

Η διπλή ζωή της ψυχής και ο μύθος του διαμελισμού του Διονύσου«Όπως έλεγε ο Εμπεδοκλής τον νοητό και τον αισθητο κατά μέρος γίνονται τόποι, όχι ότι πότε ο ένας (ο αισθητός) γίνεται και πότε ο νοητός (διότι πάντα είναι), αλλά ότι η δική μας ψυχή πότε ζει κατά τον νοητό και τότε λέγεται ότι γίνεται ο νοητός κόσμος και πότε κατά τον αισθητό και τότε λέγεται ότι γίνεται ο αισθητός κόσμος. Αυτό (δηλώνει) και οι κατά τον Ορφέα, τέσσερις βασιλείες. Αυτές δεν (σημαίνει) ότι κάποτε είναι και κάποτε δεν είναι, αλλά πάντα είναι, διότι με αινιγματικό τρόπο λένε τους διαφόρους βαθμούς των αρετών με τους οποίους ενεργεί η δική μας ψυχή.

Σύμβολα έχει, η ψυχή, πάντων των αρετών, των θεωρητικών, των καθαρτικών, των πολιτικών και των ηθικών. Της θεωρητικής ενέργειας υπόδειγμα είναι η βασιλεία του Ουρανού, που άρχεται εκ των άνω. Για αυτό και ο Ουρανός ετυμολογείται από τον ορά τα άνω. Όταν ζει καθαρτικώς υπόδειγμα της είναι η Κρόνια βασιλεία, για αυτό και ο Κρόνος ετυμολογείται, ως κορόνους (καθαρός νους), που ορά τον εαυτό του, εξ’ ού και καταπίνει τα οικεία του γεννήματα, διότι επιστρέφει στον εαυτό του. Κατά τις πολιτικές αρετές, σύμβολο τους είναι η βασιλεία του Διός. Για αυτό και ο δημιουργός Ζευς προς τα κατώτερα ενεργεί. Κατά τις ηθικές και φυσικές αρετές, σύμβολο τους είναι οι βασιλεία του Διονύσου.

Για αυτό και κατασπαράσσεται, διότι δεν αλληλοακουλουθούνται οι αρετές μεταξύ τους. Και οι Τιτάνες μασούν(τρώνε) τις σάρκες του, και με το μάσημα (βρώση) δηλώνουν τον πολύ μερισμό, διότι ο Διόνυσος είναι επόπτης αυτών, εξού και ο πολυμερισμός αναφέρεται για τα δικά μου και τα δικά σου. Ο κατασπαραγμός των Τιτάνων δηλώνει το μερικό, σημαίνει ότι κατασπαράσσεται το καθολικό είδος στη γένεση. Μονάδα των Τιτάνων είναι ο Διόνυσος. Για αυτό και τη Δήμητρα την αποκαλούμε ως σιτηρά (πυρούς) και τον Διόνυσο οίνο. Και για αυτό λέει ο Πρόκλος: ‘’οι γονείς δήλωσαν όσα είδαν στα παιδιά’’. (ο διαμελισμός) γίνεται κατά την επιβουλή της Ήρας, διότι η θεά αυτή είναι επόπτης της κινήσεως και της προόδου. Για αυτό και συνέχεια στην Ιλιάδα σηκώνεται και διεγείρει τον Δία σε πρόνοια για τα κατώτερα.

Ο δε Διόνυσος είναι επόπτης της γενέσεως, διότι προΐσταται της ζωής και του θανάτου. Της ζωής είναι επόπτης, διότι είναι και της γενέσεως, του θανάτου δε, διότι ο οίνος μας κάνει ενθεαστικούς, και όταν πλησιάζει ο θάνατος γινόμαστε ενθεαστικότεροι, καθώς δηλώνει και ο Όμηρος (Ιλιάς ραψ. Π. 851-854) ότι ο Πάτροκλος έγινε μάντης κοντά στο θάνατό του. Αναφέρουν και τη τραγωδία και τη κωμωδία ότι ανήκουν στον Διόνυσο, με τη μεν κωμωδία να είναι παιχνίδι του βίου, τη δε τραγωδία για τα πάθη και τον θάνατο. Οπότε δεν πράττουν ορθώς οι κωμικοί όταν αναφέρουν ως μη Διονυσιακούς τους τραγωδούς, όταν λένε “ότι αυτά δεν ανήκουν στον Διόνυσο”. Και ο Ζευς κεραυνούς (έριξε) προς αυτούς (τους Τιτάνες), δηλώνοντας με τον κεραυνό την επιστροφή, διότι το πυρ κινείται προς τα επάνω, και επιστρέφει εκείνους προς τους εαυτούς τους.»

 Ολυμπιόδωρος «Εις Πλάτωνος Φαίδωνα υπόμνημα» 1.4.3 – 1.6.10 

Κλέος και αρετή της Πηνελόπης

Με τον νόστο του Οδυσσέα και την εκδικητική εξόντωση των μνηστήρων συμπλέκεται και το κλέος της Πηνελόπης. Απεγνωσμένη η βασίλισσα της Ιθάκης δηλώνει δύο φορές (πρώτα προς τον μνηστήρα Ευρύμαχο και ύστερα προς τον μεταμορφωμένο ξένο της Οδυσσέα) ότι, αν επέστρεφε ο άντρας της, εκείνη θα κέρδιζε μεγαλύτερη ακόμη δόξα (τ 127-128 = σ 254-255):

Αν ήταν να γυρίσει, αν κυβερνούσε πάλι τη ζωή μου,
τότε κι η δόξα μου θ᾽ ανέβαινε ψηλότερα [μεῖζον κλέος] όλα θα πήγαιναν
καλύτερα. Μα τώρα εγώ μαραίνομαι [ἄχομαι], με τόσα βάσανα
που ο δαίμονας κακός μου φόρτωσε.


Όπως ο γιος, έτσι και η μάνα του μετεωρίζεται ανάμεσα στην κρυφή ελπίδα και στη φανερή απογοήτευση, ενώ ο ακροατής και ο μεταμορφωμένος ξένος της Οδυσσέας γνωρίζουν ότι η απραγματοποίητη επιθυμία της βασίλισσας (ο νόστος του άντρα της) είναι ήδη πραγματικότητα και ότι οι λύπες της θα ανήκουν σύντομα στο παρελθόν. Στη δεύτερη ραψωδία ο Αντίνοος υποστήριζε ότι η Πηνελόπη, με τον αναβλητικό δόλο του ιστού, κερδίζει φήμη και καλό όνομα (μέγα κλέος, β 125) παραπλανώντας τους μνηστήρες. Τώρα η βασίλισσα της Ιθάκης εξομολογείται στον ξένο της ότι το κλέος της θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο, αν με τον νόστο του ο άντρας της έβαζε τέλος στο πολύχρονο ἄχος της, εξοντώνοντας τους αλαζονικούς μνηστήρες, που όλα αυτά τα χρόνια την πολιορκούν παρά τη θέλησή της. Στο υποθετικό κλέος της Πηνελόπης εμπεριέχεται και πάλι ο δόλος, καθώς, όπως εξομολογείται στον μεταμορφωμένο ξένο της η περίφρων σύζυγος, ποθώντας τον άντρα της, αναβάλλει τον δεύτερο γάμο της με το τέχνασμα του ιστού, σκαρώνοντας κι αυτή δόλους (τ 137).

Όπως ο δόλος του Οδυσσέα έτσι και ο δόλος της Πηνελόπης στη σχέση του με το κλέος έχει αμφίσημη λειτουργία. Αν η χρήση του δόλου αντιστρατεύεται την παραδοσιακή πολεμική αρετή του ήρωα στη μάχη, ο δόλος της γυναίκας παραβιάζει την παραδοσιακή της αρετή ως πιστής και αφοσιωμένης συζύγου στα του οίκου της. Ωστόσο, η χρήση του δόλου από τις γυναίκες στο οδυσσειακό έπος, τουλάχιστον για τον νεκρό Αγαμέμνονα, θεωρείται αναμενόμενη. Παράδειγμα η δολόμητις γυναίκα του Κλυταιμνήστρα, που τον δολοφόνησε μαζί με τον Αίγισθο, με αποτέλεσμα η πράξη της να αποτελεί «ντροπή» (αἶσχος, λ 433) όχι μόνο για την ίδια αλλά και για όλες της μελλούμενες γυναίκες. Αν και ο δολοφονημένος βασιλιάς, στη συνομιλία του με τον ζωντανό Οδυσσέα στη «Μεγάλη Νέκυια», διαχωρίζει το ήθος της πανούργας γυναίκας του από αυτό της συνετής και έξυπνης Πηνελόπης, αναφερόμενος εντούτοις στον επικίνδυνο χαρακτήρα των γυναικών, προειδοποιεί τον Οδυσσέα να πάρει τα μέτρα του όταν θα συναντήσει τη γυναίκα του (λ 427-434, 441-443, 454-456). Ο δόλος παρά ταύτα των συζύγων του παλατιού της Ιθάκης, παραπέμποντας στην ομοφροσύνη τους (πρβ. ε 181-185), συνδέεται στην έξοδο του έπους με το κλέος αντί με το αἶσχος.

Η Πηνελόπη, όπως και ο Οδυσσέας (ι 19-20), εκφέρει σε πρώτο ενικό πρόσωπο το μελλοντικό της κλέος. Όμως η εξασφάλιση της φήμης της, το τέλος του ἄχους της, εξαρτάται ολότελα από τον νόστο του άντρα της. Ωστόσο, και ο Οδυσσέας πρέπει να επιστρέψει στην Πηνελόπη. Και για να το κατορθώσει αυτό, βάζοντας τέλος στα πάθη του, χρειάζεται την έμπιστη αφοσίωση και υποστήριξη της γυναίκας του. Απαραίτητη επομένως προϋπόθεση για την επανένωση του Οδυσσέα και της Πηνελόπης στον συζυγικό τους θάλαμο (ψ 330 κ.ε.) -οριακό σημείο όπου η αμοιβαία ερωτική και διηγητική τους τέρψη έχει χαρακτηριστεί τέλος (και σκοπός) της Οδύσσειας- είναι η αλληλοεξάρτηση. Ένα πρώτο σήμα της, που ανακλάται στον λόγο περί κλέους, εντοπίζεται στην απάντηση που δίνει ο μεταμορφωμένος Οδυσσέας στη γυναίκα του, όταν τον ρωτά για την ταυτότητά του (τ 107-110):

Ω δέσποινά μου, ποιος θνητός στη γη μας την ατέρμονη
ψεγάδι εσένα θα μπορούσε να σου βρει· έφτασε η δόξα σου
ψηλά κι απλώθηκε στον ουρανό [κλέος οὐρανὸν εὐρὺν ἱκάνει], σαν κάποιου βασιλιά·
άψογος και θεοσεβής, ένα λαό μεγάλο και γενναίο κυβερνά,
με γνώμονα τη δίκαιη κρίση του.


Ο δίχως κλέος και χωρίς όνομα ξένος/άρχοντας της Ιθάκης, παρομοιάζοντας το κλέος της Πηνελόπης με εκείνο ενός άψογου και θεοσεβούς βασιλιά, μεταφέρει χαρακτηριστικά που στερείται προς το παρόν ο ίδιος στη γυναίκα του. Η απελπισμένη βασίλισσα που, δίχως τον κύριο του οίκου της, αντιστέκεται όλα αυτά τα χρόνια με τον δόλο του ιστού στους αλαζόνες μνηστήρες της, δέχεται από τον ξένο επαίτη της ένα κλέος που, όπως του εξαφανισμένου άντρα της, φτάνει μέχρι τον ουρανό. Με τη χρήση της αντίστροφης ως προς το γένος της παρομοίωσης, ο ποιητής εγκαινιάζει μια επική συνθήκη όπου οι σύζυγοι, δοκιμάζοντας ο ένας τον άλλον, αναγνωρίζουν και φέρνουν στην επιφάνεια το απωθημένο κλέος τους. Η Πηνελόπη, στο μεταξύ, εξωραϊσμένη από την πολύβουλη Αθηνά, επινοεί το αγώνισμα της τοξοθεσίας, στο οποίο βγαίνει νικητής, ως ἄριστος μνηστήρας της, ο ξένος ζητιάνος της.

Η άκρως ειρωνική, αντιθετικώς συμπληρωματική, σχέση των συζύγων εγκωμιάζεται από τον Αγαμέμνονα στη «Μικρή Νέκυια». Ενώ η σκιά του Αμφιμέδοντα εξιστορεί στον νεκρό Αγαμέμνονα τον αμοιβαίο δόλο των συζύγων (ω 128, 141, 167), που οδήγησε στον άθλιο θάνατο τους μνηστήρες, ο νεκρός βασιλιάς των Αχαιών θεωρεί τον χαμό τους μάλλον κλέος, καθώς μακαρίζει τον Οδυσσέα και επαινεί την αρετή της Πηνελόπης (ω 192-202):

Καλότυχε [ὄλβιε] γιε του Λάερτη, Οδυσσέα πολύτεχνε,
είχες την τύχη εσύ ταίρι σου ν᾽ αποκτήσεις μ᾽ αρετή μεγάλη·
άψογη η Πηνελόπη, του Ικαρίου η κόρη, με φρόνημα αγαθό,
ποτέ τον Οδυσσέα δεν λησμόνησε, ομόκλινό της σύζυγο.
Γι᾽ αυτό και δεν θα σβήσει η ενάρετή της δόξα [κλέος οὔ ποτ᾽ ὀλεῖται ἀρετῆς]·
για τους θνητούς οι αθάνατοι τραγούδι ωραίο θα στήσουν,
τιμή στη μυαλωμένη Πηνελόπη.
Όχι όπως η δική μου, η κόρη του Τυνδάρεου, που έργα φριχτά
μελέτησε, κι έσφαξε, όπως έσφαξε, τον νόμιμό της άντρα.
Αυτής της μέλλεται τραγούδι μισητό στο στόμα των ανθρώπων, που θα φορτώσει
και στο μέλλον φήμη βαριά [χαλεπὴν φῆμιν] στων γυναικών τη φύτρα,
ακόμη κι αν αποδειχτεί κάποια γυναίκα ενάρετη.


Το εγκώμιο του Αγαμέμνονα τερματίζει στη μορφή κλίμακας σειρά μακαρισμών που εμφανίστηκαν ήδη στο έπος. Στην ανώτερη σκάλα της τοποθετείται ο ὄλβιος Οδυσσέας υπερβαίνοντας, εκτός από τους μάκαρες συμπολεμιστές του, τον μακάρτατον καιὄλβιον Αχιλλέα, ο οποίος κατέκτησε κλέος ἄφθιτον πεθαίνοντας πριν την ώρα του στον πόλεμο της Τροίας. Ο μακαρισμός ωστόσο του ήρωα οφείλεται στην άψογη συμπεριφορά και το αγαθό φρόνημα της γυναίκας του. Στην Πηνελόπη αποδίδει ρητά ο δολοφονημένος βασιλιάς το αθάνατο κλέος, και μόνο μέσω αυτής μπορεί να το οικειοποιηθεί και ο σύζυγός της. Η αντίθεση προς το κλέος που κερδίζουν στον πόλεμο οι ήρωες στην Ιλιάδα είναι χαρακτηριστική, καθώς το κλέος στον επίλογο της Οδύσσειας το καρπώνεται κυρίως για την αρετή στα του οίκου της μια γυναίκα, που δεν εμφανίζεται ποτέ στην Ιλιάδα. Η Οδύσσεια στον επίλογό της πάει να γίνει και Πηνελόπεια.

Με το «ενάρετο» και αθάνατο κλέος της Πηνελόπης οι γενικόλογες προειδοποιήσεις του Αγαμέμνονα προς τον ζωντανό Οδυσσέα να φυλάγεται από το άπιστο φύλο των γυναικών ακυρώνονται. Η μοίρα των δύο αντρών αντιδιαστέλλεται μέσω των γυναικών τους. Η Κλυταιμνήστρα, μνημειωμένη σε μισητό τραγούδι εξαιτίας της φριχτής της πράξης, θα αφήσει βαριά τη φήμη της σ᾽ όλο το γυναικείο φύλο, για να αποδειχθεί όνομα και πράγμα: αυτή που φημίζεται (Κλυται-) για την ικανότητά της να μήδεται «μηχανεύεται» (-μήστρα) ανόσια έργα. Αντίθετα, η πιστή στον άντρα της Πηνελόπη θα αποκτήσει ενάρετη φήμη και άφθαρτη αναγνώριση, που θα διαιωνίζεται σε ωραίο τραγούδι, «συνθεμένο» μάλιστα από τους θεούς. Η δολόμητις σύζυγος του Αγαμέμνονα εκμεταλλεύτηκε την πονηρή της σκέψη όχι μόνο ενόψει της παρασυζυγίας της (όπως η Ελένη) αλλά και του φόνου του άντρα της - πράξεις που θα μείνουν αξέχαστες ως αἶσχος. Αντίθετα, η μυαλωμένη Πηνελόπη χρησιμοποίησε τα δολερά της τεχνάσματα ενόψει της συζυγικής της αφοσίωσης, που επιβραβεύεται με ενάρετο και αθάνατο κλέος. Και στον βαθμό που η «απογείωση» της βασίλισσας της Ιθάκης συμβαίνει μέσα στην επική αοιδή, αναρωτιέται κανείς μήπως το ωραίο τραγούδι που θα στήσουν προς δόξα της οι θεοί είναι η ίδια η Οδύσσεια· αν, κατ᾽ επέκταση, η πρόβλεψη του Αγαμέμνονα για το αθάνατο κλέος της γυναίκας του Οδυσσέα μπορεί να λειτουργήσει και ως πρόγνωση για την τύχη του ποιητή της Οδύσσειας.

Σημασία έχει ότι με τη ρευστή (συχνά αμφίσημη και ειρωνική) χρήση της γλώσσας του κλέους ο ποιητής στην Οδύσσεια κατοχυρώνει τη συνειδητή άμιλλά του με τον ποιητή της Ιλιάδας, χαρακτηρισμένη και ως δημιουργική μίμηση. Το μεταγενέστερο έπος, συνθεμένο προφανώς σε χρόνο που τα ηρωικά ιδεώδη επαναπροσδιορίζονται, φιλοξενεί τον προηγούμενο στον δικό του κόσμο, ενώ ταυτόχρονα διαφοροποιείται, κατορθώνοντας τελικά την υπέρβαση που ενυπάρχει σε κάθε μορφή δημιουργικής ζωής - όχι αποκλειστικά στην τέχνη.

Δάσκαλε, τι είναι η αλήθεια;

-Να σου την περιγράψω έτσι απλά, δεν γίνεται. Αν στη σχηματοποιήσω μέσα σε λέξεις, αυτό, δεν θα είναι η αλήθεια, γιατί η αλήθεια είναι πέρα από τις λέξεις.

Να σου τη δείξω, πάλι δεν μπορώ. Τα μάτια, μόνο αυτό που μπορούν να δουν θα αγναντέψουν, και η αλήθεια είναι πέρα από εικόνες.

Να την αγγίξεις, όχι, δεν μπορείς. Είναι αερικό και ξεγλιστράει μέσα από τα δάκτυλα. Δεν θα εγκλωβιστεί στα χέρια σου, ούτε θα πάρει τη μορφή της παλάμης σου.

Σκέψου ένα υπέροχο, χρωματιστό ηλιοβασίλεμα. Αν το πάρω φωτογραφία και στο δείξω, θα δεις αυτό το ίδιο το ηλιοβασίλεμα; Όχι βέβαια, θα έχεις απλά μια καλή εικόνα του. Αν στο περιγράψω, θα έχεις την περιγραφή του, αλλά όχι το ηλιοβασίλεμα το ίδιο. Αν στο τραγουδήσω, ή στο εξυμνήσω, ίσως με τη φαντασία σου να το πλησιάσεις.

Έτσι γίνεται και με την αλήθεια. Οι αισθήσεις μας, είναι πολύ πεπερασμένες για να αντιληφτούν αυτό που υπάρχει. Αν τη νύχτα δεν βλέπεις, δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει τίποτα για να δεις.

Τι απομένει; Κάτι που δεν περιορίζεται από τις αισθήσεις μας.

Την αλήθεια, ή την βιώνεις, ή δεν την βιώνεις.

Αλλιώς, παραμένεις πολέμαρχος της δικής σου προσωπικής αλήθειας που έχεις αποκτήσει από τις πληροφορίες των αισθήσεών σου, η οποία βεβαίως ψέμα δεν είναι, επειδή και εσύ μέρος του όλου είσαι, αλλά θα λείπει πάντα ένα σημαντικό κομμάτι.

Αυτό που δεν φαίνεται μέσω των αισθήσεων.

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΑΣΗΜΑΝΤΕΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ ΣΥΧΝΑ ΑΡΚΟΥΝ

Η δικαιολόγηση της αιτίας

 Μποτιλιάρισμα στον αυτοκινητόδρομο μεταξύ Βασιλείας και Φρανκφούρτης. Επισκευή του δρόμου. Νευριάζω. Επί ένα τέταρτο της ώρας πηγαίνω σημειωτόν. Ύστερα η κυκλοφορία συνεχίζεται κανονικά.Αλλά όχι για πολύ, μισή ώρα αργότερα ξανασταματαώ. Πάλι λόγω της επισκευής του δρόμου. Αλλά, περιέργως, εκνευρίζομαι λιγότερο. Κατά μήκος του δρόμου μπορείς να διαβάσεις σε πινακίδες τοποθετημένες ανά τακτά διαστήματα: <<Επισκευάζουμε τον δρόμο για την άνεση και την ασφάλεια σας>>.

Αυτά τα μποτιλιαρίσματα μου θυμίζουν ένα πείραμα που έκανε το 1971 η Έλλεν Λάνγκερ, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Περίμενε μέχρι να σχηματιστεί ουρά μπροστά στο φωτοτυπικό μηχάνημα της βιβλιοθήκης και στην συνέχεια απευθύνθηκε στα πρώτα άτομα της σειράς: <<Συγγνώμη, έχω πέντε σελίδες. Μήπως μπορείτε να με αφήσετε να περάσω μπροστά;>>. Σπανίως την άφηναν να περάσει μπροστά.

Ύστερα επανέλαβε το πείραμα, αλλά αυτή τη φορά προβάλλοντας κάποιο λόγο: <<Συγγνώμη, έχω πέντε σελίδες. Μήπως μπορείτε να μ'αφήσετε να περάσω; Έχω αργήσει>>. Και οι άνθρωποι που στέκονταν στην ουρά την άφηναν σχεδόν πάντα να πέρασει μπροστά τους. Κατανοητό, το να είσαι βιαστικός είναι καλός λόγος. Αλλά σχηματιστεί ουρά. <<Συγγνώμη, έχω πέντε σελίδες. Παρακαλώ, μπορείτε να μ'αφήσετε να περάσω γιατί θέλω να κάνω κάποιες φωτοτυπίες;>>. Και πάλι οι περισσότεροι την άφηναν να περάσει, παρόλο που ο λόγος που επικαλέστηκε ήταν γελοίος, αφού όλοι στέκονταν στην ουρά ακριβώς για τον ίδιο λόγο.

 Συναντάμε μεγαλύτερη κατανόηση όταν δικαιολογούμε τη συμπεριφορά μας. Και δεν έχει μεγάλη σημασία αν η δικαιολογία που προβάλλουμε είναι λογική ή εντελώς παράλογη. Δεν είναι εκπληκτικό; Αρκεί να προσθέσουμε ένα <<επειδή>> ή ένα <<διότι>>. Η ταμπέλα που δηλώνει <<Επισκευάζουμε τον δρόμο για την άνεση και την ασφάλεια σας>> είναι εντελώς περιττή.

Υποψιαζόμαστε ότι δεν το κάνουν για να φυτέψουν λουλούδια. Και, στο κάτω κάτω, αρκεί να ρίξεις μια ματιά από το τζάμι για να δεις τι συμβαίνει. Κι όμως, η επισήμανση του λόγου για τον οποίο η κυκλοφορία επιβραδύνεται μας ηρεμεί κάπως. Αν δεν αναφέρεται ρητά η αιτία, χάνουμε την ψυχραιμία μας.

Αεροδρόμιο Φρανκφούρτης. Αναμονή για την επιβίβαση. Έπειτα, η ακόλουθη ανακοίνωση: << Η πτήση LH 1234 έχει τρεις ώρες καθυστέρηση>>. Πηγαίνω στη θύρα επιβίβασης και ρωτάω μια υπάλληλο ποια είναι η αίτια της καθυστέρησης. Ανεπιτυχώς. Γίνομαι έξαλλος: τι ντροπή να μας αφήνουν έτσι,στην άγνοια! Μια άλλη μέρα,στο ίδιο αεροδρόμιο, ακούω την ακόλουθη αναγγελία: <<Η πτήση LH 5678 έχει τρεις ώρες καθυστέρηση για τεχνικούς λόγους>>. Η καθυστέρηση δεν ήταν μικρότερη, αλλά αυτό αρκούσε για να με καλμάρει, όπως και τους άλλους επιβάτες.

Οι άνθρωποι διψάνε για αιτιολογίες. Έχουμε αρρωστημένη ανάγκη να ακούμε <<επειδή>> ή <<διότι>>, ακόμα κι αν ο λόγος που προβάλλεται δε στέκει. Αν είστε στέλεχος επιχείρησης, ξέρετε για τι πράγμα μιλάω. Αν δε δίνετε στους συνεργάτες σας κάποιο λόγο, βάσιμο ή όχι, ο ενδιαφέρον τους μειώνεται. Δεν αρκεί να πείτε ότι ο σκοπός του εργοστασίου σας είναι να παράγει παπούτσια, ακόμα κι αν πρόκειται μόνο γι' αυτό. Όχι - το προσωπικό σας έχει ανάγκη από στόχους του στιλ: <<Με τα παπούτσια μας, θέλουμε να φέρουμε επανάσταση στην αγορά>> (ως συνήθως).Ή: <<Με τα παπούτσια μας, κάνουμε τια γάμπες των γυναικών πιο όμορφες, άρα ομορφαίνουμε τον κόσμο>>.

Αν οι τιμές του χρηματιστηρίου ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν κατά ο,5%,ένας δημοσιογράφος δε θα γράψει ποτέ αυτό που ανταποκρίνεται στην αλήθεια, δηλαδή ότι πρόκειται για τον συνεχή <<λευκό θόρυβο>> που εμψυχώνει τις αγορές, με άλλα λόγια για το τυχαίο αποτέλεσμα ενός μεγάλου αριθμού χρηματιστηριακών κινήσεων. Οι αναγνώστες θέλουν κάποια εξήγηση και ο δημοσιογράφος θα τους τη δώσει, ακόμα κι αν είναι εντελώς επουσιώδης (εκτιμώνται ιδιαιτέρως οι δηλώσεις των προέδρων των κεντρικών τραπεζών).

Αν σας ρωτήσουν γιατί δε σεβαστήκατε μια προθεσμία απαντήστε: <<Γιατί δεν κατάφερα, δυστυχώς>>. Μια περιττή πληροφορία (γιατί αν τα είχατε καταφέρει, θα είχατε σεβαστεί την προθεσμία), αλλά συχνά αποδεκτή.

Μια μέρα, παρατηρούσα τη γυναίκα μου που χώριζε σχολαστικά τα μαύρα από τα μπλε ρούχα. Κάτι εντελώς παράλογο, γιατί, αν αυτά τα χρώματα ξεβάψουν, δεν υπάρχει πρόβλημα. Δεν υπήρχε πρόβλημα από την εποχή που ήμουν φοιτητής κι έπλενα τα ρούχα μου. Ρώτησα λοιπόν τη σύζυγό μου: <<Γιατί χωρίζεις τα μπλε από τα μαύρα;>>. Μου απάντησε: <<Διότι προτιμώ να τα πλένω χωριστά >>. Η απάντησή της μου ήταν αρκετή.

Συμπέρασμα: Το <<διότι>> έχει λόγο ύπαρξης. Η συνδετική φράση που αρχίζει με ένα <<γιατί>> φαίνεται ασήμαντη, είναι όμως το λιπαντικό των διαπροσωπικών σχέσεων.

Χρησιμοποιήστε τη λοιπόν ανενδοίαστα.

Να είσαι έτοιμος, άγρυπνος και διψασμένος, για τη μέρα της δόξας σου

 Να κοιτάς ξαναμμένος, σαν να μην έχεις ματαδεί ποτές σου το φως!

Μα να το κοιτάς με τη γνώση, πως τα μάτια αυτό θα σου κάψει σα θα θελήσεις να το κυριαρχήσεις.

Να ψάχνεις λυσσασμένα!

Με ούλη σου την ψυχή.

Μα πάντα να θυμάσαι, πως ότι βρεις, περαστικό αυτό κάποτε θα γίνει.

Να έχεις το πάθος του κυνηγού, καρτέρι στα όνειρά σου σα θα στήνεις.

Μα ο καλός ο κυνηγός, νύχτες πολλές το θήραμα προσμένει.

Να τολμάς να ζητάς. Στα ίσα.

Μα και αν ακόμα δεν το αποκτήσεις, χαμογέλα! Τόλμησες!

Να πιστεύεις.

Με δύναμη, με θέληση, με πείσμα, αδιαφορώντας για γνώμες, και πάντα έτοιμος για τα βασανιστήρια των αδαών.

Μα πάνω από όλα, να καταλάβεις πως ένα ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων είναι η ζωή.

Όπως με χαμόγελο τα άνοιξες, έτσι και να τα κλείσεις.

Να είσαι έτοιμος, άγρυπνος και διψασμένος, για τη μέρα της δόξας σου.

Μα να 'χεις και καθάρια την ψυχή, για να την αποδώσεις, από την φύση που την πήρες, την τελευταία σου πνοή.

Η ευαισθησία της Λογικής

Σου φωνάζει «Φύγε! Φύγε μακριά! Δεν ακούς;»

Πώς να σ’ ακούσω, καρδιά μου; Χρόνια σ’ έχω σφαλισμένη σε φρούρια ψηλά!

Κανείς να μη σε δει! Κανείς να μη σ’ ακούσει! Κανείς να μη σ’ αγγίξει!

Φυλακισμένη από φόβο, να μη νιώσεις!

Σε λένε ευαίσθητη καρδιά μου… Μα… εσύ ξέρεις πως ευαισθησία δεν είναι η δειλία.

Ευαισθησία δεν είναι ο φόβος, ο τρόμος σου να ζήσεις.

 Όχι! Δεν είναι ευαισθησία! Την λένε λογική…

Σκέψου! «Μη σκέφτεσαι» φωνάζεις, καρδιά μου «Νιώσε» φωνάζεις, καρδιά μου «Νιώσε» ουρλιάζεις, καρδιά μου…

Μα… όπλο των ανθρώπων ο λόγος Μαχαίρι: ο λόγος Η προίκα των ανθρώπων…

Ο λόγος σου λέει «Ξέχνα! Ξέχνα και προχώρα!»

Μα να ξεχάσεις τι; Τι; Όσα δεν έζησες; Όσα δεν ένιωσες; Όσα δεν πίστεψες; Όσα αρνήθηκες; Τι να ξεχάσεις; Τι; Εδώ ξέχασες να ζήσεις….

Τα δέντρα γίνονται τέχνη όταν …γεράσουν

Πολλά δέντρα στην περιοχή Craig του Κολοράντο, έπτεπε να κοπούν καθώς ήταν πλέον …γερασμένα και επικίνδυνα για την ασφάλεια των πολιτών. Το δημοτικό συμβούλιο της πόλης ενέκρινε μια έξυπνη ιδέα, διοργανώνοντας ένα διαγωνισμό ξυλογλυπτικής στο πάρκο, προσφέροντας μάλιστα και βραβείο.

Έτσι οι κορμοί των γέρικων δέντρων μετατράπηκαν σε έργα τέχνης.


















Οι παράλληλοι κόσμοι των αντανακλάσεων!

Μπορεί οι λακκούβες να αποτελούν ένα αντιαισθητικό και ενοχλητικό κομμάτι των δρόμων, ωστόσο όταν γεμίζουν νερό δημιουργούν πανέμορφες αντανακλάσεις τοπίων. Γειτονιές, κτήρια, κόσμος, ζώα αποκτούν άλλη διάσταση όπως φαίνονται πάνω στο νερό και οι αναποδογυρισμένες εικόνες εντυπωσιάζουν… Ο φωτογράφος λαμβάνει όμορφες στιγμές από την καθημερινότητα έτσι όπως φαίνονται στην επιφάνεια του νερού, σαν δυο κόσμοι παράλληλοι…







Μη μαγνητικά μέταλλα μετατράπηκαν σε μαγνήτες

copper_magnetismΕρευνητές στη Βρετανία μετέτρεψαν σε μαγνήτες δύο κοινά μαγνητικά μέταλλα, τον χαλκό και το μαγγάνιο. Αν και ο μαγνητισμός είναι ασθενής και εξαφανίζεται μετά από λίγες μέρες ή εβδομάδες, πρόκειται για ένα εντυπωσιακό επίτευγμα, που ανοίγει το δρόμο να δημιουργηθούν νέα είδη μαγνητών στο μέλλον.
 
Αν και ο μαγνητισμός είναι ασθενής και εξαφανίζεται μετά από λίγες μέρες ή εβδομάδες, πρόκειται για ένα εντυπωσιακό επίτευγμα.
 
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Όσκαρ Κεσπέδες του Πανεπιστημίου του Λιντς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», συνδύασαν δύο λεπτά φύλλα μη μαγνητικών μετάλλων με οργανικά μόρια (με βάση τον άνθρακα). Δημιούργησαν έτσι έναν πρωτότυπο μεταλλο-οργανικό μαγνήτη.

Οι κανονικοί μαγνήτες (από σίδηρο, κοβάλτιο και νικέλιο) οφείλουν την εγγενή μαγνητική ιδιότητά τους στις κβαντο-μηχανικές ιδιότητες των ηλεκτρονίων στο εσωτερικό τους, οι οποίες επιτρέπουν σε κάθε ηλεκτρόνιο να δημιουργεί το δικό του μίνι-μαγνητικό πεδίο. Η σωρευτική επίδραση των ηλεκτρονίων δημιουργεί ένα μεγαλύτερο μαγνητικό πεδίο.

Οι ερευνητές κατάφεραν -σε θερμοκρασία δωματίου- να κάνουν τον χαλκό και το μαγγάνιο να συμπεριφέρονται στο εσωτερικό τους με ανάλογο τρόπο, αν και το δημιουργούμενο μαγνητικό πεδίο είναι πολύ πιο ασθενές από ό,τι ενός κανονικού μαγνήτη. Ο Κεσπέδες δήλωσε ότι πιθανότατα και άλλα μη μαγνητικά μέταλλα θα μπορούσαν να μετατραπούν σε μαγνήτες.

Η ανακάλυψη θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να αξιοποιηθεί σε ιατρικές εφαρμογές, όπως η μαγνητική απεικόνιση (MRI) του εσωτερικού του σώματος, στις ανεμογεννήτριες (περιέχουν μαγνητικά υλικά), στα μαγνητικά μέσα αποθήκευσης δεδομένων κ.α.

Μελλοντικός στόχος των ερευνητών είναι να ισχυροποιήσουν το μαγνητικό πεδίο των μη μαγνητικών υλικών και να το κάνουν να διαρκεί περισσότερο.

Stephen Hawking: Οι μαύρες τρύπες είναι μονοπάτι προς ένα παράλληλο σύμπαν

Δυστυχώς οι ταξιδιώτες του διαστήματος δεν θα είναι σε θέση να επιστρέψουν και πάλι στο δικό τους σύμπαν, αλλά θα μπορούν να δραπετεύσουν κάπου αλλού, είπε ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου στη Στοκχόλμη.

Οι μαύρες τρύπες στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο «μαύρες» όσο πιστεύουν οι άνθρωποι και μπορούν να αποτελέσουν μία δίοδο σε ένα παράλληλο σύμπαν.
«Η μαύρη τρύπα θα πρέπει να είναι μεγάλη και αν αυτή περιστρέφεται θα μπορούσε να έχει ένα μονοπάτι σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Αλλά δεν θα μπορείτε να επιστρέψετε πίσω στο δικό μας. Έτσι παρόλο που είμαι πρόθυμος για μια πτήση στο διάστημα, δεν έχω σκοπό να το δοκιμάσω αυτό», είπε ο Hawking στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης.

Με αυτή την θεωρία ο Hawking προσπαθεί να δώσει μία απάντηση στο πρόβλημα που βασανίζει τόσα χρόνια τους φυσικούς: τι συμβαίνει με τα πράγματα που περνούν τον ορίζοντα, εκεί όπου ούτε το φως δεν μπορεί να επιστρέψει πίσω.

Οι πληροφορίες ότι το αντικείμενο διατηρείται, όπως πιστεύουν οι επιστήμονες, ακόμα και αν το «καταπιεί» η τρύπα είναι το παράδοξο που βασανίζει τους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες.

Τώρα ο Hawking υποστηρίζει ότι τα αντικείμενα που καταπίνουν οι μαύρες τρύπες αποθηκεύονται στα σύνορα με το ορίζοντα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπουν ποτέ μέσα στην τρύπα και έτσι δεν θα χρειαστεί να βγουν ποτέ έξω από αυτές.

Αυτό ακόμα σημαίνει ότι οι άνθρωποι ίσως να μην εξαφανιστούν αν πέσουν σε μία από αυτές. Έτσι ή μπορούν να παραμείνουν ως ολογράμματα στην άκρη τους ή να πέσουν έξω από αυτές και να βρεθούν τελικά κάπου αλλού.

«Αν αισθανθείς ότι βρίσκεσαι μέσα σε μία μαύρη τρύπα, μην εγκαταλείψεις, Υπάρχει έξοδος», είπε ο Hawking στο κοινό του.