Κυριακή 12 Ιουλίου 2015

Πλάτων - Αριστοτέλης: δάσκαλος – μαθητής

Στα 367 π.Χ. ο Πλάτων είχε συμπληρώσει τα εξήντα του χρόνια - ήταν, θέλω να πω, στην ηλικία που με την σημερινή μας γλώσσα θα την λέγαμε - συν πλην - ηλικία της συνταξιοδότησης. Του χαρίσθηκαν, βέβαια, από τότε άλλα είκοσι χρόνια ζωής, χρόνια και αυτά σημαντικότατης συγγραφικής δραστηριότητας, όμως εγώ θα ήθελα να σας ζητήσω να σταματήσουμε για λίγο σε ένα από τα πιο θαυμαστά του έργα της ηλικίας των εξήντα περίπου χρόνων του. Εννοώ τον Φαίδρο, έναν από τους ωραιότερους πράγματι διαλόγους του, τόσο από την πλευρά του περιεχομένου όσο και από την πλευρά της τέχνης του λόγου.
 
Πρόσωπα του διαλόγου ο Σωκράτης και ο Φαίδρος. Σε κάποια στιγμή της συζήτησής τους τα δύο αυτά πρόσωπα χρειάστηκε να μιλήσουν για την ψυχή και για το πώς, τελοσπάντων, μπορεί να γίνει «κατανοητή» από τους ανθρώπους η φύση της. Ο Σωκράτης υποστήριξε ότι η φύση της ψυχής μόνο σε συνάρτηση με «τήν τοῦ ὅλου φύσιν» είναι δυνατό να γίνει κατανοητή, και ο Φαίδρος έσπευσε να συμφωνήσει μαζί του -έναν Λόγο παραπάνω, αφού, όπως είπε, «με την ίδια μέθοδο γίνεται δυνατή και της φύσης του σώματός μας η κατανόηση, όπως μιας δίδαξε ο Ιπποκράτης», και είναι φανερό από την διατύπωσή του ότι, λέγοντας «Ιπποκράτης», ο Φαίδρος ήθελε να πει «ο πιο μεγάλος ως τις μέρες μας γιατρός» -ένα πρόσωπο, επομένως, που στην γνώμη του μπορούσε ο καθείς άφοβα να στηριχθεί.
 
Πολύ τον αγαπούσε τον νεαρό Φαίδρο ο Πλάτων. Είχε μιλήσει γι αυτόν στον Πρωταγόρα του, όπου τον παρουσίασε καθισμένον δίπλα στον γιατρό Ερυξίμαχο να ακούει με πολλή προσοχή τον σοφιστή Ιππία. Αργότερα, στο Συμπόσιο του ο Πλάτων βρήκε και πάλι την ευκαιρία να μιλήσει για την φιλία του Φαίδρου με τον γιατρό Ερυξίμαχο, και να που τώρα του έκανε την μεγαλύτερη πλέον φιλοφρόνηση, αφιερώνοντας τ έναν ολόκληρο διάλογο. Ο, τι θαύμαζε περισσότερο στον έφηβο αυτόν Πλάτων ήταν η φιλομάθεια του. Δεν είχε άλλωστε άλλα σπουδαία πράματα να πει γι’ αυτόν. Δεν είχε, επιπαραδείγματι, τίποτε το αξιόλογο να πει για την καταγωγή του Φαίδρου: και τις τρεις φορές που μας τον παρουσιάζει δεν είναι - όπως τα λογής λογής αρχοντόπουλα της Αθήνας για τα οποία μας μιλάει στους διαλόγους του - «γιος του τάδε»· είναι απλώς ένας Μυρρινούσιος, ένα απλό παιδί από τον δήμο του Μυρρινούντα... Όμως αυτό το παιδί σύχναζε στους κύκλους των σοφών. Διψώντας για μάθηση έκανε φιλίες με ανθρώπους που θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν τον νου του: ρήτορες, σοφιστές, επιστήμονες. Όλους τούς άκουγε με προσοχή και από όλους κέρδιζε πολύτιμες γνώσεις· το δίχως άλλο θα είχε κι βιβλία τους συγκεντρωμένα στο σπίτι του, ιδίως των παλαιότερων, το Ιπποκράτη λ.χ.
 
Όμως σ’ αυτόν τον τρόπο της μάθησης φωλιάζει -πολύ συχνά- ένα κίνδυνος, ένας κίνδυνος καθόλου ασήμαντος, ιδίως για τους νέους, που μερικές φορές ούτε καν τον αντιλαμβάνονται: ο κίνδυνος να «καταργήσουν» την δική τους σκέψη, αφού μπορούν κάθε φορά να προστρέχουν σε μία ή περισσότερες «αυθεντίες». Από όλους τους χώρους διαλεγμένε; οι «αυθεντίες»: από τον χώρο της πολιτικής, από τον χώρο της κοινωνικής ζωής και συμπεριφοράς, από τον χώρο της σκέψης, από τον χώρο της επιστήμης. Στον χώρο της επιστήμης π.χ. είναι πολύ σοβαρός ο κίνδυνος να γίνει κανείς «ο άνθρωπος της βιβλιογραφίας». Όχι πως είναι κακό να αποθηκεύεις μέσα σου όσο μπορείς περισσότερες γνώσεις-καρπούς της σκέψης των άλλων· ο κίνδυνος αρχίζει από την στιγμή που δεν βάζεις καθόλου πια ύστερα σε λειτουργία το δικό σου μυαλό, παρά «αφήνεσαι» στις ιδέες των άλλων.
 
Ας δούμε τον Σωκράτη του Φαίδρου. Μόλις άκουσε από τον νεαρό Φαίδρο να του θυμίζει από την «βιβλιογραφία», θα λέγαμε εμείς σήμερα, την γνώμη ενός μεγάλου σοφού, δεν παρέλειψε να τον βεβαιώσει για την μεγάλη, πράγματι, αξία αυτής της γνώμης. «Καλώς Λέγει», ήταν η άμεση αντίδραση του Σωκράτη: «Είναι πολύ σωστά αυτά που θυμάσαι, Φαίδρε, ότι είπε ο Ιπποκράτης. Μόνο που ο ίδιος εσύ έχεις άλλο ένα μεγάλο χρέος» -και ο Σωκράτης έσπευσε να του το θυμίσει με τον ευγενικότερο τρόπο: «δίπλα στην γνώμη του Ιπποκράτη» - ο Σωκράτης τόνιζε τώρα μία μία τις Λέξεις του- «μην παραλείψεις να προσθέσεις και την δική σου προσωπική σκέψη και έρευνα- μην παραλείψεις με κανέναν τρόπο να δεις πόσο και η δική σου, του κοινού ανθρώπου η λογική δίνει -και αυτή- την δική της συγκατάθεση. Τότε μόνο θα έχεις κάνει όλο σου το χρέος».
 
Να ο τύπος του νέου ανθρώπου που συστήνει ο Πλάτων: ο νέος να σέβεται την γνώμη των άλλων, των μεγαλύτερων και εμπειρότερων = σοφότερών του· από αυτήν μάλιστα να ξεκινά - δεν είναι καθόλου κακό αυτό· παράλληλα όμως ο νέος να μην ξεχνά ποτέ ότι και ο δικός του νους είναι εφοδιασμένος με δύναμη κριτική καθόλου ευκαταφρόνητη, που οφείλει να την χρησιμοποιεί: η υποδούλωση του εαυτού του στις αυθεντίες, αληθινές η κατασκευασμένες (από τον ίδιο, από τους ίδιους, από το περιβάλλον του ή από το περιβάλλον τους), μπορεί να έχει ολέθριες γι’ αυτόν συνέπειες.
 
Ωραία, αλήθεια, η σκέψη αυτή του Πλάτωνα, ίσως όμως ακόμη ωραιότερη η άλλη του σκέψη: ότι η προφύλαξη του νέου από τον κίνδυνο της υποδούλωσης του νου του στις «αυθεντίες» είναι επίσης δουλειά - από τις κύριες - των δασκάλων του: ο Πλάτων «ανέθεσε» το έργο αυτό στον Σωκράτη - και εκείνος το εκτέλεσε με αληθινή μαεστρία.
 
Πόσοι από τους δασκάλους (ας την σκεφτούμε τώρα στην πιο ευρεία σημασία της αυτή την λέξη) αντιλαμβάνονται με αυτόν τον τρόπο το έργο τους; Πόσοι «μαθητές» έχουν στις μέρες μας την βοήθεια των «δασκάλων» τους, προκειμένου να ξεπεράσουν τον κίνδυνο από τις, κατασκευασμένες ιδίως, αυθεντίες που τους απειλεί; Η κοινωνία μας άλλο δεν κάνει από το να κατασκευάζει καθημερινά «αυθεντίες» - κι εγώ φοβούμαι ότι αυτόν τον αέναης λειτουργίας κατασκευαστικό μηχανισμό τον υπηρετούν δυστυχώς και πολλοί (εν πάση περιπτώσει όχι και τόσο λίγοι) δάσκαλοι.
 
Δίπλα σ’ έναν τέτοιο δάσκαλο ήρθε να κάνει τις ανώτερες σπουδές του στην Αθήνα ο Αριστοτέλης στα 367 π.Χ., την χρονιά που, όπως είπαμε, ο Πλάτων συμπλήρωνε τα εξήντα του χρόνια. Ο Αριστοτέλης ήταν τότε μόλις δεκαεφτά χρονών, και ερχόταν στην Αθήνα από τα Στάγειρα, μια μικρή, επαρχιακή θα λέγαμε εμείς σήμερα, πόλη. Ανίδεο, πάντως, επαρχιωτόπουλο δεν ήταν στα δεκαεφτά του ο Αριστοτέλης καθόλου. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι τα έργα του Πλάτωνα - όσα είχαν δημοσιευτεί ως τότε- του ήταν, το δίχως άλλο, γνωστά. Αλλιώς - αναρωτιέται ένας αριστοτελιστής των ημερών μας - γιατί να διάλεξε την Ακαδημία από το πλήθος τις σχολές που υπήρχαν τότε στην Αθήνα; Τότε, βλέπεις, οι νέοι μπορούσαν και διάλεγαν οι ίδιοι -από την πρώτη στιγμή των σπουδών τους- τους δασκάλους τους - δεν είχαν ακόμη εφευρεθεί ol κομπιούτερ, να αποφασίζουν αυτοί σε ποια γωνιά της Ελλάδας θα πάει ο καθείς να βρει την φοιτητική του τύχη, αυτήν μάλιστα που αποφασίζουν γι’ αυτόν οι κομπιούτερ. Ίσως γι αυτό ήταν τότε άγνωστες και οι μετεγγραφές!
 
Ο νεαρός λοιπόν Σταγειρίτης βρέθηκε την πιο κατάλληλη στιγμή στον πιο σωστό τόπο: σε μια σχολή όπου, εκτός από τον Πλάτωνα, δίδασκαν και άλλοι σημαντικότατοι δάσκαλοι. Γιατί η Ακαδημία δεν ήταν απλώς μια σχολή, μια από τις πολλές που υπήρχαν τότε στην Αθήνα· ήταν το σημείο συνάντησης σημαντικών Λογίων της εποχής, που διατηρώντας και μέσα στην Ακαδημία ο καθένας την δική του προσωπικότητα, το δικό του επιστημονικό «πιστεύω», προωθούσαν όλοι μαζί την επιστημονική έρευνα, παίρνοντας ο ένας από τον άλλον χρήσιμες παρορμήσεις και επιδρώντας θετικά ο ένας στον άλλον. Όλοι αυτοί ήταν άνθρωποι που μπορούσαν να γονιμοποιήσουν με έναν εντελώς ξεχωριστό τρόπο την σκέψη του νεαρού Αριστοτέλη, βοηθώντας την να απλώσει μέσα σε σύντομο χρόνο τα δικά της φτερά.
 
Είκοσι χρόνια έμεινε στην Ακαδημία ο Αριστοτέλης, και στο διάστημα αυτό πέτυχε -με την βοήθεια του δασκάλου του - να σχηματίσει απόψεις για τα μεγάλα θέματα ολόδικές του. Δεν θα ήταν, αλήθεια, κρίμα, και για τον μαθητή και για τον δάσκαλο, μια τόσο μεγάλη «μαθητεία» να τελείωνε χωρίς από αυτήν να γεννηθεί μια καινούργια αυτόνομη προσωπικότητα;
 
Άνθρωπος της ακαταπόνητης σπουδής και της οργανωμένης πνευματικής εργασίας -μόνο αυτή, ως γνωστόν, κάνει τις προσωπικότητες· χωρίς αυτήν γίνεται κανείς το πολύ πολύ «οπαδός» - ο Αριστοτέλης έκανε από νωρίς φανερό ότι κρατούσε ακέραιο για τον εαυτό του το δικαίωμα «να δέχεται» αλλά και «να μη δέχεται», ακόμη και «να απορρίπτει» διδασκαλίες. Ότι μια τέτοια συμπεριφορά «κοστίζει», το ξέρουμε όλοι - γεμάτη η ζωή γύρω μας από τέτοια παραδείγματα. Γέμισε λοιπόν και η αρχαιότητα με χίλιες δυο ιστορίες -να τις λέει η μια γενιά στην άλλη – γι’ αυτόν τον «αγνώμονα» μαθητή που, έχοντας την πρόθεση «ὑπεριδεῖν τήν Πλάτωνος φιλοσοφίαν» δεν δίστασε να ρθει σε «διαφωνία» (άλλοι την είπαν «διαφορά») με τον μεγάλο «καθηγητή» του στα πιο σπουδαία θέματα: «περί τῆς ἰδέας», «περί τἀγαθοῦ», «περί τής πολιτείας». Ότι πολλές από τις ιστορίες αυτές έγιναν και για να πολεμηθεί στο πολιτικό επίπεδο στην Αθήνα του Δημοσθένη ο Μακεδόνας Αριστοτέλης, δεν είναι κάτι που δεν θα το περιμέναμε.
 
Ας ξαναγυρίσουμε όμως σε ό, τι λέγαμε πριν από λίγο.
 
Τι αγώνας, αλήθεια, νια κερδίσεις, παρά τις ισχυρές επιρροές που δέχεσαι από γύρω σου, παρά τις ισχυρότατες επιρροές που δέχεσαι – ιδίως - από τους δασκάλους σου το προσωπικό σου «πιστεύω»! Ο Αριστοτέλης την ένιωσε αυτήν την αγωνία. Ήξερε ότι υπήρχαν πράγματα στα οποία δεν μπορούσε να συμφωνήσει με τον δάσκαλο του και με όλους εκείνους που δέχονταν τις απόψεις του κοινού τους δασκάλου. Όλοι τού ήταν αγαπητοί. Πώς να έβγαινε λοιπόν να πει ανοιχτά τις αντιρρήσεις του στις διδασκαλίες τους; Από την άλλη, να αδιαφορούσε για τον κόπο με τον οποίο κέρδισε τις δικές του απόψεις, αφού μάλιστα ένιωθε -και δεν ήταν λίγες αυτές οι φορές- ότι οι δικές του απόψεις βρίσκονταν κοντότερα στην αλήθεια από τις απόψεις των άλλων, των αγαπητών του δασκάλων και φίλων; Αληθινά «προσάντης (πολύ ανηφορική) ή τοιαύτη ζήτησις» χρειάστηκε να πει μια φορά, όταν αισθάνθηκε ότι έπρεπε να (αντι)μιλήσει για θέματα που τα «εἰσήγαγον φίλοι ἄνδρες»: πώς να τον ανεβείς έναν τέτοιο ανήφορο, κουβαλώντας μάλιστα στους ώμους σου όλο το βάρος των γνωμών των φίλων σου;
 
Ο ίδιος - τον βοηθούσε, είναι αλήθεια, και ο χαρακτήρας του - αποφάσισε εκείνη την φορά ότι είναι «βέλτιον» να τον πάρει τελικά τον ανήφορο ...και ο θεός βοηθός. Αυτό το τελευταίο πρέπει να ήθελε να πει ο Αριστοτέλης όταν αμέσως μετά διάλεξε -ανάμεσα σε άλλες ασφαλώς - την έκφραση «ἀμφοῖν γάρ ὄντοιν φίλοιν ὅσιον προτιμάν τήν ἀλήθειαν» («έχοντας κανείς να διαλέξει ανάμεσα σε δύο φίλους, έχει το ιερό χρέος να προτιμήσει την αλήθεια»). Δεν την βρήκε όμως μόνο «βελτίονα» ο Αριστοτέλης την στάση του αυτή· την βρήκε και υποχρεωτική για τον εαυτό του: «δει» ήταν η δεύτερη λέξη που διάλεξε για την περίσταση.
 
Χρωστούσε ασφαλώς στον δάσκαλο του τον Πλάτωνα ο Αριστοτέλης όλη την σωτήρια προετοιμασία που είχε συντελεσθεί μέσα στην ψυχή του προτού βρεθεί μπροστά στο αμείλικτο δίλημμα. Είχε βρεθεί και εκείνος, ο δάσκαλός του, κάποτε στην ζωή του μπροστά στο ίδιο δίλημμα - και ύστερα το περιέγραψε με την απαράμιλλη τέχνη του στην Πολιτεία του. Οι δύο «αγάπες» του Πλάτωνα, που την μια τους όμως έπρεπε να την θυσιάσει, ήταν από την μια η ποίηση και οι ποιητές και ο πιο μεγάλος ανάμεσά τους, ο Όμηρος, πολύτιμη αγάπη του από τα παιδικά του κιόλας χρόνια και από την άλλη η αλήθεια. Όσο κι αν η «φιλία» του προς τον Όμηρο αισθανόταν να του κλείνει το στόμα («ἀποκωλύει με λέγειν»), έπρεπε ν βρει τον τρόπο να ξεπεράσει την δυσκολία του («ἀλλά ρητέον») - η απόφανση του ήταν τελεσίδικη: μπροστά στην αλήθεια δεν θα έπρεπε σε καμιά περίπτωση να θεωρηθεί «προτιμητέος ὁ ἀνήρ», ο Όμηρος, που ποιητής και αυτός, ευθύνεται, κατά την γνώμη του Πλάτωνα, για ένα πλήθος από ολέθρια για την πόλη και για την διαμόρφωσή της κακά· τον τελικό - αναπάντεχο!- λόγο του τον διαβάζουμε – έκπληκτοι - στην Πολιτεία τοι «Αν ο άνθρωπος αυτός, που ήταν τόση η ποιητική του δεξιοτεχνία ώστε να μπορεί να παίρνει χίλιες δυο μορφές και να μιμείται τα πάντα, ερχόταν στην πόλη μας για να μας παρουσιάσει τα ποιήματά του, εμείς θα έλεγα να τον προσκυνήσουμε ως πρόσωπο ιερό, αξιοθαύμαστο και ιδιαίτερα τερπνό, να του πούμε όμως ότι έναν τέτοιο άνθρωπο η πόλη μας δε· τον χρειάζεται και ούτε είναι σωστό να ζήσει ανάμεσά μας· να χύσουμε λοιπόν μύρα στα μαλλιά του, να τον στεφανώσουμε, και αμέσως να τον διώξουμε από την πόλη μας - ας πάει σε όποιαν άλλη πόλη θέλει».
 
Ας το ξαναπούμε με τα ίδια τα λόγια του Πλάτωνα - ήταν, στ’ αλήθεια μια από τις μεγάλες στιγμές στην ιστορία της ανθρώπινης σκέψης:
«Ἄνδρα δη δυνάμενον ὑπό σοφίας παντοδαπόν γίγνεσθαι καί μιμεῖσθαι πάντα χρήματα, εἰ ἡμῖν ἀφίκοιτο εἰς τήν πόλιν αὐτός τε καί τά ποιήματα βουλόμενος έπιδείξασθαι, προσκυνοῖμεν ἄν αὐτόν ὡς ἱερόν καί θαυμαστόν καί ἡδύν. εἴποιμεν δ' ἄν ὅτι οὐκ ἔστιν τοιοῦτος ἀνήρ ἐν τῇ πόλει παρ’ ἡμῖν οὔτε θέμις ἐγγενέσθαι, ἀποπέμποιμεν τε εἰς ἄλλην πόλιν μύρον κατά τῆς κεφαλῆς καταχέαντες καί ἐρίῳ στέψαντες».
 
Πολύ πιο δύσκολη ασφαλώς η περίπτωση του Αριστοτέλη. Ο Όμηρος ήταν όλων των Ελλήνων ο δάσκαλος και η «αἰδώς» ολόιδια όλων των Ελλήνων απέναντι του. Με τον Πλάτωνα όμως τον Αριστοτέλη τον έδενα\ προσωπικές σχέσεις και ο σεβασμός του για εκείνον - σύμφωνα με άλλες διηγήσεις - ήταν πασίγνωστος: ο ίδιος είχε μιλήσει για τον σεβασμό του προς τον δάσκαλό του σε ένα του ποίημα, όπου βεβαίωνε ότι «με όλον  τον σεβασμό που γέμιζε την ψυχή του ίδρυσε, στο όνομα της φιλίας, βωμό προς τιμήν του ανθρώπου που το όνομά του οι κακοί δεν έχουν το δικαίωμα να το παίρνουν στο στόμα τους ούτε και για να τον επαινέσουν». Αυτός Λοιπόν ο άνθρωπος βρέθηκε κάποτε στην ζωή του Αριστοτέλη από την μια μεριά, και από την άλλη η αλήθεια. Σ’ αυτόν όμως ο Αριστοτέλης χρωστούσε και το μεγάλο μάθημα - δεν την ξέχασε ποτέ την καίρια λέξη - ότι σε τέτοιες στιγμές το δοκοῦν ἀληθές οὐχ ὅσιον προδιδόναι. Ο μαθητής του Πλάτωνα ήταν λοιπόν πανέτοιμος - ακριβώς χάρη στις διδασκαλίες εκείνου - να πάει ένα βήμα πιο πέρα από τον δάσκαλο του: πώς να διστάσει κανείς στην επιλογή -είπε-, όταν, αν είναι να σωθεί η αλήθεια, πρέπει να είναι έτοιμος και τις δικές του ακόμη απόψεις να πάψει να τις υποστηρίζει; (Με τα δικά του λόγια: «ἐπι σωτηρίᾳ τῆς ἀλήθείας καί τά οἰκεῖα δεῖ ἀναιρεῖν»). Αληθινά εντυπωσιακός λόγος, που τέτοιον δεν φαίνεται να είχε ακούσει ο Αριστοτέλης από τον δάσκαλο του.
 
Μια λεπτομέρεια ας μη την παραλείψουμε. Αναζητώντας το τελευταίο στήριγμα της στάσης του ο Αριστοτέλης θυμάται - και θυμίζει - ότι μια τέτοια στάση είναι η φυσικότερη για έναν άνθρωπο που έχει κάνει έργο της ζωής του την φιλοσοφία, τον στοχασμό: άλλως τε και φιλοσόφους όντας («έναν λόγο παραπάνω αφού είμαστε φιλόσοφοι»). Δεν ξέρω αν έχω δίκαιο, όμως αυτός ο πληθυντικός φιλοσόφους όντας είναι, κατά την γνώμη μου, η πιο εσωτερική αυτή την στιγμή επικοινωνία του Αριστοτέλη με τον δάσκαλο του: «και είμαι, βέβαιος ότι θα την βρίσκεις, δάσκαλε, σωστή την συμπεριφορά μου· φιλόσοφοι δεν είμαστε στο κάτω κάτω και οι δυο μας;» Μερικοί μίλησαν για ειρωνεία του μαθητή προς τον δάσκαλο· προτιμώ να διακρίνω μιαν αγωνιώδη παράκληση για κατανόηση.
 
Λέω να κλείσω την σύντομη σκέψη - διδασκαλία που την μοιράστηκαν και οι δυο τους: δάσκαλος και μαθητής.
 
Πολλά χρόνια μετά την μαθητεία του στην Ακαδημία, μιλώντας στα Ηθικά του Νικομάχεια για την διαδικασία απόκτησης της αρετής, της απόλυτης γι’ αυτόν προϋπόθεσης για την ευδαιμονία του ανθρώπου, ο Αριστοτέλης αναρωτιέται πώς άραγε ελέγχεται ο πραγματικός χαρακτήρας των ανθρώπινων πράξεων: ορθός η λαθεμένος; Η απάντησή του είναι ότι σημεῖον = στοιχείο ελέγχου είναι η «ἐπιγινομένη τοῖς ἔργοις ἡδονη ἤ λύπη», το αίσθημα δηλαδή της ευχαρίστησης η της δυσαρέσκειας που ακολουθεί τις ανθρώπινες πράξεις. «Σώφρονα π.χ. θα ονομάσουμε», σημειώνει ο Αριστοτέλης, «τον άνθρωπο που απέχει από τις σωματικές ηδονές και αυτό του προκαλεί ευχαρίστηση -είναι ακόλαστος τότε», συνεχίζει ο Αριστοτέλης, «αυτός που απέχοντας από τις σωματικές η δον αισθάνεται γι’ αυτό δυσαρέσκεια» -για να προσθέσει αμέσως ότι ανάλογα πρέπει να σκεφτόμαστε και στις άλλες περιπτώσεις αρετών και κακιών. «Μήπως δεν είναι γνωστό», καταλήγει ότι «διά τήν ἡδονήν τά φαῦλα πράττομεν, διά δέ τήν λύπην τῶν καλῶν ἀπεχόμεθα»; Η συνέχεια φέρνει τον μαθητή Αριστοτέλη κοντά σε μια διδασκαλία του Πλατών για την οποία δηλώνει ότι την αποδέχεται ασυζητητί: «Να γιατί θεωρώ λέει, «ότι είχε απόλυτο δίκαιο ο Πλάτων όταν έλεγε ότι η μόνη ορθή αγωγή, η μόνη ορθή παιδεία είναι αυτή που αρχίζει από παιδιά να μι μαθαίνει να χαιρόμαστε και να ευχαριστιούμαστέ, να λυπούμαστε και να δυσαρεστούμαστε με αυτά που πρέπει: χαίρειν τε καί λυπεῖσθαι οἷς δεῖ. Το πρώτο δικό μου σχόλιο ας είναι: Δεν ξέρω καλύτερον ορισμό τ παιδείας. Το δεύτερο σχόλιό μου είναι, δυστυχώς, πικρό: Δεν είναι κρίμα τέτοιες υψηλές ιδέες να μένουν στην ζωή μας απλά όνειρα; Και να πε δεν είναι τελικά και τόσο δύσκολη η πραγμάτωση τους.
 
Ιδού τι θα ήταν μια αληθινή μεταρρύθμιση στον χώρο της Εκπαίδευσής μας. Μια μεταρρύθμιση που δεν θα μπορούσε να την αμφισβητήσει κανείς, αφού την βασική της αρχή την έχουμε από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη - τι άλλο καλύτερο;

Χάνουμε το Μέλλον;

Ο σημερινός άνθρωπος έχει στη διάθεσή του τόσες βέβαιες για τον εαυτό του ιδεολογίες ή ιδεοληψίες που του «εξηγούν» όλα του τα προβλήματα, τόσα αναπαυτικά σχήματα που του «επιτρέπουν» να μη βλέπει ποτέ με τα μάτια του, να μην ακούει ποτέ με τα αυτιά του και να μην αισθάνεται με την καρδιά του, τόσους τελειοποιημένους τρόπους άνευ όρων παράδοσης στην εικονική πραγματικότητα, ώστε μόνη της η νηφάλια γλώσσα, η «αύη ψυχή» του Λόγου είναι, ίσως, ανήμπορη να ξυπνήσει τον άνθρωπο, ώστε μόνο, ίσως, ένας Μεγάλος, Αποκαλυπτικός Μύθος μπορεί, ίσως, να κάνει τον άνθρωπο να αναγνωρίσει το Μηδέν που φέρνει μέσα του και τον Θάνατο που σκορπάει γύρω του...

Αλλά ο Μύθος, και συγκεκριμένα ένας Τραγικός Μύθος, κινδυνεύει να μεταμορφωθεί σε σκοτεινή δεισιδαιμονία, σε επιδείνωση της ενοχής, σε αποκαλυπτική καταδίκη του ανθρώπου στην ολότητά του, αν δεν παρουσιαστεί σαν πρόλογος του Λόγου. Μόνο ένας τέτοιος αυτοπροπαιδευτικός Μύθος μπορεί ίσως, να κάνει τον άνθρωπο να παραδεχθεί αυτό το Μηδέν που είναι η ολοκληρωτική αμφισβήτηση κάθε πραγματικότητας και η απελευθέρωση από κάθε αυταπάτη – αυτό το γόνιμο Μηδέν που είναι η προφητική έρημος που ο κάθε ζωντανός άνθρωπος φέρνει μέσα του και που σ΄ αυτήν καταφεύγει για να αναζητήσει τον εαυτό του: «εδιζησάμην εμεωυτόν», λέει ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος... «Λίχα δ΄ άλλων μονοφρών ειμί» λέει ο Αισχύλος...

Και ο Ηράκλειτος και ο Αισχύλος είναι οι δύο ανώτατες ανθρώπινες μορφές που εξέφρασαν και διαπαιδαγώγησαν ένα λαό κι ένα πολιτισμό που έζησε,, σε μιά ανοιχτή πάντα κι άγρυπνη συμβίωση με το Τραγικό και που γι΄ αυτό ακριβώς αναγκάστηκε και βρήκε μέσα του την υπεράνθρωπη δύναμη του Λόγου που μόνο αυτός μπορεί να υπερνικήσει τις «δαιμονικές» δυνάμεις και να εξανθρωπίσει την ανθρώπινη Ιστορία. Και μόνο τότε ίσως, θα ξαναβρεθεί ο Λόγος, ο δυσφημισμένος από όλη την σύγχρονη σοφιστεία και μισολογία - παραλογία, στην πρωταρχική του θέση μέσα στην ιστορική μας ζωή, στην πρωταρχική του σωτήρια λειτουργία, εκεί που τον πρωταντίκρισε ο Ηράκλειτος: σαν προϋπόθεση της διατήρησης της ακεραιότητας και της ενότητας, της υπεροχής της μορφής του ανθρώπου πάνω στην Ύβριν και την τιτανική - π ά λ η των α ν τ ι θ έ τ ω ν - που είναι η μοίρα του, σαν μοναδικό και ακλόνητο - θ ε μ έ λ ι ο - κάθε ανθρώπινης κοινωνίας και συνύπαρξης...

Η Κοσμολογία των Γνωστικών

Πολλές φορές, στη χριστιανική Δύση, η Θρησκεία βρέθηκε σε διαμάχη με την Επιστήμη, χωρίς κανένας να κατανοεί τα βαθύτερα αίτια αυτής της αντιπαλότητας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα αίτια αυτά είναι γνωστά στις αντιμαχόμενες πλευρές και τα αποκρύπτουν από τον πολύ κόσμο. Απλώς οι πραγματικές ρίζες της διαμάχης έχουν ξεχαστεί και οι άνθρωποι της κάθε παράταξης αντιδρούν με έναν μηχανιστικό τρόπο, αγνοώντας τις ρίζες και τα πρωταρχικά αίτια, που οδηγούν στην σύγκρουση...



 

Με τόσα "μούσια" και "κουρέματα του χρέους", χρειαζόμαστε έναν "Κουρέα από την Σεβίλλη" σε εκδοχή excentrique...!

εκδοχή excentrique...!

...και η κλασική εκτέλεση:

Συχνά ξεχνάμε ότι έχουμε ένα σώμα!

1 (11)Το σώμα ως φορέας της Αλήθειας: Συχνά ξεχνάμε ότι έχουμε ένα σώμα! Ή για να το πω καλύτερα ότι είμαστε κι ένα σώμα. Και το «ξεχνάω» σημαίνει λήθη. Πώς λοιπόν να περηφανευτώ ότι βρίσκομαι σε κάποιον δρόμο α-λήθειας, όταν ένα τόσο σημαντικό μέρος του εαυτού μου, της ύπαρξής μου κι η σχέση μου μαζί του, είναι βυθισμένα στη λήθη;

Το σώμα το θεωρούμε οι περισσότεροι από εμάς ως δεδομένο. Και το θυμόμαστε, όταν το ίδιο μας υποχρεώνει να το θυμηθούμε, με μια αρρώστια συνήθως ή -σπανιότερα- με κάποια ιδιαίτερη ευεξία. Αλλά και στη περίπτωση της ασθένειας, στην κατάσταση δηλαδή εκείνη που δεν νοιώθουμε σθένος, δύναμη, το μόνο που θέλουμε είναι να επανέλθουμε στην πρότερη κατάσταση, όπου το σώμα δεν μας απασχολούσε με τα τυχόν συμπτώματά του και να συνεχίσουμε τη ζωή απ’ εκεί που την αφήσαμε, συνήθως και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο!

Λες και το σώμα είναι φτιαγμένο για να μας υπηρετεί αγόγγυστα, να εκτελεί σα ρομποτάκι τις επιταγές των σκέψεων, των συναισθημάτων και των φαντασιώσεών μας. Λες και δεν έχει δική του ζωή, λες και δεν έχει άλλες δυνατότητες ή λειτουργίες πέρα από το να μας μετακινεί, να μας παρέχει τις αισθήσεις για να ερχόμαστε σ’ επαφή με το περιβάλλον και να εκπληρώνει κάποιες προσδοκίες κι όνειρά μας. Δεν υποστηρίζω ότι το σώμα δεν τα κάνει αυτά ή δεν θα ‘πρεπε να τα κάνει. Υποστηρίζω ότι το σώμα δεν είναι μόνο γι’ αυτά, ότι δεν είναι μόνο μια σύνθετη μηχανή, αλλά φορέας Ζωής κι Επικοινωνίας.

Το σώμα έχει με ποικίλους τρόπους κακοποιηθεί. Κάτι τέτοιο έχει γίνει απ’ τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι δεν είμαστε τίποτα άλλο από τα σώματά μας κι ότι εφόσον αυτά με τον θάνατό μας θ’ αφανιστούν, ας κάνουμε ό,τι μπορούμε για ν’ αντλήσουμε ηδονή απ’ αυτά. Κακοποιήθηκε ακόμα απ’ όλες εκείνες τις πνευματικές ή αυτοαποκαλούμενες «εσωτερικές φιλοσοφίες» ή σχολές, που σχεδόν παιδικά μηρυκάζουν φράσεις όπως «Δεν είμαι το σώμα μου… αλλά κάτι άλλο, «πνευματικότερο»

Μ’ αυτό τον τρόπο βάζουν το δικό τους πετραδάκι ασέβειας προς το σώμα, αλλά δυστυχώς, και λήθης. Κι ύστερα είναι κι οι θρησκείες που εξαρχής βλέπουν το σώμα σαν κάτι που πρέπει να τιθασευτεί -συχνά με βία- να εξαγνιστεί, χωρίς να κάνουν τον κόπο να το γνωρίσουν σε βάθος, έτσι ώστε να μην τρομάζουν τόσο! Και είναι πασιφανές ότι κάτι τρομάζει πολύ όταν είναι αληθινά δυνατό. Και το σώμα είναι!

Το σώμα κακοποιείται γενικώς. Κακοποιείται συχνά από τους αθλητές, τους γυμναζόμενους –και κακώς πιστεύουμε ότι αυτοί “προσέχουν και θυμούνται το σώμα”, τουναντίον το ταλαιπωρούν για να το κάνουν δυνατό, μυώδες ή ικανό να σπάει ρεκόρ, αγνοώντας αυτό που εκείνο μπορεί να θέλει. Κακοποιείται απ’ όλους εμάς που κάνουμε επαγγέλματα γραφείου, που μετακινούμαστε με τ’ αμάξι μας για να πάρουμε εφημερίδα!

Το άρθρο αυτό δεν αποτελεί προτροπή του στυλ: “γυμνάστε και φροντίστε το σώμα σας”. Τουλάχιστον όχι όπως μια τέτοια πιθανόν να μας έχει πλασαριστεί από κέντρα αδυνατίσματος, φυσικής ζωής ή ιατρικά τέτοια. Θ’ ασχοληθούμε με τη Ζωή που βρίσκεται εγκλωβισμένη μέσα στο σώμα, μέσα σε πολύ στερεότυπες για τον καθένα κινήσεις και σωματικές εκφράσεις.

Ο τρόπος που κινούμαστε, καθόμαστε, οι συγκεκριμένοι μύες που σταθερά, στερεότυπα και καθημερινά χρησιμοποιούμε, το φάσμα της φωνής μας, ο τρόπος που κοιτάμε και πολλά άλλα, αποτελούν για τον καθένα από εμάς ένα συγκεκριμένο σχήμα μ’ ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο έκφρασης. Συχνά, πιστεύουμε ότι οι δυνατότητές μας, οι δυνατότητες του σώματός μας, σταματάνε στο περίγραμμα αυτού του πλαισίου. Έτσι πιθανόν να μας μάθανε, γιατί κι αυτοί που μας το έμαθαν εκφράζονταν μέσα σ’ ένα αντίστοιχο πλαίσιο, το οποίο προερχόταν από κάποιο άλλο, κι εκείνο από κάποιο προηγούμενο και ούτω καθεξής, μέχρι τις ρίζες της κουλτούρας μας.
 
Η Διεκδίκηση του Σώματος:  Το συγκεκριμένο, το στερεότυπο λοιπόν σχήμα έκφρασης του σώματος θαρρείς κι είναι δεδομένο από πολύ μικρή ηλικία. Το χειρότερο είναι ότι το πλαίσιο αυτό απαρτίζεται κι ενισχύεται από σκέψεις και φαντασίες που το καθορίζουν. Για παράδειγμα: “εγώ μπορώ να κινηθώ μόνο έτσι…” ή “μπορώ να εκφραστώ μόνο με τέτοια ένταση ή ποιότητα φωνής…” Δεν αναρωτηθήκαμε ίσως ποτέ για την προέλευση αυτού του “μόνο έτσι”! Κι αν κάναμε μια προσπάθεια να το ξεπεράσουμε, να δρασκελίσουμε τα όρια του πλαισίου ίσως ν’ απογοητευτήκαμε με τα αποτελέσματα.

Κι αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο, τη στιγμή που κάναμε την προσπάθεια με τα εφόδια αυτού καθ’ εαυτού του πλαισίου. Ίσως να μην υπήρχε κανείς ο οποίος να πέτυχε το δρασκελισμό αυτόν για να μας βοηθήσει να γνωρίσουμε βιωματικά τα μυστικά του περάσματος έξω από το πλαίσιο, τις μικρές κι απλές εκείνες πληροφορίες για το πώς σπάει το στερεότυπο σχήμα, για το πώς σπάνε οι μάσκες. Γιατί τότε μόνο η ενυπάρχουσα Ζωή απελευθερώνεται μέσα από και στο σώμα προσδίδοντας στη συνολική μας ύπαρξη ένα άλλο νόημα, ανοίγοντας άλλους ορίζοντες στην επικοινωνία και στη παρουσία μας στον κόσμο.

Από την άλλη το στερεότυπο σχήμα, του οποίου άριστος εκφραστής είναι το σώμα, σίγουρα αποτέλεσε πλαίσιο ασφάλειας και συναισθηματικής επιβίωσης στα χρόνια του μεγαλώματός μας. Κι ως εκ τούτου, ένα από τα συναισθήματα που απαρτίζουν το περιοριστικό κατά τα άλλα πλαίσιο, είναι κι ο φόβος του τι θα απογίνω αν δρασκελίσω το πλαίσιο, “αν ανοίξω το κλουβί με το ζώο μέσα μου”, όπως χαρακτηριστικά περιέγραψε την ενυπάρχουσα Ζωή ένας Δάσκαλός μου.

Το στερεότυπο σχήμα ενεργοποιείται αυτόματα μόλις ζητηθεί από το σώμα να εκφραστεί, είτε με κίνηση, με γκριμάτσες ή με φωνή. Αν προσέξει κανείς, ο τρόπος κίνησης είναι πολύ συγκεκριμένος, συχνά τόσο περιορισμένου φάσματος που προκαλεί έκπληξη στον πειραματιζόμενο. Μπορεί κανείς εύκολα να το παρατηρήσει αυτό, ακόμα και με λίγες απόπειρες.

Βέβαια, είναι βαθιά εδραιωμένη η πεποίθηση ότι “μόνον έτσι” μπορεί το σώμα του να εκφραστεί με κίνηση, προσθέτοντας δίπλα και κάποιες καθησυχαστικές δικαιολογίες του τύπου: “έχω και κάποια περισσότερα κιλά” ή “επειδή είμαι ψηλός ή κοντός γι’ αυτό κι η σπονδυλική μου στήλη είναι έτσι ή αλλιώς…” Με λίγη καλοπροαίρετη όμως στάση, οι δυσκαμψίες και τα μπλοκαρίσματα στο σώμα γίνονται φανερά. Ολόκληρα τμήματα της σπονδυλικής στήλης φαίνονται να κινούνται μονοκόμματα.

Το ζητούμενο εδώ, επαναλαμβάνω, δεν είναι η προσπάθεια ή η εκγύμναση του σώματος για να ξεπεράσει τις δυσκαμψίες του. Πιο πολύ εστιαζόμαστε στο να επιτρέψουμε στο σώμα να κάνει κι άλλα ή διαφορετικά απ’ αυτά που μηχανικά κι επαναλαμβανόμενα έχει μάθει να κάνει. Αυτό προϋποθέτει ψυχικό σθένος και θάρρος για το ενδεχόμενο σπάσιμο των οικείων σχημάτων. Όπως πολύ χαρακτηριστικά το τοποθέτησε ο Ρ. Νιοτσίμ, ο ιδιαίτερος αυτός θεατράνθρωπος που μαθήτευσε κοντά στον Γιέρζι Γκροτόφσκι: “η όλη εκπαίδευση αποτελεί διαδικασία στο να ξεμάθει κανείς αυτό που ήδη τον έχει καθορίσει”, παρά στο να μάθει κάτι επιπρόσθετο.

Κι αυτό έδειξε η δική μου βιωματική εμπειρία στην εργασία μαζί του. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι ξέρουμε ήδη πολλά, τόσα, που τα εγγενή στοιχεία, τα πρωτογενή τμήματα σώματος και ψυχής δεν βρίσκουν έκφραση και παραμένουν εγκλωβισμένα. Η έκφραση γίνεται μια καρικατούρα στη λήθη, που τόσο γοητευτικά της προσφέρει η μηχανικότητα κι έτσι το σώμα δεν αρθρώνει την αλήθεια του. Κατά προέκταση, δεν γίνεται φορέας α-λήθειας, ενώ είναι φτιαγμένο για κάτι τέτοιο! Είναι εκπληκτικό να δει κανείς το σώμα απ’ αυτή την οπτική της λήθης κι α-λήθειας, γιατί τότε διαπιστώνει πόσο “νεκρό” πραγματικά είναι μέσα από τις στερεοτυπίες και πόσο ζωντανό γίνεται όταν απελευθερωθεί από το πλαίσιό τους. Γίνεται ένα ζωντανό όργανο έκφρασης, μια παρουσία, ένας δρόμος για την α-λήθεια!

Όπως θα σας έγινε βέβαια αντιληπτό, ενώ μιλάμε για το σώμα και την έκφρασή του, αυτό δεν γίνεται ξεκομμένα απ’ το σύνολο της προσωπικότητας. Άλλωστε σ’ αυτή την παγίδα προσπαθεί ο γράφων να επιστήσει την προσοχή του αναγνώστη από την αρχή του άρθρου. Η μετατόπιση της προσοχής στο σώμα σαν όχημα έκφρασης, δεν προϋποθέτει τη μόνωσή του! Τουναντίον οι πρωτογενείς ενέργειες που βρίσκονται εγκλωβισμένες στον άνθρωπο είναι ψυχοσωματικού χαρακτήρα κι αποτελούνται από σύνολα κίνησης, φωνής, συναισθήματος, φαντασίας.

Πιο συνοπτικά, για να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα της ψυχολογίας, είναι αρχετυπικού χαρακτήρα κι εκτείνονται, από τη μια άκρη του φάσματος, στην ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου ξεχωριστά, μέχρι την άλλη άκρη του φάσματος, στο συλλογικό υπόστρωμα της ανθρώπινης ύπαρξης αυτής καθ’ εαυτής.  Μια προσεκτική μελέτη αυτού, που ο αείμνηστος Γ. Γκροτόφσκι ονόμαζε “θέατρο των πηγών”, μπορεί να δώσει απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που ενδεχόμενα ν’ αναδύονται σχετικά με τα πιο πάνω.

Το Βαρόμετρο της Ψυχής: Για να γίνω πιο σαφής, θα πάρω ως παράδειγμα ένα μέρος της δουλειάς μου με τον Ρ. Νιοτσίμ, που είχε σαν επίκεντρο τη φωνή. Ποιος ήταν επιγραμματικά ο στόχος μιας τέτοιας βιωματικής εμπειρίας; Τι σημαίνει στην πράξη (γιατί το σώμα σημαίνει πράξη, δράση) “αναδύω την ίδια τη Ζωή και τις πρωτογενείς της (κι όχι κατ’ ανάγκη πρωτόγονες) ενέργειες μέσα από τη φωνή”; Τι εμπεριέχει αυτή η προσπάθεια; Ο ίδιος ο Νιοτσίμ  λέει κάπου για τα βιωματικά σεμινάριά του πάνω στη φωνή, τις “ηχήσεις” (soundings) όπως τα ονομάζει:
“Η Φωνή είναι το βαρόμετρο της Ψυχής… Οι Ηχήσεις αποτελούν μια σε βάθος εργασία με τη Φωνή, η οποία περιλαμβάνει την επανακάλυψη των ζωτικών συνδέσεων της φωνής με την αναπνοή, το σώμα και την εικόνα. Μέσα σ’ αυτά μπορεί κανείς να δει τη Φωνή όχι σαν κτήμα του, ‘η φωνή μου’, αλλά σαν τη Φωνή, μια αντικειμενική κι ανεξάρτητη δύναμη μέσα στο σώμα. Ανακαλύπτει τις ατομικές κι ιδιαίτερες εικόνες μέσα του, ικανές ν’ απελευθερώσουν τη Φωνή από τα μπλοκαρίσματά της… κι ακόμα πιο πέρα, τη δυνατότητα ν’ απελευθερώσει τη Φωνή από τους πολιτισμικούς περιορισμούς της και να εμπειραθεί έτσι τις φωνές των προγόνων που ζούνε μέσα σε κάθε άνθρωπο”.
Το Βλέμμα της Αθωότητας: Ο καθένας μας, έτσι κι εγώ, μπαίνει σε μια τέτοια εργασία με τους δικούς του φωνητικούς περιορισμούς οι οποίοι αντανακλούν μπλοκαρίσματα ψυχής. Η Φωνή ως βαρόμετρο, από αρκετά νωρίς στην εργασία, δείχνει σ’ αυτόν που έχει πρόθεση να ριψοκινδυνεύσει ένα άλμα έξω από το πλαίσιο της στερεοτυπίας, τα “τυφλά” του σημεία, τα σημεία που ο νους, η εκπαίδευση που πήρε, τα “πρέπει” και “δεν πρέπει” του έχουν μπλοκάρει την πρωτογενή ενέργεια της Ζωής από το να ρέει άφοβα και αβίαστα στο σώμα και στην ύπαρξή του.

Μέσα σ’ αυτό που μου φάνηκε σαν ατέλειωτες ώρες επίμονης δουλειάς, πέρασα από διάφορες εμπειρίες, τόσο σωματικές όσο και συναισθηματικές. Όταν έγινε το άλμα, που θα το χαρακτήριζα για μένα σαν το “πέρασμα από τρύπα βελόνας”, βρέθηκα “αλλού”. Εκεί ακριβώς που ήμουν κι όμως “αλλού”. Ήταν σαν να ανακάλυπτα ξανά αυτό, που θα χαρακτήριζα ως “το βλέμμα της αθωότητας”.

Ένα ξέφωτο που δεν είχε να κάνει ούτε με μεταφυσική εμπειρία, ούτε με τη μέθη του υπερβατικού. Ήταν κάτι πολύ πραγματικό, απτό και προπάντων απλό! Μπορούσα να αισθανθώ στο σώμα πια το άνοιγμα του θώρακα, την ελευθερία της Φωνής ποιοτικά, την αλλαγή στο βάδισμα και στην κίνηση της σπονδυλικής στήλης, ενώ σε συναισθηματικό επίπεδο, το ξέφωτο είχε κάτι από χαρά.

Η έννοια της απλότητας σε μια τέτοια διαδικασία είναι νευραλγικής σημασίας. Είναι ακριβώς η συνάντησή μας μ’ αυτήν που δείχνει γλαφυρά τη ζημιογόνο δράση της διανοητικής περιπλοκότητας στη Ζωή μας, κι επιβεβαιώνει γι’ ακόμα μια φορά το πόσο ουσιαστικά είναι τα απλά πράγματα. Μας ζητήθηκε κάτι απλό σ’ αυτή την ομάδα εργασίας: να τραγουδήσουμε ένα παιδικό τραγούδι. Πάνω εκεί ακριβώς είδαμε τη κακοποίηση που επέφερε η συνθετότητα της διάνοιας πάνω στο σώμα και στη φωνή!

Στη συνέχεια κάναμε κάτι απλούστερο: επιμέναμε, με προτροπή του Ρίτσαρντ, στην επανάληψη του τραγουδιού μέχρι να φανούν οι φωνητικές χαραμάδες απ’ όπου η πρωτογενής ενέργεια της Ζωής πάσχιζε ν’ αναδυθεί. Κι ύστερα πολύ απλά πάλι, χωρίς σύνθετες αναλύσεις και λεκτικούς ακροβατισμούς βγήκαμε, κάποιοι από εμάς, στο γεμάτο απλότητα περίβολο της Ζωής. Απ’ τη μια, όλα άλλαξαν ενώ ταυτόχρονα τίποτα δεν είχε αλλάξει. Η αίθουσα η ίδια, η ζέστη, ο ιδρώτας, το σώμα… όλα γνωστά και οικεία. Η θέαση του κόσμου άλλαξε από ένα βλέμμα που ήταν πάντα εκεί και περίμενε το δικό μας κάλεσμα.

Δεν υπάρχει τίποτα “θαυματουργό” σ’ αυτή τη διαδικασία, αν κι ακούγεται σαν τέτοιο. Είναι συνήθως τόσο μεγάλη η απομάκρυνσή μας απ’ τις πρωτογενείς ενέργειες σώματος και ψυχής, που μοιάζει με θαύμα όταν κανείς αγγίξει την “κατά φύση” κατάσταση! Ούτε υπάρχει κάτι ρομαντικό στην επανασύνδεση μ’ αυτές τις ενέργειες. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η καθημερινή μας ζωή, η σχέση με το σώμα, τα συναισθήματα και τις βαθύτερες ενατενίσεις μας, γίνεται πια με τέτοιο “παρά φύση” ορθολογιστικό τρόπο λειτουργίας που έχουμε απολέσει την ολότητα του όντος.

Κι όταν μέσα από προσπάθεια, που δεν χαρακτηρίζεται από κάποια διανοητική ή άλλη περιπλοκότητα, κινητοποιηθούν εσωτερικά κέντρα δύναμης και βιωθούν απτά, απλά και σε τούτη δω την πραγματικότητα, το όλο ζήτημα παίρνει διαστάσεις πολυτελείας, μοιάζει με “μεταφυσική εμπειρία” που όμως δεν είναι! Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η γοητεία κι η ομορφιά του πράγματος!

Κλείνοντας… Επιτρέποντας στο σώμα να εμπειραθεί την α-λήθειά του, αυτό που γίνεται στην ουσία είναι σύνδεση ψυχής-σώματος, γιατί είναι αδύνατον το σώμα να γίνει φορέας αλήθειας, αν το ψυχικό όργανο “απουσιάζει”. Η δημιουργική δύναμη είναι το προϊόν της Ολότητας του ανθρώπινου όντος κι όχι των μεμονωμένων τμημάτων του.

«Ωστόσο, η δημιουργική δύναμη», γράφει η Μαρία Στεφανοπούλου στο βιβλίο της για τη δουλειά με τον Γκροτόφσκι, «δεν είναι η ικανότητα να μετασχηματίζουμε αυτό που ήδη υπάρχει κάνοντάς το να γίνεται άλλο απ’ αυτό που είναι. Μήτε η δυνατότητα να φανταζόμαστε την αλήθεια. Η δημιουργική δύναμη είναι μάλλον η ικανότητα να αποκαλύπτουμε αυτό που είναι (κι «αυτό που υπήρξε»), ν’ αποκαλύπτουμε την αλήθεια αρχίζοντας πάντα από τη «πράξη του αφοπλισμού».

Η δημιουργική ενέργεια δεν είναι πρόσχημα μήτε μια κάλυψη, αλλά ένας τρόπος ολοκλήρωσης, προσωπικής και κοινωνικής πραγμάτωσης. Ίσως αυτό να θυμίζει πάλι την ψυχαναλυτική διεργασία, με τη διαφορά όμως ότι η έρευνα του Γκροτόφσκι, στρέφεται λιγότερο προς αυτό που λέμε γνώση του εαυτού και περισσότερο προς την πράξη της δημιουργίας του εαυτού».

Η Διαυγής Τρέλα: «Εκείνος που βρίσκεται στην αναζήτηση της ολότητάς του» λέει ο Γκροτόφσκι, «μοιάζει μ’ έναν τυχοδιώκτη. Διεισδύει σ’ έναν ανεξερεύνητο χώρο, όπου είναι δύσκολο ν’ ανακαλύψει, ν’ αναγνωρίσει, να διακρίνει αυτό που είναι ψευδαίσθηση, απ’ αυτό που δεν είναι. Μπροστά σε κάτι που μοιάζει με τρέλα, τον ενδιαφέρει να διατηρήσει όλη του τη λογική, την κοινή λογική. Μόνο μια «διαυγής τρέλα» μπορεί να μας οδηγήσει στην ολότητα».

Μια «διαυγής τρέλα». Και η διαυγής τρέλα δεν θα μπορούσε να κατατεθεί πουθενά αλλού, κι όπως γίνεται και σε τούτο δω το άρθρο, παρά μόνο μετά τον επίλογο! Γιατί θεωρώ ότι αυτά, που ο μεγάλος θεατράνθρωπος λέει τόσο γλαφυρά στα πιο πάνω είναι τόσο συμπυκνωμένα και τόσο «μετά», που θα ασφυκτιούσαν στα πλαίσια όσων έχω γράψει.

Προσέξτε! Μοιάζει με τυχοδιώκτη εκείνος που αναζητεί την ολότητά του. Ίσως να μην ταίριαζε καμιά άλλη τόσο σωστή, τόσο «διάνα» μεταφορά γι’ αυτού του τύπου τον αναζητητή. Αντανακλάει τον άνθρωπο, ο οποίος μπαίνει με ψυχή και σώμα στο Άγνωστο, στο Μυστήριο, έτοιμος κι ανοικτός για τα ΠΑΝΤΑ! Σκιαγραφεί τον άνθρωπο που έχει τη συνειδητή πρόθεση ν’ αφήσει πίσω του κάθε στερεότυπο σχήμα επιτρέποντας το παιδικό του βλέμμα που ήταν πάντοτε εκεί γεμάτο περιέργεια και πάθος, να ανακαλύψει.

Στη μεταφορά του τυχοδιώκτη συναντιόνται ιδιότητες όπως η παιδικότητα, η ορμή για ρίσκο, το θάρρος και η έντονη ανάγκη να προχωρήσει, να ανακαλύψει, να σπάσει το φράγμα του γνωστού και χωρίς κανένα δογματισμό να επιτρέψει στον εαυτό του να βγει σ’ ένα “άλλο” ξέφωτο. Ας μην παρεξηγηθώ. Υπάρχει φόβος. Ο τυχοδιώκτης δεν σημαίνει ότι δεν φοβάται, όπως και κάθε θαρραλέος άνθρωπος δεν σημαίνει πως δεν φοβάται. Άλλωστε θάρρος δεν σημαίνει απουσία φόβου. Πιο πολύ, για μένα, σημαίνει να ξέρεις ότι φοβάσαι και να το αντέχεις!

Ο τυχοδιώκτης λοιπόν αναπόφευκτα θα κάνει τρέλα, αλλιώς δεν θ’ ανακαλύψει. Κάθε άνοιγμα σε ένα νέο ξέφωτο περιλαμβάνει μια «τρελή κίνηση», μια κίνηση με ρίσκο, μια κίνηση που αμφισβητείται από τον περίγυρο, από την οικογένεια ή από τους φίλους κι αγαπημένους. Ο Γκροτόφσκι όμως μας προλαβαίνει εδώ. Μας τονίζει ότι η τρέλα για την οποία μιλάει δεν είναι η αποδιοργάνωση της ψυχής, του νου και του σώματος. Το αντίθετο μάλιστα! Άλλωστε τι τυχοδιώκτης θα ήταν ο αναζητητής, αν μέσα σ’ όλα αυτά δεν ήξερε και τι του γινόταν!

Μας λέει, λοιπόν, ότι αυτή η τρέλα χρειάζεται διαύγεια, χρειάζεται συνείδηση. Χρειάζεται όμως! Αν δεν υπάρχει αυτού του είδους η τρέλα, η ανακάλυψη αυτού που από πάντα ήταν εκεί, δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά ένα διανοητικό κατασκεύασμα, μια καρικατούρα, «ένας λόγος για συζήτηση σ’ απογευματινό καφέ», «ψηλή κουλτούρα», ή όπως θέλετε πέστε το. Δεν θα είναι δημιουργική δράση. Και το σώμα μας μπορεί αυτό να το γνωρίζει, μονάχα αν το ακούγαμε, αν του επιτρέπαμε να γίνει φορέας της Α-λήθειας, που από αιώνες όλοι μας κουβαλάμε πολύ βαθιά μέσα στην ψυχή μας.

Κλείνοντας, θα προέτρεπα τον καθένα και την καθεμιά που διαβάζει αυτές τις γραμμές να ανιχνεύσει το τυχοδιωκτικό του κομμάτι, παραμερίζοντας τους τυχόν αρνητικούς συνειρμούς, που αυτή η λέξη σέρνει στο κεφάλι μας και να επιχειρήσει να το ανασύρει  από την αφάνεια.

Χρειάζεται να διεκδικήσουμε το σώμα μας από τη μητέρα μας,
από τον εραστή ή ερωμένη μας, την κουλτούρα μας.
Ρίτσαρντ Νιοτσίμ

Ο δρόμος είναι μοναχικός κι η κορυφή χωράει λίγους

Στη κορυφή του κόσμου, εκεί στο τέλος του δρόμου των λυγμών, εκεί να προσέξεις.

Στο τέλος της αγωνίας μπορείς τη θέα να αγναντέψεις , εκεί στην άκρη των καημών, εκεί που τελειώνουν οι λέξεις, εκεί να προσέξεις.

Εκεί στο βράχο όλων των προσπαθειών μπορείς με το φως να παίξεις τώρα που μπορείς να το’ αντέξεις , μόνο θυμήσου σε παρακαλώ πως εκεί δεν υπάρχει τόπος για να τρέξεις , εκεί να προσέξεις.
Εκεί στο φτερούγισμα του αετού, στο παιγνίδισμα του νου να μη πιστέψεις, αυτό να προσέξεις.

Μια στιγμή μια σκέψη κι αντί για τη στέψη στην αρχή θα βρεθείς στα δάκρυα σου μη πνιγείς αυτό να προσέξεις.

Τα αγαθά των ουρανών μη τα ξοδέψεις ,της γης τα εφήμερα φανταχτερά πετράδια μη ζηλέψεις αυτό να προσέξεις.

Ο δρόμος είναι μοναχικός κι η κορυφή χωράει λίγους. Προχώρα χωρίς να αφουγκραστείς των άλλων τους θορύβους.

Πληθυντικός της ευγενείας

Πώς η αρχαιοελληνική δημοκρατικότητα απωθήθηκε από την ξενική δουλοπρέπεια 

Ένα θέμα, που είτε αγνοείται είτε αποσιωπάται, είναι ο λεγόμενος «πληθυντικός της ευγενείας». Λίγοι γνωρίζουν ότι το γλωσσικό τούτο φαινόμενο είναι ξενικής προέλευσης. Ακόμη λιγότεροι υποψιάζονται, πως η χρήση του τα τελευταία 180 περίπου χρόνια έχει προκαλέσει σύγχυση στη γλώσσα μας κι αφαιρέσει ένα σημαντικό ποσοστό από τη δημοκρατικότητά της.

Μπορούμε ν’ αρχίσουμε με μερικές παρατηρήσεις πάνω στη χρήση του πληθυντικού στην αρχαία Ελλάδα. Η αρχαία γλώσσα χρησιμοποιεί τον πληθυντικό μόνο με την αριθμητική του έννοια. Βλέπουμε ότι ο ενικός δηλώνει ένα πρόσωπο ή πράγμα, ο δυικός δηλώνει δύο και ο πληθυντικός περισσότερα από δύο πράγματα ή πρόσωπα. Δεν υπάρχει εδώ πληθυντικός ευγενείας, σεβασμού, μη οικειότητας ή ακόμη και ειρωνείας. Υπάρχει ένας πληθυντικός, που, όπως λέει και το όνομά του, αποτείνεται στο πλήθος. Μια ματιά στα αρχαία κείμενα είναι αρκετή για να επαληθεύσει αυτόν τον ισχυρισμό μου.

Τα δύο επικά ποιήματα, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια, αρχίζουν με την επίκληση του Ομήρου στη Μούσα. Αυτό γίνεται όχι σε πληθυντικό ευγενείας αλλά σε ενικό αριθμό: Ιλιάδα: «Μήνιν άειδε, θεά, Πηληιάδεω Αχιλλήος…». Οδύσσεια: «Άνδρα μοι έννεπε, μούσα, πολύτροπον ος μάλα πολλά…». Τα ρήματα άειδε και έννεπε είναι στον ενικό αριθμό, αφού αναφέρονται σ’ ένα πρόσωπο. Ταυτόχρονα εκφράζουν τον απεριόριστο σεβασμό του ποιητή για την προστάτισσά του, τη μούσα της επικής ποίησης.

Από την αρχή μέχρι το τέλος των ομηρικών ποιημάτων όλοι οι χαρακτήρες, οι αρχηγοί, οι στρατιώτες, οι θεοί, οι κήρυκες, οι θεράποντες, οι θήτες, οι γονείς, τα παιδιά, οι αοιδοί, οι οικοδέσποινες και οι ξένοι επικοινωνούν μεταξύ τους φυσιολογικά κι αποτελεσματικά στον ενικό αριθμό. Μπορεί η δουλοπρέπεια ή η εξάρτηση να εκφράζεται μ’ άλλους τρόπους, ποτέ όμως με λέξεις και προσφωνήσεις σε πληθυντικό.

Στη λυρική ποίηση μπορούμε επίσης να επισημάνουμε την ίδια αμφίδρομη χρήση του ενικού, είτε πρόκειται για ένδειξη σεβασμού κι εκτίμησης είτε όχι. Όταν η Σαπφώ ζητεί τη βοήθεια της Αφροδίτης, δεν καταφεύγει σε πληθυντικό ευγενείας αλλά σ’ ένα απέριττο κι ειλικρινή ενικό: «Χρυσόθρονη αθάνατη Αφροδίτη, κόρη του Δία, δολοπλέχτρα, σε ικετεύω, μη βαραίνεις την ψυχή μου με λύπες και με βάσανα».
Εξ ίσου ευθύβολη κι απροσποίητη είναι κι η ερώτηση της θεάς:
«… ποιον θες
να πείσω, για να ’ρθεί ξανά
στην αγκαλιά σου; Πες μου, Σαπφώ,
ποιος σε αδικεί;»

Κι ένα άλλο σαπφικό απόσπασμα φανερώνει καθαρά τη λεκτική συγγένεια ανάμεσα στη δασκάλα και τη μαθήτριά της:
Η μαθήτρια: «Σαπφώ, τί κακό είναι αυτό
που μας βρήκε, σ’ αφήνω
άθελά μου.»
Η δασκάλα: «Πήγαινε στο καλό,
και να με θυμάσαι.»

Επιπρόσθετα ο πληθυντικός ευγενείας είναι ο μέγας απών απ’ όλη την ελληνική τραγωδία και κωμωδία, από τις αφηγήσεις του Ηρόδοτου και τις δημηγορίες του Θουκυδίδη, από τα ειδύλλια του Θεόκριτου και τα επιγράμματα του Καλλίμαχου. Ο κατάλογός μας μπορεί να επεκταθεί και να συμπεριλάβει όλα τα κείμενα της ελληνορωμαϊκής εποχής, της βυζαντινής περιόδου και της Τουρκοκρατίας.

Στον υπ’ αριθμόν 22 νεκρικό διάλογο του Λουκιανού συναντούμε την περίφημη απάντηση του κυνικού φιλόσοφου Μένιππου προς τον πορθμέα Χάροντα: «Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος». Ο Μένιππος δεν διανοείται να χρησιμοποιήσει κάποιον πληθυντικό ευγενείας («λάβοιτε»), για να μη θίξει τον εγωισμό του Χάροντα. Η απόκρισή του αυτή δείχνει ότι οι αρχαίοι μιλούσαν στον ενικό, ακόμα κι όταν βρίσκονται στα πρόθυρα του Άδη. Μ’ ένα λόγο οι αρχαίοι ήταν «αφοσιωμένοι» στον ενικό μέχρι θανάτου».

Ο πληθυντικός ευγενείας είναι, λοιπόν, γλωσσικό φαινόμενο της νεότερης Ελλάδας. Είναι ένα ξενόφερτο προϊόν, που μπήκε στο θησαυροφυλάκιο της γλώσσας μας ίσως στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Είναι ένας μετανάστης, που πολιτογραφήθηκε για καλά στην επικοινωνιακή μας συμπεριφορά. Χώρα καταγωγής του είναι αναμφισβήτητα η Γαλλία. Οι Γάλλοι ευγενείς κι αριστοκάτες ήθελαν πάντα ένα ιδιαίτερο γλωσσικό ιδίωμα, που θα τους ξεχώριζε από τον «απλοϊκό» λαό. Έτσι έπλασαν τον πληθυντικό ευγενείας (pluriel de politesse) και τον επέβαλαν στις άλλες κοινωνικές τάξεις.

Ο πληθυντικός ευγενείας πέρασε στη γλώσσα μας από μερικές εξέχουσες οικογένειες της Αθήνας το δέκατο ένατο αιώνα και στις αρχές του εικοστού. Οι οικογένειες αυτές «το έπαιζαν», όπως λέει ο λαός, αριστοκράτες. Μιλούσαν μισά ελληνικά και μισά γαλλικά και γενικά πιθήκιζαν τους γαλλικούς τρόπους καλής συμπεριφοράς. Ωστόσο πρέπει να υπενθυμίσουμε και να τονίσουμε, ότι στη νεότερη Ελλάδα δεν υπήρξαν ποτέ ούτε ευγενείς ούτε αριστοκράτες ευρωπαϊκού τύπου, υπήρξαν μόνον αριστοκρατικές νοσταλγίες και αριστοκρατικά καμώματα.

Μια απ’ αυτές τις αποκαλούμενες αριστοκρατικές οικογένειες της Αθήνας είχε την τύχη να γνωρίσει ο λόρδος Βύρων. Μάλιστα ο ρομαντικός Άγγλος ποιητής ερωτεύθηκε τη μικρή κόρη της οικογένειας αυτής, την Τερέζα Μακρή. Στο ποίημα, που της αφιέρωσε το 1810, ο Βύρων εκφράζει την αγάπη του για την Τερέζα σε τέσσερα εξάστιχα. Οι πέντε στίχοι κάθε εξάστιχου είναι στα αγγλικά κι ο έκτος στα ελληνικά:
Παραθέτω την πρώτη εξάστιχη στροφή του ποιήματος:
“Maid of Athens, ere we part,
Give, oh give me back my heart!
Or, since that has left my breast,
Keep it now, and take the rest!
Hear my vow before I go,
Ζωή μου, σας αγαπώ.”

Χαρακτηριστικά ο Βύρων προσφωνεί τη Ζωή (Τερέζα) σε πληθυντικό ευγενείας («σας αγαπώ»). Φαίνεται, ότι ακόμη και οι ερωτικές εξομολογήσεις γίνονταν στον πληθυντικό εκείνη την εποχή. Αλλά και τα παιδιά μιλούσαν συχνά στους γονείς τους στον πληθυντικό – κάτι που επεκράτησε μέχρι τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα και τα άλλα αστικά κέντρα. Όσο για το σεις και το σας των ερωτευμένων, αυτό δεν άντεξε στη φθορά του χρόνου.

Σήμερα ο πληθυντικός ευγενείας δεσπόζει σ’ όλο τον ελληνόφωνο κόσμο. Το απαιτούν οι κανόνες καλής και πολιτισμένης συμπεριφοράς. Ανήκει στους δημόσιους υπαλλήλους, τους δικηγόρους, τους γιατρούς, τους ιερείς και τους ιεράρχες, τους πολιτικούς, τους ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων και τ’ άλλα επίσημα και σοβαροφανή πρόσωπα, όπως θα έλεγε ο μακαρίτης Καβάφης. Κι εδώ δεν πρέπει να παραλείψουμε ν’ αναφέρουμε τις νύφες και τους γαμπρούς, που επιμένουν να συνομιλούν με τα πεθερικά τους στον πληθυντικό. Ίσως το γεγονός αυτό να εξηγείται από τη φοβία που προξενεί σε μερικούς η στερεότυπη ιδέα της «κακιάς πεθεράς».

Στα δημοτικά σχολεία, τα γυμνάσια, τα λύκεια και τα πανεπιστήμια οι δάσκαλοι μιλούν στους μαθητές στον ενικό. Αντίθετα οι μαθητές ανάμένεται να προσφωνούν και να χαιρετούν τους δασκάλους τους στον πληθυντικό. Υποτίθεται, ότι οι μαθητές εκδηλώνουν το σεβασμό τους κατά αυτόν το γλωσσικό τρόπο. Δεδομένου ότι ο σεβασμός κερδίζεται, δεν επιβάλλεται, η γλώσσα δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται τόσο αυταρχικά. Μονόδρομος λοιπόν είναι ο σεβασμός κι όχι αμοιβαίος μέσα στα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα.

Το ίδιο συμβαίνει και στους εκκλησιαστικούς κύκλους. Εμείς, ο λαός, διαθέτουμε πληθυντικό για τους ιερωμένους, ενώ αυτοί επιφυλάσσουν συνήθως τον ενικό για μας. Το περίεργο εδώ είναι, ότι στο Χριστό λέμε «σοι, Κύριε», ενώ στον παπά και το δεσπότη λέμε «σεις, πάτερ» και «σεις, σεβασμιότατε» αντίστοιχα. Προφανώς στην εκκλησιαστική ιεραρχία ο Χριστός τοποθετείται πιο κάτω στη γλωσσική μας εκτίμηση από τους επισκόπους και τους ιερείς του. Έτσι παρατηρούμε, ότι τα γλωσσικά κριτήρια στο χώρο της εκκλησίας είναι κάπως συγχυσμένα.

Παρόμοια και κωμικοτραγικά πράγματα βλέπουμε να συμβαίνουν στον πολιτικό στίβο. Μέσα στη βουλή επικρατεί ο πληθυντικός τυποποιημένης ευγένειας, ασχέτως αν οι βουλευτές και οι υπουργοί γνωρίζουν ο ένας τον άλλο για δεκαετίες. Μια συζήτηση στην αίθουσα της βουλής μπορεί ν’ αρχίσει ευγενικά με το σεις και το σας και να τελειώσει με εκφράσεις του τύπου: «Κάθισε κάτω ρε, μη μιλάς»! Άσε που έξω από τη βουλή, στις δεξιώσεις, στις ψησταριές και τα ξενοδοχεία οι ίδιοι οι πολιτικοί πετούν τον πληθυντικό στον αέρα και τα λένε μεταξύ τους σε ελευθεριάζοντα ενικό. Το επιμύθιο της όλης υπόθεσης είναι, ότι μέσα στη βουλή οι τριακόσιοι εκπρόσωποί μας συνδιαλέγονται στον πληθυντικό για τα μάτια του κόσμου, κρατώντας έτσι τα προσχήματα και διαιωνίζοντας την υποκρισία.

Τα παραπάνω παραδείγματα και οι μαρτυρίες που παρέθεσα οδηγούν προς μία κατεύθυνση: την κατάργηση του πληθυντικού ευγενείας από τη γλώσσα μας. Καιρός είναι να τον ρίξουμε για πάντα στον καιάδα της λησμονιάς ή στο βάραθρο της ευθανασίας.

Χειμώνιασε στις ψυχές των ανθρώπων.

Χειμώνιασε στις ψυχές των ανθρώπων.
 Όλα άλλαξαν και όλα αλλάζουν.

Πρόσωπα σκυθρωπά γεμάτα αγανάκτηση και πόνο.

Οι σκέψεις πολλές συσσωρεμένες μέσα στο μυαλό μας.

Οι λέξεις στεγνές μέσα στην καθημερινότητα μας.

 Η ματαιοδοξίας μας για πολλά πράγματα που μας ταλαιπωρούν έκδηλη στην συμπεριφορά μας.

 Οι αξίες χαμένες και συνάμα η παιδεία μας ξεθωριασμένη στο παρελθόν των προγόνων μας.

Η πίστη που είχαμε σε πολλά πράγματα χάνεται και ταυτόχρονα χανόμαστε και εμείς σε ένα αδιέξοδο.

Σε μια πορεία που δεν την είχαμε υπολογίσει και μας οδηγεί στο γκρεμό.

Αλήθεια θα αφήσουμε να «πέσουμε» όλοι μας στο γκρεμό, στον καιάδα;

Από εμάς εξαρτάται.

Άλλωστε η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.

Ή έχει πεθάνει και αυτή;

Η αλλαγή πρέπει να έρθει, αλλά για να έρθει θα πρέπει να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι, την νοοτροπία μας και την καθημερινότητα μας προκειμένου να πορευτούμε σε ένα δρόμο ευτυχίας και εν τέλει σε μια κοινωνία ισότητας...

Η δημιουργικότητα ως δρόμος αναζήτησης

Οι άνθρωποι είμαστε δημιουργικά όντα. Αυτό δεν αποτελεί κάποια θεωρία ή κάτι που είναι προνόμιο μερικών από εμάς. Όλοι έχουμε μια δημιουργική πλευρά, από την οποία πηγάζει η ικανότητα μας να σκεφτόμαστε δημιουργικά για να λύσουμε ένα πρόβλημα και να εκφράσουμε το πώς είναι ο κόσμος γύρω μας σύμφωνα με τη δική μας οπτική, σε συνδυασμό με την ικανότητα να υλοποιούμε αυτές μας τις σκέψεις και να συνεισφέρουμε ενεργά στην φυσική διάσταση την οποία ζούμε. Αυτές μας οι ικανότητες είναι ζωογονητικές. Μέσω τους γνωρίζουμε εμάς καλύτερα και δυναμώνουμε και σ’ αυτές ακριβώς τις ικανότητες οφείλουμε την αντοχή του ανθρώπινου γένους στο χρόνο.

Σταμάτα για λίγο να διαβάζεις αυτό το άρθρο, κοιτά γύρω σου και συλλογίσου...
Ό,τι μπορείς να δεις είναι αποτέλεσμα της δημιουργικότητας αναρίθμητων ανθρώπων πριν από σένα. Ο υπολογιστής σου για παράδειγμα είναι αποτέλεσμα μιας ατέλειωτης λίστας αποτυχημένων προσπαθειών ανθρώπων που είχαν την έμπνευση και επιχείρησαν να φτιάξουν την πρώτη υπολογιστική μηχανή. Αυτές τους οι αποτυχημένες προσπάθειες ενέπνευσαν και καθοδήγησαν τους ανθρώπους που κατόρθωσαν να φτιάξουν τις πρώτες λειτουργικές υπολογιστικές μηχανές. Αυτές με τη σειρά τους ενέπνευσαν άλλους κι άλλους ανθρώπους να επιχειρήσουν να κατασκευάσουν μηχανές που να έχουν τη δυνατότητα να λύνουν πιο σύνθετα προβλήματα. Η πορεία της ανθρώπινης ιστορίας με σωρεία εμπνεύσεων και επαναστατικών ανακαλύψεων έφερε τους υπολογιστές στο επίπεδο και τη μορφή αυτού που εσύ κρατάς στα χέρια σου αυτή τη στιγμή.

Παρ’ όλα αυτά ο σύγχρονος τρόπος ζωής και ως αποτέλεσμα του οι κοσμοθεωρίες μας, μας παρακινούν να απολαμβάνουμε τους πλούσιους δημιουργικούς καρπούς που μας περιβάλλουν χωρίς να πολυσκεφτόμαστε τι αποτελέσματα μπορούν να έχουν οι τεράστιες δυνατότητες που ο καθένας μας έχει και πόσο αυτές μπορούν να επηρεάσουν τον κόσμο. Δεν είναι απαραίτητο να ισχύσει το σενάριο τα αποτελέσματα της δημιουργικότητας μας να είναι επαναστατικά και να αλλάξουν την ροή της ανθρώπινης ιστορίας. Το να εξερευνήσεις την αγάπη σου για τη μουσική και να έρθεις σε επαφή με τη μαγεία ενός μουσικού οργάνου ή της φωνής σου για παράδειγμα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα από το να προσφέρεις ψυχ-αγωγία και έμπνευση σε κύκλους φίλων μέχρι και πλήθος κόσμου που μαζεύεται σε ένα χώρο για να σε ακούσει να παίζεις τη μουσική σου. Τα πιθανά σενάρια είναι άπειρα.

Η αλήθεια είναι ότι όσο ειλικρινής κι αν είμαστε με τους ανθρώπους γύρω μας, έχουμε μια αξεπέραστη τάση να λέμε συνεχώς ψέματα στους εαυτούς μας. Κι αυτό, στην προκειμένη περίπτωση το κάνουμε και για να αποφύγουμε ή να αναβάλουμε την εξερεύνηση των δημιουργικών πτυχών μας Τα συνηθέστερα εμπόδια που επικαλούμαστε είναι οι ελλείψεις χρόνου και χρήματος. Ισχύει όμως κάτι τέτοιο;

Ο χρόνος πάντα υπάρχει όσο γεμάτο πρόγραμμα κι αν έχουμε. Αρκεί στον όσο ελεύθερο χρόνο έχουμε να σπάσουμε τις συνήθειες που επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά, αυτές που στο τέλος τις ημέρας μας κρατούν γειωμένους και στάσιμους και να αξιοποιήσουμε αυτό το χρόνο για να ανοίξουμε νέους ορίζοντες.

Όσο για το χρήμα, όταν υπάρχει θέληση, πάντα υπάρχει κι ο τρόπος. Όντως δεν έχεις αρκετά χρήματα για να ασχοληθείς με κάτι διαφορετικό; Βρες τρόπους να ενισχυθείς οικονομικά. Τι δυνατότητες έχεις; Πως μπορείς να τις αξιοποιήσεις; Δεν μπορείς; Βρες τρόπο να κάνεις αυτό που σε γεμίζει με λιγότερα χρήματα. Βρες ανθρώπους που αγαπούν αυτό που θες να κάνεις. Μπορείς να βρεις ομάδες και κύκλους φίλων που ασχολούνται μ’ αυτό που αγαπάς. Αν έρθεις σε επαφή μαζί τους και ενεργοποιηθείς μπορούν να σε βοηθήσουν και να σε καθοδηγήσουν, όπως θα μπορέσεις κι εσύ στην πορεία να εκφράσεις τις δικές σου ιδέες για να αναπτύξετε αυτό που σας ενώνει.

Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στον αγώνα σου για αλλαγή συνείδησης είναι το να συντηρείς, να ακονίζεις, να ενδυναμώνεις τα όπλα σου και να τα αξιοποιείς:

Θέληση:
Μη βλέπεις τα εμπόδια στο δρόμο σου, να βλέπεις τις ευκαιρίες. Μην κομπλάρεις, σταμάτα σε μπλοκάρεις. Κοίτα πέρα από τα εμπόδια, πέρα από την καθημερινότητα. Συγκεντρώσου στους στόχους σου και σφίξε τα δόντια σε ότι εξωτερικό ή εσωτερικό απειλεί να σε εξοστρακίσει από το δρόμο σου. Το αγαπάς, μπορείς να το κάνεις. Μπορείς να έχεις συνέχεια. Έχεις έμφυτη τη δύναμη που χρειάζεσαι για να το εξελίσσεις.

Να είσαι ανοιχτός:
Κάθε δημιουργική εργασία έχει τη δική της μοναδική μαγεία. Διεύρυνε τους ορίζοντες σου. Δοκίμαζε συχνά να εντάξεις κάτι καινούριο στη ζωή σου. Παρατήρησε πως εκφράζεσαι μέσα απ’ αυτό. Δώσε όλο σου το είναι. Έτσι κερδίζεις γνώση εαυτού και κατακτάς θραύσματα σοφίας.

Ανιδιοτέλεια:
 Μην το κάνεις περιμένοντας κάποιο κέρδος απ’ αυτό. Άλλωστε δεν το κάνεις για να λάβεις επικρότηση ή αποσκοπώντας κάποιο εξωτερικό κέρδος. Σπάσε τη νοοτροπία δίνω για να πάρω. Είσαι μεγαλύτερος απ’ αυτήν. Όσο περισσότερο δίνεις, τόσο περισσότερο κερδίζεις. Κι όσο κάνεις βήματα άλλο τόσο θα εκπλήσσεσαι με την αλήθεια που εμπερικλείει αυτή η φράση.

Η ζωή είναι γεμάτη μαγεία. Γεμάτη εκπλήξεις. Γεμάτη μαθήματα. Φυσικό αποτέλεσμα αυτής της φιλοσοφικής στάσης απέναντι στη ζωή είναι η αυτογνωσία. Η δημιουργική σου πορεία είναι ο δρόμος στον οποίο γνωρίζεις κάθε μέρα σπιθαμή με σπιθαμή ποιος πραγματικά είσαι και ποια είναι η θέση σου στον κόσμο τον οποίο ζεις. Η δράση σου επηρεάζει άμεσα τους ανθρώπους γύρω σου. Τους εμπνέει. Τους δίνει δύναμη. Τους ωθεί να ακολουθήσουν κι αυτοί τον δικό τους δρόμο και να δράσουν στο δικό τους περιβάλλον, στο δικό τους κύκλο.

Κι όσο γνωρίζεις τόσο αγαπάς τη ζωή και τις πλούσιες μικρές χάρες της. Κι όλο πιότερο ξεκάθαρος είναι ο δρόμος σου. Και ξαφνικά μια μέρα ξέρεις πως έτσι αλλάζει βήμα το βήμα ο κόσμος.

Κλειστές ψυχές - κλειστές ευκαιρίες

Καχυποψία!
 Μια λέξη που σίγουρα δεν ηχεί όμορφα στα αυτιά των περισσοτέρων. Κι όμως είμαστε περισσότερο εξοικειωμένοι μ’αυτή τη λέξη απ’όσο ίσως πιστεύουμε. Τη βλέπουμε κάθε μέρα γύρω μας με ίσως, θα έλεγε κανείς, ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα. Τη βλέπουμε στο τρόπο που μας κοιτούν, που μας μιλούν, που συμπεριφέρονται απέναντί μας.

Μα πώς μπορείς να δεις μες τη ψυχή του άλλου για να διαπιστώσεις πώς σε βλέπει, θα ρωτούσε κάποιος;
Σωστά, η καχυποψία, όπως και όλες οι ψυχικές ποιότητες, είναι τόσο φευγαλέα και βαθιά, όμως συνάμα και τόσο ξεκάθαρη, ψυχρή και κοφτή στη ματιά της που σε συγκλονίζει όταν τη νιώθεις στο πετσί σου. Σου θυμίζει με κάποιο μοναδικό και βίαιο τρόπο ότι ο κόσμος δεν είναι όπως τον θέλουμε, ότι απέχουμε πολύ απ΄το να αποκαλέσουμε τον άλλο πραγματικά αδελφό μας.

Γιατί όμως;
Γιατί δεν εμπιστευόμαστε εύκολα τους άλλους ανθρώπους; Γιατί δεν είμαστε τουλάχιστον πρόθυμοι όταν πρωτοβλέπουμε κάποιον να τον δοκιμάσουμε, να δούμε «τι καπνό φουμάρει», αλλά σαν να έχουμε ήδη βγάλει συμπέρασμα; Οι κόρες συστέλλονται (εξού και το «κοιτάμε με μισό μάτι»), το βλέμμα ψάχνει απεγνωσμένα ν’απομακρυνθεί μπας και αυτός ή αυτή απέναντί μας ανακαλύψει τα πολύτιμα και χρυσά μας μυστικά που έχουμε αποθηκευμένα στον σφιχτά περιφρουρημένο και τόσο ευάλωτο μικρόκοσμό μας.

Δεν είναι αυτή όμως μια τόσο αξιολύπητη κατάσταση;
Ή μήπως μας περιποιεί τιμή και ομορφιά μια τέτοιου είδους συμπεριφορά; Περιτριγυρνάμε σα δειλά, φοβισμένα ανθρωπάκια που χωρίς σθένος φαντάζονται εχθρούς τριγύρω τους μη τολμώντας ν’ανοίξουν σε κανένα τη κλειστή ψυχή τους. Και μετά διαμαρτυρόμαστε για μοναξιά και απελπισία; Μα αυτό δεν είναι το τίμημα μιας απομονωμένης, αδύναμης και άτολμης ψυχής που δε ξέρει να αποτολμά. Nαι να ρισκάρει κι ό,τι γίνει. Γιατί όχι;

Τώρα, θα μου πείτε, εξηγήσεις υπάρχουν πολλές. Ίσως οι γονείς μας, ίσως οι φίλοι, ίσως κάποιος άλλος που μας τραυμάτισε ψυχικά γιατί διέψευσε τις προσδοκίες μας. Ναι σωστά η ψυχή είναι ευάλωτη κι εύθραυστη, πολύ περισσότερο ίσως κι από γυαλί, αλλά μετά πάλι κανείς δεν μας εγγυήθηκε ότι ποτέ δε θα σπάσει. Ίσως η ψυχή να είναι φτιαγμένη από διαφορετικό γυαλί απ’αυτό που ξέρουμε, από γυαλί που, ποιος ξέρει, άμα σπάσει μια φορά και καταφέρει να ξαναγίνει, θα ‘ναι πιο ανθεκτικό τη δεύτερη, ή ακόμα και τη τρίτη, φορά.

Άλλωστε ποτέ δε θα μάθουμε αν δε το προσπαθήσουμε.

Η Αποκάλυψη του Ιωάννη - Ένα αρρωστημένο κι αλλόκοτο «προφητικό» κείμενο, ύμνος στην παράνοια, την καταστροφολογία και την αιμοδιψία

Η λεγομένη «ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ» που τη φανέρωσε στο δούλο του Ιωάννη -βλέπετε ο Ιησούς θέλει δούλους, γιατί δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί- μπήκε στον κατάλογο της λεγόμενης Καινής Διαθήκης 500 έως 700 χρόνια μετά τη συγγραφή της. Μέχρι τότε εθεωρείτο αιρετικό και αντιχριστιανικό βιβλίο. Μετά από πολλές επεξεργασίες και εγχειρήσεις μπήκε στον «ΚΑΝΟΝΑ» της Καινής Διαθήκης και θεωρήθηκε θεόπνευστο και ωφέλιμο!!!

Είναι γραμμένη σε άθλια ελληνικά της αλεξανδρινής διαλέκτου, γεμάτη σολοικισμούς και βαρβαρισμούς, π.χ. «ΕΓΩ ΕΙΜΙ Ο...ΗN» (sic) (μετοχή παρατατικού!). Η Αποκάλυψη του Ιωάννη είναι ένα από τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης. Ως συγγραφέας φέρεται ο απόστολος Ιωάννης (κατ' άλλους, κάποιος φανατικός, μισογύνης, ραβίνος που λέγεται Ιωάννης) την περίοδο που ήταν εξόριστος στην Πάτμο το 96 μ.Χ., κατά το 14ο έτος της βασιλείας του αυτοκράτορα Δομιτιανού. Ο καθηγητής ιστορίας Δημήτρης Κυρτάτας στο βιβλίο του "Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι επτά εκκλησίες της Ασίας" ("Αλεξάνδρεια", 1994) τοποθετεί το κείμενο στην εποχή του. Δέχεται ότι το κείμενο είναι αυθεντικό και ότι ο συγγραφέας του είναι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο με εμπειρίες, κίνητρα και επιδιώξεις. Ο Ιωάννης της Αποκαλύψεως δεν είναι ο Ευαγγελιστής, ούτε ο Θεολόγος, αλλά ένας προφήτης (ανάμεσα σε πολλούς άλλους) του τέλους του 1ου αιώνα που έχει σοβαρούς ενδοεκκλησιαστικούς λόγους να επηρεάσει-καθοδηγήσει το ποίμνιο των επτά μικρών χριστιανικών κοινοτήτων της Μικράς Ασίας. Φαίνεται ότι το θέμα του Ιωάννη είναι να προλάβει τις "ρεφορμιστικές παρεκκλίσεις" των πιστών και να τους επαναφέρει στη "σκληρή" πρωτοχριστιανική γραμμή. Οι χριστιανικές κοινότητες, στις οποίες αναφέρεται αποκλειστικά (και όχι σε όλη την οικουμένη), εκείνα τα χρόνια δεν αντιμετώπιζαν διώξεις ούτε ιδιαίτερες υλικές στερήσεις. Είχαν την τάση να ζουν σαν τους υπόλοιπους ανθρώπους, εθνικούς ή ιουδαίους στο πλαίσιο της ρωμαϊκής κυριαρχίας. Ο Ιωάννης βρίσκεται σε σύγκρουση με τους τοπικούς ιεράρχες και μέσω της "θεϊκής επικύρωσης" των απόψεών του (της "επικοινωνίας" του δηλαδή με τον Κύριο στην Πάτμο), προσπαθεί με το σύγγραμμά του να τρομοκρατήσει τους πιστούς για το τι θα πάθουν την ώρα της Κρίσεως αν απομακρυνθούν απ' όσα ο ίδιος τους ζητά. Εκείνο που απαιτεί είναι να πάψουν τα ανοίγματα προς τους μη πιστούς, να γίνουν ευσεβείς, να ζουν μακριά από τα εγκόσμια και τις πάσης φύσεως αμαρτίες και να περιμένουν οσονούπω το "θηρίο", την έλευση δηλαδή του Σατανά.

Η Αποκάλυψη είναι ένα προφητικό, εσχατολογικό βιβλίο. Το βιβλίο είναι γεμάτο κακία, ζήλια, έχθρα προς όλα τα έθνη της γης, εξολοθρευτική μανία, παραλογισμούς και τερατολογίες. Θα μπορούσε να θεωρηθεί αυστηρώς ακατάλληλο για μεγάλους και μικρούς, γιατί μοιάζει με εγχειρίδιο φασιστών που θέλουν να εξολοθρεύσουν την ανθρωπότητα και τη ίδια τη Γη, για να μείνουν μόνοι με το θεό τους.

Οι ιδιότητες που φορτώνει στον εβραιοχριστιανικό θεό του είναι φρικτές. Γεννάει ένα τέρας. Το «Υπεραρνί» με εφτά κέρατα και εφτά μάτια. Το Υπεραρνί μαζί με 144 (12 δωδεκάδες) χιλιάδες σφραγισμένους, εντελώς ανέραστους Εβραίους «παρθένους» (12.000 από κάθε φυλή του Ισραήλ), κάνει πολέμους και εξοντώνει τους λαούς γιατί δεν το δέχονται για υιό του θεού και αρνούνται να προσκυνήσουν τον Γιαχβέ.

Λίγα λόγια για τις θεωρούμενες προφητείες
Δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν προφητείες και προφήτες. Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το μέλλον των ανθρώπων για τους παρακάτω λόγους:
1. Οι άνθρωποι, όσο καταπιεσμένοι και εξουσιασμένοι κι αν είναι, διαθέτουν ελευθερία βούλησης και εκλογής. Μπορούν να αλλάζουν όποτε θέλουν ατομικά ή συλλογικά.

2. Υπάρχουν πάρα πολλά μέλλοντα. Αν ο «προφήτης», προβλέψει κάτι και οι άνθρωποι το μάθουν, μπορούν να το αλλάξουν και να κάνουν άλλα πράγματα αφού διαθέτουν ελευθερία εκλογής. Τότε όμως ο προφήτης θα αποδειχθεί ψευδοπροφήτης.

Λένε ότι κάποιες προφητείες έχουν επαληθευτεί. Λάθος. Πολλές προφητείες γράφτηκαν μετά την «επαλήθευση» τους! Οι βιβλιστές και οι Νοστραδαμιστές διαψεύστηκαν παταγωδώς. Έλεγαν ότι η καταστροφή θα γίνει το αργότερο το 1984. Μετά το πήγαν στο 2000. Τώρα τραβούν τα μαλλιά τους αλλά δεν απελπίζονται να πάνε να πνιγούν να μας αφήσουνε ήσυχους. Όλα θα συμβούν το 2012, κλπ!

Αν μελετήσετε προσεκτικά όλες τις «προφητείες», θα προσέξετε ότι είναι κατά 99% απαισιόδοξες και εφιαλτικές. Τα περισσότερα κείμενα των σημιτογενών θρησκειών και κοσμοθεωριών είναι γεμάτα από κλάψα ή γκρίνια, ή απαισιοδοξία, ευθυγραμμισμένα από τα χαρακτηριστικά που αποδίδουν στο θεό τους, παρουσιάζοντάς τον σαν γκρινιάρη, εκδικητικό, και ζηλιάρη: «θεός ζηλότυπος». Ακόμα η κοσμοθέαση των Σημιτών (Εβραίων, Χριστιαvώv, Μουσουλμάνων, Γιαχωβάδων, Σατανιστών) καταλήγει σε μια πλήρη καταστροφή του κόσμου, λες και ο θεός τους τον «έφτιαξε» εντελούς ελαττωματικό για να παίξει. Φαντασθείτε ένα «Πανυπερτέλειο και Πάνσοφο θεό», όπως τον περιγράφουν, να φτιάχνει ελαττωματικούς κόσμους και ανθρώπους και μετά να καταστρέφει τους κόσμους που έφτιαξε και να καβουρδίζει αιωνίως στη «λίμνη του πυρός» την πλειοψηφία των ανθρώπων όλων των εποχών!

Οι κινδυνολόγοι «επιστήμονες», ψευδοπροφήτες,
 συγγραφείς και δημοσιογράφοι κραυγάζουν κάθε λίγο από όλα τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης (ΜΜΑ): Η Γη κινδυνεύει, πλησιάζει το τέλος του κόσμου. Είναι πολλά τα θέματα που εφευρίσκουν οι κινδυνολάγνοι για να κατατρομάξουν τους αφελείς και να παραλύσουν το σφρίγος και την έφεση για δημιουργικότητα, ανέλιξη, πορεία προς την ατέρμονη τελειότητα και αρετή. Το κοινό γνώρισμα όλων των κινδυνοκαρτέρηδων είναι ότι υπομένουν μαζοχιστικά τις διαψεύσεις των προφητειών τους και αμέσως εφευρίσκουν καινούριες.

Αλλά καιρός να μπούμε στη μελέτη των κειμένων...
Συνίσταται σε όσους έχουν καρδιακά προβλήματα να μη διαβάσουν αυτά τα ανατριχιαστικά αποσπάσματα που παρατίθενται...

Το Επτακέφαλο-Επτακέρατο Αρνί
«Και είδα ανάμεσα στο θρόνο και στα τέσσερα ζώα και ανάμεσα στους γέροντες, ένα αρνί να στέκεται σαν σφαγμένο, να έχει επτά κέρατα και επτά μάτια».
Αποκάλυψις 5, 6

Σχόλιο:
Φαίνεται πως ο θρόνος του θεού τους ήτανε γηροκομείο και συνάμα στάβλος με πρόβατα. Και άλλα διάφορα ζώα. Αλήθεια, πώς τα χωρούσε τα 7 κέρατα και τα εφτά μάτια το κεφάλι του αρνιού και σε τι του χρησίμευαν; Ίσως, επειδή «ο Υιός του Πατρός», είναι Αρνί, διέταξε τους κοπαδούς του να το σφάζουν και να το τρώνε σε κάθε λειτουργία, γι' αυτό και το χριστιανικό αυτό μυστήριο ονομάζεται «Θεία Ευχαριστία», δηλαδή η ευχαρίστηση του Πατρός-θεού, όταν σφάζουν, κομματιάζουν και τρώνε το παιδί του. Ιδού ο θεϊκός κανιβαλισμός σε όλο το μεγαλείο του. Η έναρξη του μυστηρίου αρχίζει κρυφά στο λεγόμενο «Άγιον Βήμα» με τα εξής λόγια του παπά: «Θύεται ο αμνός του θεού, ο Υιός του Πατρός, ο αίρων τας αμαρτίας του κόσμου» και με τη λόγχη μαχαιρώνει το πρόσφορο. Και μη πει κανένας ψευτοθεολόγος ή αθεολόγητος παπάς ή κανένας κοπαδός τους, ότι η πράξη είναι συμβολική και ότι τρώνε ψωμί και κρασί. Αυτό είναι αίρεση και καταδικάστηκε από τις Οικουμενικές Συνόδους. Η Ορθόδοξη Εκκλησία λέει ότι γίνεται «μετουσίωση» του άρτου και του οίνου ενώ η Παπική (η λεγόμενη Καθολική), την ονομάζει «μεταστοιχείωση. Αλλά και ο ίδιος ο Ναζωραίος φέρεται να λέει στα Ευαγγέλια: «Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έχει ζωήν αιώνιον» και «το σώμα μου αληθώς εστί βρώσις και το αίμα μου αληθώς εστί πόσις». Δηλαδή διδάσκει τους χριστιανούς να πίνουνε ανθρώπινο αίμα και μάλιστα το αίμα του ευεργέτη τους! Το λεγόμενο μυστήριο της «Θείας Ευχαριστίας» είναι κλεμμένο από τα μυστήρια του Μίθρα που προϋπήρχαν πολλούς αιώνες π.Χ. Το βεβαιώνει ο απολογητής του Χριστιανισμού, Ιουστίνος, ο λεγόμενος φιλόσοφος και μάρτυς τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Τα πολύχρωμα άλογα της συμφοράς
Α) ΤΟ ΛΕΥΚΟ ΑΛΟΓΟ: Στο εδάφιο 2 του 6ου κεφαλαίου βγαίνει το λευκό άλογο πάνω στο οποίο κάθεται ένας πολεμιστής με ένα τόξο που βγαίνει νικώντας και θέλει να νικήσει.

Β) ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΛΟΓΟ: Στο εδάφιο 3 και 4 του ίδιου κεφαλαίου φαίνεται ξεκάθαρα ότι «Ο ΘΕΟΣ ΑΓΑΠΗ ΕΣΤΙ». Απολαύστε το:
«Και όταν άνοιξε τη δεύτερη σφραγίδα, άκουσα το δεύτερο ζώο να λέγει: Έλα. Και βγήκε άλλο άλογο κατακόκκινο και σ' αυτόν που καθόταν απάνω του δόθηκε από το θεό το δικαίωμα να πάρει την ειρήνη έξω από τη Γη με σκοπό να σφάξει ο ένας τον άλλο. Και του δόθηκε μια σπάθα μεγάλη».

Σχόλιο:
Τώρα καταλαβαίνετε ποιοι προκαλούν τους πολέμους και τις σφαγές πάνω στη Γη.

Γ) ΤΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΑΛΟΓΑ: Στα εδάφια 7 και 8 του ίδιου κεφαλαίου γράφει:
«Και όταν άνοιξε (το εφτακέρατο αρνί με τα εφτά μάτια, που ήταν σαν σφαγμένο) την τέταρτη σφραγίδα του βιβλίου που κρατούσε ο θεός των, είδα και να ένα πράσινο άλογο και αυτός που το καβαλίκευε είχε το όνομα ΘΑΝΑΤΟΣ και ο ΑΔΗΣ ακολουθούσε μαζί του. Και του δόθηκε (από τον θεό) η εξουσία πάνω στο ένα τέταρτο των ανθρώπων να τους σκοτώσει με μαχαίρι και με πείνα, και με θανατικό και με τα θηρία της γης».

Σχόλιο:
Ο θεός της Αποκαλύψεως προσλαμβάνει βοηθό τον θάνατο, του δίνει να ιππεύσει ένα πράσινο άλογο και με τον αρχαιοελληνικό θεό Άδη, του δίνει εξουσία, ο ελεεινός σαδιστής, να εξοντώσει το ένα τέταρτο των ανθρώπων με διάφορους φρικτούς τρόπους. Τι θεός αγάπης θα ήταν αν δεν εξόντωνε τα «πλάσματα» του; Μέσα εξόντωσης: μαχαίρια, πείνα, επιδημίες που επιφέρουν θανατικά, θηρία. Ήταν της μόδας τότε να ρίχνονται οι άνθρωποι στα θηρία. Να θεός, να μάλαμα. Να η μεταφυσική τρομοκρατία που γεννάει και την επίγεια με τους θεόσταλτους άρχοντες όπως ο Χίτλερ, ο Μπους, ο Μπιν Λάντεν, και άλλους θεοφώτιστους κακούργους.

Ο σεισμός που ρίχνει όλα τ' άστρα τ' ουρανού πάνω στη Γη!
«Και είδα, όταν άνοιξε την έκτη σφραγίδα και έγινε μεγάλος σεισμός και ο Ήλιος έγινε μαύρος σαν τρίχινος σάκος και όλο το Φεγγάρι έγινε κόκκινο όπως το αίμα (πάντα το αίμα έχει στο μυαλό του ο κακούργος). Και τ' αστέρια του ουρανού έπεσαν πάνω στη Γη όπως η συκιά ρίχνει τα άγουρα σύκα της όταν σείεται από δυνατό άνεμο. Και ο Ουρανός κόπηκε και περιτυλίχθηκε σαν βιβλίο και όλα τα βουνά και τα νησιά μετακινήθηκαν από τις θέσεις των. Και οι βασιλιάδες της Γης και οι αξιωματούχοι και οι χιλίαρχοι του στρατού (συνταγματάρχες), και οι πλούσιοι και οι δυνατοί και κάθε δούλος και ελεύθερος κρύφτηκαν στις σπηλιές και τις πέτρες των βουνών. Και λένε στα βουνά και στους βράχους: πέσετε πάνω μας και κρύψετε μας από το πρόσωπο εκείνου που κάθεται πάνω στον θρόνο και από την οργή του εφτακέρατου αρνιού. Γιατί ήλθε η ημέρα η μεγάλη της οργής του και ποιος μπορεί να σταθεί;».
Αποκάλυψις 6, 12-17

Σχόλιο:
Ο σεισμός μετατρέπει τον ήλιο σε μαύρο τρίχινο σάκο και το φεγγάρι το βάφει κατακόκκινο σαν το αίμα που ονειρεύεται ο συντάκτης μέρα και νύχτα. Τα αστέρια πέφτουν πάνω στη Γη σαν άγουρα σύκα. Δεν ξέρει ο θεόπνευστος ψευδοπροφήτης, πως μόνο το Ήτα του Κενταύρου είναι οκτώ δισεκατομμύρια φορές πιο μεγάλο από τον Ήλιο! Και παρ' όλο που η Γη έπρεπε να έχει γίνει λεπτή διαστημική σκόνη από τη σύγκρουση, παραμένει και δέχεται φιλόξενα όλους τους ήλιους του διαστήματος μαζί με τους πλανήτες και τους δορυφόρους τους. Αυτό κι αν είναι θαύμα βλακείας και άγνοιας παχυλής. Και όχι μόνον η Γη διατηρεί το σχήμα της με τα βουνά, τους βράχους και τα σπηλιές των βουνών μα και εκεί μέσα κρύβονται όλοι οι κάτοικοι της Γης. Βλέπετε πόσο μεγάλες σπηλιές υπάρχουν; Όλα τα άστρα του ουρανού δεν μπόρεσαν να τις καταστρέψουν. Βλέπετε πόσο γερές σπηλιές έχουμε; Καλά, ο μαστουρωμένος συντάκτης της Αποκάλυψης, αλλά και ο θεός που του δίνει τις προφητείες δεν γνώριζε το μέγεθος των άστρων που λένε πως εκείνος τα έφτιαξε; Πού βρέθηκε τέτοια απύθμενη κακία και εκδικητικότητα στο θεό της αγάπης και στο εφτακέρατο κτηνόμορφο παιδί του και ενέπνευσαν τέτοιο τρόμο σε όλη την ανθρωπότητα; Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αμφιβάλλουν ότι η Αποκάλυψη είναι έργο μαστουρωμένου παρανοϊκού παραισθησιογονομανούς, γεμάτου κακία και εκδικητικότητα;

Η τετράγωνη Γη και το σφράγισμα των Εβραίων
«Και μετά τούτο είδα τέσσερις αγγέλους να στέκονται στις τέσσερις γωνίες της Γης (φαίνεται πως Ιωάννης τετραγώνισε τον κύκλο), να κρατούνε τους τέσσερις ανέμους για να μη φυσάει ο αγέρας πάνω στη Γη ούτε στη θάλασσα μήτε στα δέντρα. Και είδα άλλον άγγελο να ανεβαίνει από την Ανατολή του Ήλιου να κρατά τη σφραγίδα του ζωντανού θεού και φώναξε... λέγοντας: Μην αδικήσετε τη γη μήτε θάλασσα μήτε τα δέντρα μέχρι να σφραγίσουμε τους δούλους του θεού μας (τι τους χρειάζεται ο θεός τους δούλους;), πάνω στα μέτωπά τους. Και άκουσα τον αριθμό των σφραγισμένων δούλων εκατόν σαράντα τέσσερις χιλιάδες από κάθε φυλή του Ισραήλ. Από τη φυλή Ιούδα δώδεκα χιλιάδες σφραγισμένοι δούλοι... από τη φυλή Βενιαμίν δώδεκα χιλιάδες σφραγισμένοι».
Αποκάλυψις 7, 1-8
«Και είδα και να το αρνί να έχει σταθεί πάνω στο λόφο της Σιών (εκεί που σήμερα είναι κτισμένο το τέμενος του Ομάρ) και μαζί του ήταν οι εκατόν σαράντα τέσσερις χιλιάδες (η γρόσσα). Έχουν το όνομα του πατέρα του γραμμένο πάνω στα μέτωπα τους... Αυτοί είναι εκείνοι που δεν εμολύνθηκαν με γυναίκες, γιατί είναι παρθένοι. Είναι αυτοί που ακολουθούν το αρνί όπου και να πάει».
Αποκάλυψις 14, 1 & 4

Σχόλιο:
Ο Θεός του ψευδοπροφήτη έχει για παιδί ένα αρνί. Μήπως είχε πλαγιάσει με προβατίνα; Πώς το έκανε το αρνί ο θεός των Εβραιοχριστιανών; Γιατί δέχονται να εξευτελίζουν τόσο πολύ το θεό τους; Δεν ντρέπονται να υποθάλπουν έστω και έμμεσα την κτηνοβασία; Δεν τους έφτανε η λατρεία των γαϊδάρων και των μοσχαριών; Τώρα θεοποιούνε το Υπεραρνί. Τόσοι λίγοι είναι, λοιπόν, οι εκλεκτοί δούλοι του θεού; Μόλις 12.000 από κάθε φυλή του Ισραήλ. Αριθμομανία με το 12. Μόνο 12 χιλιάδες από κάθε φυλή βρέθηκαν παρθένοι επί τόσες εκατοντάδες χρόνια. Μόνο οι Ισραηλίτες είναι οι εκλεκτοί δούλοι του θεού των χριστιανών. Όσοι Έλληνες και απ' όλα τ' άλλα έθνη προσκυνούνε ακόμα τον εβραϊκό θεό θά 'πρεπε να ντρέπονται. Δεν σφραγίστηκε ούτε ένας μη Εβραίος. Τζάμπα προσκυνούν και λατρεύουν το θεό των Ιουδαίων και το αρνοκέφαλο παιδί του. Παρακολουθείστε στη λειτουργία των χριστιανών τον ιερέα που μουρμουρίζει «θύεται ο αμνός τον θεού» (θυσιάζεται το αρνί του θεού») και αμέσως μαχαιρώνει το ψωμί επειδή δεν έχει μπροστά του το ίδιο το αρνί! Τί τους θέλει τους δούλους ο θεός τους; Δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί σαν θεός που είναι και χρειάζεται τόσες μυριάδες δούλους; Σύμφωνα με τον ψευδοπροφήτη, όποιος πλαγιάζει με γυναίκα είναι μολυσμένος. Οι 144.000 σφραγισμένοι δούλων είναι, λέει, παρθένοι, γιατί δεν «εμολύνθησαν μετά γυναικός»! Οι γυναίκες, μετά από μια τέτοια ύβρη γιατί παραμένουν ακόμα σ' αυτή τη θρησκεία που τις θεωρεί μιάσματα; Δηλαδή από τα εκατομμύρια των Εβραίων μόνο τόσοι λίγοι βρέθηκαν αγνοί, ακόλουθοι του αρνιού; Όλοι οι υπόλοιποι μαζί με όλες τις γυναίκες είναι μιασμένοι; Καμμιά γυναίκα, βρε παιδί μου, από ολόκληρο το ιουδαϊκό έθνος δεν βρέθηκε παρθένα και άξια να σφραγιστεί; Μη χειρότερα... Αυτοί οι αγνοί και παρθένοι δούλοι του αρνιού προορίζονται για εκτελεστές και πληρωμένοι φονιάδες. Αποτελούν τα τάγματα των εξολοθρευτών με επί κεφαλής το Αρνί, που είναι παιδί του θεού και έχει εφτά μάτια και άλλα τόσα κέρατα. Δηλαδή ακολουθούν ένα τέρας, έχουν για στρατηγό τους ένα αρνί-παιδί του θεού τους, που δέχεται ακόλουθους εκτελεστές μόνο παρθένους, αμόλυντους από γυναίκες. Μάλλον ήξερε ότι οι ανέραστοι, οι ευνούχοι, οι ερωτικά καταπιεσμένοι και στερημένοι γίνονται ευκολότερα αδίστακτοι εγκληματίες, γι' αυτό τους επιλέγει τόσο προσεκτικά και τους σφραγίζει μην τους μπερδέψει με άλλους μη παρθένους. Μην πείτε ότι ο συντάκτης αυτού του αντίθεου λίβελου δεν είναι μαστουρωμένος με σκληρά οπτασιογόνα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Μέχρι σήμερα ξέρατε για την παρθενιά των γυναικών. Τώρα θα μάθετε ότι και οι άντρες έχουν παρθενιά. Δεν μας λέει όμως πού την έχουν αυτή την παρθενιά και πως το καταλαβαίνει ο σφραγιστής άγγελος; Τους ξεβρακώνει;

Το πατητήρι του θεού βγάζει εκατομμύρια τόνους αίμα αντί για κρασί
«Και έβαλε το δρεπάνι του ο άγγελος στη Γη και τρύγησε το αμπέλι της γης και τα έβαλε στο πατητήρι της μεγάλης οργής του θεού. Και πατήθηκε το πατητήρι έξω από την πόλη και βγήκε αίμα από το πατητήρι μέχρι τα χαλινάρια των αλόγων και απλώθηκε χίλια εξακόσια στάδια».
Αποκάλυψις 14, 19-20

Σχόλιο:
Άλλο ένα δείγμα κακίας και επήρειας παραισθησιογόνων. Ο ψευδοπροφήτης βλέπει αίμα αντί για κρασί. Άρα ο θεός του αντί για σταφύλια τσαλαπατάει ανθρώπους. Και όχι ένα και δύο. Το αίμα έφτανε, λέει, μέχρι τα χαλινάρια των αλόγων σε απόσταση 300 χιλιόμετρων. Δηλαδή υπολογίζεται σε 300 χιλιάδες τόνους αίμα. Φρίκη, φρίκη, φρίκη και ντροπή ο αυτούς που θεωρούν θεόπνευστο αυτό το βιβλίο. Ντροπή... Βέβαια και δω πιάνεται αδιάβαστος ο ψευδοπροφήτης. 3.000.000 κιλά αίμα δεν μπορούσε να έχει ούτε ολόκληρη η ανθρωπότητα ακόμα κι αν προσθέταμε και τους 144.000
σφραγισμένους παρθένους!

Οι επτά φιάλες της οργής
«Και μετά απ' αυτό είδα να ανοίγει ο ναός του μαρτυρίου στον ουρανό και βγήκαν οι επτά άγγελοι που είχαν τις επτά πληγές από το Ναό και ήταν ντυμένοι με λαμπρά λινά ρούχα και ζωσμένοι με χρυσές ζώνες. Ένα από τα τέσσερα κτήνη έδωσε στους επτά αγγέλους επτά φιάλες χρυσές, γεμάτες από το θυμό του θεού που ζει στους αιώνες των αιώνων... Και άκουσα μεγάλη φωνή από το ναό να λέγει στους εφτά αγγέλους: Πηγαίνετε και χύσετε τις επτά φιάλες του θυμού του θεού στη γη...».
Αποκάλυψις 15, 5-7 & 16, 1
Η ΠΡΩΤΗ ΦΙΑΛΗ

«Και πήγε ο πρώτος άγγελος και έχυσε το μπουκάλι του στη Γη και δημιουργήθηκε ένα έλκος κακό και ύπουλο πάνω στους ανθρώπους που είχαν το χάραγμα του θηρίου και εκείνους που προσκυνούσαν την εικόνα του».
Αποκάλυψις 16, 2

Σχόλιο:
Για να είστε σίγουροι, μην προσκυνάτε ποτέ καμμιά εικόνα, κανενός κερατά.

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΙΑΛΗ

«Και ο δεύτερος άγγελος έχυσε τη μπουκάλα του στη θάλασσα και έγινε σαν αίμα πεθαμένου (έχει αίμα ο πεθαμένος;). Και κάθε τι ζωντανό πέθανε μέσα στη θάλασσα».
Αποκάλυψις 16, 3

Σχόλιο:
Περιττεύει...
Η ΤΡΙΤΗ ΦΙΑΛΗ

«Και ο τρίτος έχυσε τη μπουκάλα του στους ποταμούς και στις πηγές του πόσιμου νερού και έγιναν αίμα. Και άκουσα του αγγέλου των νερών να λέει: Δίκαιος είσαι εσύ που υπάρχεις και υπήρχες, ο όσιος που έκανες αυτά. Αίμα αγίων και προφητών χύσανε και αίμα τους έδωσες να πιούνε. Είναι άξιοι να το πάθουνε».
Αποκάλυψις 16, 4-6

Σχόλιο:
Τί σας θυμίζει η ρύπανση του πόσιμου νερού; Εδώ βρίσκεται ένα πλήρες σχέδιο των κακοποιών δυνάμεων να ρυπάνουν στεριές και θάλασσες ακόμα και τα πόσιμα νερά. Το επιχείρημα ότι είναι τιμωρία επειδή έχυσαν αίμα προφητών δεν στέκεται σε κανένα λογικό μυαλό. Μόνο ένας παραισθησιογονομανής μπορεί να ισχυρίζεται αυτά. Αν ήθελε να τιμωρήσει οπωσδήποτε τους φονιάδες των προφητών του, ας τους πότιζε αίμα. Τι έφταιγε ο υπόλοιπος πληθυσμός της γης;

Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΦΙΑΛΗ

«Και ο τέταρτος άγγελος έχυσε τη μπουκάλα του πάνω στον ήλιο και πήρε εξουσία να κατακάψει τους ανθρώπους με φωτιά και έπαθαν μεγάλα εγκαύματα οι άνθρωποι και βλαστήμησαν οι άνθρωποι το όνομα του θεού που εξουσιάζει τις πληγές».
Αποκάλυψις 16, 8-9

Σχόλιο:
Καλά του κάνανε και τον βλαστήμησαν. Γεια στη γλώσσα τους!

Η ΠΕΜΠΤΗ ΦΙΑΛΗ

«Και ο πέμπτος άγγελος έχυσε τη μπουκάλα του πάνω στο θρόνο του θηρίου και έγινε η βασιλεία του κατασκότεινη και μασούσαν τις γλώσσες τους από τον πόνο και βλαστήμησαν τον θεό του ουρανού από τους πόνους και τα έλκη που τους προκάλεσε».
Αποκάλυψις 16, 10-11

Σχόλιο:
Τώρα ζεματίζουν και τα ίδια τους τα όργανα πάνω στη γη. Ήθελαν τα εγκλήματα, όχι τους εγκληματίες. Η χαιρεκακία του συντάκτη ξεπερνά τα ανεκτά όρια.

Η ΕΚΤΗ ΦΙΑΛΗ

«Και ο έκτος έχυσε τη μπουκάλα του πάνω στο μεγάλο ποταμό Ευφράτη και ξεράθηκαν τα νερά του (δεν υπήρχαν γεφύρια τότε που γράφτηκε το κατάπτυστο αυτό κείμενο), για να ετοιμασθεί ο δρόμος των βασιλιάδων που έρχονται από την Ανατολή του ήλιου. Και είδα από το στόμα του Δράκοντα και από το στόμα του θηρίου και από το στόμα του ψευδοπροφήτη τρία πνεύματα ακάθαρτα σαν βάτραχοι (δεν υπάρχει καθαρότερο ζώο, όλη τη μέρα πλένονται στο νερό). Διότι είναι πνεύμα δαιμονίων που κάνουν θαύματα, τα οποία πνεύματα αποστέλλονται στους βασιλιάδες της γης για να τους μαζέψουν στον πόλεμο της μέρας εκείνης της μεγάλης του θεού του παντοκράτορα. Να, έρχομαι σαν κλέφτης (το σαν τι το ήθελε;). Μακάριος θα είναι όποιος ξαγρυπνά και φυλάει τα ρούχα του για να μην περπατάει γυμνός και βλέπουνε την ασχήμια του. Και τους συμμάζεψε στο τόπο που ονομάζεται εβραϊκά Αρμαγεδώνας».
Αποκάλυψις 16, 12-16

Σχόλιο:
Τα ερωτικά όργανα ή όργανα αναπαραγωγής ονομάζονται από την εβραϊκή ηθική «ΑΣΧΗΜΟΣΥΝΗ». Ασχημοσύνη είναι αυτός που ονομάζει ασχημοσύνη τα όργανα που γεννήθηκε. Οι αρχαίοι Έλληνες τα ονόμαζαν «ΑΙΔΟΙΑ», δηλαδή σεβαστά, θεϊκά από το ρήμα «αιδούμαι» που σημαίνει σέβομαι εξ ου και ο «αιδεσιμότατος» είναι συνώνυμος του αιδοίου!

Η ΕΒΔΟΜΗ ΦΙΑΛΗ

«Και ο έβδομος άγγελος έχυσε τη μπουκάλα του στον αέρα. Και βγήκε μεγάλη φωνή από το ναό του ουρανού από τον θρόνο που έλεγε: Έγινε. Και έγιναν αστραπές και φωνές και βροντές και σεισμός μεγάλος, τέτοιος που δεν ξανάγινε από τότε που εμφανίστηκαν οι άνθρωποι πάνω στη γη, τέτοιος σεισμός, τόσο μεγάλος. Και η πόλη η μεγάλη χωρίστηκε σε τρία μέρη και οι πόλεις των εθνών έπεσαν. Και θυμήθηκε η Βαβυλώνα η μεγάλη εμπρός στον θεό να της δώσει το ποτήρι του κρασιού του θυμού και της οργής του. Και κάθε νησί έφυγε και τα βουνά δεν βρέθηκαν. Και μεγάλο χαλάζι σε μέγεθος τάλαντου κατέβηκε από τον ουρανό επάνω στους ανθρώπους και εβλαστήμησαν οι άνθρωποι τον θεό για την πληγή του χαλαζιού, επειδή ήταν μεγάλη αυτή η πληγή».
Αποκάλυψις 16, 17-21

Σχόλιο:
Φαίνεται πώς ο θεός τους προκαλεί τις πληγές από μαζοχισμό για να τον βλαστημούνε. Του αρέσουν φαίνεται οι βλαστήμιες.

Η μεγάλη πόρνη
«Και ήλθε ένας από τους εφτά αγγέλους που είχαν τις εφτά μπουκάλες και μίλησε μαζί μου λέγοντας: Έλα να σου δείξω την καταδίκη της μεγάλης πόρνης, που κάθεται πάνω σε πολλά νερά, με την οποία πόρνεψαν οι βασιλιάδες της γης και μεθύσανε οι κάτοικοι της γης από το κρασί της πορνείας της. Και με έφερε σε έρημο με το πνεύμα μου και είδα μια γυναίκα να κάθεται πάνω στο κόκκινο θηρίο, γεμάτο βλάσφημα ονόματα. Το θηρίο είχε εφτά κεφάλια και δέκα κέρατα. Και η γυναίκα ήταν ντυμένη με πορφυρά και κόκκινα στολισμένα με χρυσάφι και λίθο τίμιο και μαργαριτάρια. Κρατούσε ένα χρυσό ποτήρι στο χέρι που ήταν γεμάτο με τα βρωμερά υγρά της πορνείας όλης της γης (συγγνώμη, αν σας προκαλεί αηδία η απόδοση, αλλά έτσι ακριβώς τα γράφει ο «προφήτης»). Και πάνω στο μέτωπό της υπήρχε όνομα γραμμένο: «Μυστήριο, η Μεγάλη Βαβυλώνα η μητέρα των πορνών και των βρωμερών πραγμάτων όλης της γης». Και είδα τη γυναίκα να μεθοκοπάει πίνοντας το αίμα των αγίων και των μαρτύρων του Ιησού και αφού είδα θαύμασα με μεγάλο θαυμασμό (sic). Και μου είπε ο άγγελος: Γιατί θαύμασες; Εγώ θα σου θα σου εξηγήσω το μυστήριο της γυναίκας και του θηρίου που τη σηκώνει που έχει εφτά κεφάλια και δέκα κέρατα. Το θηρίο που είδες ήταν και δεν υπάρχει και μέλλει να ανεβαίνει από την άβυσσο και να πηγαίνει στην καταστροφή. Και θα θαυμάσουν οι κάτοικοι της γης, αυτοί που δεν έχει γραφτεί το όνομα στο βιβλίο της ζωής πριν γίνει ο κόσμος, βλέποντας ότι το θηρίο υπήρχε και δεν υπάρχει και θα είναι παρόν (sic). Εδώ είναι ο νους που έχει σοφία. Οι εφτά κεφαλές είναι επτά βουνά όπου κάθεται η γυναίκα πάνω τους και είναι εφτά βασιλιάδες. Οι πέντε έπεσαν, ο ένας υπάρχει ο άλλος δεν ήρθε ακόμα και όταν έλθει πρέπει να μείνει λίγο. Και το θηρίο που ήταν και δεν υπάρχει και αυτός είναι ο όγδοος βασιλιάς και είναι ένας από τους εφτά και πηγαίνει στην καταστροφή. Και τα δέκα κέρατα που είδες δέκα βασιλιάδες είναι οι οποίοι δεν έλαβαν ακόμα τη βασιλεία αλλά παίρνουν από το θηρίο την εξουσία για μια ώρα σαν βασιλιάδες 13 Και αυτοί έχουν μια γνοίμη και τη δύναμη και την εξουσία έδωσαν στο θηρίο. Αυτοί θα πολεμήσουν με το Αρνάκι και το Αρνάκι θα τους νικήσει, γιατί είναι κύριος των κυρίων και βασιλιάς των βασιλιάδων και οι κοπαδοί του είναι καλεσμένοι, εκλεκτοί και πιστοί. Και μου λέει: Τα νερά που είδες πάνω στα οποία κάθεται η πόρνη είναι λαοί και όχλοι και έθνη και αλλόγλωσσοι. Και τα δέκα κέρατα που είδες και το θηρίο, αυτοί θα μισήσουν την πόρνη και θα την εγκαταλείψουν γυμνή και θα φάνε το κρέας της και την ίδια θα την κάψουν με φωτιά, διότι ο θεός έδωκε στις καρδιές τους (στην Αποκάλυψη και τα κέρατα έχουν καρδιά), να κάμουν το θέλημα του και να έχουν μια γνώμη και να δώσουν τη βασιλεία τους στο θηρίο, μέχρι να τελεσθούν οι λόγοι του θεού. Και η γυναίκα που είδες είναι η μεγάλη Πόλη (τότε η Ρώμη), που έχει εξουσία πάνω στους βασιλιάδες της γης».
Αποκάλυψις 17, 1-18

Σχόλιο:
Μετά τα πράσινα άλογα εμφανίζονται τα κόκκινα θηρία. Πολλοί φονταμενταλισιές εξηγούσαν ότι το κόκκινο θηρίο ήταν η ΕΣΣΔ και η πόρνη το καθεστώς της. Η πόρνη ποτίζει τους λαούς με ένα ποτήρι ακαθαρσίες, από τα υγρά που εκκρίνονται κατά την ώρα της συνουσίας της με τους πελάτες. Τέτοιες αηδιαστικές περιγραφές περιέχει η αγία Βίβλος. Δεν απουσιάζει και ο κανιβαλισμός. Οι λαοί τρώνε τις σάρκες της πόρνης αφού τις ψήσουν στη φωτιά. Πάλι καλά που τις ψήνουν, γιατί οι μερικοί χριστιανοί πίνουν το αίμα και τρώνε τις σάρκες του θεού τους ωμές. Πάλι το Υπεραρνάκι αγριεύει. Γίνεται πολέμαρχος και νικάει τους εχθρούς του, παρόλο που στα ευαγγέλια διδάσκει να συγχωράνε τους εχθρούς. Αν το Υπεραρνάκι ήταν ο Ιησούς Χριστός, όπως υπαινίσσεται η Αποκάλυψις, θα έπρεπε να επιδιώκει να σώσει τους εχθρούς του, όχι να τους σκοτώνει με τα θεϊκά υπερόπλα του.

Αποκαλυπτική κτηνοβασία
«Να χαιρόμαστε και να αναγαλλιάζουμε και να του δώσουμε δόξα σ' αυτόν, γιατί έφτασε ο γάμος του εφτακέρατου Αρνιού και η «σύζυγός» του ετοιμάστηκε. Και της δόθηκε να ντυθεί βυσσινί φόρεμα λαμπερό και καθαρό, γιατί το βυσσινί είναι τα δικαιώματα των αγίων».
Αποκάλυψις 19, 7

Σχόλιο:
Πάλι ο μέγας ψευδοπροφήτης μας παρουσιάζει ένα ανόσιο γάμο μεταξύ του θεοποιημένου Αρνιού και μιας άγνωστης και ανώνυμης γυναίκας. Ο γάμος ζώου και ανθρώπου μπορεί να οδηγήσει κάποιους αφελείς στην κτηνομιξία. Να γιατί ολόκληρη η Βίβλος της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης είναι αυστηρώς ακατάλληλη δι' ενηλίκους και ανηλίκους.

Ο λόγος τον θεού είναι δεινός πολεμιστής και αρχιχασάπης των λαών
«Και είδα τον ουρανό ανοιγμένο και να ένα άσπρο άλογο και ο καβαλάρης του ονομαζόταν Πιστός και Αληθινός... και έχει ονομασθεί ο Λόγος του θεού. Και τα στρατεύματα του ουρανού τον ακολουθούν καβάλα σε άσπρα άλογα, και από το στόμα του βγαίνει μια μαχαίρα μυτερή, δίστομη για να κτυπάει μ' αυτήν τα έθνη και αυτός θα τα κυβερνήσει με σιδερένιο ραβδί και αυτός πατάει το πατητήρι του κρασιού του θυμού και της οργής του θεού που εξουσιάζει όλο τον κόσμο. Και είδα ένα άγγελο να στέκεται πάνω στον ήλιο και φώναξε με μεγάλη φωνή λέγοντας σε όλα τα όρνια που πετούσαν στο μεσουράνιο διάστημα: Ελάτε, μαζευτείτε στο μεγάλο δείπνο του θεού. Ελάτε να φάτε σάρκες βασιλέων και ταξιάρχων και σάρκες δυνατών και σάρκες αλόγων και καβαλάρηδων και σάρκες όλων ελευθέρων και δούλων και μικρών παιδιών και μεγάλων. Και είδα το θηρίο και τους βασιλιάδες της γης και τα στρατεύματα τους συναγμένα για να κάμουν πόλεμο με τον καβαλάρη του αλόγου και τα στρατεύματα του. Και πιάστηκε το θηρίο και ο ψευδοπροφήτης αυτός που έκανε τα θαύματα μπροστά του, με τα οποία ξεγέλασε αυτούς που έλαβαν το χάραγμα του θηρίου και ατούς που προσκυνούσαν την εικόνα του. Ζωντανοί ρίχτηκαν στη λίμνη της φωτιάς που καίγεται με θειάφι. Και οι υπόλοιπα σκοτώθηκαν με τη μαχαίρα που βγήκε από το σώμα εκείνου που κάθεται πάνω στο άσπρο άλογο και όλα τα όρνια χορτάσανε από τις σάρκες τους».
Αποκάλυψις 19, 11-21

Σχόλιο:
Άραγε το αρνί μοιάζει με τους σημερινούς παγκοσμιοποιητές, ή αυτοί μοιάζουν με το αρνί; Δεν φαίνεται καμμία διαφορά!... Ο άκακος υιός-Αρνί, του θεού της «αγάπης», οπλισμένος με δίστομη σπάθα, που την κρατά με τα δόντια του, σφάζει αμέτρητα πλήθη, επειδή ξεγελάστηκαν από τον ψευδοπροφήτη και δέχτηκαν το χάραγμα του θηρίου. Ο θεός των Εβραιοχριστιανών, σαν άλλος Ατρέας που πρόσφερε για δείπνο στον αδελφό του Θυέστη τις σάρκες των παιδιών του, κάνει τραπέζι στα σαρκοφάγα όρνια και τους προσφέρει σάρκες βασιλιάδων, αξιωματούχων, ελεύθερων και δούλων, παιδιών και μεγάλων προσθέτοντας για ποικιλία και σάρκες σκοτωμένων αλόγων. Ιδού το άκρον άωτον της αιμοβορίας και κακίας που διδάσκει τους δούλους του ο Γιαχβέ. Μην σας εκπλήσσουν λοιπόν οι φόνοι αμάχων, οι εξευτελισμοί και τα βασανιστήρια των αιχμαλώτων που κάνουν οι σημερινοί κοπαδοί του Γιαχβέ. Όλα είναι σύμφωνα με το ιερό βιβλίο των χριστιανών που λέγεται Καινή Διαθήκη και ιδιαίτερα το τελευταίο της τμήμα που λέγεται «Αποκάλυψις Ιωάννου». Η Βίβλος είναι ραντισμένη με δισεκατομμύρια τόνους αδικοχυμένου αίματος που χύνεται με τις ευλογίες του θεού τους και προκαλεί ηδονή και σαδιστική αγαλλίαση στον Υιό του-Αρνί και στα ιερατεία του. Ιδού η Βίβλος, Παλαιά και Καινή Διαθήκη, θεόπνευστη, δηλαδή εμπνευσμένη και γραμμένη από τον πιο αιμοβόρο θεό της ανθρώπινης ιστορίας.

Η λίμνη του αιώνιου πυρός
«Και είδα ένα μεγάλο λευκό θρόνο και αυτόν που καθόταν πάνω ο' αυτόν, μπροστά από τον οποίο εξαφανίστηκε η Γη και ο Ουρανός και δεν βρέθηκε πουθενά τόπος γι αυτούς. Και είδα τους πεθαμένους μεγάλους και μικρούς να στέκονται μπροστά στο θρόνο. Και άνοιξαν τα βιβλία και το άλλο βιβλίο άνοιξε που ήταν το βιβλίο της ζωής. Και δικάστηκαν οι πεθαμένοι σύμφωνα με τα γραφόμενα των βιβλίων ανάλογα με τα έργα τους. Και ο θάνατος και ο Άδης πετάχτηκαν στη λίμνη της φωτιάς. Αυτός είναι ο δεύτερος θάνατος. Και όποιος δεν βρέθηκε γραμμένος στο βιβλίο της ζωής πετάχτηκε στη λίμνη της φωτιάς».
Αποκάλυψις 20, 11-15

Σχόλιο:
Αφού εξαφανίστηκε η Γη και ο Ουρανός είδε τους πεθαμένους να στέκονται μπροστά στο θρόνο. Πού πατούσαν; Και αφού είχε εξαφανιστεί η Γη πώς λέει ότι η θάλασσα έδωκε τους νεκρούς της; Που βρέθηκε η θάλασσα αφού προηγουμένων είχε εξαφανιστεί; Ιδού ο παραλογισμός, λόγω οπτασιογόνων, στη δόξα του. Θυμίζει το ταχυδακτυλουργό που βγάζει λαγούς από το καπέλο του. Αναστήνει τους νεκρούς για να τους ξανασκοτώσει και να τους πετάξει στη λίμνη της φωτιάς. Να η μεταφυσική τρομοκρατία του Γιαχβέ σε βάρος των κοπαδών του. Να το άκρον άωτον της κακίας και της εκδικητικότητας. Κανένας ειδεχθής κακούργος σε όλη τη μέχρι τώρα γήινη ιστορία δεν διανοήθηκε να αναστήσει τους σκοτωμένους για να τους ξανασκοτώσει! Κακία, εκδικητικότητα, θεϊκός σαδισμός, αναλγησία, φοβέρες με αιώνιες φωτιές που καίνε θειάφι, να οι αρετές του Γιαχβέ και του προβατόμορφου παιδιού του. Αλήθεια, δεν θα τελειώσει ποτέ τα κοιτάσματα θειαφιού; Θα δημιουργεί συνεχώς καινούριο θειάφι ο Γιαχβέ. Μα με τόσα τρισεκατομμύρια κολασμένους, η δημιουργία συνεχώς εκατομμυρίων τόνων θειαφιού θα είναι η κόλαση του ίδιου του Δημιουργού Γιαχβέ! Τέτοια τιμωρία του επιβάλλει ο διεστραμμένος παραισθησιογονομανής συντάκτης της Αποκάλυψης. Να δημιουργεί θειάφι στους αιώνες των αιώνων και να τσιγαρίζει τον Σατανά, το θηρίο, τον ψευδοπροφήτη, τον θάνατο, τον Άδη και τα δισεκατομμύρια των κολασμένων απίστων, Ο θεός των Εβραιοχριστιανών και οι πράκτορες του κρατάνε φακέλους και φακελώνουν όλους τους ανθρώπους όλων των εθνών. «Ο θεός παιδάκι μου όλα τα βλέπει, όλα τα ακούει, όλα τα γράφει κι όλα τα πληρώνει», έλεγε η καλόπιστη γιαγιά στο εγγονάκι της εξασκώντας ακούσια μεταφυσική τρομοκρατία. Η θρησκεία κρατιέται με τον τρόμο. Είναι μια τρομοκρατική οργάνωση. Εκτελεστές της είναι οι «ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΣ», οι διάφοροι πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες που σκοτώνουν και εξοντώνουν εν ονόματι του θεού τους. Τα φόβητρα είναι η λίμνη του πυρός, το καιόμενο θειάφι, οι ατομικές βόμβες και τα άλλα ανθρωποεξολοθρευτικά όπλα που έφτιαξαν στους καλούς χριστιανούς ηγέτες οι επιστήμονες της συμφορές όπως ο Οπενχάιμερ και άλλοι. Όσο πιο γρήγορα πετάξουμε όλες τις ανοησίες της Βίβλου έξω από το κεφάλι μας, τόσο πιο γρήγορα θα ελευθερωθούμε από τη θρησκευτική τρομοκρατία και θα ζήσουμε ειρηνικά με έρωτα, φαΐ κι ελευθερία.

Ο αριθμός του Σατανά: 666 - Φτου, φτου φτου!!!
«Και του δόθηκε να δώσει πνεύμα στην εικόνα του θηρίου, ώστε και να λαλήσει η εικόνα του θηρίου και να κάνει ώστε όσοι δεν προσκυνήσουν την εικόνα του θηρίου να σκοτωθούν. Και κάνει σε όλους, στους μικρούς και στους μεγάλους, και στους πλούσιους και στους φτωχούς, και στους ελεύθερους και στους δούλους, να δώσουν σε αυτούς χάραγμα πάνω στο χέρι τους το δεξί ή πάνω στο μέτωπό τους. Και να μη δύναται κανείς να αγοράσει ή να πουλήσει παρά μόνο όποιος έχει το χάραγμα, δηλαδή το όνομα του θηρίου ή τον αριθμό του ονόματός του. Εδώ είναι η σοφία: όποιος έχει νου ας λογαριάσει τον αριθμό του θηρίου, γιατί είναι αριθμός ανθρώπου. Και ο αριθμός του είναι εξακόσια εξήντα έξι».
Αποκάλυψις 13, 15-18

Σχόλιο:
Αν ο Ιωάννης γνώριζε τον πανικό και την καχυποψία που θα σκορπούσε γράφοντας το παραπάνω εδάφιο, ίσως να το μετάνιωνε. Την απάντηση στον παροξυσμό των χριστιανών, που βλέπουν παντού τον αριθμό του "θηρίου" (666), δίνει ένας άνθρωπος της Εκκλησίας, ο Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης, Μελέτιος:
«To 666, σύμφωνα με την Αποκάλυψη του Ιωάννου (κεφ. 13, στιχ. 18), είναι ο αριθμός του ονόματος του αντίχριστου. Είναι ο αριθμός, στον οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται το όνομα του αντίχριστου. Τα γράμματα του ονόματός του προστιθέμενα πρέπει να δίνουν άθροισμα 666. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα γράμματα του αλφαβήτου στα εβραϊκά και στα ελληνικά ήσαν ταυτόχρονα και αριθμοί. Π.χ. τα γράμματα του ονόματος Βενέδικτος σαν αριθμοί (2+5+50+5+4+10+20+300+70+200) δίνουν άθροισμα 666. Ένας Βενέδικτος μπορεί να είναι ο αντίχριστος. Ένας Ιωακείμ δεν μπορεί να είναι, ο αντίχριστος. Μόνο το Ω είναι 800.

Για τους αγίους Πατέρες, ερμηνευτές της Αποκάλυψης, αυτή είναι ή μόνη εκδοχή. Και μέχρι το 1970-80 κανείς ποτέ Ορθόδοξος δεν είδε το 666 σαν κάτι άλλο. Τότε 1970-1980 στην Αμερική άρχισε να γίνεται, για πρώτη φορά σε κύκλους σατανιστικούς (δίσκοι με τραγούδια σατανιστικά) και έπειτα σε κύκλους περιθωριακούς από την πανσπερμία των προτεσταντικών παραφυάδων (σέκτες), λόγος για το 666 σαν “χάραγμα του αντίχριστου”. Ξεκίνησαν από τη δαιμονοποίηση του bar code (γραμμωτός κώδικας), που χρησιμοποιήθηκε για τη διακίνηση των ειδών εμπορίου. Τις ιδέες αυτές αντιγράφοντας από βιβλία μιας Αμερικανίδας προτεστάντισσας, της Mary Stuart Relfe, τις μετέφεραν στον χώρο της Εκκλησίας μας ιερομόναχοι και μοναχοί “ζηλωτές”.

Έτσι, οι ιδέες αυτές κατέκτησαν τους συντηρητικούς κύκλους της Εκκλησίας μας. Με αποτέλεσμα ότι έτσι επήλθε μια σοβαρή αλλοίωση στο ορθόδοξο φρόνημα. Στην αρχή μεταφράστηκαν αυτούσια τα βιβλία της Mary Relfe (The new money system - To νέο σύστημα χρήματος). Εκείνοι που τα επήραν σοβαρά, καταδίκαζαν την χρήση του κομπιούτερ. Και διεκήρυτταν, ότι όποιος πιάνει στα χέρια του κάτι που έχει το bar code ή το 666 χάνει μια για πάντα την σωτηρία του! Επακολούθησε μια κυριολεκτική έκρηξη θρησκευτικής παραφιλολογίας γύρω από τον bar code και τον αντίχριστο, που κυριολεκτικά δαιμονοποιούσε την πρόοδο στην πληροφορική (Κομπιούτερ). Με την πάροδο του χρόνου οδηγήθηκαν σε αδιέξοδα. Και oι πιο “συνετοί” άρχισαν να κάνουν υποχωρήσεις. Πρώτα είπαν: Να χρησιμοποιείς το περιεχόμενο και να πετάς το κουτί με τον bar code! Μετά είπαν: Ο,τι πάει στην τσέπη ή στην κοιλιά, δεν βλάπτει! Σημασία έχει (λένε τώρα!), μόνο αν μπει στην ταυτότητα! Γιατί ή ταυτότητά μας είναι τάχα το «πρόσωπό» μας! (Γελοιότητες!).


 
Είναι θλιβερό, εφευρήματα αιρετικών, και μάλιστα με θεολογικές προϋποθέσεις που απέχουν χαωδώς από τις ορθόδοξες, να προσδιορίσουν τις ενέργειες Ορθοδόξων, κληρικών, μοναχών, αρχιερέων, και να τους οδηγούν σε μια ξενότροπη πολιτική δραστηριοποίηση. [...] Είναι θλιβερό ότι η Ιεραρχία μας σήμερα, αντί να καταδικάζει και να καταστέλλει το νόθο αυτό παραλήρημα γύρω από το 666, αφήνει να δίνεται η εντύπωση ότι το υιοθετεί και το αποδέχεται!... Και μάλιστα, ενώ ή Ορθόδοξη Θεολογία διακηρύττει ότι είναι αδύνατο να δοθεί αυθεντική ερμηνεία στα εσχατολογικά προβλήματα που θέτει η Αποκάλυψη».

Ποια είναι όμως η πιθανή σημασία του 666;
Ο αριθμός 6 είναι ο ιερός αριθμός των Εβραίων. Στην ιστορία του βασιλιά Σολομώντα βρίσκουμε την μοναδική αναφορά στον αριθμό 666, εκτός της Αποκάλυψης. Ο βασιλιάς Σολομώντας θεωρείται ένας από τους πιο ένδοξους βασιλιάδες του Ισραήλ. Η φορολογία που επέβαλε στους λαούς που υποδούλωνε, ήταν 666 τάλαντα χρυσού ετησίως: «Και το βάρος τού χρυσαφιού, που ερχόταν στον Σολομώντα κάθε χρόνο, ήταν 666 τάλαντα χρυσάφι...» (Βασιλέων Α', 10: 14). Είναι πιθανόν, πως τον καιρό που γράφτηκε η Αποκάλυψη, επιχειρήθηκε μέσω του αριθμού αυτού, μία σύνδεση στο -τότε- παρόν με το ένδοξο παρελθόν, με ορίζοντα μια προσδοκούμενη επικράτηση και επανακυριαρχία του «περιούσιου» λαού...