Πέμπτη 25 Ιουνίου 2015

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΙ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ



Η κατηγορία κατά του Σωκράτους υπό του Μελήτου, Ανύτου και Λύκωνος έγινε το έτος – 399. Η δίκη/γραφή επεδόθη στον γραμματέα του άρχοντος βασιλέως και είχε ως εξής:
 
 
ΑΔΙΚΕΙ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΟΥΣ Η ΠΟΛΙΣ ΝΟΜΙΖΕΙ ΘΕΟΥΣ ΟΥ ΝΟΜΙΖΩΝ,
ΕΤΕΡΑ ΔΕ ΚΑΙΝΑ ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΕΙΣΗΓΟΥΜΕΝΟΣ.
ΑΔΙΚΕΙ ΔΕ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΔΙΑΦΘΕΙΡΩΝ.
ΤΙΜΗΜΑ ΘΑΝΑΤΟΣ.


ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ «ΝΟΜΙΖΩ» ΚΑΙ
ΤΟΥ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ «ΔΙΚΗ»
Νομίζω (εκ του Νόμου):
1. παραδέχομαι, αναγνωρίζω τι ως νόμον, νόμιμον έθιμον, ακολουθώ, τηρώ συνήθεια τινά, έχουσα την δύναμιν του νόμου, του έθους.
2. επί νομοθέτου, θεσπίζω
3. μετ’ αιτ. θεωρώ, πιστεύω, φρονώ
4. με απαρέμφ. μέλλοντος = φρονώ
 
Δίκη (η):
1. έθος, έθιμον, συνήθεια
2. η κανονική τάξις των πραγμάτων
3. τα κατά παράδοσιν νόμιμα, η επί του δικαίου βασιζομένη τάξις,
αντίθ. βία
4. Δίκην λέγω – αγορεύω επί δικαζομένης υποθέσεως
5. Δίκην λαγχάνω τινί – κινώ δίκην κατά τινος, ενάγω
6. Δίκην διδόναι – τιμωρούμαι
7. Δίκην λαμβάνω – εκδικούμαι
(Δ. Δημητράκου Μέγα Λεξικόν όλης της Ελληνικής Γλώσσης).

Ο Μέλητος ανήκε στον δήμο Πιτθέος. Όταν κατηγόρησε τον Σωκράτη ήτο νεαρός και άσημος. Ο Σωκράτης με την λεπτή του ειρωνία περιπαίζει την απειρία του Μελήτου, ο οποίος δεν φρόντισε να μάθη τα της ανατροφής των νέων. Ο Μέλητος ήτο επίδοξος ποιητής, όπως και ο πατέρας του, πλην όμως αμφότεροι άσημοι και αδόκιμοι. Τον λόγο του Μελήτου λέγεται ότι τον έγραψε ο διάσημος Αθηναίος δεινός ρήτωρ και λογογράφος Πολυκράτης.
 
Ο Άνυτος ήτο υιός του Ανθεμιώνος και επήρε άριστη παιδεία, ώστε οι Αθηναίοι τον ανεβίβασαν στα ύπατα αξιώματα της πολιτείας. Ο πατέρας του ήτο βυρσοδέψης και ανήκε στην τάξι των τεχνητών. Εν τούτοις οι Αθηναίοι τον έκαμαν στρατηγόν και τον έστειλαν με 30 πλοία στην Πύλο το – 409, όταν αυτή επολιορκείτο από τους Λακεδαιμονίους.
 
Η θαλασσοταραχή δεν του επέτρεψε να φθάση εγκαίρως και όταν επέστρεψε οι Αθηναίοι το εδίκασαν για προδοσία. Ο Άνυτος όμως εδέκασε τους δικαστάς και έφυγε από τας Αθήνας επί των Τριάκοντα. Είναι η πρώτη περίπτωσις δεκασμού των δικαστών και ίσως και η μοναδική. Αργότερα επέστρεψε με τούς δημοκρατικούς και κατηγόρησε τον Σωκράτη ως αντιπρόσωπος των χειροτεχνών. Η πολιτική δύναμις του Ανύτου ήτο μεγάλη και σ’ αυτήν οφείλεται η καταδίκη του Σωκράτους.
Ο Λύκων ήτο δεινός ρήτωρ και με αυτήν του την ιδιότητα, εξ ονόματος των ρητόρων, κατηγόρησε τον Σωκράτη. Δεν γνωρίζομε τίποτα για την δράσι του.

Μέλητος και Άνυτος εζήτησαν την συμμετοχή του Λύκωνος στην γραφή/δίκη, ώστε να ενισχύσουν την κατηγορία για να επιτύχουν την καταδίκη του Σωκράτους.

Το μίσος του Ανύτου κατά του Σωκράτους πιθανόν να ωφείλετο στο γεγονός ότι ο Σωκράτης ήτο δεδηλωμένος κατά των δημοκρατικών. Στον διάλογο του Πλάτωνος «Γοργίας» ο Σωκράτης έχει μακρά συνομιλία με τον Άνυτο.

Όμως, αν και ο Άνυτος ήταν ο κύριος δημιουργός της καταγγελίας, την γραφή την επέδωσε ο Μέλητος στον άρχοντα βασιλέα. Διότι δεν ήτο καθόλου βέβαιο ότι θα εκέρδιζαν την δίκη. Εάν την έχαναν θα έπρεπε να καταβάλουν μεγάλο χρηματικό ποσό και έτσι απεφασίσθη να την υποβάλει μόνο ο Μέλητος.

Η αλήθεια των ονομάτων των 3 κατηγόρων:
Πρώτος ο Μέλητος: εκ του μελήμα-τος, της επι-μελείας της κατηγορίας, την οποία επέδωσε ο Μέλητος συνάγεται η ενδιαφέρουσα διαπίστωσις ότι το όνομα δεν ήτο άσχετο προς το έργο, το οποίο ανέλαβε ο Μέλητος. Είχε την τύχη να μείνη στην ιστορία, ως θλιβερό αρνητικό στοιχείο, επι-μελούμενος την πλέον συγκλονιστική άδικο δίκη όλων των εποχών.

Δεύτερος ο Άνυτος, εκ του ρήματος ανύω ή ανύτω επισημαίνει ότι ο Άνυ-τος ήνυσε/ωλοκλήρωσε το έργο, το οποίο είχε επι-μεληθή ο Μέλητος.

Και τρίτος ο ρήτωρ Λύκων, εκ του ρήματος λυκόω-ώ, που σημαίνει κατασπαράσσω, κατασπάραξε την δικαιοσύνη και τον Σωκράτη με το δημαγωγικό του εριστικό μένος. Σ’ αυτό συνέτεινε και η γενικώτερη απαιδευσία των δικαστών/Ηλιαστών.

Μερικά περί της Αττικής δικονομίας:
Στην Αθηναϊκή Δημοκρατία, αληθινός πολίτης είναι ο ενεργός πολίτης, που συμμετέχει στα κοινά της πόλεως με την άσκησι των δικαιωμάτων του ελέγχου των αρχόντων
α. είτε με τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες (Βουλή και Εκκλησία του Δήμου)
β. είτε με τις Δικαστικές (μετέχων ως δικαστής στην Ηλιαία)
γ. είτε με την άσκηση του δικαιώματος του άρχειν, δηλαδή της διεκδικήσεως καταλήψεως δημοσίων αξιωμάτων.

Ο Αριστοτέλης καθορίζει τον όρο «πολίτης» στα Πολιτικά 1275α, 20.

Ηλιαία: Ήταν το δικαστικό σώμα που επιμελείτο τις δημόσιες δίκες.
Οι δίκες ήταν δημόσιες και ίδιες/ιδιωτικές.

Η Ηλιαία, ως έννοια λέξις, προέρχεται από την Δωρική αλία, από το αλιάζεσθαι, δηλαδή το συναθροίζεσθαι και όχι εκ του ότι συνεδρίαζε στην ύπαιθρο κάτω από τον ήλιο. Πρώτα ωνομάζετο ο τόπος και μετά ωνομάσθη και το ίδιο το δικαστήριο Ηλιαία.

Ο Πλάτων στον Κρατύλο (409a) λέγει ότι
«Ο ήλιος είναι ολοφάνερο ότι προέρχεται από τον δωρικό τύπο άλιος, γιατί οι Δωριείς ωνόμαζαν τον ήλιο/άλιο• ήλιος λοιπόν μπορεί να ονομασθή, διότι συναθροίζει/αλίζει τούς ανθρώπους στο ίδιο μέρος όταν ανατέλλη».

Η σύνθεσις των δύο εννοιών του ηλίου και της Ηλιαίας/Ηλιαστών: της συναθροίσεως και του φωτισμού, όταν επεκτείνεται και ανάγεται στην έννοια της δικαιοσύνης, την οποία πρέπει να απονείμουν οι ηλιασταί/δικασταί, επισημαίνει και τον φωτισμό της διανοίας των, όταν συναθροίζωνται για να δικάσουν, προκειμένου η κρίσις των να είναι πεφωτισμένη, δηλαδή δικαία.

Οι δικασταί ωνομάζοντο Ηλιασταί και μετά ομομωκότες/ένορκοι, το δε δικάζειν ωνομάζετο ηλιάζεσθαι. Ο όρκος των Ηλιαστών ήτο εξ ίσου σημαντικός με τον ιατρικό όρκο.

Λέγεται ότι το σώμα της Ηλιαίας το συνέστησε ο Σόλων, κατ’ άλλους όμως ο Κλεισθένης.

Ωργανώθηκε και τελειοποιήθηκε από τον Περικλή σε σώμα κληρωτό, αποτελούμενο από 6.000 πολίτας, ανά 600 από τις δέκα φυλάς των Αθηνών.

Σ’ αυτό είχαν δικαίωμα συμμετοχής όλοι οι πολίτες άνω των 30 ετών, οι οποίοι δεν είχαν χρέη προς το δημόσιο, δεν είχαν καταδικασθή για αξιόποινες πράξεις και οι μη έχοντες σωματικά ή διανοητικά ελαττώματα, ώστε να μην μπορούν να δικάσουν αμερόληπτα.

Οι Ηλιασταί εκληρούντο κατ’ έτος και αμοίβοντο με έναν οβολό στην αρχή, αργότερα με δύο και τέλος επί του δημαγωγού Κλέονος με 3 (το έτος – 425).

Στις δίκες συνήθως συμμετείχαν 501 δικασταί, όμως αναλόγως της σπουδαιότητος μπορούσαν να συμμετέχουν από 201 δικασταί ή ακόμη και 1001 και 1501, πάντοτε κατ’ αναλογίαν από κάθε μία εκ των 10 φυλών.

Στην δίκη του Σωκράτους συμμετείχαν 501 δικασταί. Οι υπόλοιποι 100 ήσαν αναπληρωματικοί. Στην δίκη του Περικλέους παρίσταντο 1501 δικασταί.

Η υπερέχουσα μονή ψήφος ήτο αναγκαία προκειμένου να μην υπάρξη ισοψηφία στην απόφαση. Στην περίπτωση ισοψηφίας εθεωρείτο υπέρ του δικαζομένου η ψήφος της θεάς Αθηνάς, ώστε το θείον να δεικνύη την φιλευσπλαχνία του.

Μετά την κλήρωσι των Ηλιαστών, αυτοί έπρεπε να δώσουν τον λεγόμενο Ηλιαστικόν όρκον και γι’ αυτό εκαλούντο «ομωμοκότες».

Στούς Ηλιαστάς εδίδετο ένα δικαστικό πινάκιο, πάνω στο οποίο ανεγράφετο το όνομα και ο δήμος του δικαστού, καθώς και το χρώμα και ο αριθμός του δικαστηρίου, όπου θα εγένετο η δίκη. Δεν υπήρχε ειδικός χώρος δικαστηρίων.

Το πινάκιο εδίδετο στούς δικαστάς το πρωί πριν από την εκδικαζόμενη υπόθεση, ώστε να μην υπάρχη χρόνος δεκασμού των δικαστών.

Ουσιαστικά επρόκειτο περί λαϊκών δικαστηρίων, εφ’ όσον ο μεγάλος αριθμός των πολιτών ανήκε στις πτωχότερες και λιγώτερο μορφωμένες τάξεις της πόλεως. Δυστυχώς ήτο εύκολο οι δικασταί να παρασύρωνται από συναισθηματισμούς και εντυπωσιασμούς, που προήρχοντο από τούς λόγους των λογογράφων, οι οποίοι ήσαν εξ επαγγέλματος ασχολούμενοι με τις δίκες.

Δεν υπήρχε το δικηγορικό επάγγελμα, διότι έπρεπε τόσο ο ενάγων, όσο και ο εναγόμενος να παρουσιασθούν και να ομιλήσουν αυτοπροσώπως για την υπόθεσί τους. Οι εξ επαγγέλματος δικηγόροι θα μπορούσαν να παρασύρουν τούς δικαστάς σε άδικες αποφάσεις με την δικανική των δεινότητα.

Ο ενάγων μαζύ με δύο μάρτυρες/κλητήρες πήγαινε στο σπίτι του εναγομένου και του επέδιδε την γραφή. Έτσι ελέγετο η δίκη, όταν επρόκειτο για δημόσια κατηγορία.

Ο κατηγορούμενος έπρεπε την πέμπτη ημέρα να παρουσιασθή στον άρχοντα βασιλέα και εκεί γινόταν η προανάκρισις στην οποία παρίσταντο οι δύο διάδικοι, με όλα τα αναγκαία συμβόλαια, νόμους και άλλα έγγραφα της δίκης.

Μετά την προανάκρισι όλα τα έγγραφα εφυλάσσοντο στον εχίνο, μία κίστη η οποία εσφραγίζετο και δεν άνοιγε παρά την ημέρα της δίκης/γραφής.

Ο χώρος, όπου διεξάγοντο οι δίκες δεν ήτο συνήθως εστεγασμένος, γιατί δεν υπήρχε ιδιαίτερο οικοδόμημα για τις δίκες. Οι δίκες εγένοντο σε χώρους κοντά στην αγορά. Ο χώρος περιεφράσσετο με δρυφάκτους (ξύλινος φραγμός) και εκλείετο με κιγκλιδωτή θύρα.

Οι δικασταί/Ηλιασταί εκάθηντο σε έδρανα, ενώ ο άρχων βασιλεύς ή ηγεμών επί βήματος, καθώς και οι γραμματείς και οι διάδικοι.

Με την έναρξι της δίκης/γραφής ετελείτο ιεροπραξία. Ο γραμματεύς εδιάβαζε τα ονόματα των διαδίκων και την γραφή. Ο ηγεμών ενημέρωνε τούς δικαστάς σχετικώς με τα πορίσματα της προανακρίσεως και εν συνεχεία ο ενάγων ελάμβανε τον λόγο. Ακολουθούσαν οι μάρτυρες και απελογείτο ο εναγόμενος.

Ο χρόνος της ομιλίας ωρίζετο υπό κλεψύδρας. Η κλεψύδρα ήτο αγγείο με διάτρητο πυθμένα από όπου έρρεε το ύδωρ. Με την διαρροή όλης της ποσότητος έπρεπε ο διάδικος να σταματήση την αγόρευσί του.

Δικές προς ύδωρ ωνομάζοντο οι δίκες/γραφές που εγένοντο με κλεψύδρα και ο εφ’ ύδωρ ωνομάζετο ο κλητήρας. Αυτός εφρόντιζε για την διακοπή της κλεψύδρας, όταν ο διάδικος ζητούσε διακοπή της δίκης κατά το διάστημα που μιλούσε ο μάρτυς ή ο γραμματεύς.

Η διαδικασία ήτο δημόσια. Μετά το τέλος των αγορεύσεων ακολουθούσε ψηφοφορία. Στούς Ηλιαστάς εδίδοντο δύο ψήφοι: η μία διάτρητος (καταδικαστική), η άλλη πλήρης (αθωωτική). Ο κήρυξ ανεκοίνωνε ότι η τετρυπημένη ψήφος ήτο η καταδικαστική, ενώ η πλήρης ήτο η αθωωτική. Υπήρχαν δύο αμφορείς, ο χάλκινος εδέχετο την απόφασιν των δικαστών, είτε αθωωτική, είτε καταδικαστική, ο δε ξύλινος εδέχετο την άχρηστη ψήφο.

Κατόπιν εμετρούντο οι ψήφοι και ανηγγέλλετο το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.

Εάν ο ενάγων δεν συνεκέντρωνε το 1/5 των ψήφων υπέρ αυτού, σε περίπτωσιν αθωώσεως του εναγομένου, τότε υπεχρεούτο στην καταβολή 1,000 δραχμών και μερικήν ατίμωσιν, δηλαδή δεν είχε το δικαίωμα να παρίσταται σε παρόμοιες δίκες σαν κατήγορος.

Οι δημόσιες γραφές ήταν «τιμηταί και ατίμητοι». Τιμηταί ελέγοντο οι γραφές, στις οποίες ανεφέρετο προκαταβολικώς η ποινή από τον νόμο.

Αν η πρώτη απόφασις ήτο καταδικαστική άρχιζε η διαδικασία του ορισμού της ποινής. Αν ο ενάγων επέμενε στον ορισμό της ποινής, ο εναγόμενος μπορούσε να ζητήση μείωσι και εφ’ όσον το δικαστήριο συγκατένευε η ποινή εμειούτο. Ο εναγόμενος είχε επίσης το δικαίωμα να εκφράση την γνώμη του ως προς το ποια ποινή έκρινε δίκαιη για την υπόθεσί του.

Εάν ο εναγόμενος ηθωώνετο, ο ενάγων έπρεπε να του καταβάλη το 1/6 του ποσού, το οποίο ζητούσε από αυτόν.

Οι ποινές ήτο δύο ειδών:
το παθείν και το αποτίσαι.
Το παθείν αναφέρετο στις σωματικές ποινές: στον θάνατο, στην αειφυγία, στην πρόσκαιρο φυγή και στην ειρκτή, επιβαλλόμεναι επί ποινικών υποθέσεων.

Το αποτίσαι ήτο χρηματικές ποινές, επιβαλλόμενες επί ποινικών και πολιτικών υποθέσεων.

Μετά την καταδικαστική απόφασι ο καταδικασθείς παρεδίδετο στους ένδεκα. Αυτοί είχαν την φροντίδα των δεσμωτών, της φυλάξεως, της συντηρήσεως και της σιτήσεώς των. Στις περιπτώσεις καταδίκης εις θάνατον, ο καταδικασθείς παρεδίδετο στον δήμιον ή δημό-σιον.

Οι δίκες επραγματοποιούντο καθημερινώς πλην των αποφράδων ημερών, δηλαδή των τριών τελευταίων ημερών του σεληνιακού μηνός.

Και εδώ παρατηρείται η απόκρυφος προσοχή, η οποία εδίδετο στην σημασία του φωτός. Ηλιασταί, οι συναθροιζόμενοι μεν, αλλά υπό το προστατευτικό φως του ηλίου κατά την διάρκεια της ημέρας, ενώ ελαμβάνετο υπ’ όψιν και ο νυκτερινός φωτισμός του ουρανού υπό της σελήνης, ώστε να μην αμαυρώνεται από το πλήρες σκότος των αποφράδων ημερών η διάνοια των δικαστών.
-----------------
Βιβλιογραφία του παρόντος άρθρου:
1. Εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΥ, λήμματα «δίκη», «Ηλιαία»
2. Δ. Δημητράκου «Μέγα Λεξικόν όλης της Ελληνικής Γλώσσης»
3. Δρ. Παναγιώτης Ι. Κυριακόπουλος «Αρχαίο Ελληνικό Δίκαιο»,
το δικαστήριο της Ηλιαίας, σσ. 631 – 650,
εκδ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ
4. Αριστοφάνους «Νεφέλαι»
5. Αριστοφάνους «Αχαρνής»
6. Αριστοφάνους «Ιππής»
7. Αριστοφάνους «Σφήκες»
8. Θουκυδίδου «Ιστορία» Δ, 21 – 40 και Ε, 2 – 10 (Κλέων)
9. Ξενοφώντος «Απομνημονεύματα» Α – Δ
10. Ξενοφώντος «Απολογία Σωκράτους»
11. Πλάτωνος «Απολογία Σωκράτους», σχόλια Κ. Αραποπούλου,
Περί της αττικής δικονομίας, σσ. 15 – 18, εκδ. ΠΑΠΥΡΟΣ
12. Πλάτωνος «Κρατύλος», απόδ. Ηλ. Λάγιος,
εκδ. Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
13. Πλάτωνος «Φαίδων» 96 Α – 99 Ε

Περί της Οικιακής Λατρείας των Ελλήνων στην αρχαιότητα


 Εισαγωγικά
Υψίστη σημασία για τους Έλληνες έχει ο οίκος, ο οποίος δεν ταυτίζεται με την σημερινή έννοια του σπιτιού ως οίκημα, αλλά συμπεριλαμβάνει τα μέλη της οικογένειας[1], το κτήριο με τα αγαθά του, και κυρίως αυτό που θα απασχολήσει και εμάς, την οικιακή λατρεία και τις οικογενειακές παραδόσεις. Συχνά υπάρχει η παρανόηση σε αυτούς που ασχολούνται με την Ελληνική θρησκεία, πως η λατρεία βρίσκει κύρια έκφραση στις εορτές της πόλεως και των μυστηριακών λατρειών, με την οικιακή λατρεία να είναι αν όχι ανύπαρκτη, τουλάχιστον περιορισμένη.
Αυτό είναι μέγα σφάλμα, το οποίο βέβαια δικαιολογείται αν αναλογιστούμε πως οι γραπτές μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα (αγγεία, σκεύη, εγκαταστάσεις) που μας παρέχουν στοιχεία για την οικιακή λατρεία είναι περιορισμένα σε σχέση με τα αντίστοιχα για την λατρεία της πόλης[2]. Φυσικό επακόλουθο είναι, οι ιστορικοί και λοιποί επιστήμονες να παρουσιάζουν εργασίες που αναφέρονται αποκλειστικά ή κυρίως στην πολιτειακή λατρεία και όχι στην οικιακή, αν και τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια εξαγωγής συμπερασμάτων σχετικά και με αυτόν τον τομέα της Ελληνικής λατρείας.
Η παρανόηση αυτή, έχει οδηγήσει μάλιστα αρκετούς, στο να μειώνουν την θρησκευτική πρακτική των προγόνων μας σε μια απλή συμμόρφωση με τις εξωτερικές κοινωνικές (της πόλεως) νόρμες, που εκφράζονται και με τις εορτές και τελετές της πόλεως.
Καταλήγει κάποιος έτσι σε ένα θρησκευτικό αποχρωματισμό της καθημερινής οικογενειακής ζωής των Ελλήνων και σε μια κατανόηση της θρησκευτικότητας στη πόλη με πολιτισμικούς όρους.
Η πραγματικότητα μάλλον είναι εντελώς διαφορετική αφού κατά μια έννοια και η πολιτειακή λατρεία είναι επέκταση της λατρείας των οίκων της φυλής(ων) των πολιτών[3].
Ειδικά σήμερα, και για τους ανθρώπους που επιθυμούν να ακολουθήσουν την λατρευτική πρακτική των προγόνων μας, η οικιακή λατρεία κρίνεται απαραίτητη όχι μόνο γιατί από αυτό το κύτταρο μπορεί να καλλιεργηθεί καλύτερα και να επανεμφανιστεί και στην κοινωνία αλλά και γιατί εκεί δεν θα αντιμετωπίσει κανείς τα προβλήματα θρησκευτικής διάκρισης που δυστυχώς ακόμα κυριαρχούν στο νεοελληνικό κράτος, στο οποίο η Ελληνική θρησκεία δεν τυγχάνει πολιτειακής αναγνώρισης[4].
Κυρίαρχες θεότητες
Οι θεότητες που κυριαρχούν στην θρησκευτική ζωή του οίκου κατέχοντας μόνιμη θέση είναι η Εστία, ο Ζεύς, ο Ερμής, η Εκάτη και ο Απόλλωνας που λαμβάνουν σε αυτή την περίπτωση, πλην της Εστίας, συγκεκριμένες ιδιότητες διαφορετικές από τις συνήθεις που παρουσιάζουν ως Ολύμπιοι, έχοντας κύριο σκοπό την διασφάλιση της ενότητας του οίκου και την ευημερία του.
Εστία
Η Εστία είναι η θεά που δώρισε στους ανθρώπους τη γνώση για τον οίκο[5], οπότε είναι η θεότητα που κυριαρχεί στην οικογενειακή λατρεία. Η λατρεία της είναι πρωταρχικής σημασίας και χάνεται στα βάθη των αιώνων.
ΟΥ ΓΑΡ ΑΤΕΡ ΣΟΥ ΕΙΛΑΠΙΝΑΙ ΘΝΗΤΟΙΣΙΝ ΙΝ’ ΟΥ ΠΡΩΤΗ ΠΥΜΑΤΗ ΤΕ ΕΣΤΙΗ ΑΡΧΟΜΕΝΟΣ ΣΠΕΝΔΕΙ ΜΕΛΙΗΔΕΑ ΟΙΝΟΝ (Ομηρικός ύμνος στην Εστία 29.4-6)
Ταυτίζεται δε η Θεά και με την εστία στην οποία ο οίκος συγκεντρώνεται για να μαγειρέψει και να ζεσταθεί σε βαθμό τέτοιο που, θεά και εστία, αποτελούν και οι δύο η πρώτη σε νοητικό η δεύτερη σε φυσικό επίπεδο, το ιερό κέντρο του οίκου[6].
Η ίδια λοιπόν η εστία είναι ο φυσικός βωμός της θεάς, η ίδια η πυρά που καίει είναι η απεικόνισή της και οι περισσότερες οικιακές τελετές λαμβάνουν χώρα σε αυτήν. Η εστία, βωμός της Θεάς, είναι ιερή, με φωτιά που διατηρείται άσβεστη[7].Όπως προστατεύει τα μέλη της οικογένειας έτσι ακριβώς προστατεύει και τον ξένο που θα ζητήσει καταφύγιο στον οίκο. Πιθανότατα ο θεσμός της ικεσίας σε βωμούς της Πόλεως να είναι αποτέλεσμα αυτής της προέκτασης της λειτουργίας της οικιακής εστίας, καθώς οι ίδιοι κανόνες παραβίασης του ασύλου και μιάσματος ισχύουν και στις δύο περιπτώσεις.
Παρομοίως και οι πόλεις έχουν στο ιερό κέντρο τους την εστία της Πόλεως που διαδραματίζει τον ανάλογο ρόλο[8].
Οι περισσότερες τελετές στον οίκο ξεκινάνε με επίκληση της Εστίας, ένα φαινόμενο που επεκτείνεται πολλές φορές και στην πολιτειακή λατρεία, με αποτέλεσμα να μας παραδοθεί η παροιμιώδης φράση «αφ’ Εστίας άρχεσθαι» που υπονοεί κάθε καλό ξεκίνημα[9].
Τέλος η Εστία/εστία είναι αυτή που αντιπροσωπεύει[10] τον οίκο στην κοινότητα/Πόλη.
Η καταστροφή της οικιακής εστίας αποτελεί καταστροφή του οίκου με τραγικές συνέπειες που εκτείνονται από τους νεκρούς προγόνους στους αγέννητους απογόνους (τους οποίους συνδέει για πάντα η οικιακή εστία, η οικιακή λατρεία).
Ζεύς Κτήσιος
Η δεύτερη μετά την εστία θεότητα που συναντάμε στην οικιακή λατρεία είναι ο Ζεύς με την επωνυμία Κτήσιος[11]. Με αυτήν την επωνυμία ο θεός λατρεύεται ως προστάτης των αγαθών της οικογένειας, που φροντίζει για την ευημερία του οίκου.
Ο συνηθισμένος χώρος για τον βωμό του την κλασσική εποχή ήταν σε κάποιο αποθηκευτικό μέρος του οίκου (συχνά ξεχωριστό κτήριο) όπου αποδίδονταν τιμές κυρίως με σπονδές[12].
Καθώς τα αγαθά που αποθηκεύονταν μέχρι πρόσφατα (στα χωριά μέχρι και την προηγούμενη γενιά) σε τέτοιους χώρους ήταν κυρίως τρόφιμα και ίσως και προϊόντα ένδυσης (δέρματα ζώων, υφάσματα), η λατρεία του Κτησίου Διός κρίνεται απολύτως φυσική, εν αντιθέσει με προσπάθειες αναγωγής αυτής της λατρείας σε σημερινές αποθήκες σπιτιών (ειδικά των πόλεων) που βρίθουν από σκουπίδια, άχρηστα πράγματα, και μη αναγκαία «αγαθά».
Καθώς και τα αγαθά για την ευημερία του οίκου έχουν σήμερα λάβει άλλη μορφή, η λατρεία του Κτησίου Διός μπορεί να πραγματοποιείται αν θέλουμε, στον κεντρικό βωμό – χώρο λατρείας – του σπιτιού αρκεί να έχουμε και την κατάλληλη νοητική απεικόνιση του τί είναι αγαθό, καθώς δεν μπορεί να ταυτίζεται αυτό με την σημερινή χυδαία αντίληψη περί χρήματος (νόμισμα), που αποτελεί απλά ένα ανταλλακτικό μέσο[13].
Πολύ πιθανόν είναι, σύμφωνα με τις αναφορές που έχουν σωθεί, πως τις περισσότερες φορές ο Κτήσιος Ζευς δεν είχε ένα συνήθη βωμό για την λατρεία του στον οίκο, αλλά αντιπροσωπευόταν – ταυτιζόταν μάλιστα- με ένα αντικείμενο που λέγεται καδίσκος[14].
Από τύχη αγαθή μας παραδίδει ο ιστορικός του 3ου παχχ αιώνα Αντικλείδης (Αντικλείδης 140 F22 ) την περιγραφή του και πώς φτιάχνεται.
ΔΙΟΣ ΚΤΗΣΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΙΔΡΥΕΣΘΑΙ ΧΡΗ ΩΔΕ, ΚΑΔΙΣΚΟΝ ΚΟΙΝΟΝ ΔΙΩΤΟΝ ΕΠΙΘΗΜΑΤΟΥΝΤΑ ΣΤΕΨΑΙ ΤΑ ΩΤΑ ΕΡΙΩ ΛΕΥΚΩ ΚΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΩΜΟΥ ΤΟΥ ΔΕΞΙΟΥ ΚΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ… ΤΟΥ ΚΡΟΚΙΟΥ, ΚΑΙ ΕΣΘΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΑΝ ΕΥΡΗΣ ΚΑΙ ΕΙΣΧΕΑΙ ΑΜΒΡΟΣΙΑΝ. Η Δ’ ΑΜΒΡΟΣΙΑ ΥΔΩΡ ΑΚΡΑΙΦΝΕΣ, ΕΛΑΙΟΝ, ΠΑΓΚΑΡΠΙΑ. ΑΠΕΡ ΕΜΒΑΛΕ.
«Είναι αναγκαίο να φτιάχνουμε το σύμβολο του Κτησίου Διός. Παίρνουμε έναν καινούργιο καδίσκο, με δύο αυτιά από τα οποία περνάμε λευκό μαλλί, και κλωστή κίτρινη (το χρώμα του κρόκου) την οποία περνάμε από τον δεξί ώμο μέχρι μπροστά και ρίχνουμε μέσα ότι βρούμε και αμβροσία. Η Αμβροσία είναι καθαρό νερό (πηγής) και λάδι και πανκαρπία. Αυτά ρίχνουμε μέσα»
Η ύπαρξη αυτού του αντικειμένου που ταυτίζεται με τον Κτήσιο Δία (και αποτελεί το λατρευτικό ανάλογο του βωμού) μας εξηγεί και γιατί σπανίζουν τα ευρήματα βωμών που να επιγράφονται «Κτησίου Διός»[15].
Τέλος, αν αναλογιστούμε τα παραπάνω, λογική είναι η «ταύτιση» του Κτησίου Διός με τον οικιακό όφι – οικουρό όφι – που επιτελεί την ίδια λειτουργία ως προστάτης των αγαθών[16] και που έχει παραμείνει μέχρι τις μέρες μας μέρος της λαϊκής παράδοσης[17]. Το συμπέρασμα ενισχύει και η αρχαιολογική μαρτυρία βωμού αφιερωμένου στον Κτήσιο Δία με παράσταση φιδιού (εικόνα 2). Το φίδι παραμένει σαν σύμβολο του οικιακού ιερού μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα και μετά περνάει στην λαϊκή πίστη του λαού.
Ζεύς Έρκειος
Η δεύτερη μορφή με την οποία βρίσκουμε λατρεία του Διός στον Ελληνικό οίκο είναι αυτή του Ερκείου Διός. Έρκος είναι ο φράχτης και κατ’ επέκταση ο χώρος που περικλείεται από αυτόν.
Έτσι έρκος ονομαζόταν πολλές φορές στην Αθήνα ο ίδιος ο οίκος, αποκτώντας οι δύο λέξεις ταυτόσημη έννοια. Μας έχει παραδοθεί μάλιστα η αναφορά πως η ερώτηση «που είναι το σπίτι σου;» μπορούσε να τεθεί σαν «που βρίσκεται ο Έρκειος Δίας σου;»[18].
Έτσι ο βωμός του Ερκείου Διός βρίσκεται στον εξωτερικό χώρο μεταξύ οικίας και του φράχτη που την οριοθετεί. Ο θεός λατρεύεται ως προστάτης του οίκου και της ιδιοκτησίας και δρα προστατευτικά γι΄ αυτήν. Αν και δεν μας έχουν σωθεί πολλές αναφορές για την λατρεία του, είναι ασφαλές να πούμε πως αυτή σχετίζεται με τον φυσικό χώρο του οίκου και τη συγκέντρωση εκεί της οικογένειας[19], οπότε τα ανάλογα μπορούμε να πράττουμε και σήμερα.
Σε περιπτώσεις δε που η οικία δεν έχει αυλή, εξωτερικό χώρο, η λατρεία του Ερκείου Διός ως προστάτη μπορεί να τελείται μαζί με την λατρεία της Εστίας και του Κτησίου.
Στα όρια: Ερμής, Εκάτη και Απόλλων Αγυιεύς
Σε συνέχεια του Διός και της Εστίας που είναι οι κατεξοχήν θεότητες της οικίας και λατρεύονται μέσα σε αυτήν, έχουμε και τρείς ακόμα θεότητες που συμπεριλαμβάνονται στην οικιακή λατρεία και προστατεύουν τον οίκο από εξωτερικά δεινά[20] «τοποθετημένες» μάλιστα έξωθεν αυτού.
Στο εξωτερικό μέρος λοιπόν του φράχτη της οικίας, στην είσοδο αυτής, τοποθετείται η λατρεία του Ερμή, της Εκάτης και του Απόλλωνα με την επωνυμία Αγυιεύς[21].
Ερμαϊκή στήλη με επικαθήμενη θεά,(πιθανά Αφροδίτη) -Αρχαία Αγορά Αθηνών
 
Ο Ερμής και η Εκάτη εδώ παρουσιάζονται με την ίδια μορφή που έχουν ως θεοί των οδών, ο Ερμής ακριβώς όπως στις Ερμαϊκές στήλες (εικόνα 3)που ορίζουν τα όρια και τους τόπους και η Εκάτη ως άρχουσα των τρίστρατων[22].
Από τα λιγοστά αρχαιολογικά ευρήματα και τις φιλολογικές πηγές υποθέτουμε πως, σε κάθε οικία μπορούσαμε να έχουμε βωμό ή ναίσκο[23] για κάποια ή και τις τρείς θεότητες ταυτοχρόνως, στις οποίες αποδίδονταν λατρεία η οποία μάλιστα απαιτούσε προσοχή ώστε να διατηρείται η περιοχή και οι απεικονίσεις (Ερμαϊκή στήλη, ειδώλια, μια τετράγωνη πλάκα για τον Απόλλωνα) καθαρές, καθόσον βρίσκονταν και εκτεθειμένες στον δρόμο. Συνηθέστερη πρακτική, είναι η δημιουργία ειδικής εσοχής στην είσοδο της οικίας (στον φράχτη δίπλα από την πόρτα), όπου τοποθετούνται τα είδωλα και τα λατρευτικά αντικείμενα (σκεύος για άναμμα θυμιάματος και σκεύος προσφορών)[24].
Σε περίπτωση οικίας σε διαμέρισμα πολυκατοικίας, μπορούμε να αναρτήσουμε ανάλογα ανάγλυφα[25] και να υπάρχει ειδικό ραφάκι ή προεξοχή για τους σκοπούς της λατρείας.
Η λατρευτική πρακτική εδώ είναι απλή και εκτός από ορισμένες λατρευτικές ημέρες, περιλαμβάνει την απλή τοποθέτηση λιτών προσφορών και το άναμμα θυμιάματος όταν εισερχόμαστε ή εξερχόμαστε από το σπίτι μας.

Οικογενειακή και προγονική λατρεία
Όπως αναφέραμε και αρχικά, ο οίκος έχει ευρεία έννοια[26] και συμπεριλαμβάνει, ειδικά όταν αναφερόμαστε στο λατρευτικό κομμάτι, και τους προγόνους. Έτσι όταν μιλάμε για οικιακή λατρεία, έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες λατρείας. Την λατρεία των εφεστίων θεών (και των άλλων τιμώμενων θεοτήτων) και την λατρεία των προγόνων.
Επίσης, πλήθος πολιτειακών εορτών, συμπεριλαμβάνουν και εορτασμούς στον οίκο οι οποίοι ολοκληρώνουν τον χαρακτήρα της εορτής.
Στην οικιακή λατρεία συμμετέχουν όλα τα μέλη της οικογένειας και το καθένα έχει τον δικό του ρόλο ανάλογα με την εορτή/τελετή. Αν και κύριος υπεύθυνος για την οικιακή λατρεία μπορεί να θεωρηθεί ο άνδρας, στην πραγματικότητα είναι περισσότερες οι τελετές και η γενικότερη φροντίδα που αναλαμβάνει η γυναίκα στη λατρεία του οίκου.
Η οικιακή λατρεία, είναι προσωπική υπόθεση της οικογένειας αν και μπορεί να τιμηθεί και κάποιος άλλος συγγενής ή φίλος με την συμμετοχή του σε κάποια λατρευτική εκδήλωση του οίκου.
Κυριότερες οικιακές τελετές
Φυσικά στον οίκο λαμβάνουν χώρα πλήθος διαφορετικών τελετών όμως ειδική ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει στις κατ’ εξοχήν αναφερόμενες ως οικιακές, που σχετίζονται και με τρία ξεχωριστά στάδια της ζωής του οίκου. Θα αναφερθούμε σε αυτές εδώ επιγραμματικά και θα ακολουθήσουν ειδικά κείμενα.

Αρχή του οίκου: Γάμος
Η πραγματική αρχή του οίκου γίνεται με τον γάμο, την ένωση των δύο ανθρώπων σε οικογένεια. Ακόμα και όταν κάποιος μένει μόνος του, άγαμος και άτεκνος, δεν έχουμε στην πραγματικότητα ολοκληρωμένη οικιακή λατρεία (εφεστίων θεών) παρά αυτός συνεχίζει την λατρεία του οίκου του (πατρώων θεών) με την ευρύτερη έννοια δηλ. του οίκου, οίκου των γονέων του ή της φατρίας του[27].

Συνέχιση του οίκου: Γέννηση
Με την γέννηση έχουμε επέκταση του οίκου. Ο νέος άνθρωπος γίνεται μέλος πραγματικό του οίκου μόνο με την κατάλληλη τελετή γνωριμίας του με τους εφέστιους θεούς[28]. Αυτός θα είναι ο συνεχιστής της οικιακής λατρείας που παραδίδεται από τους γονείς.

Απώλεια του οίκου: Θάνατος
Και ο θάνατος είναι μια μετάβαση σχετιζόμενη με την οικιακή λατρεία. Ο νεκρός, από την μια προσωρινά μιαίνει τον οίκο και την εφέστια λατρεία, από την άλλη μετά το πέρας συγκεκριμένου χρόνου και την τέλεση των παραδεδομένων, ενσωματώνεται ως ενέργεια στην προγονική πηγή και συνεχίζει να αποτελεί κομμάτι του οίκου, αυτή την φορά από την πλευρά «των πλείστων» και του αποδίδονται πλέον τιμές μαζί με όλους τους προγόνους.

Περί οικιακού Βωμού και τελετουργικών αντικειμένων
Για τις ανάγκες της οικιακής λατρείας, τρεις κατηγόριες πραγμάτων είναι αναγκαία. Η εστία και το πυρ, ο βωμός ή βωμοί και τα λοιπά τελετουργικά αντικείμενα.
Φυσικά, με την μορφή που έχουν σήμερα τα οικήματα, είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει η χωροταξία που είχε ο ελληνικός οίκος κατά το παρελθόν (εικόνα 4). Από την στιγμή μάλιστα που και η λειτουργική χρήση της εστίας έχει αντικατασταθεί από ηλεκτρονικές συσκευές, χρειάζεται να αναπροσαρμόσουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά της οικιακής λατρείας, χωρίς βέβαια να απολέσουμε τα πραγματικά ουσιώδη. Έτσι, την θέση της εστίας σε ένα σύγχρονο σπίτι μπορεί να αναλάβει το τζάκι και η περιοχή που αυτό ορίζει[29].
Ακόμα και όταν όμως δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η ουσία της εστίας είναι το πυρ, αυτό είναι το πραγματικά ιερό. Και όπως στην αρχαιότητα υπήρχαν περιπτώσεις όπου η εστία δεν ήταν μια χτισμένη περιοχή στον οίκο, όπως στην αρχική εικόνα του κειμένου, αλλά χρησιμοποιείτο κάποιο σκεύος για το άναμα της φωτιάς (εικόνα 5), έτσι και σήμερα ιδιαίτερη σημασία έχει το να διατηρείται μια ιερή εστία – πυρ – η οποία θα χρησιμοποιείται για τις τελετουργικές ανάγκες (άναμμα θυμιάματος κ.τ.λ). Αυτό μπορεί εύκολα να πραγματοποιηθεί με ποικίλους τρόπους. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κερί βραδείας καύσεως, το παραδοσιακό καντήλι, λυχνάρι κ.ά.[30] Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να διατηρούμε άσβεστο το πυρ της εστίας μας, και να ακολουθούμε και τα τυπικά για την ανανέωσή του σύμφωνα με τα παραδεδομένα[31].
Όπως αναφέραμε και πριν για την λατρεία του Ερκείου Διός, σε κάποιες περιπτώσεις αν υπάρχει αυλή στον οίκο μπορούμε να διατηρούμε χτιστό οικιακό βωμό όπως ακριβώς στην κλασσική αρχαιότητα (εικόνα 6 & 7). Ακόμα όμως και σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει να υπάρχει ειδικός χώρος εντός της οικίας, για τις λατρευτικές ανάγκες[32]. Ήδη από την αρχαιότητα, μας έχει παρουσιαστεί η «λύση» γι’ αυτό το χωροταξικό πρόβλημα, η οποία κάλλιστα μπορεί να εφαρμοστεί και σήμερα[33].
Έτσι ήδη από την Ελληνιστική, και Ρωμαϊκή εποχή, μέσα στον οίκο υπάρχει ειδικά διαμορφωμένος χώρος, το ιερό μέρος του, όπου τα μέλη της οικογένειας προσεύχονται[34]. Πάρα πολλά τέτοια παραδείγματα ευτυχήσαμε να έχουμε από τα αρχαιολογικά ευρήματα στις πόλεις της Ιταλίας που κατέστρεψε ο Βεζούβιος (Ηράκλεια, Πομπηία κ.ά.)[35].

Παραδείγματα  από Lararia – οικιακούς βωμούς της ύστερης αρχαιότητας
 
Αυτή η εσοχή στον τοίχο που παρατηρούμε, είναι και ο ναός του σπιτιού μέσα στην οποία τοποθετούνται όλα τα ιερά αντικείμενα της οικιακής λατρείας. Έτσι, αγάλματα θεών, μικροί βωμίσκοι, τρίποδες για θυμίαμα και πυρά, βρίσκονται μαζεμένα στον ειδικό αυτό χώρο, ο οποίος δημιουργείται σε κάποιο αν όχι ξεχωριστό, σίγουρα όχι κοινό δωμάτιο του οίκου[36].
Αντί εσοχής στον τοίχο μπορούμε να έχουμε, ξύλινη κατασκευή παρόμοιας μορφής που θα επιτελεί τον ίδιο ρόλο. Ακόμα πιο απλά, μπορούμε να έχουμε ένα οποιοδήποτε έπιπλο (ένα μικρό τραπέζι κ.ά.) πάνω στο οποίο θα βρίσκονται τα τελετουργικά αντικείμενα.
Συχνή είναι για της ανάγκες της οικιακής λατρείας η ύπαρξη μινιατούρας βωμού, συνήθως από πηλό, η οποία τοποθετείται στο κέντρο αυτού του συνόλου. Αυτός ο βωμός ή ένα ξόανο, συνήθως είναι το αντικείμενο που αντιπροσωπεύει την συνέχεια της οικιακής προγονικής λατρείας και περνάει από γενιά σε γενιά (εικόνα 8).
Τα περισσότερα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για την οικιακή λατρεία είναι αντικείμενα καθημερινής χρήσης, αν και το να αφιερώσουμε συγκεκριμένα για αυτό τον σκοπό κάποια ωραία αντικείμενα ίσως εξυπηρετεί καλύτερα τους σκοπούς της λατρείας, αφού μας εισάγει ευκολότερα, λόγω ιδιαιτερότητας και ειδικής χρήσης, στη νοητική εκείνη κατάσταση που πρέπει να είμαστε για να τελέσουμε την λατρευτική πράξη.

Λεκανίδα καθαρμού από μάρμαρο από το ιερό του Απόλλωνα στην Μίλιτο 560-540 π.Χ. Αρχ.Μουσ. Βερολίνου
 
Κάποια από αυτά τα χρηστικά αντικείμενα είναι το σκεύος καθαρμού[37], το σκεύος για το άναμμα θυμιάματος[38], το δοχείο για τις σπονδές[39] κ.τ.λ.
Εδώ να υπενθυμίσουμε πως για κανέναν λόγο δεν πετάμε όπου να ‘ναι, σαν να πρόκειται για σκουπίδια, τα προϊόντα μιας τελετής (στάχτες, παλιές πρόσφορες, τον οίνο της σπονδής κ.ά.), αλλά τα αποθέτουμε σε κάποιο χώρο (καθαρό) που θα ανακυκλωθούν (συγκεκριμένο μέρος στην αυλή μας, σε κάποια γλάστρα με φυτό, ή τα μαζεύουμε και τα αφήνουμε σε κάποιο ελεύθερο χώρο στη φύση).

Μία Θεώρηση εργασίας  …
Οικιακή Λατρεία – Το πρώτο απαραίτητο βήμα
Ξεκινώντας το παρόν κείμενο, τονίσαμε τη μεγάλη σημασία που έχει η οικιακή λατρεία για την ελληνική πολυθεϊστική παράδοση. Θα επαναλάβουμε πως δεν υπάρχουν δικαιολογίες, για να μην πράττουμε τα απαραίτητα στο σπίτι μας όπου δεν υπάρχει περιορισμός στην θρησκευτική μας ελευθερία. Το μόνο που μένει είναι να ξεκινήσουμε.
Νομίζουμε πως οι βασικές αρχές δόθηκαν με το παρόν, και με την πράξη θα διαπιστώσουμε πόσο πιο πολλά θα κατανοούμε και πόσο θα ωφεληθούμε από την λατρευτική πρακτική στην ηρεμία του οίκου μας. Με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε να περάσουμε τα ελληνικά νομιζόμενα και στις νέες γενιές, ώστε αυτές να έχουν από νωρίς τις βάσεις ώστε να διαμορφώσουν έναν ακέραιο χαρακτήρα, και να μπορέσουν να αναπτύξουν τις αρχές και αξίες του πολιτισμού μας.
Κλείνοντας, να επισημάνουμε πως αν μας αποθαρρύνουν οι πολλές λεπτομέρειες ή βρίσκουμε δυσκολίες στο να ακολουθούμε όλους τους τύπους όπως πρέπει, είναι καλύτερα να ξεκινάμε σιγά-σιγά με τα πιο απλά και όταν πια τα έχουμε κατανοήσει και είναι κτήμα μας να προχωράμε στα επόμενα[40]. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως το μείζον είναι η στάση μας απέναντι σε Θεούς και Προγόνους και η θέλησή μας, και το ελάσσων το να ακολουθήσουμε πιστά τα όποια τυπικά[41]. Από την άλλη, σε κάθε περίπτωση που δεν είμαστε σίγουροι, καλό είναι να αναζητούμε πρώτα και να εμπιστευόμαστε τα παραδεδομένα.
-----------------
Παραπομπές
[1] Οίκος, φατρία, φυλή, πόλη, σε οποιαδήποτε περίπτωση και τουλάχιστον μέχρι την Ελληνιστική εποχή το άτομο από μόνο του δεν ορίζεται χωρίς το γενικότερο πλαίσιο στο οποίο ανήκει.

Βωμός αφιερωμένος στον Φράτριο Δία .-Εύρημα επί της οδού Αθηνάς -Αθήναι
[2] Ειδικά για την οικιακή λατρεία τα κείμενα παρουσιάζουν συχνά το φαινόμενο να περιλαμβάνουν φράσεις όπως «κατά τα γνωστά», «κατά το σύνηθες» κ.τ.λ. όταν αναφέρονται σε τελετουργικά της οικιακής λατρείας, αφού ελάχιστοι συγγραφείς θα αφιέρωναν χρόνο για να περιγράψουν τόσο κοινές και καθημερινές πρακτικές.
[3] Ενδεικτικά επιχειρήματα οι πολλές μυστηριακές λατρείες που παρέμειναν οικογενειακές ως προς την τέλεση ή υπευθυνότητα διεξαγωγής, και η εμφάνιση κοινών βωμών και ιερών μετά τον συνοικισμό σε πόλη.
[4] Έτσι ενώ το σύνταγμα εγγυάται την ελευθερία έκφρασης θρησκευτικότητας σε προσωπικό επίπεδο, σε κοινωνικό επίπεδο δεν αναγνωρίζεται το ίδιο με αποτέλεσμα πρακτικά η οικιακή λατρεία να μπορεί να εκφραστεί πλήρως ενώ μια κοινότητα ανθρώπων που ακολουθούν την Ελληνική πολυθεϊστική παράδοση προσκρούει στην πληθώρα προβλημάτων που προκύπτουν από την διάκριση «γνωστές-μη αναγνωρισμένες» θρησκείες. Για τα ζητήματα αναγνώρισης της Ελληνικής θρησκείας βλ. Υπόμνημα του Υπάτου Συμβουλίου των Ελλήνων Εθνικών και Παν. Μαρίνης «Θρησκευτική ελευθερία», Αθήνα.
[5] Διόδωρος Σικελιώτης
[6] Ο Ησίοδος π.χ. μας λέει για την συμπεριφορά που πρέπει να έχουμε μπροστά στην εστία του οίκου. «Μηδ’ αιδοία γονή πεπαλαγμένος ένδοθι οίκου ιστίη εμπελαδόν παραφαινέμεν, αλλ’ αλέασθαι»
[7] Υπάρχει τελετουργική ανανέωση της οικιακής πυράς από την εστία της Πόλης σε περιπτώσεις θανάτου και μιάσματος καθώς και σε συγκεκριμένες εορτές.
[8] Η Εστία της Πόλεως των Αθηνών βρισκόταν στο Πρυτανείο. Από αυτήν λάμβαναν πυρά οι ιδρυτές των αποικιών έτσι ώστε να ιδρυθεί η νέα Πόλη και αυτή είναι ο ιερός δεσμός μεταξύ μητρόπολης και αποικίας.
[9] Επίσης η φράση μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως στην πρόταση «Αφ’ εστίας άρχεσθαι κακουργείν τήν πόλιν» που σημαίνει το να κάνει κάποιος κακό στην πόλη από τα θεμέλια, δείχνοντας ακόμα μια φορά την ύψιστη σημασία της εστίας και για τον οίκο αλλά και για την πόλη.
[10] Κατ’ αυτή την έννοια βρίσκει λογικό έρισμα η άποψη πως έχουμε π.χ. στην Αθήνα μόνο τους άνδρες να ψηφίζουν αφού κάθε οίκος αντιπροσωπεύεται με μια ψήφο και όχι λόγο κάποιου άλλου διαχωρισμού.
[11] Κτήσιος: των κτημάτων, των αγαθών του οίκου.
[12] Οι αναφορές που έχουμε για σπονδές στον βωμό του Κτησίου Διός είναι πολύ περισσότερες από αυτές για θυσίες πράγμα λογικό αν αναλογιστούμε και την ταύτιση του Κτήσιου Δία με τον «καδίσκο».
[13] Βέβαια και σε αυτήν, όπως και σε πληθώρα άλλων περιπτώσεων, βλέπουμε πως η ζωή εκτός των αστικών πόλεων συνεχίζει να παραμένει σε μεγάλο βαθμό βασισμένη στα πατροπαράδοτα, οπότε κάλλιστα μπορεί και σήμερα να συνεχιστεί η λατρεία του Διός Κτησίου κατά τα πάτρια σε ένα χωριό κ.τ.λ.
[14] Ο καδίσκος, δηλ. μικρός κάδος είναι στην πραγματικότητα ένα κοινό καθημερινό αντικείμενο για την ελληνική οικία και γι αυτό δεν υπάρχουν ευρήματα καδίσκων του Κτησίου Διός αφού το χρηστικό αντικείμενο ταυτίζεται με το λατρευτικό.
Mεγάλος ξύλινος κάδος. Αποτελείται από δεκαέξι μικρές σανίδες, συνδεδεμένες μεταξύ τους με φύλλα σιδήρου.400 μ. Χ -Εύρημα από την Αρχαία |Αγορά των Αθηνών.
Πήλινο λατρευτικό σκεύος από την Μ.Ελλάδα της Ιταλικής
[15] Με την επωνυμία Κτήσιος ο Ζεύς λατρεύεται και σε πολιτειακούς βωμούς.
[16] Συχνή είναι στην θρησκευτική πίστη και λατρευτική πρακτική των Ελλήνων η παράλληλη ύπαρξη πραγματικοτήτων που σχετίζονται και αντανακλούν η μια την άλλη, την οποία δυστυχώς δεν μπορούν να δεχθούν αυτοί που δεν ακολουθούν την συγκεκριμένη παράδοση με αποτέλεσμα να χάνουν το νόημα.
Έτσι οι ανθρωπολόγοι/εθνολόγοι και ο μέσος σύγχρονος άνθρωπος σε αυτήν την περίπτωση θα σπεύσουν να εξηγήσουν την λατρεία του Κτησίου Διός μέσω της ταύτισης με το οικόσιτο φίδι που σε σωματικό (δηλ. γήινο-φυσικό) επίπεδο προστατεύει λ.χ. μια αποθήκη με σιτηρά από τα ποντίκια. Δυστυχώς γι αυτούς αν και το γεγονός ισχύει ως αντανάκλαση, δεν υπάρχει μονοσήμαντη ταύτιση ούτε του φιδιού με τον Αγαθοδαίμονα, ούτε του Κτησίου Διός με αυτό.
[17] Σε βαθμό που μπορούμε να πούμε πως η λατρεία του Κτησίου Διός έμεινε άσβεστη, ειδικά στις αγροτικές περιοχές, όπου το φίδι του σπιτιού συνέχισε να παίζει κυρίαρχο ρόλο στην οικογενειακή λατρεία.
[18] Αριστοτέλης Αθηναίων Πολιτεία 55.3
[19] Γνωρίζουμε πως τα μέλη του οίκου που έλειπαν καιρό από αυτόν, στην επιστροφή τους θυσίαζαν στον βωμό του Ερκείου Διός.
[20] Αυτές οι τρείς θεότητες λειτουργούν αποτρεπτικά για αρρώστιες, εισβολείς και λοιπούς εξωτερικούς κινδύνους.
[21] Της οδού.
[22] Έχουμε ένα τρίστρατο που ορίζεται από την είσοδο της οικίας και τις δύο κατευθύνσεις της οδού που η είσοδος τέμνει.
[23] Βλ. επόμενη σημείωση για εικονοστάσιο.
[24] Και σε αυτήν την περίπτωση έχουμε επιβίωση μέχρι και πρόσφατα σε παλαιά σπίτια, του τυπικού της λατρείας προσαρμοσμένο σε χριστιανικά πρότυπα, όπου στην θέση των θεοτήτων αυτών έχουμε εικονοστάσιο κατασκευασμένο με τον ίδιο τρόπο.
[25] Υπενθυμίζουμε πως αν και η δυσδιάστατη απεικόνιση (λ.χ. ζωγραφική) είναι κοινή σαν διάκοσμος για την Ελληνική θρησκεία, λατρευτικό ρόλο μπορούν να παίξουν μόνο τρισδιάστατες απεικονίσεις (αγάλματα, ανάγλυφα και γενικά αντικείμενα με βάθος).
[26] Χαρακτηριστικό το γεγονός πως ακόμα και οι δούλοι συμμετείχαν πολλές φορές στην οικιακή λατρεία. Ακόμα πιο χαρακτηριστικό το γεγονός πως κατά την αγορά καινούργιου δούλου και με την είσοδο του στο σπίτι γινόταν θυσία στον οικιακό βωμό ώστε να αναγνωριστεί αυτός ως μέλος της οικογένειας. Αρκετοί μελετητές αυτό το μεταφράζουν ως είσοδο στον οίκο ενός αντικειμένου που ανήκει πια σε αυτόν – και το πάνε ακόμα παραπέρα αναγνωρίζοντας το ίδιο στον ερχομό στον οίκο της νύφης – αντίληψη με την οποία διαφωνούμε, αφού προφανώς δεν θα εμφανιζόταν τότε η συμμετοχή «των αντικειμένων» στα ιερότερα των ιερών της οικιακής λατρείας.
[27] Συνηθίζεται να είναι η γυναίκα αυτή που αφήνει την οικιακή της λατρεία (των γονέων) όταν νυμφεύεται και να ακολουθεί πλέον την λατρεία του συζύγου κατά τα Αθηναϊκά κυρίως δεδομένα αλλά αυτό δεν είναι αναγκαίο.
[28] Γι’ αυτό και η γέννηση φέρνει στον οίκο προσωρινό μίασμα μέχρι να αποκατασταθεί η ισορροπία.
[29] Φυσικά σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να έχουμε ένα πλήρως λειτουργικό τζάκι όπου θα διατηρείται φωτιά (τουλάχιστον κατά τους χειμερινούς μήνες) αλλά και κατά διαστήματα θα το χρησιμοποιούμε για να ψήσουμε το φαγητό μας.
[30] Να προσέξουμε βέβαια το κερί να είναι από φυσικό κερί και να μην περιέχει χημικά, το καύσιμο επίσης να είναι λάδι και όχι κάποιο προϊόν πετρελαίου.
[31] Η σημασία του πυρός στην λατρεία, όχι μόνο στην οικιακή, έχει τεράστια σημασία. Θα προσπαθήσουμε σε μελλοντικό κείμενο να αποσαφηνίσουμε τα βασικά σε αυτόν τον τομέα.
[32] Στην οικία μπορούμε να βρούμε βωμούς σε δυο χώρους. Ο ένας, που συνήθως βρίσκεται στην κεντρική αίθουσα του σπιτιού σε περίοπτη θέση – χτιστός μεγάλου μεγέθους – και ο άλλος στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τις λατρευτικές ανάγκες τις οικογένειας, όπου προσεγγίζεται μόνο από τα μέλη του οίκου.
[33] Είναι εντυπωσιακό πόσο απαράλλαχτα παρέμειναν πολλά χαρακτηριστικά της οικιακής λατρείας, δια μέσου των αιώνων, ακόμα και στις περιπτώσεις που είχαμε άλλη θρησκεία. Για παράδειγμα ο χριστιανισμός ακολούθησε τα εξωτερικά χαρακτηριστικά στο «στήσιμο» του ιερού οικιακού χώρου. Επίσης η ύπαρξη αδιάσπαστων πολυθεϊστικών παραδόσεων που πραγματοποιούν ακριβώς τα ίδια σε αυτό το θέμα π.χ. η Ινδουιστική, μας δείχνουν απόλυτα τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουμε την οικία μας για τους σκοπούς της λατρείας.
[34] Και στις παλαιότερες εποχές υπάρχει πλην της εστίας στο κέντρο του οίκου, ο εδικός αυτός χώρος, ο οποίος όμως δεν δύναται να αναπαρασταθεί από την αρχαιολογία αφού σπανίως ήταν χτιστός όπως στην ύστερη αρχαιότητα.
[35] Παρατηρείται η συχνή ύπαρξη παραστάσεων φιδιών που αναφέραμε και πιο πριν. Το Ρωμαϊκό οικιακό ιερό λέγεται lararium.
[36] Στις περιπτώσεις που αυτός ο χώρος δεν μπορεί να διαχωριστεί πλήρως από τους κοινούς χώρους του οίκου, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αναρτήσουμε μικρά κουρτινάκια που θα «προστατεύουν» το ιερό και τα οποία θα ανοίγουμε μόνο όταν θα τελείται κάποια ιεροπραξία.
[37] Στην κλασσική αρχαιότητα, ο λουτήρας ήταν βασικό αντικείμενο του σπιτιού το οποίο χρησιμοποιείτο σε όλες τις τελετές για τον καθαρμό.
[38] Εύκολα πια βρίσκονται στο εμπόριο, μικροί τρίποδες που χρησιμοποιούνται για το άναμμα του θυμιάματος.
[39] Ένα οποιοδήποτε καθαρό σκεύος μπορεί να χρησιμοποιηθεί γι’ αυτό τον λόγο, αν και μπορούμε να προμηθευτούμε ένα πήλινο χρηστικό αντίγραφο αγγείου. Προσοχή να είναι το αγγείο και γανωμένο και να μην έχει περάσει από διαδικασία παλαίωσης με οξέα κ.τ.λ. Η σπονδή μπορεί να είναι απλά μια σταγόνα στον πήλινο βωμίσκο μας, ή αν θέλουμε να σπένδουμε κανονικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα άλλο δοχείο που θα δέχεται την σπονδή.
[40] Είναι μάλλον παράλογο λ.χ. κάποιος που μόλις έχει αρχίσει να εισέρχεται στην λατρευτική οδό των προγόνων μας, να ξεκινήσει προσέχοντας τις αποφράδες ημέρες ενώ καλά-καλά δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει την σωστή νοητική στάση για μια τελετή.
[41] Τα οποία βέβαια είναι απαραίτητα για να μας καθοδηγούν, αφού δύσκολα θα δεχθούμε πως κάποιος σήμερα έχει την ικανότητα να διαμορφώσει άνευ προηγούμενης ενασχόλησης, την λατρευτική πρακτική σύμφωνα με δικά του δεδομένα και το αποτέλεσμα να είναι επιτυχημένο.

Προφυλακτικό ανιχνεύει τα αφροδίσια νοσήματα

Ένα «έξυπνο» προφυλακτικό ικανό να αλλάζει χρώμα όταν έρχεται σε επαφή με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), προειδοποιώντας έτσι για την ύπαρξή τους ανέπτυξε μια ομάδα μαθητών από τη Βρετανία.

Το S.T.EYE, όπως ονομάζεται, είναι εξοπλισμένο με έναν ενσωματωμένο δείκτη ο οποίος ανιχνεύει νόσους όπως τα χλαμύδια και η σύφιλη, με αποτέλεσμα να αλλάζει χρώμα ανάλογα με το παθογόνο που εντοπίζεται κάθε φορά.

Μαθητική καινοτομία για ένα υγιέστερο μέλλον
Συγκεκριμένα, οι μαθητές Ντάνιαλ Αλί, 14 ετών, Μουάζ Ναουάζ, 13 ετών και Σιράγκ Σα, 14 ετών, από την Ακαδημία Άιζακ Νιούτον, στο Έσεξ, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα χρήσιμο «εργαλείο» το οποίο «καθιστά την ανίχνευση επικίνδυνων ΣΜΝ ασφαλέστερη από κάθε άλλη φορά», χωρίς την ανάγκη για επεμβατικές εξετάσεις.
Η επαναστατική ιδέα των ευρηματικών μαθητών μάλιστα, απέσπασε το βραβείο εφηβικής καινοτομίας TeenTech, ως η καλύτερη καινοτομία υγείας.
«Δημιουργήσαμε το S.T.EYE, με στόχο έναν νέο τρόπο ανίχνευσης ΣΜΝ ώστε να συνεισφέρουμε στο μέλλον της επόμενης γενιάς» δήλωσε ο Αλί. «Σκοπός μας ήταν να προσφέρουμε στους χρήστες έναν ασφαλή τρόπο εντοπισμού αφροδίσιων νοσημάτων, μέσα από την ιδιωτικότητα του ίδιου τους του σπιτιού. Θέλαμε να δημιουργήσουμε κάτι που να προσφέρει γαλήνη στους χρήστες και παράλληλα να ενισχύει την υπευθυνότητά τους περισσότερο από κάθε άλλη φορά».
Το «έξυπνο» προφυλακτικό διαθέτει στο υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο μόρια τα οποία προσδένονται σε συγκεκριμένα βακτήρια και ιούς. Τα μόρια αυτά, κάνουν στη συνέχεια το προφυλακτικό να… λάμπει, φθορίζοντας σε διάφορα χρώματα και σε χαμηλό φωτισμό, ανάλογα με τις παθογόνες ουσίες που έχουν ανιχνευθεί. Για παράδειγμα, όταν το S.T.EYE εντοπίζει χλαμύδια θα… πρασινίζει, στην ύπαρξη έρπητα γεννητικών οργάνων θα κιτρινίζει, στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) θα γίνεται μοβ, ενώ όταν εντοπίζει σύφιλη θα παίρνει μπλε χρώμα

ΠΩΣ ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΜΑΣΤΕ ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

taxidimesaΑκολουθούν μερικά αξιώματα που θα σας βοηθήσουν να εξελιχθείτε μέσα απ’ τις εμπειρίες της ζωής.  
  • Δεχθείτε πως η ζωή είναι ένα σχολείο.
  • Κάθε βίωμα είναι ένα μάθημα που η ζωή προσπαθεί να μας διδάξει.
  • Η ζωή μας προσφέρει ακριβώς το μάθημα που χρειαζόμαστε, σε κάθε στιγμή.
Δεν υπάρχουν τυχαία γεγονότα ή αδικίες. Οτιδήποτε μας συμβαίνει είναι ακριβώς αυτό που πρέπει να μας συμβεί για να διδαχθούμε το επόμενο μάθημα. Δεν είναι ανάγκη λοιπόν, να φοβόμαστε τι θα μας τύχει. Ας πάψουμε να παραπονιόμαστε για τις αδικίες της ζωής. Ας εγκαταλείψουμε την πικρία που νιώθουμε απέναντι σ’ αυτούς που η ζωή χρησιμοποιεί για να μας διδάξει κάτι. Ας εγκαταλείψουμε τη ζήλεια και το φθόνο που μας κυριεύουν, όταν άλλοι μοιάζουν να έχουν περισσότερα από μας. Ο καθένας βρίσκεται ακριβώς εκεί που πρέπει, για να πάρει το απαραίτητο μάθημα. Αυτά τα μαθήματα μπορεί να μας δίνονται σαν αντιστάθμισμα κάποιου παλιού καρμικού χρέους που δημιούργησε μια πράξη μας στο παρελθόν. Ή ίσως να μας συμβαίνουν, απλά και μόνο, για να βοηθήσουν τη σημερινή πνευματική μας ανάπτυξη. Και στις δύο περιπτώσεις, η αντίδρασή μας πρέπει να είναι η ίδια, ν’ ανακαλύψουμε ποιο είναι το μάθημα.
  • Ανακαλύπτω ποια μαθήματα προσπαθεί να μου δώσει η ζωή.
Ο Richard Bach, λέει πως «ένα πρόβλημα δεν έρχεται ποτέ χωρίς ένα δώρο στα χέρια του». Πάψτε να παραπονιέστε για το πρόβλημά σας, κοιτάξτε το κατάματα δίχως φόβο κι ανακαλύψτε το διαμάντι στα χέρια του.
  • Τι αλλαγές πρέπει να κάνω στον τρόπο ζωής ή σκέψης μου για ν’ απαλλαγώ απ’ αυτό το πρόβλημα.
    1. Τι πρέπει ν’ απαρνηθώ; (συνήθειες, συγκινησιακές τάσεις, προσκολλήσεις, πάθη, φοβίες, προσδοκίες, αντιλήψεις, πεποιθήσεις).
    2. Τι πρέπει ν’ ασπασθώ ή ν’ αναπτύξω; (πειθαρχίες, ικανότητες, αντιλήψεις).
    3. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί απλούστατα να χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε πως αυτό που θεωρούμε πρόβλημα, δεν είναι πρόβλημα στ’ αλήθεια. Μας δίνεται έτσι η ευκαιρία να μάθουμε να δεχόμαστε τις αλλαγές ή τις διαφορετικές συνθήκες
  • Πώς μπορώ ν’ αρχίσω να εφαρμόζω τις αλλαγές που θα μου ξαναδώσουν τη γαλήνη, την υγεία και την αρμονία;
  • Δέχομαι πως εγώ και μόνον εγώ μπορώ να λύσω το πρόβλημα, διαφορετικά η λύση του είναι άχρηστη για μένα.
Μπορώ να ζητήσω τη συμβουλή του θεραπευτή, του ψυχολόγου, του ιερές ή του πνευματικού δάσκαλου αλλά μόνον εγώ μπορώ να πραγματοποιήσω την αλλαγή. Το εμπόδιο που αντιμετωπίζω είναι ένα δώρο της ζωής για να με βοηθήσει να εξελιχθώ. Είναι δική μου ευθύνη και ευκαιρία.
Γνωρίζετε τη διαφορά ανάμεσα στον αισιόδοξο και τον απαισιόδοξο; Ο απαισιόδοξος βλέπει το πρόβλημα σε κάθε ευκαιρία ενώ ο αισιόδοξος βλέπει την ευκαιρία σε κάθε πρόβλημα.

Αν δε γνωρίζεις και δε συμπαθείς τον εαυτό σου

Η θλιμμένη μοναχική κυρία μου είπε ότι το βασικό πρόβλημα της είναι ότι δεν έχει καθόλου φίλους.

-Αν ήσουν κάποιος άλλος θα θεωρούσες τον εαυτό σου ενδιαφέρον άτομο για να του κάνεις παρέα; την ρώτησα.

-Όχι ! μου απάντησε μελαγχολικά κι είδα στα μάτια της ότι δεν είχε σκεφτεί ποτέ αυτή την ερώτηση.

Αν πιστεύεις ότι η μοναξιά μπορεί να θεραπευτεί με το να έχεις απλώς κάποιον κοντά σου, πιθανότατα δε θα είσαι όσο εκλεκτικός θα έπρεπε. Ήμουν κι εγώ έτσι. Ανατριχιάζω όταν σκέφτομαι τι είδους ανθρώπους θα μπορούσες να ανεχτείς, μόνο και μόνο για να μην είσαι μόνος σου. Ξέρω καλά. Το έχω κάνει κι εγώ…

Αν δε γνωρίζεις και δε συμπαθείς τον εαυτό σου, αυτό σημαίνει πως όταν είσαι μόνος σου είσαι υποχρεωμένος να κάνεις παρέα με έναν άγνωστο που δε σου πολυαρέσει κιόλας. Αντί να περιπλέξεις ακόμα περισσότερο το πρόβλημα τραβολογώντας κι άλλους ανθρώπους που δε γνωρίζεις και δε σου αρέσουν, γιατί να μη πιάσεις φιλίες με τον εαυτό σου;

Στην πορεία θα ανακαλύψεις μια διασκεδαστική ειρωνεία: όσο περισσότερο απολαμβάνεις τη συντροφιά του εαυτού σου τόσο περισσότερο οι άλλοι άνθρωποι θα θέλουν να κάνουν παρέα μαζί σου. Όταν παραπονιέσαι για το πόση μοναξιά και κατάθλιψη νιώθεις είναι σαν να διαλαλείς το πόσο πληκτική παρέα είσαι. Ποιος θα ήθελε να γίνει φίλος με έναν τέτοιο άνθρωπο; Το πολύ πολύ να σου κάνει παρέα κανένας καταθλιπτικός για να μοιραστείτε τη μιζέρια σας… Όταν είναι φανερό ότι νιώθεις άνετα όταν είσαι μόνος σου, οι άνθρωποι παίρνουν το μήνυμα ότι είσαι ένα ενδιαφέρον άτομο, κι αυτό τους κεντρίζει το ενδιαφέρον να σε γνωρίσουν από κοντά. Μη προσποιείσαι όμως… δε θα πιάσει!

Το μόνο που χρειάζεται είναι μια απαλή ώθηση προς τη σωστή κατεύθυνση για να πάρεις μπρος, καθώς και μια υπενθύμιση ότι το να γίνεις φίλος με τον εαυτό σου είναι και πιο εύκολο και πιο φτηνό από το να πιάσεις φιλίες με οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο. Δε χρειάζεται να συντονίσεις το πρόγραμμά σου με κανενός άλλου, άσε που γλιτώνεις και τη βενζίνη!

Απώλειες

Τελικά ίσως έχουν δίκιο όταν λένε πως ο χρόνος αλλοιώνει πως διαθέτει την μοναδική ικανότητα να φθείρει. Ξεκινώντας από τις πιο απλές σκέψεις και μνήμες σου καταλήγοντας σχεδόν ανεπαίσθητα σε ανθρώπους και σχέσεις. Απλώνει το μαγικό ραβδάκι του εκεί που θαρρείς πως ζεις το απόλυτο, την υπέρβαση κάθε ευτυχίας, όταν βιώνεις την πληρότητα και νιώθεις μπουκωμένος από το λίγο που σου προσφέρουν οι γύρω σου. Χωρίς καλά-καλά να αντιληφθείς τι έχει συμβεί απλά ενημερώνεσαι για την αλλαγή που μόλις πραγματοποίησε κάποιος ξένος σ’ αυτό που οι άλλοι – ακόμα κι εσύ ο ίδιος – ονομάζουν ζωή σου.

 Παρατηρείς καθημερινά τις άσκοπες μετακινήσεις προσώπων στην γέφυρα μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαισθήσεων σε επίπεδο που σχεδόν αναρωτιέσαι αν όλο αυτό χρησιμεύει τελικά σε κάτι. Έφτασα στο σημείο να μην μπορώ να αντικρίσω στα μάτια το ένα και μοναδικό άτομο που με άγγιξε ποτέ. Ένα άγγιγμα που σε τσαλακώνει αφήνοντάς γερά πάνω σου το αποτύπωμα του. Ένα άγγιγμα που πηγάζει από την αθωότητα ενός ξεχωριστού βλέμματος ή από την γέννηση κάποιου τελείως αυθόρμητου χαμόγελου, χωρίς απαραίτητα να χρησιμοποιείται η αίσθηση της αφής. Πονάει η απουσία μάτια μου, τόσο όσο και η μη επιλεγμένη απώλεια. Αρκετά για να σε ζαλίσει, να σε ξαγρυπνήσει, να δέσει κόμπο το στομάχι σου. Είναι δυνατή να σε αναγκάσει να προσποιείσαι μια φτιαχτή, μια τυποποιημένη ευτυχία που εκφράζεις συνήθως με ένα θολό χαμόγελο.

 Όσο πεζό ή ρηχό κι αν ακούγεται στα αυτιά σου η έλλειψη είναι μια παθολογική κατάσταση που δεν την ξεπερνά κανείς εύκολα και για κανέναν λόγο δεν λησμονιέται από αυτούς που την βίωσαν. Είτε τα αίτια της προέρχονται από προσωπική επιλογή είτε από φυσική εξέλιξη ή ροή, η απουσία δεν θεραπεύεται. Ίσως η αντικατάσταση να αποτελεί λύση αλλά μόνο προσωρινή. Δεν νοούνται εφικτές τέτοιου είδους πράξεις. Με αυτό που λείπει από σένα προχωράς και διαμορφώνεις την προσωπικότητα σου και προσαρμόζεις τα θέλω σου, πάντα όμως με όρια και μέτρα που θέτεις ο ίδιος στον εαυτό σου. Μην αναλώνεσαι στην προσπάθεια να συναντήσεις τις ίδιες καταστάσεις σε διαφορετικά πρόσωπα, θα βυθιστείς. Μην πιάνεσαι από βιώματα που έχουν ήδη φύγει, ίσως σε γεμίσουν για λίγο διάστημα αλλά μετά σου εγγυώμαι πως θα πέσεις ξανά στο κενό σου.

 Και καταλήγεις να ψάχνεις για εκείνη τη μαγεία που ένιωθες, πού στο καλό κρύφτηκε η τόση ευτυχία σου. Το μόνο που συνειδητοποιείς είναι πως όλα φθείρονται, από τις πιο απλές σκέψεις μέχρι τις στιγμές που έζησες. Λυπάμαι που δεν θα έχουμε ξανά εκείνα που χάσαμε, που ξεχνάω το πρόσωπο σου, που ξεχνάω τον ήχο της φωνής σου. Το χειρότερο είναι πως λυπάμαι επειδή θέλω να τα ξεχάσω.

Τίποτα δεν είναι δεδομένο

Καμία σχέση, κανένας άνθρωπος δεν είναι δεδομένο…

 Όλα θέλουν τροφή… Κακώς για τους ¨τεμπέληδες» και αυτούς που τα θέλουν όλα έτοιμα και στρωμένα, καλώςγια αυτούς που θέλουν να ριχτούν στην μάχη του αισθηματικού κόσμου όλων των επιπέδων, φιλικό-ερωτικό-οικογενειακό…
Θέλει κόπο, δύναμη, υπομονή.

 Έχει πόνο πολλές φορές αλλά εισπράττεις μαγικές καταστάσεις ,που τίποτα και κανένα υλικό δεν μπορεί να στο προσφέρει.

 Είναι δύσκολο το παιχνίδι της ρουτίνας, να το αποφύγεις και να μην πέσεις στην παγίδα του.

 Τίποτα δεν είναι δεδομένο….

 Καμία οικογενειακή σχέση δεν είναι δεδομένη… Επειδή σε γέννησε κάποια δεν σημαίνει ότι είναι δεδομένη η αγάπη της… Tο ίδιο ισχύει και για τον άνθρωπο που γεννήθηκε από αυτή, δεν είναι αυτονόητο πως την αγαπά… Και αν όντως αγαπάει η μάνα το παιδί και το παιδί αγαπάει την μάνα τότε ας το δείξει ο καθένας από όποια θέση και αν βρίσκεται…

 Όλες οι σχέσεις χτίζονται.. από το ενδιαφέρον, από μια όμορφη κουβέντα, σίγουρα από την αντοχή δύσκολων στιγμών που ο καθένας βιώνει , από την χαρά που θα την μοιραστείς και θα την δεις να ζωγραφίζεται στο πρόσωπο των ανθρώπων που αγαπάς και αυτοί αγαπούν εσένα.

 Το ότι κάποιος έχει το τίτλο του Αδερφού, του Πατέρα, δεν σημαίνει ότι είναι… Μπορεί να ήταν, και κάπου στην ρουτίνα να το ξέχασε, να το θεώρησε αυτονόητο, μπορεί να άλλαξαν και οι προτεραιότητες του, κάτι πάντως άλλαξε…

 Το ότι έχεις μια φίλη, ένα κολλητό 10 χρόνια, αυτό δεν το καθιστά δεδομένο, πως θα είναι φίλος για άλλα 20 χρόνια επειδή είχατε φιλικές σχέσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα… Θέλει ακόμα περισσότερη προσπάθεια να κρατήσετε τις σχέσεις θερμές, να γελάτε σαν έφηβοι! Αλλιώς τι ξεχωριστό έχει η φιλική αυτή σχέση αν δεν σε κάνει να νιώθεις χαρά, ότι είσαι το στήριγμα του κ αυτός το δικό σου;

 Το ότι έχεις έναν ερωτικό σύντροφο, έναν-μία σύζυγοδίπλα σου 15 χρόνια, δεν σημαίνει ότι είστε μαζί γιατί είστε τρελά ερωτευμένοι ή γιατί αγαπιέστε δίχως αύριο… Η συνήθεια ίσως είναι ο λόγος!

 Αν όντως τον αγαπάτε και σας αγαπάει να το δείξετε… δώστε μάχη με την καθημερινότητα, βγείτε από τα όρια της συνήθειας που σας μηδενίζει το κάθε τι δημιουργικό και αναζωογονητικό…

Σίγουρα δεν είναι εύκολο όσο το γράφω όσο το λέω… Θέλει κόπο, θέληση, αναμφίβολα και από τα δύο άτομα…

 Όταν σταματάει η αλληλεπίδραση, αργοπεθαίνει και η κάθε είδους σχέση που έχτισες ή προέκυψε… Ποτέ δεν είναι αργά… Aν το θέλουν και οι δυο σύντροφοι και οι δύο φίλοι και τα αδέρφια και όλοι…

 Αν έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες σου, ή τα θέλω του άλλου τότε ναι…τερμάτισε κάθε είδους σχέση αν δεν την θέλει ή δεν την θες, αν δεν σε εκφράζει, αν σε μπλοκάρει, αν σε φθείρει…

 Είναι σκληρό αλλά είναι πιο σκληρό όταν κάθε μέρα αιμορραγείς για κάτι που δεν υπάρχει, για κάτι που μένεις για να μείνεις, γιατί έπαψες να είσαι προτεραιότητα του άλλου, για ένα σωρό λόγους, γιατί είμαστε άνθρωποι και εξελισσόμαστε, αλλάζουμε, θέτουμε άλλους στόχους, κάνουμε άλλα όνειρα και αν κάτι δεν μας εκφράζει στο παρόν δεν χρειάζεται να το κουβαλάμε στο μέλλον μας κάνοντας κακό και σε αυτό και σε εμάς…

 Τίποτα δεν είναι δεδομένο..

 Αν θες κάτι πολύ πολέμα γι αυτό… Δεν μπορεί να είναι πάντα εκεί ένα λουλούδι που δεν το ποτίζεις…

Μην αφήνεις τους άλλους να κανονίζουν τη ζωή σου

Κάθε παιδί, από τη στιγμή που γεννιέται, τίθεται υπό κρίση.

«Τα καλά παιδιά δεν κάνουν έτσι», ή «Τα καλά παιδιά δε θυμώνουν, δε γκρινιάζουν, δεν παραπονιούνται» ή «δεν κάνουν ο,τιδήποτε εν γένει προκαλεί δυσφορία».

Κι αυτή είναι η πιο ευνοϊκή συνθήκη, για να δημιουργήσει μια αγωνία στον καθένα μας, για το πώς οι σημαντικοί άνθρωποι γύρω μας χαρακτηρίζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα ή τις πράξεις μας.

Τι είναι αυτό που κάνει ένα παιδί καλό ή κακό; Ίσως χρειάζεται για αρχή να αναρωτηθούμε ποιες στάσεις ή συμπεριφορές εντάσσονται στη μία ή την άλλη κατηγορία. Συνηθίζουμε να συγχέουμε την καλοσύνη με την ανεκτικότητα και την κακία με τη δυσφορία.

Εύκολα είμαστε σε θέση να κρίνουμε αρνητικά οτιδήποτε μας είναι δύσκολο να διαχειριστούμε ή απαιτεί περισσότερη ενέργεια. Ή ακόμα περισσότερο οτιδήποτε μας δυσφορεί, επειδή αγγίζει μια δική μας αφρόντιστη πληγή.

Μπερδευτήκαμε ανάμεσα σε καλοσύνες και κακίες, βιαστήκαμε να ταιριάξουμε τις συμπεριφορές μας και τα συναισθήματα ή οτιδήποτε βιώνουμε σε καθετί που βγάζει νόημα ή έχει μια λογική εξήγηση. Ανησυχήσαμε μήπως αυτό που κάναμε, νιώσαμε, σκεφτήκαμε ανταποκρίνεται σε αυτό το άκαμπτο κομμάτι, που λέγεται εαυτός. Τρέξαμε να προλάβουμε τις αναπάντεχες επιδράσεις των κινήτρων μας, που σαν αδέσποτα σκυλιά, δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να ταιριάξουν σε μια κοινωνία άδικη για ανθρώπους, που δεν ταίριαξαν σε αυτή.

Λαχανιάσαμε να αναρωτιόμαστε τι στο καλό (ή κακό) συμβαίνει κάθε τόσο, που ένα σκυθρωπό πρόσωπο υπονοεί όσα θέλει να πει, κι εμείς μέσα στην επιρρέπειά μας σιγουρευτήκαμε πως φταίμε.

Σκέψου πόσο θυμό άραγε κρύβει η αγωνία να αποδείξουμε, πως είμαστε καλοί. Τόσος θυμός, που είναι ικανός να ανεβάσει τους χτύπους της καρδιάς και να κάνει το αίμα να κοχλάσει σαν να μη χωρά κάτω από το δέρμα. Ανεβαίνει όλο και ψηλότερα, φτάνει στο κεφάλι και εύχεται να μην το εμπόδιζε τίποτα από μια ανεξέλεγκτη, μα τόσο απελευθερωτική πορεία. Πόσο εγκλωβιστικό το δέρμα που γίνεται φορές, σαν τα όρια που μόνοι μας βάζουμε στον εαυτό μας. Τόσο περιοριστικό, όσο κάθε καλοσύνη ή κακία. Που ξαφνικά γίνεται λάβαρο και σε ακολουθεί, ακόμα κι αν δεν το βλέπεις.

Είναι τόσο καλά βυθισμένο στο πετσί σου, που δεν τολμάς να το πειράξεις. Στέκει καλά σαν επανάσταση, αλλά μάλλον αιχμαλωσία θυμίζει. Βαραίνει το νου και το στομάχι, γίνεται λαβύρινθος, που τέρμα δεν έχει, καθώς τον μίτο τον αρπάξανε και κάθε δρόμος είναι αδιέξοδο. Με τοίχους τόσο ψηλά, που μόνο αν σηκώσεις το κεφάλι, θα δεις τα σύννεφα, μα κι όταν προσπαθήσεις, θα έχεις το λάβαρο να σου θυμίζει πως, όχι, δεν είσαι κύριος των κινήσεών σου.
Μη! Μη διανοηθείς να πιστέψεις, πως μπορείς να κάνεις αλλιώς από αυτό που σου διδάξανε, γιατί αλλιώς σε ξεγράψανε. Και σου χρειάζεται να ξέρεις, πως αξίζεις το ίδιο, όπως όλοι οι σημαντικοί άνθρωποι γύρω σου.

Ταλαντεύεται ο αυχένας, γιατί κουράστηκε. Το κόκαλα διαμαρτύρονται και η πλάτη δεν αντέχει άλλο. Πόσο να αντέξει κι αυτή την αγωνία της έγκρισης; Πάντα κάποιος πρέπει να είναι εκεί να εγκρίνει πώς νιώθεις, τι σκέφτεσαι, τι τολμάς να κάνεις. Τι επιτρέπεται και τι όχι με βάση εκείνες τις συνθήκες, που σου επιτρέπουν να υπάρχεις. Συνθήκες, που συνηγορούν στην ευκολία των άλλων, που δεν ταράζουν την ησυχία τους ή δεν τους ξεβολεύουν από τις καρέκλες τους.

Συνθήκες, που εκ των προτέρων, οι γύρω σου αποφάσισαν, πως είναι ιδανικές για εσένα, χωρίς φυσικά να ερωτηθείς, στις οποίες ξέχασαν να υπολογίσουν το πόσο μοναδικός είσαι ή πόσο μοναδικά νιώθεις. Άνθρωποι και περιστάσεις, που ξέχασαν να σου θυμίσουν το πόσο τέλειος είσαι ακριβώς έτσι, δίχως να αλλάξεις τίποτα. Τέλειος όχι για όλους, αλλά για εκείνους, τους δικούς σου σημαντικούς, γιατί ακριβώς ξεκινάς να αναπτύσσεσαι δίχως εμπόδια στο διάβα σου. Εμπόδια, που στα καθορίζουν οι άλλοι και όχι οι δυσκολίες που συναντάς.

Μια κιθάρα είμαστε όλοι μας. Και χορδές θα σπάσουν και θα χρειαστεί να την κουρδίσουμε και να την παρατήσουμε για λίγο κι έπειτα πάλι ξανά, θα την πιάσουμε όταν νιώσουμε, πως έχουμε κάτι μελωδικό να πούμε. Ξεχνάμε να θυμηθούμε, πως ακόμα και οι πιο άγριες μελωδίες, είναι φτιαγμένες από τη δική μας κιθάρα και είναι αυτό που τις κάνει μοναδικές, ακόμα κι αν κάποια αυτιά δυσφορούν ή έχουν μάθει σε αλλιώτικες νότες.

Ακόμα κι αν κάποιοι προσπαθούν να σε πείσουν για το ρεπερτόριο ή την ένταση που οφείλεις να παίζεις. Δεν υπάρχει καλό και κακό τραγούδι. Υπάρχουν μελωδίες που άλλοτε μας αναστατώνουν ή μας ευχαριστούν, μας χαλαρώνουν ή μας κινητοποιούν.

Πόσο μελωδικός θα ήταν ο κόσμος, αν προσπαθούσαμε για λίγο να επιτρέψουμε στους ήχους μας να παίξουν, δίχως προϋποθέσεις, δίχως πεντάγραμμα;

Δάσκαλος και μαθητής

Ένας Δάσκαλος είναι ένας ξύπνιος άνθρωπος.

Ένας μαθητής είναι ένας κοιμισμένος που θέλει να ξυπνήσει.

Το πρόβλημα είναι ότι ο κοιμισμένος διαστρεβλώνει το νόημα του Δασκάλου και προσθέτει (συνειδητά ή ασυνείδητα) σ’ αυτό το νόημα τις καταβολές του, τις φιλοσοφίες του και τα συμπεράσματα του.

Γι’ αυτό υπάρχει η σκληρή διαμάχη ανάμεσα στις διάφορες θρησκείες και φιλοσοφίες.

Ένας Χριστός, ένας Βούδας, ένας Κρίσνα, ένας Μωάμεθ, ένας Ηράκλειτος, ένας Πλάτωνας, ένα Πυθαγόρας και πολλοί άλλοι δεν έχουν ούτε να χωρίσουν, ούτε να μοιράσουν τίποτα.

Ενώ ένας χριστιανός, ένας μωαμεθανός, ένας θρησκόληπτος, ένας φανατικός κάθε είδους, μπορεί να σκοτώσει στο όνομα της αγάπης, της ειρήνης και της «μοναδικής αλήθειας»!

Το να μάθουμε να ακούμε καθαρά και να βλέπουμε με διαύγεια είναι κάτι σπάνιο και δύσκολο. Πώς να το κάνουμε αφού συνεχώς προβάλουμε κάτι πάνω σε αυτό που βλέπουμε και σ΄ αυτό που ακούμε;

Γι’ αυτό όταν συναντάμε ένα Δάσκαλο ή μελετάμε μια γραπτή διδασκαλία πρέπει να αδειάζουμε από όλες τις προκαταλήψεις και καθαροί να μπορούμε, μέσα από μια βαθιά κοινωνία αγάπης, να κατανοήσουμε το πραγματικό νόημα. Αυτή η ταπεινή διαδικασία της κάθαρσης είναι το Α και το Ω της αναζήτησης.

Ένας Δάσκαλος είναι πέρα από την λογική γιατί η Α-λήθεια δεν είναι κάτι που να ανήκει στην λογική. Μπορούμε να πούμε πως ο Δάσκαλος είναι ένα ον που έρχεται από το Κενό,το ζωντανό κενό!!

Κάθε σκέψη για το τι είναι η Α-λήθεια ακολουθεί το μονοπάτι της λογικής και η λογική δεν φτάνει ποτέ στην Αλήθεια.

Ένας Δάσκαλος χρησιμοποιεί τις λέξεις και την λογική με παράδοξο πολλές φορές τρόπο επειδή δεν έχει άλλη επιλογή. Και όλα αυτά για να μας φέρει στο σημείο του άλματος στο κενό.

Τώρα πρέπει να τολμήσουμε να βυθιστούμε μέσα στο άγνωστο. Όλα τα πιστεύω και οι δανεικές «γνώσεις» πρέπει να πεθάνουν.

Οι προβολές και του εγωικού νου διαλύονται όταν λούζονται από το Φως της Συνειδητότητας. Η συνείδηση λειτουργεί ως μεγεθυντικός φακός, που εστιάζει τις ακτίνες του Θεϊκού Ήλιου με αποτέλεσμα να καίει τα σκληρά περιβλήματα της Ουσίας. Τότε από εγω-κεντρικοί γινόμαστε Ηλιοκεντρικοί και Αυτόφωτοι.

Ελεύθερη σκέψη - Άνθρωπος - Ον ανοησίας




Ζούμε εδώ













Είμαστε κομμάτι αυτού








Σύμφωνα με νέες έρευνες, ο Γαλαξίας μας περιέχει περίπου 10 με 12 δισεκατομμύρια πιθανούς κατοικήσιμους πλανήτες, ενω υπάρχουν δισεκατομμύρια ακόμα Γαλαξίες πέρα απο τον δικό μας.

Τώρα με βάση την κοινή λογική ας δούμε πως θα έπρεπε να είναι ο ανθρώπινος πολιτισμός:

'Ολοι οι άνθρωποι θα έπρεπε να ζούνε ενωμένοι δημιουργώντας το Έθνος των Ανθρώπων.

Δεν θα έπρεπε να υπάρχουν σύνορα με την μορφή που ως σήμερα υπήρχαν.

Θα έπρεπε όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως να γεύονται τα αγαθά της τροφής, του νερού, της στέγασης, των προνομίων/επιτευγμάτων της επιστήμης.

Θα έπρεπε όλοι οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση στην παιδεία, την πληροφόρηση, την γνώση, δίχως προπαγάνδα, δίχως σκοπιμότητες, δίχως διαχωρισμούς και στεγανά.

Σε ενα σύμπαν απειρων πραγματικοτήτων, ότι μπορεί ο ανθρώπινος νους να συλλάβει, απλά υφίσταται.

Θα έπρεπε κάθε άνθρωπος με το που γεννιέται να έχει εξασφαλισμένη αξιοπρεπή διαβίωση και να μετέχει ως εργάτης , στον έμφυτο τομέα που ποθεί και μπορεί να προσφέρει, στο κοινό εγχείρημα της ανθρωπότητας.

Θα έπρεπε όλοι οι άνθρωποι να έχουν έναν και μοναδικό στόχο. Την εξερεύνηση και κατανόηση του σύμπαντος .

Το Χρήμα - Αυτό απλά δεν θα έπρεπε να υπάρχει, μαζί με τις νοοτροπίες που το συντροφεύουν.

Θα Έπρεπε να ζούμε σε αρμονία με την Φύση, κατανοώντας την, προστατεύοντας την, απολαμβάνοντας τα δώρα της .

Σήμερα  η εγωπάθεια των συνανθρώπων μας, αύριο κάτι άλλο, με βάση τα ιδια χαρακτηριστικά.

Ένας πλανήτης, που κατοικείται από ένα ον μικρής και άκρως ασήμαντης χρονικής διάρκειας (ανα γενιά) που διαρκώς αλληλοεξοντώνεται για τους πιο γελοίους λόγους.

Ποιος πιστεύει ακόμα πως το ανθρώπινο είδος είναι ευφυές ;

Ποιος θα αρνηθεί να δώσει δίκιο, σε όποιον σιχαίνεται αυτή την κατάσταση, αυτές τις προσωπικότητες, αυτή την φυλακή, αυτό το ον, που νομίζει ότι είναι τόσο ξεχωριστό ;

Έχεις σκεφτεί έστω και για 1 δευτερόλεπτο, πως θα σε έκρινε ένας ανώτερος νοήμων πολιτισμός ;

Ώρα για αλλαγή πλεύσης.

Σοφολογίες - Λογοσοφίες

 Είτε είμαστε άνθρωποι είτε είμαστε αστρική σκόνη, όλοι μαζί χορεύουμε στη μελωδία ενός αόρατου ερμηνευτή. Αλμπερτ Αινσταιν
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σε τι ύψη μπορείτε να πετάξετε. Ούτε και εσείς οι ίδιοι δεν θα το ξέρετε, προτού ανοίξετε τα φτερά σας. Τζον Μέισον

Οι άνθρωποι που κτίζουν το μέλλον, είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι τα σπουδαία πράγματα δεν έχουν ακόμη συμβεί και ότι οι ίδιοι είναι εκείνοι που θα τα πραγματοποιήσουν. Μέλβιν Εβανς

Είναι καλύτερο να πέσεις σε κόρακες παρά σε κόλακες, γιατί οι πρώτοι τρωνε τους νεκρούς ενώ οι δεύτεροι τρωνε τους ζωντανούς. Τάσσος Δήμου " Ένα τριαντάφυλλο που δεν το αφήνουν να ανθίσει"

Ο καθένας που έκανε ποτέ μια καλή πράξη για μας ή μας είπε μια λέξη ενθάρρυνσης, έχει συμβάλει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας και των σκέψεων μας καθώς και στην επιτυχία μας. Τζωρτς Ανταμς

Όταν πιστεύεις ότι είσαι αξιαγάπητος τότε είσαι ανοικτός, εγκάρδιος και στοργικός και εκπέμπεις κύματα αγάπης στα οποία οι άνθρωποι ανταποκρίνονται. Νταιάνα Κουπερ

Όσο μακριά και να πάει ο νους ποτέ δεν φθάνει εκεί που μπορεί να φθάσει η καρδιά. Βίκτωρ Ουγκώ

Ο έρωτας κρατάει όσο δε βρίσκει ανταπόκριση και φλογίζεται μονάχος του. Αγαπούμε πραγματικά εκείνους που μας αγαπούν, αλλά μόλις καταλαβαίνουμε πως μας αγαπούν και τους χορτάσαμε, η μαγεία εξαφανίζεται. Η βεβαιότητα μας φέρνει τον κόρο, λες και ο έρωτας σκότωσε τον ίδιο τον έρωτα. Νικόλας Σεγκύρ- " Το συζυγικό κρεββάτι"

Οι άνθρωποι ποτέ δεν αγαπούν εκείνο που έχουν σίγουρα στα χέρια τους, αλλά εκείνο που εκτίμησαν άλλοι. Αυτό είναι η τύχη των ζωντανών, αυτός είναι ο νόμος του έρωτα. Νικόλας Σεγκυρ- "Το μυστικό της Πηνελόπης"

Κυριότερος μας σκοπός είναι όχι να βλέπουμε κάτι θολό που κείτεται σε απόσταση, αλλά να παίρνουμε αυτό που ξεκάθαρο βρίσκεται στην παλάμη μας. Ντέηλ Καρνέζι- ¨Εξω η στενοχώρια"

Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου. Αβραάμ Λίνκολν

Η ζωή είναι ένας σταθμός αφθονίας μέγάλης εμβέλειας που το μόνο που περιμένει από εμάς είναι να συντονιστούμε με ένα από τα άπειρα προγράμματα του. Κρίστιαν Σόρενσεν- "Το μυστικό της ζωής"

Η αναμονή της συμφοράς πάντα είναι πολύ πιο τρομερή και ανυπόφορη παρά η ίδια η συμφορά. Ντ. Πίσαρεφ

Μην περνάτε τη μισή σας ζωή λέγοντας τι πρόκειται να κάνετε και την άλλη μισή εξηγώντας γιατί δεν το κάνατε. Τζων Μέισον

Σχεδόν όλες οι αποτυχίες είναι αποτέλεσμα του ότι οι άνθρωποι τα παράτησαν πολύ γρήγορα. Για να καρφωθεί το καρφί της επιτυχίας χρειάζεται το καρφί της επιμονής. Τζων Μέισον

Σημαδέψτε το φεγγάρι. Ακόμη κι αν αστοχήσετε, θα προσγειωθείτε ανάμεσα στα άστρα. Λες Μπράουν

Κοιτάξτε τον εργάτη που σφυροκοπεί το βράχο, το ένα κτύπημα μετά το άλλο. Μπορεί να δώσει εκατό κτυπήματα χωρίς να εμφανιστεί ούτε ένα ράγισμα στο βράχο. Ομως στο εκατοστο πρώτο κτύπημα ο βράχος σπάει και ξέρουμε καλά πως δεν ήταν το τελευταίο κτύπημα που το κατάφερε αυτό, αλλά όσα προηγήθηκαν. Τζέικομπ Ρις

Η ζωή είναι ένα νόμισμα. Μπορείς να το ξοδέψεις όπως θες, αλλά μπορεί να το ξοδέψεις μόνο μια φορά. Λίλλιαν Ντίκσον

Σε κανένα η ευτυχία δεν δίνει εγγυήσεις. Η ζωή απλώς μας δίνει χρόνο και χώρο. Σε μας εναπόκειται να τη γεμίσουμε με χαρά. Ανώνυμος

Η μελαγχολική ψυχή μεγαλώνει τη δυστυχία, ενώ ένα χαρούμενο χαμόγελο διαλύει συχνά την ομίχλη που προαγγέλλει την καταιγίδα. Λίντια Σιγκούρνι

Ενα κόκαλο στο σκύλο δεν είναι φιλανθρωπία. Φιλανθρωπία είναι το κόκαλο που μοιράζεσαι με το σκύλο όταν πεινάς όσο κι αυτός. Τζακ Λόντον

Ο μόνος τρόπος να αποφύγεις να νιώσεις δυστυχισμένος είναι να μην έχεις τον ελεύθερο χρόνο να αναρωτηθείς αν είσαι ευτυχισμένος. Τζωρτς Μπερναρντ Σω

Ο λόγος που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προχωρούν και πολύ στη ζωή είναι ότι παρακάμπτουν την ευκαιρία και σφίγγουν το χέρι στην αναβολή. Η αναβολή είναι ο τάφος που μέσα του θάβεται η ευκαιρία. Τζων Μέισον

Οι πολιτικοί είναι παντού οι ίδιοι. Υπόσχονται να χτίσουν γέφυρες ακόμα κι όταν δεν υπάρχουν ποτάμια. Νικήτα Χρουτσιώφ

Η ζωή τρέχει όπως η άμμος μέσα σε μια κλεψύδρα, μόνο που όταν αδειάσει, δεν μπορεί να γυρίσεις την κλεψύδρα ανάποδα και να ξαναρχίσεις. Τζακ Λέμον

Ξέρεις τι είναι ο έρωτας; Το άγριο μπλε της θάλασσας, Το βαθύ κόκκινο της παπαρούνας. Το φλύαρο πράσινο του λειβαδιού. Το μεθυσμένο πορτοκαλί του χειμωνιάτικου ήλιου. Αλκιόνη Παπαδάκη - " Κάργιες"

Η χαρά έρχεται στη ζωή μας, όταν έχουμε κάτι να κάνουμε, κάτι να αγαπάμε και κάτι να ελπίζουμε. Τζόζεφ Αντισον

Η αγάπη είναι σαν το πυρωμένο σίδηρο. Αν το ακουμπήσεις θα καείς, ο πόνος θα φύγει, αλλά το σημάδι θα μείνει εκεί για πάντα. Ανώνυμος

Την αληθινή αγάπη είναι δύσκολο να την βρεις, εύκολο να την χάσεις, και ακατόρθωτο να την ξεχάσεις. Ανώνυμος

Η εκκλησία που αγνοεί την επίγεια πραγματικότητα δε θα επιζήσει για να απολαύσει την ουράνια. Νταν Μπράουν- "Οι Πεφωτισμένοι"

Το φιλί είναι ένα τέχνασμα, σχεδιασμένο από τη φύση για να σταματάει τα λόγια όταν περιττεύουν. Ι.Μπέργκμαν

Το μέτρο της αγάπης είναι η αγάπη χωρίς μέτρο. Αυγουστίνος

Η φιλία βελτιώνει την ευτυχία και μετριάζει τη δυστυχία, διπλασιάζει τη χαρά μας και κόβει στα δύο τον πόνο μας. Τζ. Αντισον

Ο εχθρός που ανακαλύπτει τα λάθη σου, είναι πιο ωφέλιμος παρά ο φίλος που τα κρύβει.Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Οι άνθρωποι που πάνε μπροστά σ άυτόν τον κόσμο είναι εκείνοι που σηκώνονται και ψάχνουν για τις συνθήκες που θέλουν και που άμα δεν τις βρουν τις δημιουργούν μόνοι τους. Μπέρναρντ Σω

Ο πλούτος δεν αλλάζει τον άνθρωπο, τον αποκαλύπτει. Σ.Νέκερ

Μερικά βιβλία είναι άξια να τα δοκιμάζεις, μερικά να τα καταπίνεις και μερικά, πολύ λιγα να τα μασάς και να τα χωνεύεις. Φράνσις Μπέικον

Αυτή η αδιαφορία που κάνει τη ζωή αφόρητη για τους φιλήδονους και τους νωχελείς είναι άγνωστη σ΄ αυτούς που έχουν μάθει να διαβάζουν. Φ.Φενελόν

Το πραγματικό νόημα της ζωής είναι να φυτεύετε δένδρα, κάτω από τη σκιά των οποίων δεν περιμένετε να καθίσετε. Νέλσον Χέντερσον

Ζήστε για το σήμερα. Μην αφήσετε αυτά που έχετε στα χέρια σας σήμερα να χαθούν για πάντα, επειδή το μέλλον σας ενθουσίασε και το παρελθόν σας αποκάρδιωσε. Τζον Μέισον

Το παρόν είναι το μόνο που έχουμε. Οτιδήποτε έχει συμβεί και οτιδήποτε πρόκειται να συμβεί δεν είναι παρά μια σκέψη. Γουέην Ντύερ

Ο άνθρωπος που σπέρνει σπόρους καλοσύνης, απολαμβάνει ανεξάντλητη σοδιά. Τζον Μέισον

Οι πιο ασήμαντοι άνθρωποι είναι αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη κλίση να χλευάζουν τους άλλους. Η μόνη ελπίδα που έχουν, για να εξυψωθούν οι ίδιοι, είναι να μειώσουν τους διπλανούς τους. Γουίλιαμ Χαζλιτ

Το να περιμένετε από τον κόσμο να σας συμπεριφερθεί σωστά, επειδή είστε καλός άνθρωπος, είναι σαν να περιμένετε από ένα ταύρο να μη σας επιτεθεί, επειδή είστε χορτοφάγος. Ντένις Γόλει

Αν ο θεός μου δώριζε ένα κομμάτι ζωή θα έδειχνα στους ανθρώπους πόσο λάθος κάνουν να νομίζουν ότι παύουν να ερωτεύονται όταν γερνούν χωρίς να καταλαβαίνουν ότι γερνούν όταν παύουν να ερωτεύονται. Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές

Το αληθινό δάκρυ απεχθάνεται τα φώτα της δημοσιότητας. Κυλάει μόνο του.. ολομόναχο. Μ. Παλλάντιος

Αν αμφιβάλλεις για μια πράξη αν είναι δίκαιη ή άδικη, άπεχε απ΄αυτή. Βολταίρος

Οι φιλόσοφοι μονάχα εξηγούσαν με διάφορους τρόπους τον΄κόσμο, το ζήτημα όμως είναι να τον αλλάξουμε. Κάρολος Μαρξ

Μην φοβάσαι τους εχθρούς σου- στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να σε σκοτώσουν! Μην φοβάσαι τους φίλους σου - στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να σε προδώσουν! Να φοβάσαι τους αδιάφορους- αυτοί δεν σκοτώνουν ούτε προδίδουν όμως με τη σιωπηρή συμφωνία τους, κάθε μέρα γίνονται στον κόσμο και προδοσίες και εγκλήματα! Μπούρνο Γιασίνσκι

Οταν στέλνουμε μηνύματα μιζέριας στο σώμα μας, τότε τα κύτταρα του καταστρέφονται από φόβο και έτσι δημιουργούνται διάφορα σωματικά προβλήματα. ¨Οταν όμως στέλνουμε μηνύματα χαράς, τότε τα κύτταρα του σώματος μας ακτινοβολούν από υγεία. Νταιάνα Κούπερ- "Ανακάλυψε τα μυστικά του εαυτού σου"

Η προσπάθεια να επιβάλεις 100% έλεγχο πάνω σ΄όλα, οδηγεί σε τέτοια θεομηνία, που σε σύγκριση μ΄αυτή η αναρχία φαίνεται σαν μητέρα της τάξης. Νικολάι Σμιλιώφ

Η ευτυχία δεν είναι μια σταθερή και συνεχής κατάσταση. Μοιάζει περισσότερο με μικρά πολύτιμα πετράδια σκορπισμένα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Πρέπει να τα " αποθηκεύουμε" ώστε να μπορούμε να τα ξαναβγάλουμε κατά καιρούς και να τα ξαναβιώνουμε. Γουέντι Γκραντ

Το πιο πολύτιμο αγαθό είναι η γνώση.. Το χρήμα χάνεται, η υγεία και η δύναμη μειώνονται, αλλά ότι έχει κερδηθεί από το νου μένει δικό του Κινέζικη Σοφία

Οταν πρόκειται για θέματα που αφορούν τους πολλούς, η φωνή των ανθρώπων πρέπει να γίνεται κραυγή. ¨Οταν αυτή η κραυγή δεν ακουστεί στην ώρα της πετρώνει μέσα μας και οι άνθρωποι βουβαίνονται. Τάσσος Δήμου

Εμείς οι αντιπρόσωποι του λαού, μην ξεχνούμε ότι οφείλουμε να συμβουλευόμαστε και όχι να υποτάσσουμε την κοινή γνώμη. Είμαστε οι εκπρόσωποι του λαού. ¨Όχι ο κυρίαρχος λαός. Μιραμπώ

Απ΄΄ολες τις αμφισβητήσεις ομορφώτερη είναι σαν οι φοβισμένοι και οι αδύναμοι σηκώνουν το κεφάλι και παύουν να πιστεύουν στη δύναμη των τυράννων. Μπρεχτ

Το να προσπαθείτε να πετύχετε χωρίς σκληρή δουλειά είναι σαν να προσπαθείτε να θερίσετε κάτι που δεν έχετε σπείρει. Ντέιβιντ Μπλάι

Η αλήθεια είναι ότι αν ανακαλύψετε μια διαδρομή χωρίς εμπόδια, μάλλον είναι μια διαδρομή που δεν οδηγεί σε κανένα σημαντικό μέρος. Η αντιξοότητα ανοίγει το δρόμο στην ευκαιρία. Τζον Μέισον

Κάθε μονοπάτι έχει λακκούβες με λάσπη, αλλά αυτές οι λακκούβες μπορεί να μας υποδείξουν που να πατήσουμε. Τζον Μέισον

Το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει ο κάθε άνθρωπος δεν είναι το τι θα έκανε αν είχε τα μέσα, το χρόνο, την επιρροή και τη μόρφωση, αλλά το τι κάνει με τα μέσα ΄που διαθέτει. Χάμιλτον Μάμπι

Η αίσθηση του χιούμορ μπορεί να σας βοηθήσει να παραβλέψετε τους άσχημους, να ανεχθείτε τους δυσάρεστους, να αντιμετωπίσετε το αναπάντεχο και να χαμογελάσετε στο αβάστακτο. Μοσέ Γουάντους

Τα συνηθισμένα πνεύματα συνήθως απορρίπτουν οτιδήποτε εκτείνετε πέρα από τη δική τους αντίληψη. Ροσφουκό

¨Οσο περισσότερο ασχολείστε με τις αδυναμίες των άλλων, τόσο περισσότερο θα επηρεάσετε το δικό σας μυαλό με δυστυχία. Τζον Μέισον
Πρώτα εστιάστε την προσοχή σας στο να ανακαλύψετε το σκοπό σας και μετά επικεντρωθείτε στην πραγματοποίηση του. Το αν έχετε ένα ισχυρό γιατί θα σας δώσει το απαραίτητο πως. Τζον Μέισον

Εάν προσέξουμε καλά, θα αντιληφθούμε ότι καμμιά ημέρα δεν είναι η ίδια με την άλλη. Κάθε πρωινό φέρνει μαζί του μια κρυμμένη ευλογία. Πάολο Κουέλο

Η αναμονή πονάει. Η λησμονιά πονάει. Αλλά το να μην ξέρεις ποια απόφαση να πάρεις είναι ο χειρότερος πόνος. Πάολο Κουέλο

Η ωριμότητα μιας κοινωνίας καταγράφεται και αποτυπώνεται μέσα από τη δυνατότητα της να δημιουργεί το μέλλον, αξιοποιώντας ανάλογα το παρελθόν, και όχι απλά να διαχειρίζεται το παρόν. Ανδρέας Μάτσας

Aληθινή αγάπη δεν είναι εκείνη που αντέχει στο μακρόχρονο χωρισμό, αλλά εκείνη που αντέχει τη μακρόχρονη οικειότητα. Χ. Ρόουλεντ

Τα γεράματα δεν σε προστατεύουν από τον έρωτα. ¨Όμως ο έρωτας σε προστατεύει από τα γεράματα. Ζαν Μορό

Η ευκαιρία δεν κτυπάει την πόρτα μόνο μια φορά, κτυπάει συνέχεια. Μα συχνά δεν ακούμε το χτύπο της ή υποκρινόμαστε πως δεν ακούμε ή φοβόμαστε να απαντήσουμε. Λου Μαρίνοφ "Πλάτωνας όχι Πρόζακ"

Κρατείστε γερά το χρόνο! Φρουρείστε τον, προστατεύστε τον, κάθε ώρα, κάθε λεπτό! Γλιστρά απαρατήρητος.. Κρατείστε κάθε λεπτό σαν να είναι ιερό. Δώστε σε κάθε λεπτό σαφήνεια και νόημα, στο καθένα το βάρος της επίγνωσης σας, στο καθένα την αληθινή και πρέπουσα ολοκλήρωση. Τόμας Μαν

Τα ύπουλα φίδια κρύβονται ανάμεσα στα ανθισμένα ασφοδέλια Αλκιόνη Παπαδάκη " Στο ακρογιάλι της ουτοπίας"

Τους δούλους δεν τους παρασκευάζει μόνο το δόρυ του κατακτητή αλλά και των καταδυναστευομένων η αμάθεια. Ρήγας Φεραίος

Το να κάνεις το απλό περίπλοκο είναι κοινό και συνηθισμένο. Το να κάνεις το περίπλοκο απλό, φοβερά απλό, είναι δημιουργικότητα. Τσάρλς Μίνγκους

Ο μόνος οδηγός του ανθρώπου είναι η συνείδηση του. Η μόνη ελπίδα της μνήμης του είναι η ευθύτητα και η ειλικρίνεια των πράξεων του. Γ. Τσόρτσιλ

Το φοβερό δεν είναι ο θάνατος, αλλά οι ζωές που ζουν οι άνθρωποι και αυτά που δεν ζουν μέχρι να έρθει ο θάνατος. Τσάρλι Μπουκόφσκι

Τα πιο ζεστά καζάνια στην κόλαση είναι προορισμένα για εκείνους που τον καιρό της μεγάλης δοκιμασίας του έθνους κράτησαν ουδετερότητα. Δάντης

Οταν λες ψέματα φρόντισε να είναι απλά. Τζουλιαν Μπαρνς

Καλό βιβλίο είναι αυτό το οποίο μου έχει μάθει κάτι καινούργιο για τον κόσμο, κάτι που το ένιωθα, αλλά δε μπορούσα να το εκφράσω με λόγια. Καλός συγγραφέας είναι αυτός που καταφέρνει να χωρέσει σε λέξεις κάτι που πάντα ήξερες, αλλά ποτέ δεν μπορούσες να το εκφράσεις. Ϊαν Ράνκιν

Αληθινός δείκτης του πολιτισμού δεν είναι το επίπεδο του πλούτου ή της μόρφωσης, το μέγεθος των πόλεων και ούτε η αφθονία των συγκομιδών, αλλά το ήθος των ανθρώπων που ανατρέφει η χώρα. Ρ. Εμερσον

Η περιφάνια των μικρών ανθρώπων είναι να μιλάνε συνεχώς για τον εαυτό τους, και των μεγάλων ανθρώπων- να μη μιλάνε καθόλου για τον εαυτό τους. Βολτέρος

Πως νιώθουν οι άλλοι άνθρωποι δεν πρέπει να κρίνουμε με τα δικά μας κριτήρια. ¨Οσο και σκοτεινή φανταζόμαστε την κατοικία των τυφλοπόντικων, το ίδιο το τρωκτικό βρίσκει τα παλάτια του φωτεινά. Α. Γκόλντσμιθ

Οι άνθρωποι κλαίνε διαβάζοντας φαντασίες των ποιητών, αλλά τα αληθινά βάσανα τα παρακολουθούν με αδιαφορία. Χ. Αντερσεν

Η ανάγκη για την κολακεία είναι τόσο δυνατή, ώστε κολακεύουμε τους άλλους μόνο για να ακούσουμε κι εμείς μια κολακεία. Μ. Μπόουεν

Η πολεμική βιομηχανία είναι η κρυφή διαβολική δύναμη πίσω από τον εθνικισμό που οργιάζει παντού. Α. Αινστάιν

Το αληθινό νόημα του πολιτισμού δεν προυποθέτει την αύξηση της κατανάλωσης, αλλά τον ελεύθερο και καλά προμελετημένο περιορισμό των επιθυμιών Μαχάτμα Γκάντι

Ο καθένας που προσπαθεί να βγει από το μεγάλο κοπάδι που λέγεται "κοινωνία", προκαλεί τη δυσαρέσκεια του κοπαδιού. Πετράρχης

Ο ρουσφετολόγος πρέπει να τρέμει αν έκλεψε μόνο τόσα ώστε να αρκούν στον εαυτό του. Αν έκλεψε τόσα ώστε μπορεί να τα μοιραστεί και με άλλους, τότε δεν έχει τίποτε να φοβηθεί. Κικέρων

Η βασιλεία του ουρανού βρίσκεται μέσα μας. Ι. Χριστός

Το χρήμα είναι ο χειρότερος θεσμός μεσ' στους ανθρώπους. Γκρεμμίζει πολιτείες, γυρίζει το μυαλό τ' ανθρώπου στο κακό, τον σπρώχνει στην απάτη και στο έγκλημα και χάνεται κάθε ντροπή και σεβασμός και ξεπλανεύει συνειδήσεις τίμιες. Ευριπίδης

Είναι αδύνατο να μάθεις τα φρονήματα, τη σκέψη, την ψυχή του κάθε ανθρώπου προτού πάρει στα χέρια του την εξουσία. Ευριπίδης

Πρέπει να είσαι πολύ γενναίος για να μιλήσεις φωνακτά για κείνα που όλοι οι άλλοι γνωρίζουν αλλά μιλάνε χαμηλόφωνα. Α.Γκέρτσεν

Πολιτικός είσαι όταν μπορείς να αποσπάς από τους πλούσιους χορηγίες κι από τους φτωχούς ψήφους με την υπόσχεση πως θα προστατεύσεις τους μεν από τους δε. Ο. Αμέριγκε

Ο απαισιόδοξος βλέπει δυσκολίες σε κάθε ευκαιρία και ο αισιόδοξος βλέπει ευκαιρίες σε κάθε δυσκολία. Ο. Τσόρτσιλ

Η ικανότητα μπορεί να σε πάει στην κορυφή, αλλά μόνο ο χαρακτήρας μπορεί να σε κρατήσει εκεί πάνω. Τζ. Ουοδίν

Οπως πάντα η νίκη έχει πολλούς πατέρες, ενώ η ήττα είναι ορφανή. Τζ. Τσιάνο

Ιδεαλιστής είναι εκείνος που, διαπιστώνοντας ότι τα τριαντάφυλλα μυρίζουν καλύτερα από τα λάχανα, συμπεραίνει ότι γίνονται και καλύτερη σούπα. Χ. Μένκεν

Μπορεί αυτός ο κόσμος να είναι η κόλαση κάποιου άλλου πλανήτη. Α. Χάξλει

Η στατιστική είναι σαν τη μίνι φούστα. Αποκαλύπτει πολλά, αλλά, αλλά κρύβει την ουσία. Α. Λέβενσταιν

Όταν υπάρχει ανάγκη να αποφασίσεις. Το καλύτερο πράγμα είναι να πράξεις το σωστό. Το δεύτερο καλύτερο πράγμα είναι να πράξεις λάθος. Το χειρότερο όλων είναι να μην κάνεις τίποτε. Θ Ρούσβελτ

Η νέα τεχνολογία μας οδηγεί πιο κοντά στ’ αστέρια και πιο μακριά απ’ τον εαυτό μας. Γκ. Ριντλς

Η θρησκεία είναι ο στεναγμός του καταπιεσμένου πλάσματος η καρδιά ενός άκαρδου κόσμου.. είναι το όπιο του λαού. Καρλ Μαρξ

Είναι σοφός εκείνος που μόνο σε μια περίπτωση νευριάζει, όταν του κλέβουν το χρόνο. Δάντης

Η μεγαλοφυία είναι ένα τοις εκατό έμπνευση και ενενήντα τοις εκατό ιδρώτας. Τόμας ¨Εντισον

Η ελπίδα είναι πάντοτε επαναστατική επειδή αυτή αρνείται να αποδεχθεί ότι το παρόν είναι αμετάβλητο. Κλαούντιο Μάγκρις

Εμπιστέψου όχι όσους σε επαινούν για κάθε τι που κάνεις ή που λες, αλλά όσους σε επιπλήττουν για τα σφάλματα σου. Ισοκράτης