Δευτέρα 11 Μαΐου 2015

Η ΜΗΔΕΙΑ ΚΑΙ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΤΑΥΡΟΣ - ΑΝΑΚΥΡΗΞΗ ΘΗΣΕΩΣ ΩΣ ΔΙΑΔΟΧΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΙΓΕΑ

Η Μήδεια ήταν κόρη του βασιλιά της Αίας, Αιήτη και αδερφή με την Χαλκιόπη και τον Άψυρτο. Από τον Αιήτη που ήταν γιός του βασιλιά της Ακροκορίνθου Ήλιου ήταν ανηψιά της Κίρκης, και της Πασιφάης αλλά και της Περσίδος και του Αλοέως. Όμως από την συγγένεια αυτή μας ενδιαφέρει αυτή της Πασιφάης αφού συνδέεται με τον Μινώταυρο και το κατόρθωμα του Θησέως στην Κρήτη.

Η Πασιφάη παντρεύεται τον Μίνωα τον Β’ που είναι δισέγγονος του Μίνωα του Α΄ του βασιλιά της Κνωσού και μέγα νομοθέτη ο οποίος ως γνωστό κάθε εννέα χρόνια πήγαινε στην Ίδη και απομονωνόταν σε ένα σπήλαιο όπου ο Ζεύς του έδινε συμβουλές για την βελτίωση των υπαρχόντων νόμων ή την δημιουργία νέων που βοηθούσαν στην καλύτερη διακυβέρνηση! Για την άρτια από κάθε άποψη βασιλεία του ο Μίνως ο Α’ μετά τον θάνατό του ορίσθηκε από τον Δία, Κριτής στον Άδη!

Γιός του Λύκαστου και της Ίδης, ο Μίνως ο Β΄ παντρεύεται την Πασιφάη.

Ο Ποσειδών που είχε στείλει έναν ταύρο μέσα από την θάλασσα για να τον θυσιάσει ο Μίνως προς τιμή του, εξοργίστηκε διότι ο Κρήτας βασιλιάς θαμπώθηκε τόσο από την ομορφιά του ζώου ώστε θυσίασε κάποιο άλλο στην θέση του και αυτό το έβαλε ανάμεσα στο κοπάδι του.

Τότε ο Θεός στέλνει οίστρο στην Πασιφάη που ερωτεύεται τον Ταύρο, αλλά μην μπορώντας να ικανοποιήσει τον ερωτικό της αυτό πόθο, ζητά την βοήθεια του Δαιδάλου, του αθηναίου αρχιτέκτονα που είχε έρθει στην Κρήτη εξ’ αιτίας μιας κατηγορίας για φόνο που τον βάρυνε στην πατρίδα του.

Ο Δαίδαλος βρήκε την λύση κατασκευάζοντας μια ξύλινη αγελάδα στην οποία η Πασιφάη μπήκε μέσα ξεγελώντας τον ταύρο και γεννά από την ένωση αυτή τον Μινώταυρο που είναι άνθρωπος μεν κατά το σώμα αλλά με κεφάλι ταύρου. Αυτόν ο Μίνως από την ντροπή του τον είχε κλεισμένο στον Λαβύρινθο που είχε κατασκευάσει ο Δαίδαλος και εκεί τον έτρεφε με τον φόρο που έπαιρνε από την Αθήνα μετά την φόρου υποτέλεια που επέτυχε εξ’ αφορμής του θανάτου του γιού του Ανδρόγεω.

«…κομισθῆναι μὲν δὴ τὸν ταῦρον τοῦτόν φασιν ἐς Πελοπόννησον ἐκ Κρήτης καὶ Ἡρακλεῖ τῶν δώδεκα καλουμένων ἕνα καὶ τοῦτον γενέσθαι τὸν ἆθλον· ὡς δὲ ἐς τὸ πεδίον ἀφείθη τὸ Ἀργείων, φεύγει διὰ τοῦ Κορινθίου ἰσθμοῦ, φεύγει δὲ ἐς γῆν τὴν Ἀττικὴν καὶ τῆς Ἀττικῆς ἐς δῆμον τὸν Μαραθωνίων, καὶ ἄλλους τε ὁπόσοις ἐπέτυχε καὶ Μίνω παῖδα Ἀνδρόγεων ἀπέκτεινε. Μίνως δὲ ναυσὶν ἐπ᾽ Ἀθήνας πλεύσας—οὐ γὰρ ἐπείθετο ἀναιτίους εἶναι σφᾶς τῆς Ἀνδρόγεω τελευτῆς—ἐς τοσοῦτον ἐκάκωσεν, ἐς ὃ συνεχωρήθη οἱ παρθένους ἐς Κρήτην ἑπτὰ καὶ παῖδας ἴσους ἄγειν τῷ λεγομένῳ Μίνω ταύρῳ τὸν ἐν Κνωσσῷ Λαβύρινθον οἰκῆσαι· τὸν δὲ ἐν τῷ Μαραθῶνι ταῦρον ὕστερον Θησεὺς ἐς τὴν ἀκρόπολιν ἐλάσαι καὶ θῦσαι λέγεται τῇ θεῷ, καὶ τὸ ἀνάθημά ἐστι τοῦ δήμου τοῦ Μαραθωνίων»( Παυσανίας Αττικά, κεφ. 27, παραγρ. 10).

Εδώ ο Παυσανίας λέει πως ο θάνατος του Ανδρόγεω συνέβη κατά το κυνήγι του Μαραθωνίου Ταύρου, όμως υπάρχουν και άλλες εικασίες περί του θανάτου του Ανδρόγεω, όπου λέγεται πως είχε έρθει στην Αθήνα και είχε συνάψει σχέσεις με τους Παλλαντίδες και από τον φόβο αυτού ο πατέρας του Θησέα, ο Αιγέας, έβαλε και τον σκότωσαν στην περιοχή της Οινόης.

Και ήταν ο φόρος αυτός , φόρος αίματος, αφού επέβαλε ο Κρήτας βασιλιάς να του αποστέλλονται ετησίως επτά νέοι και επτά νέες από την Αθήνα ! Και αυτά τα παιδιά τα επέλεγαν κατόπιν κλήρου. Έτσι έπεσε ο κλήρος την επόμενη χρονιά από την έλευσή του στην Αθήνα, στον Θησέα! Κάποιοι όμως λένε πως εκουσίως θέλησε ο Θησεύς να αποτελέσει ένα από τα θύματα του Μινώταυρου με σκοπό την εξόντωσή του! Μ’ άλλα λόγια είχε κατά νου έναν ακόμη άθλο!!!

Όμως ας γυρίσουμε λίγο πιο πίσω, χρονικά, για να δούμε ποια η σύνδεση του Θησέα με την Μήδεια αλλά και πως έφθασε στο σημείο να αναλάβει τον μεγαλύτερο άθλο του !

Ερχόμενος στην Αθήνα λοιπόν ο Θησεύς, βρίσκει τον πατέρα του Αιγέα παντρεμένο με την Μήδεια, η οποία μετά την θανάτωση των παιδιών της, σε εκδίκηση για το γάμο που ετοίμαζε ο Ιάσων (σύζυγός της και αρχηγός της Αργοναυτικής Εκστρατείας τον οποίο είχε βοηθήσει να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας από την Αία) με την κόρη του Κορίνθιου Βασιλιά, έφυγε στην Αθήνα όπου επέτυχε να την παντρευτεί ο άτυχος στο θέμα απογόνων Αιγεύς.

Η Μήδεια όμως, αμέσως κατάλαβε ποιος ήταν ο νέος που κατέφθασε στην πόλη τους, και με τον φόβο πως ο γιός που είχε αποκτήσει με τον Αιγέα θα έχανε την βασιλεία, κατέστρωσε σχέδιο για την εξόντωσή του!

Έτσι λέει στον Αιγέα πως ο νέος αυτός πρέπει να έχει σχέση με τους Παλλαντίδες, τα παιδιά του αδερφού του, πενήντα τον αριθμό, οι οποίοι επιβουλεύονταν τον θρόνο του.

Έτσι τον συμβούλευσε να τον στείλει προς εξόντωση του Μαραθωνίου Ταύρου που λυμαινόταν την περιοχή και είχε καταστεί φόβος και τρόμος.

Αυτός ο Ταύρος ήταν που είχε χαρίσει ο Ποσειδών στον Μίνωα Β ΄ και αυτός που ο Ηρακλής είχε διεταχθεί από τον Ευρυσθέα να φέρει στην Τίρυνθα.

Τότε, κατά τον έβδομο άθλο του ο Ηρακλής πραγματικά τον είχε φέρει μπροστά στον Τιρύνθιο βασιλιά προς επιβεβαίωση του άθλου, και στην συνέχεια τον άφησε ελεύθερο. Αυτός αφού περιπλανήθηκε στην Λακεδαίμονα, την Αρκαδία από εκεί πέρασε στην Κόρινθο και δια μέσω του Ισθμού έφθασε στον Μαραθώνα όπου τελικώς έμεινε προκαλώντας πολλές καταστροφές. Ήταν τόσο τρομερός και φοβερός και κανείς δεν μπορούσε να κάνει τίποτα παρά να υπομένει τα αποτελέσματα των καταστροφών του!

«...Κρησὶ τήν τε ἄλλην γῆν καὶ τὴν ἐπὶ ποταμῷ Τεθρίνι ταῦρος ἐλυμαίνετο. πάλαι δὲ ἄρα τὰ θηρία φοβερώτερα ἦν τοῖς ἀνθρώποις ὡς ὅ τ᾽ ἐν Νεμέᾳ λέων καὶ ὁ Παρνάς<ς>ιος καὶ δράκοντες τῆς Ἑλλάδος πολλαχοῦ καὶ ὗς περί τε Καλυδῶνα καὶ Ἐρύμανθον καὶ τῆς Κορινθίας ἐν Κρομ[μ]υῶνι, ὥστε καὶ ἐλέγετο τὰ μὲν ἀνιέναι τὴν γῆν, τὰ δὲ ὡς ἱερὰ εἴη θεῶν, τὰ δὲ καὶ ἐς τιμωρίαν ἀνθρώπων ἀφεῖσθαι…
…κομισθῆναι μὲν δὴ τὸν ταῦρον τοῦτόν φασιν ἐς Πελοπόννησον ἐκ Κρήτης καὶ Ἡρακλεῖ τῶν δώδεκα καλουμένων ἕνα καὶ τοῦτον γενέσθαι τὸν ἆθλον· ὡς δὲ ἐς τὸ πεδίον ἀφείθη τὸ Ἀργείων, φεύγει διὰ τοῦ Κορινθίου ἰσθμοῦ, φεύγει δὲ ἐς γῆν τὴν Ἀττικὴν καὶ τῆς Ἀττικῆς ἐς δῆμον τὸν Μαραθωνίων
» ( Παυσανία «Αττικά», κεφ. 27, παραγρ. 9-10)

Πραγματικά ο Θησέας ξεκίνησε προς ανεύρεση του Ταύρου και λίγο πριν φθάσει στον Μαραθώνα συνάντησε μια γριά, την Εκάλη, που κατοικούσε στην περιοχή. Αυτή φιλοξένησε τον Θησέα και του έδωσε συμβουλές για το τι πρέπει να κάνει και τι να προσέχει, επειδή τον έβλεπε σαν γιό της. Μάλιστα του υποσχέθηκε πως αν γυρνούσε σώος μετά από αυτό θα θυσίαζε στον Δία ! Ο Θησέας βρήκε τον ταύρο, τον εξολόθρευσε αλλά όταν γύρισε η Εκάλη δεν ζούσε πια. Έτσι ανέλαβε εκείνος να εκπληρώσει την υπόσχεσή της προς τον Δία και πραγματοποίησε την θυσία, επίσης καθιέρωσε προς τιμή της εορτή τα Εκαλήσια και τον Δία ονόμασε Εκαλήσιον! Την δε περιοχή ονόμασε Εκάλη, όπως και μέχρι σήμερα ονομάζεται!

(Πλουτάρχου «Βίοι Παράλληλοι», κεφ. 14, παραγρ. 1-3):

«ὁ δὲ Θησεὺς ἐνεργὸς εἶναι βουλόμενος, ἅμα δὲ καὶ δημαγωγῶν, ἐξῆλθεν ἐπὶ τὸν Μαραθώνιον ταῦρον, οὐκ ὀλίγα πράγματα τοῖς οἰκοῦσι τὴν Τετράπολιν παρέχοντα· καὶ χειρωσάμενος ἐπεδείξατο ζῶντα διὰ τοῦ ἄστεος ἐλάσας, εἶτα τῷ Ἀπόλλωνι τῷ Δελφινίῳ κατέθυσεν.(2)ἡ δὲ Ἑκάλη καὶ τὸ περὶ αὐτὴν μυθολόγημα τοῦ ξενισμοῦ καὶ τῆς ὑποδοχῆς ἔοικε μὴ πάσης ἀμοιρεῖν ἀληθείας. ἔθυον γὰρ Ἑκαλήσια οἱ πέριξ δῆμοι συνιόντες Ἑκάλῳ Διΐ, καὶ τὴν Ἑκάλην ἐτίμων, Ἑκαλίνην ὑποκοριζόμενοι διὰ τὸ κἀκείνην νέον ὄντα κομιδῇ τὸν Θησέα ξενίζουσαν ἀσπάσασθαι πρεσβυτικῶς καὶ φιλοφρονεῖσθαι τοιούτοις ὑποκορισμοῖς.(3)ἐπεὶ δὲ εὔξατο μὲν ὑπὲρ αὐτοῦ τῷ Διί, βαδίζοντος ἐπὶ τὴν μάχην, εἰ σῶς παραγένοιτο, θύσειν, ἀπέθανε δὲ πρὶν ἐκεῖνον ἐπανελθεῖν, ἔσχε τὰς εἰρημένας ἀμοιβὰς τῆς φιλοξενίας τοῦ Θησέως κελεύσαντος, ὡς Φιλόχορος ἱστόρηκεν.»

Αξίζει να σημειωθεί και ένα ακόμη γεγονός που έλαβε χώρα κατά τον άθλο αυτό του Θησέα, και είναι αυτό με τους εργάτες που έκτιζαν τον Ναό του Δελφινίου Απόλλωνος στο Δελφίνιο ( όρμος της Αττικής ο σημερινός Ωροπός) . Ο Ναός αυτός κτιζόταν κατ’ εντολή του Αιγέως προς τιμή της θαλάσσιας ιδιότητας του Θεού, αλλά και της αδερφής του Αρτέμιδος με την επωνυμία Δελφινίας. Περιγράφει λοιπόν ο Παυσανίας στα «Αττικά», κεφ. 19, παραγρ. 1 :

«…ἔστι δὲ καὶ ἄλλο ἱερὸν Ἀπόλλωνος ἐπίκλησιν Δελφινίου. λέγουσι δὲ ὡς ἐξειργασμένου τοῦ ναοῦ πλὴν τῆς ὀροφῆς ἀγνὼς ἔτι τοῖς πᾶσιν ἀφίκοιτο Θησεὺς ἐς τὴν πόλιν· οἷα δὲ χιτῶνα ἔχοντος αὐτοῦ ποδήρη καὶ πεπλεγμένης ἐς εὐπρεπές οἱ τῆς κόμης, ὡς ἐγίνετο κατὰ τὸν τοῦ Δελφινίου ναόν, οἱ τὴν στέγην οἰκοδομοῦντες ἤροντο σὺν χλευασίᾳ, ὅ τι δὴ παρθένος ἐν ὥρᾳ γάμου πλανᾶται μόνη· Θησεὺς δὲ ἄλλο μὲν αὐτοῖς ἐδήλωσεν οὐδέν, ἀπολύσας δὲ ὡς λέγεται τῆς ἁμάξης τοὺς βοῦς, ἥ σφισι παρῆν, [τὸν ὄροφον] ἀνέῤῥιψεν ἐς ὑψηλότερον ἢ τῷ ναῷ τὴν στέγην ἐποιοῦντο…»

Δηλαδή, βλέποντας οι εργάτες τον Θησέα νέο καθαρό και με ένδυμα μακρύ τον πέρασαν για κοπέλα και ρώτησαν που πηγαίνει στις ερημιές μια παρθένα! Εκείνος τότε έλυσε τα βόδια από την άμαξα και σηκώνοντάς την, την εκσφενδόνισε τόσο ψηλά ώστε πέρασε πάνω από την στέγη του Ναού!



Γυρνώντας στην Αθήνα ο Θησεύς έχει να αντιμετωπίσει την Μήδεια εκ νέου, αφού εκείνη βλέποντας πως δεν επέτυχε την εξολόθρευσή του από τον ταύρο, πείθει τον Αιγέα να του δώσει να πιεί δηλητήριο! Πραγματικά ο Αιγεύς τον καλεί σε δείπνο και του προσφέρει το ποτήρι με το δηλητηριασμένο οίνο. Τότε ο Θησεύς βγάζει το σπαθί του να κόψει το κρέας, αλλά εκείνη την στιγμή ο Αιγέας αναγνωρίζει το ξίφος που είχε αφήσει στον βράχο της Τροιζήνας για τον γιό που θα αποκτούσε από την Αίθρα, και με μια κίνηση ρίχνει το ποτήρι με το κρασί στο δάπεδο και ανακράζει τον Θησέα γιό του. Το δε δηλητηριασμένο κρασί χύθηκε στον περίβολο του Δελφινίου Ναού, αφού εκεί κατοικούσε ο Αιγέας και το άγαλμα του Ερμή που βρισκόταν στην πύλη ανατολικά του Ναού, ονόμαζαν Αιγέως Πύλαις.

«Μήδεια γαρ …φαρμάκοις ὑποσχομένη τῆς ἀτεκνίας ἀπαλλάξειν Αἰγέα, συνῆν αὐτῷ. προαισθομένη δὲ περὶ τοῦ Θησέως αὕτη, τοῦ δὲ Αἰγέως ἀγνοοῦντος, ὄντος δὲ πρεσβυτέρου καὶ φοβουμένου πάντα διὰ τὴν στάσιν, ἔπεισεν αὐτὸν ὡς ξένον ἑστιῶντα φαρμάκοις ἀνελεῖν. ἐλθὼν οὖν ὁ Θησεὺς ἐπὶ τὸ ἄριστον οὐκ ἐδοκίμαζε φράζειν αὑτόν, ὅστις εἴη, πρότερος, ἐκείνῳ δὲ βουλόμενος ἀρχὴν ἀνευρέσεως παρασχεῖν, κρεῶν παρακειμένων σπασάμενος τὴν μάχαιραν, ὡς ταύτῃ τέμνων, ἐδείκνυεν ἐκείνῳ. ταχὺ δὲ καταμαθὼν ὁ Αἰγεύς, τὴν μὲν κύλικα τοῦ φαρμάκου κατέβαλε, τὸν δὲ υἱὸν ἀνακρίνας ἠσπάζετο, καὶ συναγαγὼν τοὺς πολίτας ἐγνώριζεν, ἡδέως δεχομένους διὰ τὴν ἀνδραγαθίαν. λέγεται δὲ τῆς κύλικος πεσούσης ἐκχυθῆναι τὸ φάρμακον ὅπου νῦν ἐν Δελφινίῳ τὸ περίφρακτόν ἐστιν, ἐνταῦθα γὰρ ὁ Αἰγεὺς ᾤκει, καὶ τὸν Ἑρμῆν τὸν πρὸς ἕω τοῦ ἱεροῦ καλοῦσιν ἐπ᾽ Αἰγέως πύλαις.» ( Πλουτάρχου Βίοι παράλληλοι, κεφ. 12, παραγρ. 2-3)

Έτσι ανακηρύσσει τον Θησέα γιό του μπροστά στους πολίτες τους οποίους πληροφορεί πως αυτός είναι ο άξιος διάδοχός του! Τότε ήταν που ο Μίνως κατέφθασε στην Αθήνα για να λάβει τον φόρο αίματος που κατέβαλαν οι Αθηναίοι σ’ αυτόν. Και πώς είχαν φθάσει να δίδουν τον βαρύ αυτό φόρο οι κάτοικοι της Αθήνας; Ιδού !

Ο Μίνως ο Β’ είχε τρείς γιούς μεταξύ των οποίων και τον Ανδρόγεω . Αυτός είχε έρθει στην Αθήνα στην γιορτή των Παναθηναίων και έλαβε μέρος στους αγώνες όπου κέρδισε σ’ όλους. Από την ζήλεια των συναγωνιστών του, λέγεται πως τον σκότωσαν ή κατ’ άλλους ότι ο Ανδρόγεω είχε συνάψει πολύ καλές σχέσεις με τους γιούς του Πάλλαντα, και ο Αιγέας έβαλε νε τον σκοτώσουν στην περιοχή Οινόη. Αλλά και ακόμη ότι είχε λάβει μέρος στο κυνήγι του Μαραθωνίου Ταύρου και εκεί σκοτώθηκε, λέγεται.

«…τῶν δὲ Μίνωος υἱῶν Ἀνδρόγεως μὲν εἰς τὰς Ἀθήνας κατήντησε Παναθηναίων συντελουμένων, Αἰγέως βασιλεύοντος, ἐν δὲ τοῖς ἀγῶσι νικήσας τοὺς ἀθλητὰς ἅπαντας συνήθης ἐγένετο τοῖς Πάλλαντος παισίν. ἐνταῦθ´ ὁ μὲν Αἰγεὺς ὑποπτεύσας τὴν Ἀνδρόγεω φιλίαν, μήποθ´ ὁ Μίνως βοηθήσας τοῖς υἱοῖς τοῦ Πάλλαντος ἀφέληται τὴν ἀρχήν, ἐπεβούλευσε τῷ Ἀνδρόγεῳ. βαδίζοντος οὖν αὐτοῦ εἰς τὰς Θήβας ἐπί τινα θεωρίαν, ἐδολοφόνησεν αὐτὸν διά τινων ἐγχωρίων περὶ Οἰνόην τῆς Ἀττικῆς.»( Διοδώρου Ιστορική Βιβλιοθήκη, Βιβλίο Δ’, περί Θησέως, παράγρ. 60)

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου