Οι Μούσες ήταν οι παρθένες που φρόντιζαν να παίρνουν τις λύπες και τους καημούς των ανθρώπων. Έτσι όπως κι η Μουσική. Αμφίθυμος ο ρόλος της θα λέγαμε… Παίρνει τις λύπες και τους καημούς, τις πίκρες και τις απογοητεύσεις, αφού πρώτα έρχεται να τις θυμίσει, να τις επαναφέρει στη μνήμη των θαυμαστών της.
Τον πολύτιμο ρόλο της Μουσικής μας εξέφρασαν από τότε ο Όμηρος, ο Πλάτωνας κι ο Αριστοτέλης, εξυμνώντας στα έργα τους την αρμονία της και το καλό που εκείνη προσφέρει στην ψυχική ισορροπία. Και με τον καιρό, το αντιλήφθηκαν και οι μεταγενέστεροι εκείνοι των ανθρωπιστικών επιστημών και τεχνών και την ενέταξαν σε ένα περιβάλλον επιστημονικό, μα αφήνοντάς της το ρόλο εκείνο τον αυθεντικό, τον ατόφιο. Έτσι αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε τη Μουσική όχι μονάχα πια στο όνομα μιας ψυχικής ισορροπίας, μα κυρίως με το ρόλο που της πρέπει, εκείνον της πνευματικής και ψυχικής επίγνωσης και εξέλιξης.
Ξεκινώντας από την Αμερική και επεκτεινόμενη στην Ευρώπη και κυρίως στη Γαλλία η Μουσικοθεραπεία, ξέχωρα πια από τη δραματοθεραπεία καθ’ αυτή άρχισε να λαμβάνει μία σεβαστή θέση ανάμεσα στις συμπληρωματικές θεραπείες της ψυχής, αντηχώντας έτσι αυτόματα σε θεραπεία όχι μόνο του σώματος, μα και της συμπεριφοράς, με ένα τρόπο, θα λέγαμε, έμμεσο και υπόγειο, μα καθ’ όλα αποτελεσματικό. Παιδιά και ενήλικες με σύνδρομα και διαγνώσεις, τέτοια όπως σύνδρομο Rett, Tourette, Asperger, αυτισμό, παιδιά και ενήλικες με ψυχώσεις, με σωματικές ασθένειες που εμπεριέχουν πόνο, παιδιά και ενήλικες χωρίς διάγνωση, ή με απλές καθημερινές δυσκολίες, δύνανται να εισέλθουν σε ένα παιχνίδι ψυχής και ασυνείδητου, χωρίς να γνωρίζουν ποιος είναι ο προορισμός, μα με πίστη στη θετική εξέλιξη.
Η ζωή μου με οδηγεί στο να έχω την ευκαιρία κάποιες μέρες να εργάζομαι με παιδιά, που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην λεκτική έκφραση και στη σύναψη δεσμών με το γύρω περιβάλλον, παιδιά που αρνούνται την πραγματοποίηση οποιασδήποτε προσκόλλησης, ή αντίθετα που υπερ-επενδύουν στους γύρω δημιουργώντας σχέσεις εξαρτητικές, παιδιά που βιώνουν περίπλοκες καθημερινότητες λόγω ψυχικής κακοποίησης. Εν ολίγοις παιδιά, τα οποία αρνούνται λεκτικά να αναγνωρίσουν και να εξωτερικεύσουν το συναίσθημα που κουβαλούν.
Κι εκεί έρχεται το παιχνίδι των Μουσών να εισχωρήσει και να δημιουργήσει μία σχέση θεραπευτική, δίχως λόγο γραπτό ή προφορικό, δίχως ακούσματα εξωτερικά, δίχως υποδείξεις. Είναι μονάχα μια ομάδα παιδιών με ατέλειωτα μουσικά όργανα, που καλούνται, όπως τους εξηγούμε συχνά, να πουν μια ιστορία, αλλά όχι με όμορφες λέξεις και εντυπωσιασμούς. Να πουν μια ιστορία και να μιλήσουν μεταξύ τους και με εμάς δημιουργώντας νότες, να μιλήσουν με το ντο και το λα, μα δίχως να χρειάζεται να γνωρίζουν Μουσική, εκεί έγκειται και η μαγεία. Πιθανόν έτσι περιγράφοντάς το να φαίνεται περίπλοκο, ίσως και λιγάκι αδύνατον, μα το μυστικό κρύβεται στο πρωτόγονο εκείνο ένστικτο της έκφρασης με τη Μουσική.
Με το πέρασμα του χρόνου θα δούμε την εξέλιξη να έρχεται, τόσο συνειδητά, όσο και ασυνείδητα, μία εξέλιξη, η οποία περιλαμβάνει το μπρος και το πίσω συνάμα. Από εκεί που ουδείς δέχεται να λάβει θέση, να παίξει κάποιο όργανο, να συνομιλήσει με τον άλλον μέσω του ήχου, με τρόπο σταδιακό που μοιάζει ξαφνικός, ο καθείς έχει λάβει τη θέση του, έχει ήδη συνομιλήσει, έχει κάνει τη μικρή ατομική του παράσταση, τη δική του προσωπική υπόκλιση σε εμάς και στον εαυτό του. Επομένως αυτόματα η έλλειψη θέσης στην καθημερινότητα αντιστρέφεται και βήμα-βήμα μεταβάλλεται στη διεκδίκησή της, ελπίζοντας ότι με τον καιρό οι υγιείς συμπεριφορές που αναπτύσσονται και εκδηλώνονται στη συγκεκριμένη ομάδα θα γενικευτούν και στην υπόλοιπη ζωή.
Σε μία ομάδα Μουσικοθεραπείας θα δούμε ό,τι ακριβώς και σε μία ομάδα θεραπείας: συμπεριφορές μεταβίβασης, κάποιο βασικό κώδικα να αναπτύσσεται, που δίχως αυτόν η ομάδα παύει να λειτουργεί ή αποσυντονίζεται, μία κύρια ασυνείδητη φαντασίωση, δύο, ενδεχομένως, στρατόπεδα και κυρίως συμπεριφορές που προδίδουν όχι μόνο το σημαίνον, μα κυρίως το σημαινόμενο, το λανθάνον εκείνο μήνυμα του ψυχισμού. Ξαφνικά η κιθάρα από κάτι το άψυχο μετατρέπεται στο κύριο όργανο ενόρμησης όλων των παιδιών συμβολοποιώντας τον ατέρμονο ναρκισσισμό και την ανάγκη για προβολή. Τα τύμπανα από κάτι το ογκώδες σε όργανο προστασίας, το οποίο διατίθεται για απενοχοποίηση έκφρασης του θυμού και επιβολή της εξουσίας. Οι μικρές ανώδυνες ασκήσεις, όπου το παιδί επιλέγει ένα μουσικό όργανο και παράλληλα μοιράζει στους υπόλοιπους της ομάδας μουσικά όργανα για να το συνοδέψουν, μετατρέπεται σε βασική προβολή δική του, σχετικά με τον τρόπο, με τον οποίο λειτουργεί στην ευθύνη και τη σχέση με τους σημαντικούς άλλους.
Και τέλος η απόλυτη στιγμή, είναι εκείνη που τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το εγώ τους, η στιγμή εκείνη που ακούν πια την ιστορία που είπαν και καλούνται να τη σχολιάσουν, άλλες φορές να της δώσουν ένα τίτλο, άλλες πάλι να δουν τι άλλο μένει να κάνουμε παρακάτω ώστε να τη μετατρέψουμε σε κάτι το διαφορετικό. Η στιγμή δηλαδή εκείνη της αυτό-επίγνωσης και αυτό-κριτικής, όπου μπορεί να ακούσουμε «Ήταν ομαδική δουλειά», όταν έχει υπάρξει επαφή, ή «Χρειαζόμαστε πιο πολύ ρυθμό», όταν υφίσταται η άρνηση επαφής..
Το ζητούμενο όμως δεν είναι τα παιδιά «να παίξουν μουσική και να ξεδώσουν», ή «να ακούσουν μουσική να χαρούν».. Το ζητούμενο έγκειται στο ότι η Μουσική αποτελεί έναν τρόπο επαφής εαυτού με εαυτό και εαυτού με τον άλλον, που μιλά καθαρά στο ασυνείδητο και έρχεται να μάθει στα παιδιά αυτά πώς να διεκδικούν τη θέση τους σε μία ομάδα ανθρώπων, πώς να «ακούν» τι τους λεν οι άλλοι άνθρωποι και πώς στη συνέχεια με συμπόνια να κρίνουν τι έκαναν και τι θα άλλαζαν. Είναι εκείνη που ξυπνά το τραύμα, στην προκειμένη περίπτωση γιατί εκείνη και θα το θεραπεύσει.
Η Μουσική είναι ο δάσκαλος και μας μαθαίνει με τρόπο γλυκό και ορισμένες φορές επίπονο. Μαθαίνουμε να ακούμε, και χωρίς να βγαίνουν από το στόμα των ανθρώπων λόγια που θα θέλαμε ή θα περιμέναμε να πουν. Μαθαίνουμε να νιώθουμε, να μεταφράζουμε τις μουσικές, τα τραγούδια και τις σιωπές των άλλων μα κυρίως πρώτα τις μουσικές, τα τραγούδια και τις δικές μας τις σιωπές.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου