Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2014

Οργάνωσε τον χρόνο σου!

Οργάνωσε τον χρόνο σου! Μερικά στοιχεία που υποδεικνύουν την κακή διαχείριση του χρόνου είναι...«Δεν προλαβαίνω», «είμαι πνιγμένος στη δουλειά», «δεν έχω χρόνο για μένα», είναι μερικές από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούμε συχνά. Κι όμως, σύμφωνα με τον Αμερικανό συγγραφέα H. Jackson Brown: «Ποτέ μη λες ότι δεν έχεις αρκετό χρόνο. Έχεις ακριβώς τον ίδιο αριθμό ωρών ανά ημέρα που διέθεταν ο Paster, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Leonardo Da Vinci, ο Thomas Jefferson και ο Einstein».

   Όλοι λοιπόν έχουμε στη διάθεσή μας 24 ώρες την ημέρα για να δουλέψουμε, να κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν και να ξεκουραστούμε. Γιατί λοιπόν κάποιοι τα επιτυγχάνουν όλα αυτά, ενώ άλλοι όχι; Αυτό πιθανότατα να οφείλεται στο ότι δεν κάνουν σωστή διαχείριση του διαθέσιμου χρόνου τους.

Μερικά στοιχεία που υποδεικνύουν την κακή διαχείριση του χρόνου είναι: 
  • Η βιασύνη: «βιάζομαι, για να προλάβω να….» ή «τρέχω να προλάβω το…». Γιατί βιάζεσαι; Ποιος σε κυνηγάει;
  • Η έλλειψη συνέπειας: «δεν θα μπορέσω να έρθω στην συνάντηση που έχουμε ορίσει γιατί πρέπει να τελειώσω…» ή «συγγνώμη που άργησα, αλλά…». Γιατί δεν πρόλαβες νωρίτερα; 
  • Η αναβλητικότητα: «αυτό θα το κάνω αύριο, ή μεθαύριο ή …». Πότε έρχεται τελικά αυτό το αύριο; 
  • Η ταυτόχρονη εκτέλεση πολλών εργασιών (multitasking). Αλήθεια, πως μπορείς να αρχίζεις ταυτόχρονα πολλά πράγματα και να τα τελειώνεις κιόλας σωστά και στο χρόνο τους; 
  • Η τελειομανία. Μήπως αφιερώνεις πολύ χρόνο στην προετοιμασία μιας εργασίας και προσπαθώντας να την κάνεις τέλεια, ανακαλύπτεις τελικά ότι ο χρόνος πέρασε και ότι δεν θα προλάβεις να κάνεις και άλλα πράγματα που πρέπει/θέλεις να γίνουν μέσα στην ημέρα; Είσαι τέλειος; Ποιος είναι τέλειος; 
  • Η αναποφασιστικότητα: «Για να καταφέρω το Α, μπορώ να κάνω το Β, το Γ, το Δ ή το Ε. Τι να κάνω τελικά;» Αυτή είναι η παγίδα των πολλαπλών επιλογών. Αντί να χάνεις χρόνο με το να σκέφτεσαι μόνο τις πιθανές δράσεις σου, γιατί δεν πράττεις μία από αυτές, για να δεις το αποτέλεσμα; Μήπως χάσιμο χρόνου είναι το να το σκέφτεσαι συνέχεια; 
  • Ο εγωισμός. «Αυτό θα το κάνω εγώ» ή «Εγώ τα κάνω καλύτερα», ή «Θα το κάνω εγώ γιατί κανένας άλλος δεν μπορεί να το κάνει». Είσαι σίγουρος για αυτό; Μόνο εσύ μπορείς να καταφέρεις να φέρεις εις πέρας κάτι; 
  • Το «Ναι» σε όλα. Είναι πραγματικά πολύ ωραίο να βοηθάς τους συναδέλφους ή τους φίλους σε πράγματα που σου ζητούν (ή ακόμη και να τους αφιερώνεις το χρόνο σου όταν σου το ζητούν). Τελικά μήπως βρίσκεις τον εαυτό σου στο τέλος της ημέρας κουρασμένο και χωρίς όρεξη να κάνεις κάτι που σε ευχαριστεί; Αν δεν βοηθήσεις πρώτα τον εαυτό σου, πως θα έχεις τη δύναμη και την ενέργεια να βοηθήσεις τους άλλους;
Μήπως ένα ευγενικό «Όχι» μερικές φορές θα σε γλυτώσει από ένα βεβαρυμμένο πρόγραμμα;

Ο εσωτερικός μας διάλογος είναι ο δρόμος για την αυτογνωσία.

Ο εσωτερικός μας διάλογος είναι μια συνεχής διεργασία αναστοχασμού και ενδοσκόπησης που συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων, στη βιωματική γνώση, την αυτοβελτίωση και εν τέλει στην αυτογνωσία και την ενδυνάμωση. Δεν πρόκειται για κάποια μυστηριακή, απόκρυφη ή απευθυνόμενη σε λίγους διαδικασία αλλά μια από τις ανώτερες λειτουργίες του ανθρώπινης συνειδητής και ασυνείδητης σκέψης. Η συνειδητότητα του εαυτού μας οικοδομείται σε αναπτυξιακά στάδια.

Ο εσωτερικός διάλογος είναι το λειτουργικό σύστημα που ενώνει τη συνειδητότητά μας με όλες τις πτυχές του εαυτού μας. Είναι μια δεξιότητα που καλλιεργείται είτε ατομικά είτε σε συνεργασία με έναν ψυχολόγο και είναι αυτή ακριβώς η αναζήτηση και αυτό-ανακάλυψη που οδηγεί συχνά στην ανάπτυξη νέων συμπεριφορών και στην επίτευξη πολύπλοκων στόχων. Ο διάλογος αυτός δεν συμβαίνει με έναν «αυτόνομο» ξεχωριστό εαυτό αλλά με τη βιωμένη γνώση μας, τις εμπειρίες και πηγές κανόνων και προτύπων που έχουμε σωρεύσει στη μνήμη μας (short-term memory, Long-term memory). Όταν η διεργασία ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια συνεδριών με τον ειδικό, ο διάλογος αυτός εξελίσσεται ως μία συνειδητή πράξη ενδοσκόπησης και χρήσης όλων των βαθύτερων πηγών που ενυπάρχουν σε μας. Πέρα ωστόσο από μια τέτοια συντεταγμένη εμπειρία, ο εσωτερικός μας διάλογος συνεχίζει να λειτουργεί, χωρίς να έχουμε τη συνειδητότητα του, όταν εργαζόμαστε, μελετάμε, επικοινωνούμε με τους άλλους ανθρώπους γύρω μας.

Μπορεί να λειτουργεί αρνητικά ή και θετικά. Παράδειγμα αρνητικού διαλόγου είναι εκείνου που μας εγκλωβίζει σε φαύλους κύκλους, με εμμονές και φόβους, με σκέψεις που δεν μας επιτρέπουν να αναπτυχθούμε. Αντίθετα ένας θετικός διάλογος με τον εαυτό μας οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα και επιτεύγματα, μικρότερα ή μεγαλύτερα, που βιώνονται με θετικά συναισθήματα. Έτσι, σε αρκετές περιπτώσεις, η αποστολή ενός ειδικού είναι να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε τη συνειδητότητα πάνω στον εσωτερικό μας διάλογο, να έχουμε δηλαδή επίγνωση και αντίληψη όσων διαπραγματευόμαστε με τις βαθύτερες πτυχές του εαυτού μας. Με αυτό τον τρόπο θα μας δοθεί η ευκαιρία να αναστοχαστούμε, να αντιμετωπίσουμε τους φαύλους κύκλους και να οδηγηθούμε σε νέες, λειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές.

Ο ρόλος και η αποτελεσματικότητά του στην πρόληψη, ανάπτυξη και αντιμετώπιση ψυχολογικών διαταραχών, έχει μελετηθεί τα τελευταία χρόνια από ειδικούς επιστήμονες και αποτελεί σημαντική διαδικασία

Η συναισθηματική ανωριμότητα είναι "κολλητική"...


Δεν νομίζω να έχει κανείς συνειδητά συναισθήματα, αν ο συναισθηματικός του τομέας είναι ανεπεξέργαστος...

Συνειδητά συναισθήματα μπορεί να είναι η θλίψη και η χαρά, αλλά κανείς δεν αναγνωρίζει εύκολα αυτήν την εσωτερική "δυσαρέσκεια" που νιώθει, χωρίς εμφανή και συγκεκριμένο λόγο...

Το λένε άλλωστε οι άνθρωποι "είμαι ψυχολογικά κάτω"...Γιατί? Αν ρωτήσεις, ποτέ δεν θα πάρεις συγκεκριμένη απάντηση...

Οι διαθέσεις των ανθρώπων αλλάζουν από την μία στιγμή στην άλλη, χωρίς εμφανή λόγο... Άρα σημαίνει ότι περισσότερο ζουν ασυνείδητα, γιατί αν ζούσαν συνειδητά δεν θα είχαν καμία ανάγκη την ταυτοποίηση... Θα ήταν απλά ο Εαυτός τους, ανεξάρτητα από το πως θα ήταν οι άλλοι...

Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων γίνονται μόνο ασυνείδητα... Αν γίνονταν συνειδητά, δεν θα μιλάγαμε για αλληλεπιδράσεις, αλλά για ενσυνάισθηση...


Γιατί άλλο είναι να σε νιώθω, και άλλο είναι να επιδράς με την δική σου συναισθηματική σύγχυση, στον δικό μου κόσμο, χωρίς να το καταλαβαίνω...


Η συναισθηματική ανωριμότητα είναι "κολλητική" μόνο και μόνο γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν συναισθηματική νοημοσύνη και δεν μπορούν να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματά τους, ώστε να πάρουν τις πληροφορίες για τις καταστάσεις που τους συμβαίνουν.


Τα μάτια μας είναι "έξω", γιατί έτσι μάθαμε να ζούμε... Και όταν τα μάτια μας είναι "έξω", τότε το μόνο που μπορεί να συμβεί είναι να ταυτιστούμε, αφήνοντας τον άλλον να μας καθρεφτίσει ότι δεν μπορούμε να νιώσουμε εμείς μέσα μας.


Είναι πολύ εύκολο στην κατάσταση συναισθηματικής ανωριμότητας, να επιδράσουν οι άλλοι στην Θέλησή μας, χωρίς να το πάρουμε είδηση…


Να προσέχουμε πολύ αυτούς που διαβάλουν, γιατί οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν τίποτα όμορφο…


Και όταν δεν μπορούν να εκτιμήσουν τίποτα όμορφο μέσα τους, δεν θα μπορέσουν να εκτιμήσουν τίποτα όμορφο και στον άλλον...


Υπάρχουν πολλά και όμορφα στοιχεία μέσα σε έναν άνθρωπο... Αλλά για να τα βρει κανείς, χρειάζεται να αποφύγει όλους όσοι τα διαβάλουν... Όποιοι κι αν είναι…


Διάκριση… συμβαίνει πάντα όταν επιτρέπουμε στον Εαυτό μας να ωριμάσει πνευματικά, νοητικά και συναισθηματικά, παίρνοντας όλες τις εσωτερικές πληροφορίες που εκείνο το αυθεντικό μας μέρος μας δίνει απλόχερα, στην καρδιά μας…

Ο ποταμός και το κορίτσι. Μια ιστορία από τα νεανικά χρόνια του Σαίξπηρ.

John William Waterhouse, Ophelia (1894)

Μια αληθινή ιστορία θα σας πω. Λίγο μακάβρια ίσως, λίγο θλιβερή, μα σημαντική, όπως θα δείτε. Ήταν ένα κρύο πρωινό του Δεκέμβρη του 1579, στο Στάτφορντ της Αγγλίας, όταν μια νεαρή κοπέλα βγήκε να μαζέψει νερό. Τον καιρό εκείνον έπρεπε να βγεις έξω και να κουβαλήσεις το νερό σπίτι σου, από τα πηγάδια, όπου αυτά υπήρχαν, ή αν δεν υπήρχαν, από τις λίμνες και τους ποταμούς. Και αν έκανε κρύο η μεταφορά του νερού ασφαλώς γινόταν ακόμα δυσκολότερη.

Η κοπέλα κουκουλώθηκε στα ρούχα της και βγήκε έξω, ο κουβάς στο ένα της χέρι. Ο αέρας μαστίγωνε το έδαφος, τα χορτάρια παράδερναν στη δίνη του. Άρχισε να βαδίζει αργά στο λασπωμένο έδαφος, η σκέψη της στον ποταμό. Κάποιοι που την είχαν δει, λίγες μέρες πριν, ισχυρίζονται πως βίωνε μια έντονη ερωτική απογοήτευση. Άλλοι όμως λένε πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η κοπέλα συνέχιζε τον δρόμο της, το βλέμμα της μισόκλειστο, ο ορίζοντας θολός. Παγερές σταγόνες περιέλουσαν το πρόσωπό της. Το ποτάμι ήταν κοντά.

Κάποια στιγμή έφτασε στον προορισμό της. Ήταν ο ποταμός Εϊβον, απόμερος, κατάφυτος με ψηλά χορτάρια και πυκνές ιτιές. Οι σημερινοί κάτοικοι της περιοχής ισχυρίζονται πως οι όχθες του, ειδικά τις βροχερές μέρες, γίνονται ιδιαίτερα απότομες.

Η κοπέλα έσκυψε πάνω απ’ το ποτάμι. Παρατήρησε για μια στιγμή την αντανάκλασή της, μα γρήγορα εκείνη χάθηκε με μια ριπή του ανέμου. Βύθισε τα γόνατά της στη λάσπη και έριξε μέσα τον κουβά. Τα νερά του ποταμού φάνταζαν βαθιά και σκοτεινά, σαν άναστρος ουρανός. Το κρύο πάγωνε τις αισθήσεις. Ο κουβάς ήταν ασυνήθιστα βαρύς στα χέρια της. Η αντανάκλαση της φάνηκε πάλι στο νερό, για μια στιγμή μονάχα. Το χώμα έφυγε κάτω από τα πόδια της…

Λίγες ώρες μετά, οι κάτοικοι του Στάτφορντ βρήκαν το σώμα της να επιπλέει, νεκρό, στην επιφάνεια του ποταμού. Περίλυποι, το μάζεψαν και το μετέφεραν στην οικογένειά της. Αυτός ο καταραμένος ποταμός, απηνής, αχόρταγος, ακόρεστος, πως ανήλεα καταπίνει κάθε ομορφιά!

Ένας από τους κατοίκους του Στάτφορντ ήταν ο δεκαπεντάχρονος, τότε, Γουίλιαμ Σαίξπηρ. Έμαθε για το περιστατικό και φαίνεται η σκέψη του χάραξε μια πολύ δυνατή εικόνα στη μνήμη του. Αυτό, σε συνδυασμό ίσως με ένα άλλο, παλιότερο συμβάν, της πρώιμης παιδικής του ηλικίας – το οποίο όμως είναι θέμα για κάποια άλλη ιστορία. Δε θα ξεχνούσε τη νεαρή αυτή κοπέλα, που επέπλεε στο ποτάμι, σαν απόκοσμη βάρκα με προορισμό έναν άλλο κόσμο. Μπορεί να μην την είχε δει με τα δικά του μάτια, μα η εικόνα της παρουσιαζόταν ανάγλυφη στη φαντασία του – σαν πίνακας ζωγραφικής.

Θα μπορούσε να τελειώσει εδώ η ιστορία μας. Μα θα είχαμε ξεχάσει το πιο σημαντικό όλων.

Το όνομα της κοπέλας που πνίγηκε ήταν Κάθριν Άμλετ.


John Everett Millais - Ophelia

«Υπάρχει μια ιτιά δίπλα στο ποτάμι, που τα ωχρά της φύλλα φαίνονται στο διάφανο νερό… Εκεί αυτή έφτιαχνε πλεξίδες από αγριόχορτα, τσουκνίδες, μαργαρίτες και ορχιδέες, που οι βλάσφημοι βοσκοί αποδίδουν με ένα όνομα χυδαίο και οι συνετές παρθένες ονομάζουν Δάχτυλα του Νεκρού... Εκεί έπλεκε πλεξίδες και ανέβηκε να τις περάσει στα κλαδιά. Ένα κλαδί, που τη ζήλεψε, έσπασε, και μαζί με τ’ ανθισμένα της τρόπαια έπεσε και η ίδια στο ρυάκι...

Τα ρούχα της απλώθηκαν και σαν νεράιδα, για λίγο, την κράτησαν στην επιφάνεια. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα τραγούδησε παλιούς σκοπούς, σα να μην καταλάβαινε τον επικείμενο χαμό της, ή σα να ήταν υδρόβιο πλάσμα και να ζούσε μέσα στο υγρό στοιχείο… Δεν μπορούσε όμως αυτό να διαρκέσει πολύ: τα ρούχα της, καθώς μούσκευαν, βάραιναν και τράβηξαν την κακόμοιρη κοπέλα από το μελωδικό της τραγούδι κάτω στον βούρκο του θανάτου…»

Σαίξπηρ – απόσπασμα από το «Άμλετ».

 

Ο Μάρκο Πόλο και οι Μονόκεροι

Ένα από τα πλέον εύθυμα ιστορικά ντοκουμέντα, σχετικό με τις αντιλήψεις των ανθρώπων του Μεσαίωνα, σχετίζεται με τον θρύλο του Μονόκερου και τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο.

Ήδη από τους πρώτους αιώνες μ.χ., από την εποχή της Φυσικής Ιστορίας του Πλίνιου του Πρεσβύτερου και των πρώιμων εγκυκλοπαιδειών, ήταν άφθονες οι περιγραφές φαντασμαγορικών και τερατόμορφων όντων, τα οποία υποτίθεται ζούσαν στις μακρινές και ανεξερεύνητες ακόμα, περιοχές του κόσμου. Ανάμεσα στα εκπληκτικά αυτά πλάσματα, ξεχώριζαν ασφαλώς και οι Μονόκεροι - τα ευγενή αυτά, πανέμορφα ζώα, που τα προσέλκυε το άρωμα μιας παρθένας, η εικόνα των οποίων κατόρθωσε να φτάσει ως τις μέρες μας και να διαποτίσει τη σκέψη και τη φαντασία μας - μέσα από βιβλία, εικονογραφήσεις και ταινίες...
 

Στα χρόνια του Μεσαίωνα όμως οι άνθρωποι πίστευαν πως οι Μονόκεροι υπάρχουν όντως μα ζουν απλά σε κάποια μέρη πολύ, πολύ μακρινά. Μεταξύ εκείνων που θεωρούσαν δεδομένη την ύπαρξή τους ήταν και ο Μάρκο Πόλο. Κάποια μέρα λοιπόν, στη διάρκεια ενός απ' τα μεγάλα ταξίδια του στην Ανατολή, ο Μάρκο Πόλο θεώρησε πως αντίκρισε όντως τα θρυλικά αυτά πλάσματα. Τα περιγράφει, μάλιστα, με απόλυτο ρεαλισμό. Γράφει λοιπόν στο ημερολόγιό του:

"Φεύγοντας από το Φίρλεκ, ο ταξιδιώτης μπαίνει στη Μπάσμαν που είναι ξεχωριστό βασίλειο με δική του γλώσσα. Ο λαός της Μπάσμαν δεν έχει άλλους νόμους, εξόν από τους νόμους που επικρατούνε στα άγρια ζώα. (...) Όλος ο πληθυσμός του νησιού παραδέχεται την υποταγή του στον Χαν και μερικές φορές με περαστικούς ταξιδιώτες βρίσκουν την ευκαιρία να του στείλουνε με τη μορφή δώρων αντικείμενα εξαιρετικής ομορφιάς.

Έχουν άγριους ελέφαντες και πολλούς μονόκερους, που είναι λίγο πιο μικροί από τους ελέφαντες. Το τρίχωμα των μονόκερων είναι σαν του βούβαλου και τα πόδια τους μοιάζουνε με του ελέφαντα. Έχουν ένα μεγάλο, μαύρο κέρατο, στη μέση του μετώπου τους. Δεν κάνουν επίθεση με το κέρατό τους, παρά μονάχα με τη γλώσσα τους και τα γόνατά τους, γιατί οι γλώσσες τους είναι ενισχυμένες με μακριά, κοφτερά αγκάθια, γι' αυτό όταν θέλουν να επιτεθούνε σε κάποιον, πρώτα τον λειώνουνε γονατίζοντας απάνω του και ύστερα τον ξεσκίζουνε με τις γλώσσες τους.

Το κεφάλι τους είναι σαν του άγριου κάπρου και πάντοτε το έχουν κατεβασμένο στο χώμα. Περνούν τον καιρό τους προτιμώντας να κυλιούνται στη λάσπη και τη γλίτσα".

 από τα "Ταξίδια" του Μάρκο Πόλο. 12ος αιώνας.


Aπό εγκυκλοπαίδεια του 16ου αιώνα.

Αυτοί λοιπόν υπήρξαν οι μονόκεροι που αντίκρισε ο Μάρκο Πόλο! Βρώμικοι, επιθετικοί, επιδιδόμενοι σε ατελείωτα, ηδονικά λασπόλουτρα! Πόση διαφορά μεταξύ της προσδοκίας και της πραγματικότητας, της φαντασίας και του ρεαλισμού...!

Εκείνο που ο Μάρκο Πόλο δε γνώριζε ωστόσο... Εκείνο που δε γνώριζε κανένας τον καιρό εκείνο... Ήταν πως τα εξωτικά πλάσματα εκείνα, που ο Μάρκο Πόλο είχε περάσει για μονόκερους, τα πλάσματα με το κέρατο στη μέση του μετώπου τους... ήταν στην πραγματικότητα ρινόκεροι!


Ρινόκερος και Μονόκερως. Εικονογράφηση από χειρόγραφο του 15ου αιώνα.
 
 

Γιατί οι ευαίσθητοι άνθρωποι είναι πιο δυνατοί

Πόσες φορές στη ζωή μας δείχνουμε κάτι άλλο από αυτό που αισθανόμαστε πραγματικά, ένα πιο σκληρό ή αδιάφορο πρόσωπο, ένα πρόσωπο που ουσιαστικά είναι προσωπείο προστασίας, υποτίθεται από την κριτική ή τη εκμετάλλευση των άλλων.  Πιστεύουμε ότι η αποκάλυψη της πραγματικότητας μας είναι ίσως επικίνδυνη, πιστεύουμε στην αυτοσυντήρηση, τη διατήρηση της ακεραιότητας του συναισθηματικού μας κόσμου , πιστεύουμε ότι η αποδοχή της ευαισθησίας και της ευαλωτότητας μας, είναι κάτι που δε θα μας βγεί σε καλό γιατί ο κόσμος είναι σκληρός κι εμείς ευάλωτοι να πληγωθούμε.

 Άλλες φορές ταυτίζουμε την έννοια της ευαλωτότητας με την έλλειψη εσωτερικής δύναμης ή την ανικανότητα να ελέγξουμε τις ανησυχίες, τους φόβους και το άγχος μας. Όμως , αυτό που ίσως δε συνειδητοποιούμε είναι πως «δυνατός άνθρωπος» δεν είναι αυτός που είναι άτρωτος και πως η αποκάλυψη και η συμφιλίωση με την ευάλωτη πλευρά του εαυτού μας, απαιτεί μεγαλύτερη δύναμη από τη δύναμη που χρειάζεται για να αρνηθούμε ή να αποκρύψουμε την τρωτότητα μας. Εξάλλου, ζούμε μόνο μια φορά, γιατί να μην είμαστε απόλυτα ο εαυτός μας αλλά να προσπαθούμε διαρκώς να γίνουμε κάποιος άλλος;
 
Η παραδοχή της τρωτότητας είναι ένα αγκάλιασμα της αυθεντικότητας μας και του εαυτού μας σαν όλο με τα δυνατά του σημεία αλλά και τις ατέλειες του. Είναι ένα άλμα πίστης με το οποίο διακινδυνεύουμε μεν να εκτεθούμε αλλά ταυτόχρονα ανοιγόμαστε σε μια πληρέστερη εμπειρία ζωής , την οποία δε φοβόμαστε να ζήσουμε.
 
Η παραδοχή και η αποδοχή της ευαλωτότητας μας, μας φέρνουν σε επαφή με την ομορφιά της ατέλειας μας, την ομορφιά των λαθών μας, των φόβων μας, των δυσκολιών μας , με άλλα λόγια με την ομορφιά του αυθεντικού εαυτού μας. Η τελειότητα δεν θα μπορούσε να είναι απόλυτα αυθενική, εφόσον είναι μια έννοια, πολύ δύσκολη στο να αποδειχτή πραγματικά υπαρκτή.
Όταν αγαπάμε, είτε το έτερον μας ήμισυ, είτε την οικογένεια μας, τους φίλους είτε οποιαδήποτε άλλον άνθρωπο, τότε γινόμαστε πραγματικά ευάλωτοι, γιατί ποιά άλλη εμπειρία στη ζωή εμπεριέχει τόσο μεγάλο ρίσκο όσο η αγάπη;
 
Όπως έγραψε ο Ιρλανδός συγγραφέας, C.S. Lewis , «Το ν’αγαπάς σημαίνει να είσαι ευάλωτος. Αγάπα ο,τιδήποτε και η καρδιά σου θα στραγγιστεί κι ίσως ραγίσει. Εάν θές να σιγουρευτείς πως θα την κρατήσεις άθικτη, δεν πρέπει να την δώσεις σε κανέναν, ούτε καν σε ζώο. Τύλιξε την προσεκτικά με διάφορα χόμπυ και μικρές πολυτέλειες,αποφεύγοντας όλες τις δεσμεύσεις.Κλείδωσε την με ασφάλεια στο κιβώτιο του εγωισμού σου.  Αλλά μέσα σε αυτό το κιβώτιο, ασφαλής, σκοτεινή, ακίνητη, χωρίς αέρα, θ’αλλάξει. Δε θα σπάσει, θα γίνει άθραυστη, αδιαπέραστη, αλύτρωτη. Το ν’αγαπάς σημαίνει να είσαι ευάλωτος».
 
Η αποδοχή της ευαλωτότητας είναι ελευθερία από το φόβο.
Όταν δεχόμαστε να είμαστε ευάλωτοι μπροστά στην αγάπη, κατανοούμε την πραγματική της φύση. Παύουμε να κατευθυνόμαστε από το φόβο μήπως πληγωθούμε, ακόμα κι αν ο φόβος αυτός είναι υπαρκτός. Φυσικά, το ότι αποδέχομαι την ευαλωτότητα μου, δε σημαίνει, ότι απλά ανοίγω την καρδιά μου στους πάντες χωρίς καμμία διάκριση. Η ευαλωτότητα εμπεριέχει όχι μόνο την έννοια της εμπιστοσύνης αλλά και των υγιών ορίων. Άρα διαλέγω εκείνους τους ανθρώπους που αγαπώ και στους οποίους θέλω να είμαι όσο πιο αυθεντικός/η μπορώ για να τους αποκαλυφθώ. Διαλέγω εκείνους που κέρδισαν το δικαίωμα να με δούν, να με ακούσουν, να με νιώσουν.
 
Πέρα από όλα τα άλλα, η αποδοχή της ευαλωτότητας είναι ένα παράθυρο αυτοβελτίωσης διότι όταν καταλάβουμε ότι είναι αποδεκτό να είμαστε ατελείς, ευάλωτοι και να κάνουμε λάθη, όταν δηλαδή δούμε τον εαυτό μας με ευγένεια κι αγάπη, μπορούμε να δουλέψουμε αποτελεσματικά για να διορθώσουμε αυτά τα λάθη. Το ότι αποδέχομαι τον εαυτό μου με τις ατέλειες του, δε σημαίνει ότι δεν έχω το κίνητρο για να γίνω καλύτερος/η. Αντίθετα, όταν αρνούμαι την ατέλεια μου, αρνούμαι στον εαυτό μου και την δυνατότητα να βελτιωθεί.
 

Έχω φοβίες και κάνω κακές σκέψεις, Πώς θα αλλάξω;

 Αν σας ρωτούσαν τι φοβούνται πιο πολύ οι άνθρωποι, τι θα λέγατε;
Θα ήταν κάποιο από τα ακόλουθα: τα αεροπλάνα, το θάνατο, τις αρρώστιες, την ανεργία, τον πόλεμο, τη σωματική τιμωρία. Εγώ κάτι τέτοιο θα φανταζόμουν. Τόσο όμως από τις δικές μου παρατηρήσεις, όσο κι από εκείνες πολλών άλλων ψυχοθεραπευτών, αποδεικνύεται πως δεν είναι αυτοί οι μεγαλύτεροι φόβοι που νιώθουν οι άνθρωποι.
 
Οι δυο πιο συνηθισμένοι φόβοι είναι ο φόβος της απόρριψης κι ο φόβος της αποτυχίας. Εκατομμύρια άνθρωποι νιώθουν αυτούς τους φόβους έστω και για περιορισμένο χρονικό διάστημα και πάρα πολλοί από αυτούς τους νιώθουν διαρκώς. Ο φόβος της απόρριψης είναι ίσως πιο διαδεδομένος από το φόβο της αποτυχίας, αλλά συνδέονται στενά μεταξύ τους. Οι άνθρωποι πολύ συχνά φοβούνται να αποτύχουν για τον απλούστατο λόγο πως, σε μια τέτοια περίπτωση, οι άλλοι θα τους απορρίψουν.
 
 «ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΚΑΤΙ, ΠΑΡΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ ΚΑΛΑ».
Αυτό το είπε ο Άλμπερτ Έλις και το αναφέρω επειδή πρόκειται για μια πολύ σημαντική δήλωση. Σημαίνει πως δεν πρέπει να περιμένετε να είναι τέλεια η απόδοσή σας προτού δραστηριοποιηθείτε. Είναι απολύτως θεμιτό να μην τα καταφέρετε καλά, γιατί χρειάζεται καιρός για να αποκτήσετε την επιδεξιότητα που γυρεύετε. Είναι κυριολεκτικά αδύνατον να κάνετε κάτι τέλεια, ή έστω καλά, την πρώτη φορά που δοκιμάζετε. Από τις εκατομμύρια περίπλοκες ικανότητες που έχουμε αναπτύξει και τελειοποιήσει, δεν είναι αλήθεια πως στην αρχή τις εξασκούσαμε χάλια και βελτιωθήκαμε επειδή συνεχίζαμε να τις εξασκούμε άσχημα, μα όσο κάναμε εξάσκηση τόσο καλύτερα τα πηγαίναμε;
 
Παρ’ όλα αυτά, εκατομμύρια άνθρωποι αρνούνται να δοκιμάσουν μια δραστηριότητα μόνο και μόνο επειδή νομίζουν πως δεν θα την κάνουν καλά. Πιστεύουν πως ό,τι κάνουν πρέπει να είναι τέλειο. Για να διορθώσετε αυτή την κατάσταση, σταθείτε και ρωτήστε τον εαυτό σας τι είναι αυτό που φοβάστε να κάνετε κι έπειτα δείτε αν μπορείτε να πειστείτε να το κάνετε. Δεν έχει σημασία πόσο άσχημα θα τα καταφέρετε, κάντε το! Δεν είστε καλοί στην αλληλογραφία; Τότε γράψτε περισσότερα γράμματα. Μόνο μ’ αυτό τον τρόπο θα βελτιώσετε το γράψιμό σας. Φοβάστε να εμφανιστείτε πάνω στη σκηνή και απεχθάνεστε αυτό το φόβο; Τότε ανεβείτε στη σκηνή και βάλτε τα δυνατά σας. Δεχτείτε να υποδυθείτε μικρούς ρόλους στην ερασιτεχνική θεατρική λέσχη της γειτονιάς σας. Δεχτείτε να δώσετε ομιλίες. Στις κοινωνικές συγκεντρώσεις, σηκωθείτε και θέστε ερωτήσεις στον ομιλητή. Κάντε αυτό το οποίο φοβάστε. Μη νοιάζεστε ιδιαίτερα αν το κάνετε καλά ή όχι. Με τον καιρό, όσο θα βελτιώνεστε, ο φόβος σας θα πρέπει λογικά να μειωθεί.
 
Η επιδεξιότητα σε κάποια τέχνη προέρχεται ως ένα βαθμό από την εξάσκηση. Η πεποίθηση ότι η εξάσκηση τελειοποιεί δεν είναι τελείως ακριβής. Πιο εύστοχο θα ήταν αν λέγαμε: «Η εξάσκηση κάνει το μάστορα». Αυτό είναι το σημείο που πρέπει να τονίσουμε. Αν δεν έχουμε γίνει μάστορες σε κάτι, στην πραγματικότητα σημαίνει ότι δεν εξασκηθήκαμε αρκετά. Για να τελειοποιήσουμε μια δραστηριότητα, πρέπει:
 
α) να την εξασκήσουμε,
 
β) Να δούμε την  απόδοσή μας για να δούμε τις ελλείψεις ,
 
γ) να αλλάξουμε,

δ) να εξασκηθούμε πάλι.
 
Κάποια στιγμή θα φτάσουμε σ’ ένα σημείο όπου θα βελτιωνόμαστε διαρκώς, λόγω της κριτικής μας προσέγγισης, και θα εκτελούμε τη δραστηριότητα ολοένα και καλύτερα.
 
Αν δεν ακολουθήσουμε αυτή τη συμβουλή, δημιουργούμε αυτομάτως τεράστιους φόβους. Για παράδειγμα, αν αισθάνεσθε αμήχανα στα πάρτι επειδή δεν ξέρετε πώς να πιάσετε κουβέντα και συνήθως καταλήγετε να περνάτε τη βραδιά αγνοημένοι, αφιερώστε περισσότερο χρόνο για να αναλύσετε τι είναι αυτό που κάνετε κι η βραδιά γίνεται δυσάρεστη. Αντί να επιτρέψετε στον εαυτό σας να φοβάται ολοένα και περισσότερο, απλώς υπενθυμίστε του πως μόνο πηγαίνοντας σε περισσότερα πάρτι, άσχετα από το πόσο άσχημα αισθάνεσθε αν βρίσκεστε με κόσμο, θα ανακαλύψετε το σωστό δρόμο. Αργά ή γρήγορα θα φτάσετε σ’ ένα σημείο όπου θα νιώθετε όλο και πιο άνετα να συναναστρέφεστε τους άλλους καλεσμένους κι ίσως μάθετε και να το απολαμβάνετε. Πρέπει όμως πρώτα να πάτε σε πολλά πάρτι - κι ας μην τα καταφέρνετε τόσο καλά. Αν κάνετε το αντίθετο, ο φόβος κι οι αμφιβολίες σας θα αυξηθούν κι ενδέχεται να τα παρατήσετε τελείως.
 
ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΤΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΣΑΣ
Συνήθως φοβόμαστε γιατί πείθουμε τον εαυτό να πιστέψει ότι επειδή κάτι είναι επικίνδυνο ή τρομακτικό, πρέπει να το σκεφτόμαστε, να εστιαζόμαστε σ’ αυτό, να μας απασχολεί μέρα νύχτα και να ανησυχούμε διαρκώς. Αν δεν πιστεύαμε αυτές τις ανοησίες, θα ήταν αδύνατον να φοβηθούμε. Οι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν αμέσως μ’ αυτή τη θεωρία, ώσπου να βρεθούν μπροστά σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα, για την οποία θα κάνουν μια εξαίρεση λέγοντας: «Μα πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα, που θα ’πρεπε να το σκέφτομαι και να ανησυχώ γι’ αυτό, παρόλο που συνήθως δεν αντιδρώ έτσι».
 
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Δεν χρειάζεται να φοβάστε τίποτα. Είναι, φυσικά, δύσκολο να επιτύχετε την πλήρη απουσία του φόβου. Μα είναι σχεδόν σίγουρο πως μπορείτε να τα καταφέρετε, αν αμφισβητήσετε με πάθος τη νευρωσική σκέψη πως θα ’πρεπε να φοβόμαστε κάποια πράγματα επειδή είναι δυσάρεστα, καθώς και την αντίληψη ότι τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας έχουν τη δυνατότητα να μας ταράξουν. Όταν οι πελάτες μου επιμένουν ότι δεν είναι νευρωσικοί μόνο και μόνο επειδή εκφράζουν φόβο ή ανησυχία για κάτι που συμβαίνει ή πρόκειται να συμβεί, τους υποδεικνύω πως σε κάθε περίπτωση αγνοούν εκατοντάδες άλλους φόβους γύρω τους που είναι πολύ χειρότεροι από αυτούς οποίους έχουν εστιαστεί. Αν πρόκειται να είναι επείς ως προς τους φόβους τους, τότε θα πρέπει να ανησυχούν μήπως κάποιο αεροπλάνο πέσει πάνω τους ή μήπως εκραγεί κάποια ατομική βόμβα, μήπως δηλητηριαστούν από τα αλλαντικά ή τους ληστέψουν και τους πυροβολήσουν στη μέση του δρόμου.
 
Μια τέτοια συζήτηση έκανα κάποτε μ’ έναν νεαρό που είχε επενδύσει σε μια επιχείρηση ένα αρκετά μεγάλο ποσό και, πολύ σωστά, φοβόταν μήπως το χάσει. Δεν ήταν καθόλου εύπορος. Είχε πάρει σχεδόν όλες τις οικονομίες του από την τράπεζα και τις είχε επενδύσει μάλλον βιαστικά. Δεν ήταν περίεργο λοιπόν που ανησυχούσε μέρα νύχτα. Η ανησυχία του εκδηλωνόταν πια με σωματικά συμπτώματα και πάθαινε κατάθλιψη.
 
Κατάφερα τελικά να του δείξω ότι μπορεί το ποσό να χανόταν, μα αυτό δεν ήταν και το τέλος του κόσμου. Ήταν νέος σε ηλικία και σε λίγο καιρό θα ξανάβγαζε χρήματα. Επιπλέον, είχε αποκομίσει τεράστιο όφελος από αυτό το ανόητο εγχείρημα, επειδή, ως αποτέλεσμα της εμπειρίας του, είχε γίνει πολύ πιο σοφός. Και, το πιο σημαντικό, εξακολουθούσε να έχει τη δουλειά του και την υγεία του κι απλώς έχανε ένα χρηματικό ποσό, το οποίο θα μπορούσε να συγκεντρώσει πάλι σε μερικά χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, εκείνος επέμενε στην ιδέα ότι αυτό που του συνέβη ήταν φριχτό και θα ’πρεπε να το σκέφτεται και να ανησυχεί συνέχεια. Για κάποιες βδομάδες, η στάση του παρέμεινε ίδια κι απαράλλαχτη. Μόνο όταν αναγνώρισε ότι επρόκειτο για νευρωσική αντίληψη, άρχισε να αλλάζει συμπεριφορά.
 
Οι άνθρωποι πάντα επιμένουν ότι, αν μπορούν να προβλέψουν τις άσχημες συνέπειες, έχουν το δικαίωμα να αναστατώνονται φοβερά. Το ερώτημα είναι γιατί; Γιατί να πρέπει να ταράζονται τρομερά, μόνο και μόνο επειδή τους τυχαίνουν δυσάρεστα πράγματα; Αυτή η πιθανότητα υφίσταται κάθε μέρα στη ζωή μας. Όταν ξυπνάμε, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα τι οδυνηρά γεγονότα μπορεί να μας τύχουν. Θα πρέπει να εστιαζόμαστε διαρκώς σ’ αυτά; Δεν έχουμε καμιά πίστη στην ικανότητά μας να τα ξεπεράσουμε; Πρέπει να αναστατωνόμαστε από κάθε δυσάρεστο συμβάν; Δεν έχουμε καμιά δυνατότητα επιλογής για το αν θα ταραχτούμε ή όχι; Φυσικά και έχουμε. Δεν είναι αλήθεια ότι πρέπει διαρκώς να εστιαζόμαστε στους κινδύνους, από τη στιγμή που έχουμε κάνει ό,τι μπορούμε για να τους μειώσουμε.
 
Ο περισπασμός είναι πολλές φορές ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διώξετε τη νευρικότητα. Θυμάμαι ένα φίλο μου που του έκαναν αγωγή για ένα ποσό Λ πολύ μεγαλύτερο από αυτό που του κάλυπτε η ασφάλειά του. Ωστόσο, εκείνος προσέλαβε ένα δικηγόρο κι έπειτα δεν επέτρεψε σε κανέναν από την οικογένειά του να αναφερθεί ξανά στο συγκεκριμένο ζήτημα. Κανείς δεν μιλούσε γι’ αυτό - όσο λιγότερα λέγονταν, τόσο το καλύτερο. Κι ακριβώς επειδή κανείς δεν το κουβέντιαζε, τους ήταν πιο εύκολο να αποσπάσουν την προσοχή τους από αυτό το απειλητικό πρόβλημα και να ασχοληθούν με άλλα πράγματα.
 
Πέρασαν πολλοί μήνες ώσπου να εκδικαστεί η υπόθεση και τελικά το ποσό που έπρεπε να πληρώσει ο φίλος μου δεν ήταν τόσο μεγάλο. Αν όμως δεν είχε στρέψει την προσοχή του σε άλλα ζητήματα, θα αισθανόταν εξαιρετικά φοβισμένος όλο αυτό το διάστημα. Όποτε σκεφτόταν την αγωγή, έκανε νοερούς υπολογισμούς. Αν αυτό το κόλπο δεν έπιανε, τηλεφωνούσε σε κάποιον ή πήγαινε σινεμά ή διάβαζε βιβλία . Ασχολιόντουσαν με οτιδήποτε μπορούσε να του αποσπάσει την προσοχή. Αν στην αρχή ο περισπασμός δεν πετύχαινε, εκείνος επέμενε κι υποκρινόταν ότι η δουλειά που έκανε τον απορροφούσε τόσο πολύ, ώσπου όντας τον απορροφούσε για κάποιο διάστημα. Όσο περισσότερες φορές το έκανε αυτό, τόσο πιο πολύ διαπίστωνε πως δεν σκεφτόταν το πρόβλημά του κι αμέσως αισθανόταν ανακούφιση.
 
Είναι αδύνατον να ταραχτείτε για κάτι αν δεν το σκέφτεστε. Αν οι σκέψεις εστιάζονται σε κάτι ευχάριστο αντί σε κάτι δυσάρεστο, δεν πρόκειται να ενοχληθείτε πιεσμένοι κι αν αισθάνεσθε. Αν σκέφτεστε  έναν ποδοσφαιρικό αγώνα αντί για μια μήνυση, τότε μπορεί να αντιμετωπίζετε εκατό μηνύσεις και να μη σας ταράξει καμία από αυτές, μόνο και μόνο επειδή οι σκέψεις σας θα εστιάζονται αλλού. Για να ταραχτούμε με κάτι, θα πρέπει να το σκεφτόμαστε. Το ίδιο ισχύει και με την όραση. Αν αποστρέψω το βλέμμα μου από κάτι δυσάρεστο, δεν θα μπορώ να δω όχι μόνο αυτό αλλά ούτε και κάποια ευχάριστα πράγματα. Μπορώ να βλέπω προς μία μόνο κατεύθυνση κάθε φορά. Αρα είμαι σε θέση να αποκλείσω οτιδήποτε ενοχλητικό, αν έτσι θέλω. Μπορώ να κάνω νοερά ακριβώς το ίδιο. Αν δεν μ’ αρέσει αυτό που σκέφτομαι, τότε μπορώ να εστιαστώ αλλού. Αν κατευθύνω τις σκέψεις μου σε κάτι πραγματικά ευχάριστο, τότε δεν μπορώ να ταραχτώ με κάτι δυσάρεστο.
 
Στην αρχή θα δυσκολευτείτε να αμφισβητήσετε τη νευρωσική ιδέα πως θα ’πρεπε να αναστατώνεστε από δυσοίωνα γεγονότα. Ωστόσο, μπορείτε να ξεπεράσετε αυτή την αντίληψη και με διαρκή προσπάθεια μπορείτε να την εξαλείψετε, ώσπου κάποια μέρα θα διαπιστώσετε πως δεν την πιστεύετε. Και τότε θα είστε σε θέση να αντιμετωπίζετε σοβαρά ζητήματα με πολύ ήρεμο τρόπο.

Ξεπερνάμε τους φόβους μας όταν τους αντιμετωπίζουμε, Πώς όμως;

Mια αλήθεια : Ο ΦΟΒΟΣ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙ ΟΣΟ ΣΥΝΕΧΙΖΩ ΝΑ ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΑΙ.
Γι’ άλλη μια φορά, φαντάζομαι πως δεν χοροπηδάς από χαρά. Ξέρω ότι αυτή η αποκάλυψη δεν είναι ό,τι ακριβώς περίμενες να ακούσεις. Αν είσαι κι εσύ σαν τους μαθητές μου, μάλλον πίστευες ότι τα σοφά λόγια μου θα έκαναν τους φόβους σου να εξαφανιστούν με κάποιον μαγικό τρόπο. Ωστόσο, αν το δούμε από μια άλλη σκοπιά, αντί να απογοητευτείς, μπορείς να νιώσεις ανακούφιση, επειδή γλιτώνεις τη σκληρή δουλειά που θα έπρεπε να κάνεις για να απαλλαγείς από το φόβο. Έτσι κι αλλιώς, δεν πρόκειται να εξαφανιστεί! Μην ανησυχείς. Όσο καλλιεργείς την εμπιστοσύνη στον εαυτό σου, με τις ασκήσεις που προτείνονται εδώ, τόσο η σχέση σου με το φόβο θα αλλάζει.
 
Δεύτερη αλήθεια, Ο ΜΟΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΒΟ ΠΟΥ ΣΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.
Η δεύτερη κι η πρώτη αλήθεια μοιάζουν αντιφατικές, κι όμως δεν είναι. Ο φόβος για συγκεκριμένες καταστάσεις διαλύθηκε, όταν τελικά τις αντιμετώπισα. Για να εξαφανιστεί ο φόβος, πρέ­πει να προηγηθεί η δράση.
Για να γίνει πιο κατανοητό, θα αναφερθώ στην πρώτη διδα­κτική εμπειρία μου. Δεν ήμουν και πολύ μεγαλύτερη από τους μαθητές μου και τους δίδασκα μια σειρά μαθημάτων σχετικά με την ψυχολογία του γήρατος, ένα θέμα για το οποίο δεν κα­τείχα εξειδικευμένες γνώσεις. Περίμενα την πρώτη τάξη μου με ένα φοβερό συναίσθημα τρόμου. Τρεις μέρες πριν από τα μαθήματα, το στομάχι μου ήταν σε φρικτή κατάσταση. Είχα ετοιμάσει μια διδακτέα ύλη για οχτώ ώρες, ενώ το μάθημα θα ήταν ωριαίο. Είχα συγκεντρώσει σημειώσεις που θα αρκούσαν για τρεις διαλέξεις. Τίποτα απ’ όλα αυτά, όμως, δεν μείωνε το φόβο μου. Όταν εκείνη η μέρα έφτασε τελικά, ένιωθα σαν να με οδηγούσαν στη λαιμητόμο. Καθώς στεκόμουν απέναντι από τους μαθητές μου, άκουγα ξεκάθαρα το σφυροκόπημα της καρδιάς μου κι ένιωθα τα γόνατά μου να τρέμουν. Με κάποιο τρόπο, κατάφερα να ολοκληρώσω το μάθημα εκείνη τη μέρα, αλλά δεν ανυπομονούσα καθόλου για το δεύτερο μάθημα, που ήταν προγραμματισμένο για την επόμενη εβδομάδα.
Ευτυχώς, τα πράγματα αποδείχτηκαν πιο εύκολα την επόμε­νη φορά. (Αν δεν ήταν πιο εύκολα, θα είχα παραιτηθεί από τη διδασκαλία μια για πάντα.) Άρχισα να αναγνωρίζω τα πρόσωπα στην τάξη και να θυμάμαι τα ονόματα ορισμένων μαθητών. Στο τρίτο μάθημα τα πήγα καλύτερα απ’ ό,τι στο δεύτερο, καθώς
είχα αρχίσει να χαλαρώνω και να επικοινωνώ πιο άνετα με τους μαθητές. Μετά το έκτο μάθημα, πραγματικά λαχταρούσα να σταθώ μπροστά στους μαθητές και να διδάξω. Η αλληλεπίδρα­ση με τους μαθητές μού φαινόταν πλέον σαν μια ενδιαφέρου­σα πρόκληση. Μια μέρα, καθώς πλησίαζα σε εκείνη την άλλοτε τρομακτική αίθουσα όπου είχα πρωτοδιδάξει, συνειδητοποίησα ότι δεν φοβόμουν πια. Ο φόβος μου είχε μετατραπεί σε μια γλυκιά ανυπομονησία.
Χρειάστηκε να διδάξω πολλά διαφορετικά μαθήματα πριν καταφέρω να νιώσω άνετα μπαίνοντας στην τάξη χωρίς να κου­βαλάω έναν τεράστιο όγκο σημειώσεων. Ώσπου, κάποια μέρα, έφτασα στο σημείο να κρατάω μόνο μία σελίδα με τα βασικά σημεία που ήθελα να καλύψω στον συγκεκριμένο κύκλο μα­θημάτων. Το είχα κάνει... κι ας φοβόμουν. Είχα καταφέρει να απαλλαγώ από το φόβο της διδασκαλίας. Βέβαια, όταν άρχισα να παρουσιάζομαι και σε τηλεοπτικές εκπομπές, ο φόβος επα­νεμφανίστηκε. Ωστόσο, κάθε φορά που τα κατάφερνα, ο φόβος υποχωρούσε, ώσπου διαλύθηκε. Έτσι γίνεται.
Ένα άλλο μέρος του παιχνιδιού «Όταν θα... τότε θα...», που συνήθιζα να παίζω, είχε σχέση με το αίσθημα της αυτοεκτίμη­σης. «Όταν θα νιώθω καλύτερα με τον εαυτό μου... τότε θα το τολμήσω». Πρόκειται για άλλον έναν εσφαλμένο τρόπο αντίλη­ψης της πραγματικότητας. Πίστευα πως όταν θα βελτίωνα την εικόνα μου, ο φόβος θα εξαφανιζόταν και θα ήμουν ελεύθερη να επιτύχω τους στόχους μου. Δεν γνώριζα ιτώς ακριβώς θα βελ­τιωνόταν η εικόνα μου - ίσως με την πάροδο του χρόνου, την ηλικία και την ωριμότητα, ίσως μέσα από την αλληλεπίδραση με τους άλλους ανθρώπους ή ίσως με ένα θαύμα που θα μου επέ­τρεπε να νιώθω υπέροχα με τον εαυτό μου. Μάλιστα, είχα αγο­ράσει μια αγκράφα ζώνης πάνω στην οποία ήταν χαραγμένο το μήνυμα «ΕΙΜΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ». Σκεφτόμουν ότι με τον καιρό θα αφομοίωνα αυτό το μήνυμα.
Ίσως όλες εκείνες οι κινήσεις να βοήθησαν ως ένα βαθμό. Όμως, εκείνο που έπαιξε καθοριστικό ρόλο ήταν το αίσθημα επιτεύγματος που ένιωθα όποτε υπερνικούσα το φόβο και πε­τύχαινα μόνη μου τους στόχους μου. Τελικά, συνειδητοποίησα το εξής:

ΑΛΗΘΕΙΑ 3
ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΤΡΟΠΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΝΙΩΣΕΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ: ΒΓΕΣ ΕΚΕΙ ΕΞΩ ΚΑΙ ΚΑΝ’ ΤΟ... ΚΙ ΑΣ ΦΟΒΑΣΑΙ.
Θα αρχίσεις να νιώθεις καλύτερα με τον εαυτό σου μόνο αφότου αναλάβεις δράση. Κάθε φορά που καταφέρνεις να κάνεις κάτι, όχι μόνο μειώνεται ο φόβος που σου προκαλεί η συγκεκριμένη κατάσταση, αλλά κερδίζεις κι ένα μεγάλο δώρο: ενισχύεις την αυτοεκτίμησή σου. Είναι ευνόητο, βέβαια, ότι κάθε φορά που θα πετυχαίνεις κάτι και θα απαλλάσσεσαι από το φόβο, θα νιώ­θεις τόσο καλά, ώστε θα διαπιστώνεις ότι υπάρχει και κάτι άλλο που θέλεις να επιτύχεις και... Μάντεψε! Ο φόβος θα επανεμφα­νίζεται, καθώς θα προετοιμάζεσαι νια να αντιμετωπίσεις τη νέα σου πρόκληση.
Στα εργαστήρια και τα σεμινάρια που παρακολούθησα στα πρώτα στάδια αντιμετώπισης του φόβου, έμαθα κάτι που με ανακούφισε και με έκανε να νιώσω απίστευτα καλύτερα με τον εαυτό μου:

ΑΛΗΘΕΙΑ 4
ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΛΟΓΙΚΟ ΝΑ ΦΟΒΑΣΑΙ ΟΠΟΤΕ ΒΡΙΣΚΕΣΑΙ ΣΕ ΑΓΝΩΣΤΑ ΕΔΑΦΗ. ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΟΤΑΝ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΓΝΩΣΤΑ ΕΔΑΦΗ.
Αναρωτήθηκα: «Δηλαδή, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ζήλευα επειδή δεν φοβούνταν και προχωρούσαν στη ζωή τους, στην πραγματικότητα ένιωθαν φόβο; Και γιατί δεν μου το είπε ποτέ κανείς;» Μάλλον επειδή δεν ρώτησα ποτέ κανέναν. Πίστευα πως ήμουν ο μοναδικός άνθρωπος που ένιωθε τόσο ανεπαρκής. Και πόσο μεγάλη ήταν η ανακούφιση, όταν συνειδητοποίησα ότι όλοι ένιωθαν έτσι! Είχα παρέα όλους τους υπόλοιπους αν­θρώπους του κόσμου.
Θυμάμαι ένα άρθρο που είχα διαβάσει στην εφημερίδα, πριν από πολλά χρόνια, σχετικά με τον Εντ Κοχ, τον φαινομενικά ατρόμητο δήμαρχο της Νέας Υόρκης. Το άρθρο περιέγραφε πώς έμαθε κλακέτες, για να χορέψει με ένα συγκρότημα του Μπρόντγουεϊ σε μια προωθητική εκδήλωση. Ο δάσκαλός του έλεγε ότι ο δήμαρχος ήταν κατατρομοκρατημένος. Ήταν πολύ δύσκολο να το πιστέψω! Αυτός ο άντρας, που συχνά ερχόταν αντιμέτωπος με πλήθη αγριεμένων ανθρώπων, που είχε πάρει τόσες δύσκολες αποφάσεις που επηρέαζαν εκατομμύρια ζωές, που είχε σταθεί αντίκρυ στο λαό κατά την προεκλογική του εκ­στρατεία για τη θέση του δημάρχου... Αυτός ο άντρας φοβόταν να μάθει ένα απλό νούμερο με κλακέτες!
Όποιος γνωρίζει τις Αλήθειες για το Φόβο, δεν θα εκπλαγεί από το φόβο του δημάρχου. Οι κλακέτες ήταν για εκείνον μια άγνωστη δραστηριότητα, μια νέα δοκιμασία, και, επομένως, ήταν φυσικό να φοβάται. Όταν θα άρχιζε τα μαθήματα και θα μάθαινε τα βήματα, ο φόβος του θα υποχωρούσε και η εμπι­στοσύνη στον εαυτό του θα αυξανόταν. Έτσι, θα πρόσθετε ένα ακόμα επίτευγμα στα τόσα άλλα κατορθώματά του. Ακριβώς το ίδιο ισχύει για όλους μας. Καθώς όλοι είμαστε ανθρώπινα όντα, όλοι μοιραζόμαστε τα ίδια συναισθήματα. Και ο φόβος δεν εξαιρείται.
Πολλές ιστορίες, παρόμοιες με του δημάρχου Κοχ έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί σε εφημερίδες, σε περιοδικά, σε βιβλία και στην τηλεόραση. Μέχρι να αιρομοιώσεις τις Αλήθειες για το Φόβο, θα ακούς, θα διαβάζεις και θα βλέπεις τέτοιες περιπτώσεις, χωρίς να αντιλαμβάνεσαι τις αδιόρατες αρχές που τις διέπουν. Μπορεί να μη συνειδητοποιείς τις ομοιότητες ανάμεσα στη ζωή σου και τις εμπειρίες των άλλων, ειδικά εκείνες των διασημοτή- των. Ίσως πιστεύεις πως αυτοί είναι κάποιοι τυχεροί άνθρωποι που δεν ένιωθαν φόβο, κι έτσι μπόρεσαν να φτάσουν εκεί που έφτασαν. Δεν είναι έτσι! Για να τα καταφέρουν, χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν αμέτρητες καταστάσεις που τους προκαλούσαν φόβο... Και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν καταστάσεις που τους τρομάζουν.
Εκείνοι που αντιμετώπισαν στη ζωή τους το φόβο με επιτυ­χία, γνωρίζουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, το μήνυμα αυτού του βιβλίου: Πρέπει να νιώσεις το φόβο. Και να το κάνεις... ακόμα κι αν φοβάσαι. Ένας πολύ επιτυχημένος φίλος μου, ένας άνθρω­πος αυτοδημιούργητος που δεν επέτρεψε σε κανένα εμπόδιο να αναχαιτίσει την πορεία του, όταν άκουσε τον τίτλο των μαθη­μάτων μου, κούνησε το κεφάλι του και είπε: «Ναι, νομίζω ότι μ’ αυτό τον τρόπο ζούσα πάντα τη ζωή μου, παρόλο που δεν το αντιλαμβανόμουν συνειδητά. Δεν θυμάμαι να υπήρξε ούτε μία φορά που να μη φοβήθηκα, αλλά ποτέ δεν άφησα το φόβο να με εμποδίσει να πάρω το ρίσκο που χρειαζόταν τη συγκεκριμένη στιγμή. Απλά προχωρούσα κι έκανα ό,τι έπρεπε να κάνω για να γίνουν οι ιδέες μου πράξη, ανεξάρτητα από το φόβο».
Αν δεν κατάφερες στη ζωή σου να αντιμετωπίσεις το φόβο, μάλλον δεν έμαθες ποτέ τις Αλήθειες του, μάλλον τον ερμήνευες σαν συναγερμό για υποχώρηση αντί να τον δεις σαν το πράσι­νο φως για να προχωρήσεις μπροστά. Τόσο καιρό, έπαιζες το παιχνίδι «Όταν θα... τότε θα...», που ανέφερα προηγουμένως. Όμως, το μόνο που χρειάζεται για να βγεις από τη φυλακή στην οποία έχεις αιχμαλωτίσει τον εαυτό σου είναι να εκπαιδευτείς σε έναν νέο τρόπο σκέψης.
Το πρώτο βήμα αυτής της επανεκπαίδευσης είναι να επανα­λαμβάνεις τις Αλήθειες για το Φόβο τουλάχιστον δέκα φορές τη μέρα επί ένα μήνα. Όπως θα ανακαλύψεις σύντομα, η αλλαγή ενός εσφαλμένου μοτίβου σκέψης απαιτεί συνεχή επανάληψη. Δεν αρκεί να γνωρίζεις τις Αλήθειες του Φόβου. Πρέπει να τις επαναλαμβάνεις διαρκώς στον εαυτό σου, μέχρι να τις αφομοιώ­σεις πλήρως, μέχρι να αναστρέψεις τη συμπεριφορά σου και να προχωρήσεις προς τους στόχους σου αντί να υποχωρείς. Δεν θα αναφέρουμε ξανά για ποιο λόγο η επανάληψη είναι τόσο σημα­ντική. Για την ώρα, δείξε μου εμπιστοσύνη και επαναλάμβανε τις Αλήθειες για το Φόβο, ξανά και ξανά.
Όμως, πριν αρχίσεις, θα ήθελα να προσθέσω στη λίστα μια πολύ σημαντική Αλήθεια. Μπορεί να έχεις ήδη αναρωτηθεί: «Γιατί θα πρέπει να υποβάλω τον εαυτό μου στην ταλαιπωρία που συνεπάγεται ένα ρίσκο; Γιατί να μη συνεχίσω να ζω τη ζωή μου όπως τη ζω;» Ίσως η απάντησή μου σε αυτό το ερώτημα να σε εκπλήξει. Είναι η εξής:
 
ΑΛΗΘΕΙΑ 5
Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΝΑ ΖΗΣΕΙΣ ΜΙΑ ΖΩΗ ΓΕΜΑΤΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΒΟ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ.

Γιατί έγινε το σχολειό

i-pedia-ston-aristoteli-3«Ήρχιζε την καθημερινήν ασχολίαν του σοβαρός και αυστηρός. Επρόσεχε συντόνως, όταν εξήταζε, και είτα ανέπτυσσεν αντί να σημειώνει απλώς το παρακάτω. Εζήτει εις το έργον του βάλσαμον κατά της διπλής πληγής, της εκ του στεφανώματος και της εκ της χηρείας. Είχε υποβάλει συντόνους αναφοράς εις τον δήμαρχον, όστις, πείσας και το συμβούλιον να ψηφίσει τα έξοδα, απεφάσισε τέλος να διατάξει την επισκευήν της διαρρεούσης στέγης, των φαγωμένων παραθυροφύλλων, της σαπράς δασκαλοκαθέδρας και του πατώματος.

Ολίγα τινά χωλά θρανία τα εκάρφωσε με τας χείρας του ο διδάσκαλος, άλλα πέντε ή έξ αντικατέστησαν οι ξυλουργοί. Είχε διατάξει να καθαρίσωσι το υπό την δασκαλοκαθέδραν σωφρονιστήριον, εκεί όπου έβοσκαν εν πάση ανέσει πολυάριθμοι ψαλίδες, βλατούδες και ποντικοί. Είχε κάμει νέαν και πλούσιαν προμήθειαν από δεσμίδας βεργών, και είχεν αρχίσει «να τες βρέχει» πάλιν γερά, καθώς άλλοτε.

Είχεν απαιτήσει από την Εφορευτικήν Επιτροπήν την αποβολήν, ως «ανεπιδέκτου μαθήσεως», του Γιαννιού του Βρυκολακάκη, του Στρατή του Χατζηδημήτρη, και δύο ή τριών άλλων, αλλ’ εις τούτο εύρε την επιτροπήν αντιπράττουσαν.

«Το σκολειό (κατά την θεωρίαν, την οποίαν ανέπτυσσε μεν έν των μελών της επιτροπής, ησπάζοντο δε οι πλείστοι των γονέων), το σκολειό, ας υποθέσουμε, δεν έγινε για να μαθαίνουν τα παιδιά γράμματα, δηλαδή. Έγινε για να μαζώνουνται οι κλήρες, τα παλιόπαιδα, τα διαβολόπουλα. Πώς μπορεί, το λοιπόν, ένας γονιός να τα έχει μπελά απ’ το πρωί ως το βράδυ; Και που συφτάνεται ένας φτωχός να τα θρέψει; Μπορεί να τα χορταίνει κομμάτια; Μήπως χορταίνουν, οι διαόλοι, ποτέ ; Και είναι ικανή μια χήρα γυναίκα να τρέχει από γιαλό σε γιαλό, από βράχο σε βράχο, για να τα συμμαζώνει;

Γιατί πληρώνεται ο δάσκαλος : Για να έχει το βάρος αυτό, να είναι οι γονιοί ήσυχοι. Όταν είναι συμμαζωμένα εκεί-δά, μες στο σκολειό, γλυτώνει ο γονιός και καμπόσα κομμάτια παραδείγματος χάριν. Ας τρώνε τα θρανία, που είναι ξύλινα, ας τρώνε τους πίνακες και τα χαρτιά τους, τους τοίχους και το πάτωμα, για να είναι οι νοικοκυραίοι ησυχώτεροι για τις αχλαδιές των, τες βερυκοκκιές των, τες συκιές και τ’ αμπέλια των.

Η κάθε μια πανδρεμένη, το λοιπόν, πρέπει να έχει μέρος για να ξεφορτώνεται την κλήρα της, που οι πλιότεροι άνδρες λείπουν χρόνο-χρονικής, η καθεμιά χήρα πρέπει να έχει μέρος για να ρίχνει το στρίγλικό της, τ’ αρφανό της. Η καθεμιά αρχόντισσα να έχει μέρος για να βάζει τον πάπο της, τον χήνο της, κι η καθεμιά φτωχή το θάρρος της και την απαντοχή της. Αυτά, δάσκαλε».

Ο διδάσκαλος δεν είχεν όρεξιν να αντείπει εις ταύτα, αλλ’ απλώς αφωσιώθη εις το έργον, ως να εζήτει παρηγορίαν διά το πενθος του. Την τετάρτην ημέραν μετά την κηδείαν της ατυχούς, ότε αύτη αρρωστήσασα αιφνιδίως απέθανε τεσσαράκοντα ημέρας μετά τον γάμον, εισήλθε, πρώτην φοράν από του δυστυχήματος, εις το σχολείον, στυγνός και σιωπηλός. Μετά την συνήθη δέησιν, ο πρωτόσχολος διέταξεν εκ νέου εις προσοχήν!

Τα παιδία παρετάχθησαν με τα νώτα προς τον τοίχον, κατά μήκος των τεσσάρων τοίχων του σχολείου. Ο διδάσκαλος, με τας χείρας οπίσω, κρατών την βέργαν του, ήρχισε την επιθεώρησιν. Τα παιδία, άνιπτα τα πλείστα, όπως ήσαν συνηθισμένα, έπτυον εις τα παλάμας των, ύγραινον κι έτριβον τας χείρας με τον σίελον, διά να φανώσι νιμμένα. Αλλ’ ο χηρευμένος διδάσκαλος έκυπτεν, έβλεπε καλώς, και όπου ανεκάλυπτε την πρόχειρον διά σιέλου νίψιν, επέσκηπτεν οργίλως με την βέργαν του κι έσπαζε τας σιελωμένας χείρας. Κατά το τέλος της επιθεωρήσεως απηύθυνε σύντομον νουθεσίαν, προλέγων, ότι, όποιον ανακαλύψει εις το εξής άνιπτον θα τον αφήσει νηστικόν τρείς ημέρας και τρείς νύκτας εις το σωφρονιστήριον, να τον φάγουν οι βλατούδες.

Εφυλάττετο καλώς, μη εκφέρει ως απειλήν την αποβολήν, όπως θα έπραττε ξένος μη γνωρίζων τα ήθη του τόπου, διότι εγνώριζε κάλλιστα, ότι οι μικροί διαβόλοι εγέλων με την απειλήν ταύτην, ήν ενόμιζον ως ευτυχίαν και ελευθερίαν. Επίσης τους είπεν ότι «όσοι έχουν παπούτσια, να τα φορούν εις το εξής, όταν θα πηγαίνουν εις το σχολείον».
***
Απόσπασμα από το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Η Δασκαλομάνα

Μην κυνηγάς τους στόχους σου

yellow-rope-wallpaperΣε μια εποχή που επικρατεί η γλώσσα και η σκέψη του μάρκετινγκ όλοι μιλούν για στόχους. Βάλε στόχους, βρες τον στόχο, ιδού ο στόχος και δέκα βήματα για να τον πετύχεις, εσύ πόσους στόχους έβαλες σήμερα και πόσους πέτυχες τελικά για να σε επιβραβεύσουμε;
Για τη φιλοσοφία του Ζεν όλα αυτά είναι απλώς για τα σκουπίδια. Όχι γιατί δεν πρέπει να έχουμε στόχους στη ζωή μας, αλλά γιατί δεν γνωρίζουμε τον κατάλληλο τρόπο να εναρμονιστούμε μαζί τους. Στην πράξη σημαίνει πως δεν ξέρουμε τον σωστό τρόπο να πετύχουμε.

Άφησε το πνεύμα σου ευκίνητο. Το Ζεν έχει επηρεάσει τις ιαπωνικές πολεμικές τέχνες εδώ και αιώνες και η τοξοβολία είναι μια από αυτές. Μπορεί να βοηθήσει τον καταρρακωμένο και αγχωμένο Ευρωπαίο να αγωνιστεί σωστά στον στίβο της ζωής; Ναι, αν είναι έτοιμος να απαρνηθεί τον τυποποιημένο τρόπο σκέψης του.
Σύμφωνα με το Ζεν στην τοξοβολία, όσο πιο πεισματικά επιμένεις να πετύχεις το στόχο, τόσο πιο δύσκολα το κατορθώνεις. Πρέπει να μάθεις να περιμένεις αποδεσμεύοντας τον εαυτό σου από την πρόθεση να κατακτήσεις τον στόχο σου. Παράλογο; Όχι, γιατί αν αφήσεις το πνεύμα σου ευκίνητο και ελεύθερο, τότε θα έρθει ο στόχος στο βέλος σου. Αρκεί να μάθεις ότι οι εξασκημένοι Ιάπωνες δάσκαλοι της τοξοβολίας πετυχαίνουν τον στόχο με τα βέλη τους και στο σκοτάδι αλλά και με κλειστά τα μάτια. Εκείνη τη στιγμή δεν σκέφτονται, δεν προγραμματίζουν, δεν επιθυμούν, δεν περιμένουν να συμβεί κάτι. Μόνο συντονίζονται με τον στόχο εναρμονίζοντας τις ψυχικές και σωματικές δυνάμεις τους.

Το «εγώ» μπαίνει στην άκρη. Πώς πετυχαίνει ο παραδοσιακός Ιάπωνας τοξότης τον στόχο του; Το «εγώ» μπαίνει τελείως στην άκρη και το πνεύμα έρχεται σε μία ιδιαίτερη κατάσταση εγρήγορσης. Τα μάτια… ακούν και τα αυτιά… βλέπουν. Η κατάσταση αυτή προσεγγίζεται δύσκολα (στην αρχή τουλάχιστον) από το δυτικό σκεπτικό. Θα λέγαμε ότι χαρακτηρίζεται από την απάθεια. Απάθεια για την επιτυχία ή την αποτυχία, για το καύχημα ή την επιβράβευση. Τον Ιάπωνα τοξοβόλο δεν τον νοιάζει ποιος είναι ο στόχος, πού βρίσκεται και ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να εκτοξεύσει το βέλος του. Δεν τον ενδιαφέρει ποιος τον παρατηρεί, αν θα εισπράξει το χειροκρότημα, αν θα του πουν «μπράβο»
Είναι απλώς ο ίδιος τόξο, βέλος και στόχος μαζί και αφήνει και τα τρία να παίξουν τον ρόλο τους, χωρίς προσπάθεια. Ενεργεί ελεύθερα, χωρίς να κάνει σπατάλη δυνάμεων. Όλη η σοφία και η χάρη του συγκεντρώνονται στην αναπνοή του αφήνοντας την κίνησή του να ξεδιπλωθεί αβίαστα. Κάνει την τέχνη χωρίς τέχνη. Απολαμβάνει τον ήχο της τεντωμένης χορδής του τόξου, την αφήνει να παίξει για λίγο και εκτοξεύει το βέλος με κίνηση γεμάτη ομορφιά, χωρίς το παραμικρό τράνταγμα του σώματος. Οι κινήσεις του είναι τόσο άνετες και ακριβείς, που μοιάζουν σχεδόν με παιχνίδι. Κατέχει πολύ καλά το μυστικό: όσο πιο χαλαρωμένος είναι, τόσο περισσότερο ρέει η ενέργεια στα μέλη του.

Η αλήθεια του Ζεν:
* Κάθε τι που κάνουμε έχει ήδη γίνει προτού το αντιληφθούμε. Είμαστε οι ίδιοι ένας παλμός που μεταδίδεται σε όλα τα πράγματα που βρίσκονται τριγύρω μας, χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Αυτή είναι η πιο σύντομη και απλή αλήθεια του Ζεν. Άρα σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να αγχωθείς για τίποτα.

* Όσο πιο χαλαρός/ή είσαι, τόσο καλύτερα λειτουργούν τα πράγματα. Μόλις σφιχτείς, σημαίνει ότι παίρνει μπρός η διαδικασία του εγωισμού και της απαίτησης να τα καταφέρεις οπωσδήποτε. Δεν χρειάζεται να πετρώσεις τους μηρούς σου – όπως ο Ανταίος που αντλούσε τη δύναμή του από τη γη – προσπαθώντας να κρατηθείς γερά στο έδαφος. Αν ποντάρεις σε αυτό, μπορεί να βρεθεί και για σένα ο Ηρακλής που θα σε ξεριζώσει από το έδαφος.

* Η δύναμή σου προέρχεται από μέσα, από την ψυχή. Πάρε βαθιά αναπνοή και ξεκίνησε, γιατί η αναπνοή είναι εκείνη που απελευθερώνει και ανοίγει καινούργιες δυνατότητες.

* Αν πάλι δεχθείς κάποια παράφορη επίθεση, υποχώρησε με ευελιξία και χωρίς κανένα ξόδεμα ενέργειας. Κάνε το όταν ο επιτιθέμενος δεν το περιμένει, ώστε η δύναμή του να επιστρέψει ενάντια στον ίδιο. Το νερό παραμερίζει, χωρίς ποτέ να υποχωρεί, λένε στην Ανατολή. Και μάλλον έχουν δίκιο.
***
«Το Ζεν και η τέχνη της τοξοβολίας»

---------------------------------------------
Τοξοβολία: Μια Τέχνη Αυτογνωσίας

Η τοξοβολία έχει πανάρχαιες καταβολές και πολλαπλά επίπεδα χρήσης από τον άνθρωπο, σε κάθε εποχή και τόπο. Χρησιμοποιήθηκε σχεδόν από όλους τους λαούς ως όπλο για το κυνήγι και τη διεξαγωγή πολέμων, ως άθλημα, αλλά και ως διαχρονικό σύμβολο εσωτερικής επίτευξης. Στην πλέον εκλεπτυσμένη της διάσταση η τοξοβολία αποτέλεσε και αποτελεί μια μορφή τέχνης και πνευματικής έκφρασης, ενώ ταυτόχρονα συνιστά έναν Δρόμο εσωτερικής ανάπτυξης και αυτογνωσίας.


Στόχος τοξοβολίας

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι με το τόξο άλλαξε πλήρως η σχέση του πολεμιστή με τη μάχη, αλλά και του θηρευτή με το θήραμα. Δεν ήταν πια αποκλειστικά θέμα ανδρείας και σωματικής ρώμης η έκβαση μιας αναμέτρησης. Η τεχνολογία σε μια αρχέγονη μορφή της, η τεχνική δεξιότητα, η αυτοσυγκέντρωση, η απόσπαση της δράσης από επιθυμίες και συναισθήματα ήταν πλέον στοιχεία καθοριστικά στοιχεία στις μάχες.

Αυτά ακριβώς τα στοιχεία παρατηρήθηκε ότι δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις για κάποιες μεταβολές στη συνείδηση του τοξοβόλου. Η ρώμη
στην τοξοβολία συνδυαζόταν πλέον και με άλλες ικανότητες, νεώτερες στην ιστορία εξέλιξης του ανθρώπου (όπως η εστιασμένη χρήση του νου, η συνειδητή χρήση της διαίσθησης, ο έλεγχος των συναισθημάτων). Η εξάσκησή της βοηθούσε τον τοξευτή να ανακαλύπτει περιεχόμενα του εσωτερικού του κόσμου και να θέτει ξεκάθαρους στόχους που βοηθούσαν τη συνειδησιακή του διεύρυνση.

Το Τόξο και η Ιστορία του

Το τόξο είναι ένα αρχαίο όπλο, που αποτελείται από μια βέργα, στις άκρες της οποίας είναι δεμένη μια χορδή από σχοινί ή νεύρο. Η χορδή τεντώνεται και απελευθερώνεται απότομα την κατάλληλη στιγμή, δίνοντας ώθηση στο βέλος και εκτοξεύοντάς το προς το στόχο.

Ετυμολογικά η λέξη «τόξο» προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη «taksaka», η οποία είναι ονομασία δένδρου από τα κλαδιά του οποίου κατασκευάζονταν τόξα.

Το τόξο κατασκευαζόταν,επίσης, από ξύλο καρυδιάς, φτελιάς ή μπαμπού, αλλά και από μέταλλο ή κέρατο. Το μήκος του κυμαινόταν από 1 έως 2,60 μέτρα, ανάλογα με το τόπο και την ιδιαίτερη χρήση του. Το κυνηγετικό τόξο ξεπερνούσε συνήθως τα 2 μέτρα, ενώ το πολεμικό είχε μήκος περίπου 1,70 μέτρα. Η βολή μπορούσε να ξεπεράσει την απόσταση των 200 μέτρων, με μέγιστο βεληνεκές τα 650 μέτρα.

Το βέλος ή τόξευμα κατασκευαζόταν από σκληρό ξύλο κατεργασμένο σε σχήμα λεπτού κυλίνδρου, μήκους 45 έως 60 εκατοστά, που στη μια άκρη του είχε σφηνωμένη σιδερένια ή ορειχάλκινη αιχμή και στην άλλη είχε χάραγμα, τη γλυφίδα, για να προσαρμόζεται στη νευρά (τη χορδή). Για σταθερότητα στη βολή διέθεταν και διπλή φτέρωση στο πίσω μέρος, ενώ προκειμένου να είναι πιο θανατηφόρα συχνά τα βουτούσαν σε δηλητήριο. Τα βέλη τοποθετούνταν σε ειδική θήκη με πώμα, τη φαρέτρα, που χωρούσε 20 περίπου και η οποία ήταν περασμένη στον ώμο ή στη μέση. Η θήκη φύλαξης του τόξου λεγόταν γωρυτός.

Αν εξαιρέσουμε το ακόντιο, το τόξο είναι από τα αρχαιότερα όπλα, τόσο για αμυντικούς σκοπούς, όσο και για κυνηγετική χρήση. Είναι το πρώτο όπλο που έδινε τη δυνατότητα στον άνθρωπο να επιτεθεί από απόσταση μεγαλύτερη από εκείνη που καλύπτει ένα εγχειρίδιο και επομένως ήταν, μαζί με το ακόντιο, τα πρώτα εκηβόλα. Από τις αρχαιότερες αναπαράστασεις τόξων και βελών είναι εκείνες απεικονίζονται στο σπήλαιο Valltorte στην Ισπανία.

Οι μακρινοί πρόγονοι μας φαίνεται πως εξέλιξαν σταδιακά την «τεχνολογία» του τόξου κατασκευάζοντας πληθώρα σχετικών αντικειμένων, όπως βέλη, ακίδες, τόξα, φαρέτρες, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από παλαιολιθικά ευρήματα.

Στην Κίνα οι πρώτες αναφορές για τη χρήση τόξων χρονολογούνται από την εποχή της δυναστείας των Σάνγκ (18-10 αι. π.Χ.), όπου περιγράφεται το σχήμα του πολεμικού άρματος με οδηγό, ακοντιστή και τοξότη. Αργότερα εμφανίζεται και η αγωνιστική τοξοβολία σε αγώνες μεταξύ ευγενών.

Κατά τον 6ο αι. π.Χ. το τόξο εμφανίζεται στην Ιαπωνία και εξελίσσεται σε μια από τις σημαντικότερες πολεμικές τέχνες που φτάνει ως τις μέρες μας με την ονομασία Kyudo που σημαίνει «ο δρόμος του τόξου». Πρόκειται για μια από τις εσωτερικότερες προσεγγίσεις τις τοξοβολίας όπως θα δούμε στη συνέχεια, η οποία μάλιστα συνιστά έναν Δρόμο εσωτερικής ανάπτυξης.


Τα τρία βασικά είδη τόξου:
Απλό, αντίκυρτο, σύνθετο.


Πιθανολογείται ότι οι Ασσύριοι γύρω στο 1.200 π.Χ. προσέθεσαν στο απλό καμπύλο σχήμα του τόξου δύο προεκτάσεις στα άκρα, σε σχήμα κύρτωσης αντίθετης προς την καμπύλη του τόξου, δημιουργώντας έτσι το αντίκυρτο τόξο. Αυτή ήταν μια σημαντική εξέλιξη για την κατασκευή δυνατότερου και κοντύτερου τόξου, γεγονός που το έκανε ευέλικτο και βολικό για έφιππους πολεμιστές.

Αρκετοί ανατολικοί λαοί, όπως οι Σκύθες, χρησιμοποιούσαν έναν τύπο αντίκυρτου τόξου φτιαγμένο από ξύλο, τένοντα και κέρατο ζώου γνωστό ως ασιατικό σύνθετο.

Το σύνθετο τόξο, ήταν εξέλιξη του αντίκυρτου τόξου. Ήταν πιο τεχνική κατασκευή και εξυπηρετούσε ανάγκες που κυρίως προέρχονταν από την κυνηγετική τοξοβολία, όπως μικρό μέγεθος, μεγάλη δύναμη εκτόξευσης και μικρή δύναμη συγκράτησης της χορδής κατά τη σκόπευση, ώστε να μπορεί ο τοξευτής να παραμένει για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε θέση σκόπευσης. Βασικό χαρακτηριστικό του ήταν η ύπαρξη δύο έκκεντρων τροχαλιών στις άκρες του που μείωναν την απαιτούμενη δύναμη συγκράτησης της χορδής από τον τοξότη, περίπου, στο μισό. Επίσης, υπήρχε η δυνατότητα χρήσης σκοπεύτρου και ειδικής σκανδάλης για την απελευθέρωση της χορδής.

Ιστορικά έχει επιβεβαιωθεί ότι οι Αιγύπτιοι ήδη από το 3.000 π.Χ περίπου, χρησιμοποιούσαν τόξα εναντίον των Περσών, οι οποίοι πολεμούσαν ακόμα με ακόντια και σφεντόνες.

Στον Ελλαδικό χώρο χρησιμοποιούνταναν περισσότερο τα δόρατα. Το τόξο φαίνεται ότι πρωτοεμφανίστηκε στην Κρήτη κι αργότερα το συναντάμε στην ηπειρωτική Ελλάδα στον Μυκηναϊκό Πολιτισμό. Γενικά, οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν και απλά και αντίκυρτα τόξα. Στην αρχαϊκή και την κλασσική εποχή οι τοξότες μαζί με τους ακοντιστές και τους σφενδονίτες αποτελούσαν το ελαφρύ πεζικό - τους ψιλούς.

Η χρήση του τόξου απαιτούσε πολύχρονη εξάσκηση και αφιέρωση, που δεν διέθεταν οι πολίτες οι οποίοι αποτελούσαν το ελαφρύ πεζικό. Έτσι, οι περισσότερες πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας προτιμούσαν να χρησιμοποιούν σώματα μισθοφόρων τοξοτών, κυρίως από την Κρήτη, τη Ρόδο και την Κύπρο.


Η πρώτες αναπαραστάσεις τόξου μέχρι στιγμής
είναι σε παλαιολιθικής εποχής σπήλαιο
στη Valltorte στην Ισπανία.


Ιστορικές αναφορές σχολιάζουν ότι ο Γέλων στις Συρακούσες το 480 π.Χ. διέθετε δύναμη 2.000 τοξοτών. Αναφέρεται επίσης, ότι οι Αθηναίοι τοξότες το 479 π.Χ. αντιμετώπισαν ικανοποιητικά το περσικό ιππικό πριν από τη μάχη των Πλαταιών. Από τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. οι Αθηναίοι διατηρούσαν μόνιμο σώμα τοξοτών. Στις παραμονές του πελοποννησιακού πολέμου ο Περικλής ανέφερε ότι οι Αθηναίοι διέθεταν 1.600 πεζούς τοξότες, και επιπλέον έφιππους που ονομάζοντανιπποτοξότες.

Οι Ρωμαίοι στηρίχθηκαν πιο πολύ στα ακόντια και τα ξίφη, αφήνοντας τους τοξότες συνήθως σε βοηθητικό ρόλο. Όμως αυτό τους στοίχισε ακριβά στα πεδία των μαχών Τελικά, στην αρχή της εποχής του Μεσαίωνα ηττήθηκαν σε κρίσιμες μάχες για το μέλλον της αυτοκρατορίας, από τους υπέρτερους τοξότες των Ούννων, των Βανδάλων και των Γότθων.

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι Μογγόλοι με ηγέτη τον Τζένγκις Χαν (12ο -13ο αι. μ.Χ.) κατέκτησαν μεγάλο μέρος της Ευρώπης και της Ασίας με τη βοήθεια ορδών έφιππων τοξοτών, που με το κοντό αντίκυρτο τόξο τους σάρωναν τις γραμμές του εχθρού.

Η χρήση του τόξου ως πολεμικού όπλου συνεχίστηκε στη Δύση μέχρι το Μεσαίωνα και οι ομάδες τοξοτών θεωρούνταν ως το «πυροβολικό» της εποχής. Άρχισε να ατονεί τον 14ο αιώνα και τελικά εγκαταλείφθηκε με την εμφάνιση της πυρίτιδας. Ωστόσο η χρήση του ποτέ δεν εγκαταλείφτηκε πλήρως, καθώς έως και σήμερα χρησιμοποιούνται διάφοροι εξελιγμένοι τύποι βαλίστρας από τις ειδικές δυνάμεις ανά τον κόσμο.

Το Τόξο στην Ελληνική Μυθολογία


Η Σκύθης τοξότης
από αναχρωματισμένη αναπαράσταση
ζωφόρου αρχαίου ελληνικού ναού.


Η εντυπωσιακή ιδιότητα του τόξου να πλήττει το στόχο από απόσταση το συνέδεσε στις συνειδήσεις των αρχαίων λαών με τους θεούς και του προσέδωσε μια συμβολική διάσταση. Η τοξευτική για τους αρχαίους Έλληνες προστατευόταν από το θεό Απόλλωνα και την αδελφή του τη θεά Άρτεμη.

Ένα θρυλικό τόξο της αρχαιότητας ήταν εκείνο που είχε χαρίσει ο θεός Απόλλωνας στον εγγονό του και δεινό τοξοβόλο Εύρυτο, ο οποίος ήταν δάσκαλος του Ηρακλή στην τόξευση. Αυτό το τόξο το άφησε ο Εύρυτος στο γιο του Ίφιτο και με τη σειρά του ο Ίφιτος το δώρισε στον Ηρακλή. Το τόξο αυτό πέρασε στη συνέχεια στα χέρια του θεσσαλού ήρωα Φιλοκτήτη ο οποίος τόλμησε να ανάψει την ταφική πυρά του Ηρακλή στην Οίτη κι τελευταίος σε ένδειξη ευγνωμοσύνης του δώρισε το τόξο του πριν πεθάνει. Ο Φιλοκτήτης απήχθηκε αργότερα από τον Οδυσσέα και το Νεοπτόλεμο, διότι σύμφωνα με χρησμό του Κάλχα χωρίς το τόξο αυτό η Τροία δε θα έπεφτε, οπότε βρέθηκε να τοξεύει με το τόξο του Ηρακλή ως σύμμαχος των Αχαιών στη Τροία.

Αλλά και στην Οδύσσεια αναφέρεται το τόξο του πολυμήχανου Οδυσσέα που επίσης αρχικά ήταν του γίγαντα Εύρυτου και που ο γιος του ο Ίφιτος, κατά μια άλλη εκδοχή του μύθου, το είχε χαρίσει στον Οδυσσέα κι όχι στον Ηρακλή. Έτσι, σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, βρισκόταν φυλαγμένο στο παλάτι της Ιθάκης μέχρι τη στιγμή που ξανάφτασε στα χέρια του Οδυσσέα για να φονεύσει τους μνηστήρες.

Άλλοι φημισμένοι τοξευτές της αρχαίας Ελλάδας ήταν ο Πάνδαρος ένας Τρώας τοξοβόλος που είχε διδαχθεί την τέχνη της τόξευσης από τον ίδιο τον Απόλλωνα, ο Μηριόνης από την Κρήτη που νίκησε στους ταφικούς αγώνες προς τιμήν του Πάτροκλου έξω από τα τείχη της Τροίας, η Λοκρή κυνηγός Αταλάντη, ο Τρώας Έλενας και άλλοι.

Αξίζει να επισημανθεί ότι στην Ιλιάδα συναντούμε για πρώτη φορά τη λέξη «αμαρτία» ως έναν καθαρά σκοπευτικό όρο. Συγκεκριμένα στην Ψ ραψωδία της Ιλιάδας, περιγράφονται οι αγώνες που διοργανώνει ο Αχιλλέας προς τιμή του νεκρού αγαπημένου φίλου Πάτροκλου. Τότε, πέρα από άλλα αθλήματα, ο Αχιλλέας όρισε έπαθλο δέκα διπλούς σιδερένιουςπέλεκυς για όποιον κατάφερνε να πετύχει τοξεύοντας ένα περιστέρι που πετούσε δεμένο από ένα κατάρτι. Ο κλήρος έτυχε πρώτος στο δεινό τοξευτή Τεύκρο που έχασε το στόχο (αμαρτάνει) καθώς το βέλος του έκοψε το σπάγκο και έχασε το περιστέρι. Τότε ο Μηριόνης επίσης δεινός τοξευτής άρπαξε το τόξο από τα χέρια του Τεύκρου και πρόφτασε να πετύχει στον αέρα το πουλί την ώρα που φτερούγιζε προς την ελευθερία. Σε αυτούς τους στίχους (Ψ 855-880) αλλά και στη ραψωδία Λ (Λ 233) χρησιμοποιείται η λέξη «αμαρτία» που σημαίνει «την αποτυχία να πετύχει κανείς το στόχο του»:

Ἀτρεΐδης μὲν ἅμαρτε͵ παραὶ δέ οἱ ἐτράπετ΄ ἔγχος.

Ο Ατρείδης το κοντάρι πέταξε λοξά και δε τον βρήκε.

Ιλιάδα Λ 233

Σταδιακά, η λέξη «αμαρτία» κυριάρχησε να χρησιμοποιείται με τη μεταφορική σημασία της αδυναμίας να πετύχει κανείς το στόχο. Μεθερμηνευόμενη η λέξη «αμαρτία» στη Χριστιανική ορολογία, σημαίνει την αποτυχία των πράξεων κάποιου να εκδηλώσει στον κόσμο το Χριστό που ενοικεί μέσα του, επομένως σημαίνει πράξη, από την οποία έχει χαθεί ο αρχικός στόχος που είναι η εν Χριστώ ζωή (sic).


Σύγχρονοι αγώνες τοξοβολίας.

Σύγχρονα Είδη Τοξοβολίας

Αρχικά, η τοξοβολία δεν θεωρήθηκε αγώνισμα άξιο να συμπεριληφθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες διότι ως εκηβόλο όπλο δεν αναδείκνυε την ανδρεία του πολεμιστή. Το 1900 περιλήφθηκε στους Ολυμπιακούς αγώνες, με συμμετοχή των γυναικών για πρώτη φορά στην Ολυμπιάδα του 1904 και έως το 2008. Καταργήθηκε το 1920 και επανεμφανίστηκε στους Ολυμπιακούς το 1972 για άνδρες και γυναίκες.

Το μόνο τόξο που χρησιμοποιείται για το αγώνισμα της Ολυμπιακής τοξοβολίας είναι το αντίκυρτο, του οποίου η κατασκευή του παραμένει σε μεγάλο βαθμό παρόμοια εκείνη του αρχαίου τόξου. Το σύνθετο τόξο χρησιμοποιείται αθλητικά σε ξεχωριστή κατηγορία, όχι όμως ως Ολυμπιακό άθλημα.

Υπάρχουν, γενικά, τα παρακάτω είδη αθλητικής τοξοβολίας:

Η τοξοβολία πεδίου προσομοιάζει το κυνήγι με τόξο, μόνο που αντί για ζώα, οι τοξότες στοχεύουν σε τεχνητά ομοιώματα ζώων ή πουλιών. Χρησιμοποιούνται κάθε λογής τόξα και βάλλουν κινούμενοι συνεχώς προς τους στόχους που βρίσκονται σταθερά τοποθετημένοι συνήθως σε σημεία με πυκνή βλάστηση.

Η τοξοβολία σκι είναι συνδυασμός διέλευσης πεδίου με σκι και τοξοβολία. Οι αθλητές διανύουν με τα πέδιλα του σκι απόσταση 12 χιλιομέτρων για τους άνδρες και 8 χιλιομέτρων για τις γυναίκες και πρέπει να ρίξουν 12 βέλη. Κάθε αστοχία επιβαρύνει τον αθλητή με ποινή 300 μέτρα επιπλέον πορείας.

Το πέταγμα βέλους είναι διαγωνισμός μέγιστου βεληνεκούς με τόξο. Δεν έχει στόχο και έτσι η ακρίβεια στη σκόπευση είναι αδιάφορη με την επίδραση του τοξότη στη βολή πολύ μικρής σημασίας. Αντίθετα έχει πολλές τεχνικές λεπτομέρειες σχετικές με τον εξοπλισμό που είναι ειδικά ρυθμισμένος για τη μέγιστη δυνατή απόδοση. Ενδεικτικά, το ρεκόρ ανδρών, είναι 1.222 μέτρα και επιτεύχθηκε το 1987 από τον Don Brown.

Το clout archery είναι η σκόπευση στόχου με επιφάνεια οριζόντια τοποθετημένη επί του εδάφους και σε αποστάσεις μεταξύ 125 και 185 μέτρων. Το βέλος δεν εκτοξεύεται κατά μέτωπο προς το στόχο αλλά σχεδόν κατακόρυφα προς τα επάνω διαγράφοντας καμπύλη και πλήττοντας το στόχο από ψηλά.

Ωστόσο, εκτός από την αμιγώς αθλητική τοξοβολία υπάρχουν:

Το κυνήγι με τόξο που έρχεται από τα βάθη του χρόνου έχει πλέον εξελιχθεί με πολύ ισχυρά τόξα και ακριβή σκοπευτικά μέσα. Είναι εξαιρετικά διαδεδομένο σπορ στην Αμερική και με λιγότερους θιασώτες στην Ευρώπη.

Η στρατιωτική χρήση του τόξου χρησιμοποιείται ακόμα σε ορισμένες περιπτώσεις από τις ειδικές δυνάμεις, συχνά στην παραλλαγή της βαλλίστρας.


Έφιππη τοξοβόλος

Η έφιππη τοξοβολία είναι πολεμική τέχνη που προέρχεται από το απώτερο παρελθόν καθώς ασκήθηκε εκτεταμένα από αρχαίους λαούς, όπως οι Πέρσες, οι Σκύθες, οι Μογγόλοι, οι Κορεάτες, οι Ιάπωνες, οι ιθαγενείς Αμερικάνοι και άλλοι. Πρόκειται για μια αναβίωση της τεχνικής της σκόπευσης με τόξο από άλογο που καλπάζει. Απαιτούνται ιδιαίτερες ικανότητες του ιππέα και απευθύνεται σε πολύ λίγους. Μεγάλη επίδραση στη σύγχρονη αυτή αναβίωση της πολεμικής τέχνης έχει προέλθει από τεχνικές ουγγρικών φύλων με εκπρόσωπο τον Ούγγρο Kassai Lajos. Το τόξο είναι όσο πιο κοντό γίνεται και ασύμμετρο για να μην εμποδίζεται η βολή από την κίνηση του αλόγου.

Η Τοξοβολία ως Άθλημα και Τέχνη

«Είμαι στη γραμμή βολής. Δεν είμαι μόνη, συναγωνίζομαι με πολλές άλλες αθλήτριες. Έχω άγχος, συγκρατιέμαι να μη φανεί η «αδυναμία» διατηρώντας ένα ύφος που δείχνει άνεση. Ακούω το σφύριγμα του αθλοθέτη. Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει: Τρία βέλη σε δύο λεπτά. Βλέπω το «πρόσωπο» -έτσι ονομάζεται ο στόχος- σηκώνω το τόξο οπλισμένο, κοιτώ το κέντρο του «προσώπου» μέσα από το σκόπευτρο, κλείνω τα μάτια για να ελέγξω μια τελευταία φορά τη στάση του σώματος: Όλα εντάξει. Ανοίγω τα μάτια κι επανελέγχω τη σκόπευση. Εντοπίζω τότε την επιθυμία να αναδύεται: Θέλω να πετύχω κέντρο οπωσδήποτε! Νιώθω να γεννιέται μέσα μου η φιλοδοξία, θέλω να ελευθερώσω το βέλος να φύγει αμέσως! Αλλά μια δύναμη μέσα μου αντιδρά και λέει «ΜΗ!» Αναγνωρίζω “target panic” (χαρακτηριστικό αίσθημα κάποιων σκοπευτών την ώρα της σκόπευσης). Ισορροπώ, εκπνέω και εισπνέω πάλι, συνειδητά αυτή τη φορά. Η αναπνοή ξεκαθαρίζει ακόμη καλύτερα τις αντίρροπες δυνάμεις που αντιπαλεύουν μέσα μου. Είναι μια πολύ ισχυρή εσωτερική πάλη, όμως κάποια στιγμή έρχεται και εκδηλώνεται εντός μου ένα είδος ισορροπίας. Η αναπνοή τονίζει το «πρόσωπο» που στέκει απέναντι, νιώθω εντελώς μόνη, σε ανοιχτό χώρο. Δεν ακούω τίποτε, μόνο κοιτάζω το κίτρινο κέντρο που μάλλον συμβολίζει τον εαυτό μου. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο, μόνο στο βάθος η παρουσία της αναπνοής, και το «πρόσωπο», ο «εαυτός» τίποτε άλλο! Ο χρόνος παγώνει, όλα μοιάζουν να είναι σε αργή κίνηση. Θέλω να πετύχω τον εαυτό μου, να βρω τον εαυτό μου, να ολοκληρωθώ... αισθάνομαι ότι είναι η στιγμή να ελευθερωθεί η χορδή. Το βέλος στο στόχο καθώς καρφώνεται ηχεί γλυκά, αφήνοντας το χρόνο να τρέξει και πάλι ελεύθερος. Είναι ένα τέλος, μια επισφράγιση και συνοδεύεται πάντα από ένα αίσθημα ανακούφισης που νιώθω εκπνέοντας αργά και χαμηλώνοντας το τόξο».

Από αυτή την εμπειρία μιας σύγχρονης αθλήτριας κατά τη στιγμή της στόχευσης, βλέπουμε να αναδύονται, μέσα από τη χρήση του τόξου, ορισμένες βαθύτερες όψεις του τοξευτή. Σαν ο νους ξαφνικά να αλλάζει τροχιά και να οδηγείται σε κάποιες εμπειρίες που δύσκολα περιγράφονται, αλλά που βιώνονται με πλήρη ένταση. Μέσα από αυτές δημιουργείται μια διαφορετική αλλά πιο πλήρης αντίληψη του κόσμου και του εαυτού. Και αυτές ακριβώς τις εμπειρίες τις χρησιμοποιούν, όπως θα δούμε στη συνέχεια, οι σχολές τοξοβολίας του Ζεν ως μια μέθοδο εσωτερικής ανάπτυξης.

Η σχέση κάποιων βαθύτερων ιδιοτήτων και καλλιεργημένων δεξιοτήτων του χαρακτήρα που εκφράζουμε στην καθημερινή ζωή ταιριάζουν πάρα πολύ με στοιχεία που πρέπει να αναδείξει ένας αθλητής της τοξοβολίας για να προοδεύσει στο άθλημα. 

»Αν όλοι οι εξωγενείς παράγοντες λειτουργούν σωστά -δηλαδή το τόξο είναι σωστά ρυθμισμένο, η τεχνική του αθλητή είναι καλή και, παρά ταύτα, ο αθλητής αστοχεί, τότε φταίει ότι η προσοχή του έχει αποσπαστεί από άλλες σκέψεις. Η σκέψη θα πρέπει ν’ ακολουθεί το βέλος, καθώς αυτό φεύγει από τα δάκτυλα. Από το βαθμό εστίασης της προσοχής του αθλητή εξαρτάται αν το βέλος θα εκτοξευθεί προς το στόχο με ένταση ή μαλακά...

»Ο τοξοβόλος πρέπει να έχει αυτοέλεγχο. η προσοχή του θα πρέπει να είναι εστιασμένη σ’ ένα σημείο, ο ίδιος να είναι χαλαρός. Αν τον ενδιαφέρει το αποτέλεσμα, το μόνο που θα καταφέρει είναι να δημιουργηθούν περιττές μυϊκές εντάσεις σ’ ολόκληρο το σώμα, που φέρνουν δυσάρεστα αποτελέσματα, όπως σφίξιμο και αποσυντονισμό.

»Η τοξοβολία είναι άθλημα που μπορείς να το δεις, καθαρά, και σαν τέχνη, όπου έχεις να κάνεις με λεπτεπίλεπτες κινήσεις. Κάθε βολή είναι σαν ένας πίνακας που εκφράζει εσένα τον ίδιο.

»Το ίδιο ακριβώς ισχύει και στη ζωή. Θέτεις ένα στόχο κι ακολουθείς κάποιους κανόνες, που θα σε οδηγήσουν να τον πετύχεις.

»Για να επιτύχεις τους στόχους σου στη ζωή, χρειάζεται να εκτιμάς και να υπολογίζεις τις συνθήκες που επικρατούν, να δρας με το σωστό τρόπο και να έχεις αυτοέλεγχο. Αυτά χρειάζονται και στη τοξοβολία. Μαθαίνεις να βάζεις σωστά το βέλος σου και να τηρείς ένα τελετουργικό, που θα σε οδηγήσει στο σωστό αποτέλεσμα.

»Όταν ένας άνθρωπος βάλει ένα στόχο και δε τον πετυχαίνει ενδεχομένως η αποτυχία του να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν είναι συγκεντρωμένος σ’ αυτό που κάνει και δεν έχει βάλει όλη του τη δύναμη σ’ αυτό.

» Όμως στην τοξοβολία όπως και στη ζωή, η αποτυχία δε θα πρέπει ν’ αναστέλλει τη συνέχιση της προσπάθειας, αλλά να την ανατροφοδοτεί, με την έννοια του ν’ αναρωτιέται και ν’ αναζητά κανείς την αιτία της αστοχίας του. Τόσο η αποτυχία όσο και η επιτυχία έχουν να σου πουν κάτι, αρκεί αντίστοιχα ούτε ν’ απογοητεύεσαι ούτε να νιώθεις έπαρση.»

Ο Πάολο Κοέλιο αναφέρει: «Από τη στιγμή που γίνεται η ρίψη, ο τοξοβόλος δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο εκτός από το να παρακολουθεί τη διαδρομή του βέλους προς το στόχο. Όποιος περάσει από κοντά και δει το τοξοβόλο με ανοικτά τα χέρια και το βλέμμα να ακολουθεί το βέλος θα πιστέψει ότι είναι σταματημένος. Οι φίλοι του όμως, γνωρίζουν ότι ο νους όποιου πραγματοποίησε μια ρίψη συνεχίζει να εργάζεται, να μαθαίνει όλα τα θετικά που έφερε αυτή η ρίψη, διορθώνοντας τα πιθανά λάθη, αποδεχόμενος τις ιδιότητές του, περιμένοντας να δει πώς αντιδράει ο στόχος μόλις τον βρει το βέλος.»

Αυτό το βλέμμα μπορεί μάλλον να παραλληλιστεί με το βλέμμα του Ηνιόχου που κοιτά μακριά τον προορισμό του σε πλήρη ηρεμία κρατώντας τα ηνία και ελέγχοντας την ισχύ των αλόγων που τραβούν το άρμα.

Ο Συμβολικός Χαρακτήρας του Τόξου και της Τοξοβολίας


Συμβολική αναπαράσταση
του ζωδίου του Τοξότη
από τον Johfra Bosschart.


Αρκετά στοιχεία για τον ψυχολογικό και πνευματικό συμβολισμό που σχετίζεται με τη χρήση του τόξου μπορούμε να αντλήσουμε από τη μελέτη του ζωδίου του Τοξότη.

Μεταξύ άλλων, αναφέρονται για το ζώδιο αυτό χαρακτηριστικά που μπορεί κανείς να συσχετίσει με τις εσωτερικές δεξιότητες που αφυπνίζονται όταν ασκείται η τοξοβολία:

«Είναι το ζώδιο του τέλειου ανθρώπου που είναι ζωώδης και πνευματικός ενώ, ταυτόχρονα, προσβλέπει στη θεϊκή του καταγωγή.» Μοιάζουν τα δυο αυτά να είναι αντίστοιχα με τις δύο δυνάμεις που ζητούν να ισορροπήσουν όπως τις περιγράφει από την εμπειρία της η τοξοβόλος στην προαναφερθείσα περιγραφή.

Όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Εσωτερική Αστρολογία της Αλίκης Μπέιλι: «Μελετώντας τον Τοξότη γίνεται αντιληπτό ότι ένα από τα εξεταζόμενα θέματα είναι εκείνο της Κατεύθυνσης. Ο Τοξότης καθοδηγεί το άλογό του σε κάποιο συγκεκριμένο αντικειμενικό σκοπό. εξαποστέλλει ή κατευθύνει το βέλος του σε κάποιο επιθυμητό σημείο. σκοπεύει σε κάποιο συγκεκριμένο στόχο. Αυτή η αίσθηση της κατεύθυνσης ή καθοδήγησης χαρακτηρίζει το φωτισμένο άνθρωπο, το ζηλωτή και μαθητή…».

«Στον Τοξότη αντιστοιχεί “Μια ακτίνα εστιασμένου Φωτός” και η φράση “Βλέπω το σκοπό. Φτάνω στο σκοπό και βλέπω έναν άλλο”. Στην εποχή της Άριας φυλής απεικονίζεται σαν Τοξότης πάνω σε λευκό άλογο, γεγονός που συμβολίζει την τελειωμένη προσωπικότητα, την οποία χρησιμοποιεί ο Τοξότης ιππεύοντας και τοξεύοντας ακάθεκτος, εκεί όπου τον οδηγεί η έμπνευση. Στο ζώδιο του Τοξότη βλέπουμε την αλήθεια σαν όλο, χρησιμοποιώντας τα βέλη της σκέψης μας σωστά, αντικρίζουμε το τελικό μας στόχο. Βλέπουμε την αλήθεια μέσα μας, σαν ένας ζηλωτής της εξέλιξης, σαν ένα πνεύμα που πετά ελεύθερα.»

Αντίστοιχα στην κάρτα που έχει με σοφία σχεδιάσει για το ζώδιο του Τοξότη ο Johfra Bosschart μπορούμε να παρατηρήσουμε:

«Πρόκειται για ένα ζώδιο που τελικά καταφέρνει να βρει το δρόμο του, στοχεύοντας καλά. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η ενατένιση προς τα πάνω και η φιλοδοξία για μια γρήγορη και αποτελεσματική εξέλιξη. Ο στόχος δε φαίνεται, άλλωστε η κάρτα υποδείχνει ότι είναι αρκετά υψηλός, ώστε να μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια, σύμφωνα με τα υλικά δεδομένα. Γρηγοράδα, οξυδέρκεια, ευστροφία, αλλά ταυτόχρονα και ένας εαυτός που οδηγεί σε κάποιο είδους απομόνωσης, απόστασης. Ο Ερημίτης είναι αυτός που αναζητά γνώση για να τη μεταδώσει. Το ίδιο κάνει και ο Κένταυρος. Παίρνει τον Κεραυνό για να τον μεταδώσει. Είναι απλά, ένας φορέας της δύναμης που προέρχεται από το Φως, από το εσωτερικό Φως. Και με αυτή την έννοια ο Ερημίτης είναι μια άλλη όψη του Κενταύρου.»

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο βιβλίο «Η Σοφία των Πολεμικών Τεχνών»: «Με τη μια άκρη του τόξου του ο τοξότης διαπερνά τον Ουρανό, με την άλλη τη Γη, και η χορδή που τα ενώνει εκτοξεύει το βέλος στην καρδιά του στόχου ορατού και αόρατου. Ο τοξότης είναι ο αληθινός άνθρωπος ο οποίος, σύμφωνα με το Βιβλίο των Νόμων στην Κίνα, παίζει ένα ρόλο στη Δημιουργία, το ίδιο όπως ο Ουρανός και η Γη. Ο Ουρανός παράγει, η Γη τρέφει και ο Άνθρωπος ολοκληρώνει.»

Ο Εσωτερικός Δρόμος του Κιούντο

O Δάσκαλος του Kyudo Awa Kenzô

Το Κιούντο (Kyudo) είναι η γιαπωνέζικη παραδοσιακή πολεμική τέχνη της τοξοβολίας των σαμουράι. Αξίζει ιδιαίτερης προσοχής διότι αξιοποιεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τοξοβολίας και τα χρησιμοποιεί ως μέσο για την πρακτική εκπαίδευση στο Ζεν, με απώτερο σκοπό την αυτοβελτίωση μέσω της αυτογνωσίας. Υψώνει τη τέχνη της τοξοβολίας στην πιο εκλεπτυσμένη της μορφή όπου η πρακτική φιλοσοφία, η εσωτερική καλλιέργεια, η ψυχολογία και η αυτογνωσία συνδυάζονται σε ένα εξαιρετικό «προπονητικό σχήμα». Ωστόσο, δεν πρόκειται για μια απλή εξωτερική προπόνηση, αλλά για μια βαθιά ενασχόληση που ουσιαστικά καθίσταται τρόπος ζωής και όχι μια παρένθεση που γεμίζει ευχάριστα την καθημερινότητα.

Διαβάζουμε, για παράδειγμα, στο βιβλίο «Ένα Βέλος μια Ζωή» του Keneth Kusner :«Όπως κάθε στιγμή είναι μοναδική έτσι και κάθε βέλος που εκτοξεύεται είναι καθοριστικό και αμετάκλητο. Κάθε στιγμή είναι ανεπανάληπτη. Στο Ζεν αναγνωρίζεται πως η ζωή δε δίνει δεύτερες ευκαιρίες. επομένως πρέπει κανείς να αποδίδει απόλυτη προσοχή σε κάθε στιγμή, σε κάθε δραστηριότητα, όσο κοινότοπη και αν φαίνεται. Θα πρέπει κανείς να δίνεται ολοκληρωτικά σε κάθε τι που κάνει. Κάθε δραστηριότητα θα πρέπει να γίνεται σα να ήταν η μοναδική πάνω στη Γη. Στο κιούντο, αυτό σημαίνει πως ο κιουντόκα οφείλει να είναι συγκεντρωμένος σε κάθε βολή σαν να ήταν η τελευταία προσπάθεια…

»Μία περιγραφή της νοητικής κατάστασης στην οποία επιδιώκει να φτάσει ο τοξοβόλος έχει σαφώς χαρακτηριστικά ψυχονοητικής κατάστασης που επιτυγχάνεται με την εκπαίδευση Ζεν: «Η κατάσταση του νου που επιχειρεί κανείς να πετύχει στο Ζεν και τις τέχνες Ζεν αναφέρεται συχνά ως Μου Σιν: Μου σημαίνει άδειος, μηδενικός ή κενός και Σιν σημαίνει καρδιά ή νους. Συνήθως μεταφράζεται μη-νους. Ωστόσο το αδιαχώριστο νου και σώματος σημαίνει ότι είναι παραπλανητικό να δούμε το μουσίν σαν ένα καθαρά νοητικό φαινόμενο. Χωρίς σωστή αναπνοή και στάση δεν υπάρχει άδειος νους…

»Ένας τρόπος για να κατανοήσει κανείς το μουσίν είναι να αναλογιστεί το ανθρώπινο ρεύμα συνείδησης. Οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε με το νου μας ένα διαρκή εσωτερικό διάλογο, που συνεχίζεται εξαιτίας μιας αδιάκοπης αλυσίδας συνειρμών. Αυτός ο διάλογος μας αποσπά από το να συγκεντρωθούμε στο εκάστοτε έργο μας. Για παράδειγμα, φανταστείτε ότι περπατάτε σε ένα δρόμο και ακούτε ένα θόρυβο. Αμέσως αναρωτιέστε τι ήταν αυτός ο θόρυβος. έπειτα φαντάζεστε ότι ήταν κάτι ιδιαίτερο. ίσως ένα ατύχημα. Αυτές οι σκέψεις οδηγούν σε άλλες, όπως η ανάμνηση του ατυχήματος που είδατε χτες στις ειδήσεις, πράγμα που οδηγεί σε άλλα θέματα ειδήσεων κ.ο.κ… Στο Ζεν τέτοιου είδους σκέψεις αποκαλούνται ψευδαισθήσεις… Στο μουσίν ο νους δεν αποσπάται και δενλοκάρεται από απατηλές σκέψεις. Ο ήχος του ασθενοφόρου δε συνοδεύεται από τις ειδήσεις της προηγούμενης βραδιάς. Αυτή είναι η φυσιολογική κατάσταση της συνείδησης και ένας από τους σκοπούς της εκπαίδευσης Ζεν.»

Τεχνικές και προσέγγιση της τοξοβολίας όπως γίνεται από το Κιούντο έχουν επηρεάσει και την καθαρή αθλητική τοξοβολία, όπως φαίνεται από τις συστάσεις που εισηγείται στον κύκλο της τεχνικής του ο Kisik Lee που εισήγαγε την επιστημονική μεθοδολογία στην προπονητική της τοξοβολίας. Αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής που δείχνουν τη στενή σχέση της πρακτικής της βολής με τις εσωτερικές διεργασίες που συμβαίνουν σε έναν τοξότη:

«Το στάδιο της αυτοσυγκέντρωσης είναι ένα κρίσιμο στάδιο της βολής, όπου καθορίζεται η επιτυχία ή η αποτυχία. Πρέπει να στοχεύετε αποβάλλοντας οποιεσδήποτε άσχετες σκέψεις και αποσπάσεις της προσοχής που προκαλούνται από τα γεγονότα γύρω σας.

»Κατά τη διάρκεια αυτού του βήματος με μία ή δύο βαθιές διαφραγματικές αναπνοές δημιουργείται ένα φυσικό συναίσθημα δύναμης. Παράλληλα το σώμα πρέπει να χαλαρώσει, ειδικά το πρόσωπο, η περιοχή του λαιμού και των ώμων.

»Στην πραγματικότητα το τράβηγμα της χορδής μπορούμε να πούμε ότι μετατρέπεται από εξωτερική κίνηση σε εσωτερική. Αυτό ίσως είναι, μια δύσκολη έννοια σχετίζεται με τον όρο «συνεχής ροή», που χρησιμοποιείται συχνά στη τοξοβολία και σημαίνει ότι η κίνηση δε σταματάει ποτέ.

»Φθάνοντας στο πλήρες άνοιγμα, η εστίαση του νου σε αυτή τη φάση δεν πρέπει να εκτραπεί σε οτιδήποτε άλλο γιατί ο χαλαρός έλεγχος των ραχιαίων μυών θα χαθεί οδηγώντας σε αδυναμία εκτέλεσης της βολής.

»Ο νους βαθμιαία έχει στραφεί εσωτερικά, αλλά τώρα πρέπει να μεταπηδήσουμε σε αυτό που καλείται στενή εξωτερική εστίαση. Η προσοχή πρέπει τώρα να κατευθυνθεί στη σκόπευση και το υποσυνείδητο να εστιαστεί ήρεμα στο σκόπευτρο.»

«Η συνέχιση – ακολουθία της βολής μετά την απελευθέρωση του βέλους είναι στην πραγματικότητα μέρος της απελευθέρωσης και όχι άλλη ξεχωριστή διαδικασία. Η ένταση των μυών της ράχης θα πρέπει να παραμείνει για ένα –δύο δευτερόλεπτα μετά από την απελευθέρωση. Αυτή η φάση πρέπει να είναι μια φυσική συνέχεια της βολής και όχι αναγκαστική τελετουργική στάση δίχως νόημα ή ψεύτικη.

Αμέσως μετά νους και σώμα πρέπει να χαλαρώσουν και να ανατροφοδοτηθούν για την επόμενη βολή. Οποιαδήποτε φυσική ή διανοητική ένταση πρέπει να διαλυθεί. Για το σκοπό αυτό συστήνονται αναπνοές . Είναι πολύ σημαντικό, «ο τοξότης να μάθει να αισθάνεται την βολή», έτσι ώστε οποιαδήποτε τεχνικά σφάλματα της τεχνικής, να μπορούν να αναγνωριστούν και να διορθωθούν στις επόμενες βολές.»

Παρόμοιες συστάσεις κάνει και ο Δάσκαλος του Κιούντο Awa Kenzo:

«Αν δεν πρέπει να στενοχωριέστε για τις αποτυχημένες βολές, δεν πρέπει να χαίρεστε και για τις επιτυχημένες. Πρέπει να λυτρωθείτε από το συνεχές πηγαινέλα ανάμεσα στη χαρά και τη δυσαρέσκεια...

»...Ο ειδήμων έχει ξαναβρεί την σιγουριά τού αρχαρίου. Την αμεριμνησία που έχασε στην αρχή των μαθημάτων την ξανακέρδισε στο τέλος σαν ακατάλυτο στοιχείο τού χαρακτήρα του. Σε αντίθεση όμως με τον αρχάριο είναι επιφυλακτικός ατάραχος και σεμνός και δεν διανοείται να παραστήσει τον σπουδαίο...»

Ο Όυγκεν Χέριγκελ που ήταν πανεπιστημιακός καθηγητής της φιλοσοφίας και μαθήτευσε για ένα διάστημα κοντά στο Δάσκαλο του Κιούντο Awa Kenzô στην Ιαπωνία περιγράφει την εμπειρία της μαθητείας του στο βιβλίο Ζεν και η Τέχνη της Τοξοβολίας. Όταν ο Χέριγκελ νιώθοντας στάσιμος κι ότι δεν εξελίσσεται καθόλου, ρώτησε το δάσκαλό του πως κρίνει την πρόοδο του ο Kenzô του έδωσε την εύλογη απάντηση: «... αλλάξατε αυτά τα χρόνια. Αυτή άλλωστε είναι η συνεισφορά τής τέχνης τής Τοξοβολίας: μια πάλη που αγγίζει τα έσχατα βάθη, η πάλη τού τοξότη με τον ίδιο του τον εαυτό. Θα το νιώσετε όταν ξανασυναντήσετε τούς φίλους και γνωστούς στην πατρίδα σας και δε θα βρίσκεστε πια σε αρμονία μαζί τους όπως άλλοτε...»

Κάπως έτσι δεν αξίζει να αντιμετωπίζουμε κάθε στιγμή στη μεγάλη τέχνη της ζωής ώστε μέσα από διαρκείς αλλαγές να οδηγούμαστε, μέσα από την αυτογνωσία, στα ανοδικά σκαλοπάτια της εξέλιξης;

Άλλωστε είμαστε όλοι τοξοβόλοι της ζωής και σε κάθε στιγμή επιλέγουμε να τοξεύουμε κάπου. Κάθε ανθρώπινη πράξη είναι σαν ένα βέλος που πετάει προς το στόχο. Όμως, όπως είδαμε, ο ρόλος του τοξότη δεν τελειώνει με την εκτόξευση του βέλους. Για την ακρίβεια κάθε βολή - πράξη είναι μια ολόκληρη διδασκαλία που αν μελετηθεί σωστά θέτει τις βάσεις για μια καλύτερη επόμενη βολή.

Καθένας μπορεί να καλλιεργήσει τις ικανότητες του τοξότη: να βλέπει τη ζωή με πιο ουσιαστική ματιά, να έχει μια βαθιά διάκριση και ενόραση. Να νιώθει ως ζωντανό κύτταρο του κόσμου, που όλη του η ζωή φλέγεται από την αίσθηση ενός παγκόσμιου εσωτερικού σκοπού. Από μια χειμαρρώδη και ακατάλυτη ανάγκη για προσφορά προς κάθε μορφή ύπαρξης. Και να τιθασεύει πλήρως κάθε προσωπική επιθυμία για να υπηρετήσει αυτόν το στόχο που τον υπερβαίνει ως άτομο. Τα βέλη του δεν θα τα εκτοξεύουν τότε οι επιθυμίες αλλά η ίδια του η Ψυχή και οι στόχοι του θα είναι πάντα φωτεινοί.

-------------------------

ΤΟΞΟΒΟΛΙΑ-ΠΑΤΡΑ μαθημάτα-προπονήσεις ΔΩΡΕΑΝ!

Ο Α.Σ. ΓΛΑΥΚΟΣ ξεκινά πάλι για 13η χρονιά από Δευτέρα 8/9/2013 νέα σειρά μαθημάτων και προπονήσεων τόσο για τους παλιούς του αθλητές και αθλήτριες, όσο και για όσους νέους και νέες (από 9...-99 ετών) θέλουν να ασχοληθούν με το Ολυμπιακό άθλημα της ΤΟΞΟΒΟΛΙΑΣ.
Η παρακολούθηση των μαθημάτων, οι προπονήσεις και ο εξοπλισμός στον σύλλογό μας είναι ΔΩΡΕΑΝ!
Τα μαθήματα-προπονήσεις γίνονται κάθε Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή 18:00-21:00 στό ΠΑΜΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΠΑΤΡΩΝ (ΣΟΥΤΣΟΥ 1)
Ελάτε να γνωρίσετε το άθλημα και την φιλοσοφία του!
Πληροφορίες: κο Γιώργο τηλ. 6983523256
Για περισσότερα δες και: https://www.facebook.com/pages/Glafkos-archery-and-shooting-teem/289142267854194?ref=hl

Ο ορισμός της νοημοσύνης

Προσχέδιο ενός ορισμού της νοημοσύνης

Dane Shitagi (11)Τι να σκεφτεί κανείς για τον ακόλουθο ορισμό;
Ένα ον θεωρείται νοήμον εάν είναι ικανό να παράγει νοημοσύνη.
Εάν εξετάσουμε επιφανειακά, ο αφορισμός αυτός φαίνεται μια ταυτολογία. Ωστόσο εξαλείφοντας τούτη την τελευταία υπόθεση, βλέπουμε ότι αμέσως παράγουμε μια αναδρομική διαδικασία, διότι η νοημοσύνη που παράγεται από το ον που θεωρήσαμε νοήμον, οφείλει η ίδια να δημιουργήσει νοημοσύνη για να θεωρηθεί κι εκείνη ως νοήμων. Έτσι με τον ορισμό μας περί νοημοσύνης αποκτούμε μια «ευφυή» αλυσίδα, η οποία δεν είναι πλέον ατομική!

Το πλεονέκτημα του ορισμού αυτού είναι πως δεν υποθέτει μια προϋπάρχουσα νοημοσύνη σε κείνη που εμείς θεωρούμε, προκύπτει εκ τούτου πως η νοημοσύνη μπορεί να προκύψει με τρόπο αυθόρμητο.

Θα φαινόταν αντίθετα να έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα, η αλυσίδα οφείλει να είναι άπειρη, στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι τίποτε, το μόνο πράγμα που ο ορισμός αυτός συνεπάγεται είναι ότι η νοημοσύνη αναπτύσσεται αναγκαία σε βρόχους. (με άλλα λόγια, δανειζόμενοι από τη θεωρεία των γράφων: η αλυσίδα δεν μπορεί να είναι ένα δένδρο).

Η αναγκαιότητα τούτη μπορεί να προτείνει την αυθόρμητη δημιουργία, από το κβαντικό κενό, ενός ζεύγους σωματιδίου-αντισωματιδίου.

Ολοκληρώνουμε προσωρινά αυτό το προσχέδιο με ένα παράδειγμα, για να μην φαίνονται όλα τούτα στους αναγνώστες μας ένα αμάλγαμα λέξεων μόνο και μόνο, κενό νοήματος.

Αρκεί γι’ αυτό να φανταστούμε έναν “ειδικό” από τις θετικές επιστήμες και έναν «ειδικό» από τις ανθρωπιστικές επιστήμες που θα αντήλλασαν τις απόψεις τους και τις αντίστοιχες αναγωγές τους πάνω σ’ ένα θεμελιώδες πρόβλημα και οι οποίοι θα κατέληγαν να το λύσουν, όταν ο καθένας ξεχωριστά θα ήταν ανίκανος. Και είναι, βεβαίως, η ένταξη αυτού του νέου αποτελέσματος που τους καθιστά ευφυείς, θα ήταν λοιπόν ικανοί να παράγουν ταυτόχρονα ευφυΐα και θα επαλήθευαν έτσι τον δικό μας, παράξενο προφανώς, ορισμό!

Κβαντικοί υπολογιστές

Έγινε το πρώτο βήμα για τους κβαντικούς υπολογιστές

quantum-computers-thumb-largeΚαναδοί και Ιάπωνες φυσικοί πέτυχαν για πρώτη φορά να συμπιέσουν κβαντικές πληροφορίες στο εργαστήριο. Το επίτευγμα μπορεί να ανοίξει το δρόμο για την μελλοντική δημιουργία αποτελεσματικότερων κβαντικών μνημών, πράγμα αναγκαίο σε έναν κβαντικό υπολογιστή – όταν αυτός υπάρξει.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον φυσικό Εφραίμ Στάινμπεργκ του Πανεπιστημίου του Τορόντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό φυσικής “Physical Review Letters”, σύμφωνα με το “Nature”, κατάφεραν να συμπιέσουν σε δύο κβαντικά δυαδικά ψηφία ή δυφία (qubits) τις πληροφορίες που περιείχαν τρία qubits (πρόκειται για το κβαντικό ανάλογο των απλών δυαδικών ψηφίων ή bits).

Η συμβατική συμπίεση κλασικών ψηφιακών δεδομένων με τη βοήθεια ειδικών αλγορίθμων είναι σήμερα πια μια απλή διαδικασία που έχει ως αποτέλεσμα ένας δεδομένος όγκος πληροφοριών να καταλαμβάνει μικρότερο χώρο σε έναν σκληρό δίσκο ή σε μια μνήμη υπολογιστή.

Στην περίπτωση όμως των κβαντικών δεδομένων τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα, επειδή τα δεδομένα αυτά δεν κωδικοποιούνται μόνο ως μια εναλλαγή των ψηφίων «1» και «0», αφού στην κβαντική κατάσταση της ύλης μπορεί να υπάρχει και μια «υπέρθεση» των δύο παραπάνω τιμών, δηλαδή ποικίλοι συνδυασμοί τους. Επιπλέον, κάθε qubit μπορεί να πάρει διαφορετική τιμή, καθώς οι μετρήσεις στον κβαντικό κόσμο βασίζονται όχι σε προκαθορισμένες τιμές, αλλά σε πιθανότητες, λόγω της γνωστής «αρχής της αβεβαιότητας».

Εξαιτίας των ανωτέρω, έως τώρα είχε αποδειχτεί τρομερά δύσκολο να επιτευχθεί συμπίεση κβαντικών πληροφοριών. Αυτή τη φορά, όμως, οι ερευνητές κατόρθωσαν, με τη βοήθεια λέιζερ, να συμπιέσουν τρία qubits φωτονίων, με ένα τρόπο που είναι υπερβολικά δύσκολο να εξηγηθεί απλά.

Όπως και να έχει, πέτυχαν να μεταφέρουν την πιθανολογική φύση τριών qubits σε δύο. Θεωρείται πάντως πολύ δύσκολο, όπως επεσήμαναν οι ίδιοι οι ερευνητές και άλλοι επιστήμονες, να γίνει η ίδια συμπίεση σε μεγάλο αριθμό qubits, κάτι που πάντως θα επιχειρηθεί στο μέλλον.

Βρείτε χρόνο για διάβασμα

BOOKSΒρείτε χρόνο για διάβασμα, (οπουδήποτε) ακόμη κι αν το πρόγραμμά είναι φορτωμένο αξίζει τον κόπο να ξεκλέψετε λίγο χρόνο για αυτόν το σκοπό. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι έχετε τουλάχιστον 5 καλούς λόγους για να το πράξετε.

1.Εκπαιδεύει τον εγκέφαλο: Ένα από τα οφέλη της ανάγνωσης βιβλίων είναι ότι βοηθάει τον εγκέφαλό μας να λειτουργεί σωστά. Το διάβασμα αποτελεί μια καλή άσκηση για το μυαλό και το νου μας. Μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλο μας να εκτελεί όλες τις λειτουργίες του πάντα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Όταν διαβάζουμε, αναγκάζουμε το μυαλό μας να σκέφτεται περισσότερο και αυτό μπορεί να μας κάνει πιο οξυδερκείς. Αλλά για να εξασκήσετε τον εγκέφαλό σας με το διάβασμα, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρέπει να διαβάζετε βιβλία σε τακτική βάση.

2. Προσφέρει ανακούφιση από το στρες: Το άγχος αποτελεί ένα παράγοντα κινδύνου που προδιαθέτει σε διάφορες επικίνδυνες καταστάσεις, όπως οι καρδιακές παθήσεις. Το διάβασμα όμως μας δίνει την ευκαιρία να ηρεμήσουμε και να περιορίσουμε το άγχος. Ειδικά η ανάγνωση βιβλίων φαντασίας πριν τον ύπνο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελεί μια δραστηριότητα που μας χαλαρώνει και μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε ο,τι μας στρεσάρει. Η μέθοδος αυτή μάλιστα θεωρείται πολύ αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του άγχους.

3. Βοηθάει στην πρόληψη της άνοιας: Σύμφωνα με τους ειδικούς το διάβασμα μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Με το ουσιαστικό και προσεκτικό διάβασμα ενός εντύπου ή βιβλίου, βελτιώνεται αμέσως η ποιότητα του εγκεφαλικού ιστού. Κατά την ανάγνωση, ο εγκέφαλος τονώνεται και διεγείρεται. Η διέγερση αυτή που προκαλείται στον εγκέφαλό μας από τη μελέτη, αν συμβαίνει τακτικά, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη εγκεφαλικών διαταραχών συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Αλτσχάιμερ.

4. Καταπολεμά την αϋπνία: Το διάβασμα μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε την αϋπνία και να υιοθετήσουμε υγιείς συνήθειες ύπνου. Αν έχετε συνηθίσει να διαβάζετε βιβλία πριν κοιμηθείτε, τότε η συνήθεια αυτή συμβάλλει στη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού του σώματος σας και στέλνει το σήμα στον εγκέφαλο ότι ήρθε η ώρα να κοιμηθεί. Το διάβασμα λοιπόν μπορεί να σας βοηθήσει με αυτόν τον τρόπο να κοιμηθείτε ήσυχα και να ξυπνήσετε ανανεωμένοι το πρωί.

5. Βοηθάει στη συγκέντρωση: Οι άνθρωποι που αγαπούν να διαβάζουν εκπαιδεύουν το μυαλό τους να συγκεντρώνεται και να εστιάζει πιο εύκολα. Ο τακτικός αναγνώστης βιβλίων αποκτά σταδιακά την ικανότητα να έχει πλήρη προσοχή σε ο,τι κάνει, αλλά και να σκέφτεται πρακτικά, με αποτελεσματικό και αντικειμενικό τρόπο. Αναπτύσσει επίσης την ικανότητα λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων.