Τετάρτη 25 Ιουνίου 2014

Ο Μακιαβέλι και πώς μια πολιτεία μπορεί να ζήσει ελεύθερη

«Τους ιδιώτες τούς κάνουνε να κρατούν τις συμφωνίες οι νόμοι, τα γραμμένα και τα συμφωνητικά, όμως ανάμεσα σε ηγεμόνες αυτό γίνεται μονάχα με τ’ άρματα.»
 
Ο Νικολό Μακιαβέλι (ιταλικά: Niccolò di Bernardo dei Machiavelli) (3 Μαΐου 1469 – 21 Ιουνίου 1527), ήταν Ιταλός διπλωμάτης, πολιτικός στοχαστής και συγγραφέας.
Στην κακορίζικη γενέτειρα της πολιτικής, οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση για τον πόλεμο και την ειρήνη φαντάζει εξ ορισμού ύποπτη· ποιός θα ασχοληθεί με την τέχνη του πολέμου, αν όχι οι πολεμοκάπηλοι, οι εθνικιστές και οι έμποροι πανάκριβων όπλων;  Κεντρικός στόχος κάθε πολιτικής στρατηγικής είναι η επιβίωση της πολιτείας με κάθε θυσία· με αυτή τη φράση μπορούμε κάπως να συμπυκνώσουμε τον βασικό σκοπό της πολιτικής τέχνης, όπως περιγράφεται στα βιβλία του Νικολό Μακιαβέλι. Εκτός από τον Ηγεμόνα, στον οποίο αναφερθήκαμε ήδη, βασικές ιδέες βρίσκονται διάσπαρτες στις Διατριβές, στην Ιστορία της Φλωρεντίας, στην αλληλογραφία του, ακόμη και σε ορισμένα λογοτεχνικά ή θεατρικά έργα – στην εποχή του ήταν γνωστός περισσότερο ως συγγραφέας και λογοτέχνης παρά ως πολιτικός στοχαστής. Όποιος λοιπόν κατέχει στρατό και όπλα ή μελετά το ζήτημα του πολέμου, ούτε θέλει πόλεμο σώνει και καλά, ούτε γενικώς επιδιώκει το προσωπικό του όφελος: προσαρμόζεται απλώς σε τρέχουσες πρακτικές και κάποτε εξαιρετικά επείγουσες ανάγκες. Οι γνωστικοί στηρίζονται στη φρόνηση και την στρατιωτική ισχύ:
«Άλλη μια φορά θα το πω ότι δίχως δύναμη οι πολιτείες δεν κρατιούνται ορθές, παρά φτάνουνε στο χαμό τους· και ο χαμός τους είναι ή η ερήμωση ή η δουλεία. Εσείς εφέτος βρεθήκατε κοντά και στο ένα και στο άλλο και πάλι στα ίδια θα γυρίσετε, αν δεν αλλάξετε μυαλά. Εγώ σας το φωνάζω αυτό και στερνά να μην πείτε «Δε μου το ‘χανε πει» Κι αν μου αποκριθείτε: Τι μας χρειάζονται οι στρατιωτικές δυνάμεις αφού εμάς μας προστατεύει ο Γάλλος βασιλιάς; Ο Βαλεντίνος δεν έχει λόγο να μας χτυπήσει! - τότε κι εγώ θα πω ότι γνώμη πιο ασυλλόγιστη από τούτη δεν μπορεί να γίνει, αφού κάθε κράτος και κάθε πολιτεία πρέπει να περνάει για εχθρούς του όλους που ελπίζουνε πως μπορούνε να το βάλουν στο χέρι και που από αυτούς δεν είναι δυνατόν να φυλαχτεί. Και ποτέ δεν είδε κανείς ηγεμονία ή δημοκρατία γνωστική που ν” αφήνεται στη διάκριση του αλλουνού ή που, κι αν τυχόν αφήνεται, να νομίζει ότι είναι και σίγουρη.»(1)
Χωρίς αξιόμαχο και πιστό λαϊκό στρατό, ούτε το χρήμα φτουράει, ούτε η φυσική οχύρωση του τόπου· είναι αφελής και άπειρος των πολιτικών πραγμάτων όποιος βασίζεται στην «καλογνωμιά των ανθρώπων». Όπως ακριβώς είχε προβλέψει ο Αθηναίος νομοθέτης Σόλων, ο βαθύπλουτος Κροίσος, βασιλιάς της Λυδίας, δεν σώθηκε από τους αναρίθμητους θησαυρούς του, αφού αυτοί ακριβώς τράβηξαν σαν μαγνήτης τους τρομερούς Γαλάτες που σάρωσαν την Ελλάδα και μεγάλο μέρος της Ασίας. Ο πόλεμος ήταν και θα είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα: «Όλες οι πολιτείες που κάποτες κυβερνηθήκανε για κάμποσον καιρό από ηγεμόνα απόλυτο, από αριστοκρατία ή από τον λαό (καθώς τώρα κυβερνιέται η δική μας) είχανε για αντιστύλι τους τη δύναμη ανάκατη με τη φρόνηση· γιατί μοναχή της η δεύτερη δε φτουράει και η πρώτη πάλι ή δε φέρνει τα πράγματα εκεί που τα θέλει ή, άμα τυχόν και τα φέρει, δεν τα βαστάει. Τα δύο αυτά λοιπόν είναι το νεύρο σε όλες τις εξουσίες, όσες φανήκανε στον κόσμο και όσες θα φανούνε· κι όποιος καλοπρόσεξε τις ανατροπές των βασίλειων και τους αφανισμούς των χωρών και των πολιτειών, άλλην αιτία δε βρήκε που γινήκανε παρ’ εκτός ότι λείψανε τα άρματα ή το μυαλό.»
Πίνακας του Bartolomeo Veneto (1502 - 1546)
Πίνακας του Bartolomeo Veneto (1502 – 1546)
Φυσικά, οι ειρηνιστές χρειάζονται τις στρατιωτικές δύναμεις τουλάχιστον εξίσου με τους πολεμοχαρείς, όπως απέδειξαν χιλιάδες πολεμικές αναμετρήσεις στην Ιστορία. Ο Μακιαβέλι θεωρεί ότι όλοι οι πολίτες, και ειδικά οι ηγεμόνες, οφείλουν να ασχολούνται με την Τέχνη του πολέμου. (Στο ομώνυμο έργο του, αν και θεωρεί τον εαυτό του ειδήμονα, δεν εκτιμά σωστά τις δυνατότητες των νέων όπλων, και ειδικά του πυροβολικού, που το συγκρίνει με τα εκηβόλα όπλα των αρχαίων στρατών.) Βεβαίως, και οι ειρηνόφιλοι δηλώνουν συχνά ότι πρόθυμα θα πολεμούσαν για την πατρίδα τους, σε περίπτωση που δεχόταν λ.χ. επίθεση – δεν διευκρινίζουν όμως τι είδους πόλεμο και πόσο αποτελεσματική αντίσταση θα έκαναν με τεχνολογικά απαρχαιωμένο εξοπλισμό. Κάθε λογικός άνθρωπος, εφόσον δηλώνει την πρόθεσή του να πολεμήσει, θέλει να το κάνει με τα ισχυρότερα και αποτελεσματικότερα όπλα – τα οποία πρέπει βέβαια να αποκτήσει και να μάθει τον καιρό της ειρήνης. Είτε λοιπόν ως σημαντικό αποτρεπτικό μέσο – ο επίδοξος αντίπαλος φοβάται ότι θα πληρώσει δυσανάλογο κόστος σε περίπτωση πρώτης επίθεσης, ακόμα κι αν είναι ισχυρότερος – είτε στο πραγματικό πεδίο της μάχης, ο εξοπλισμός ενός κράτους, κοντολογίς η ανάπτυξη και η συντήρηση αξιόμαχου στρατεύματος, είναι απαραίτητος όροι επιβίωσης σε έναν κόσμο που αποδείχθηκε χιλιάδες φορές αρπακτικός και επικίνδυνος – τον άοπλο δεν τον λογαριάζει ποτέ κ α ν έ ν α ς, ούτε εχθρός ούτε φίλος. Η άσκηση βίας δικαιώνεται ή απορρίπτεται από τα αποτελέσματά της:
«Για τούτο κι ένας μυαλωμένος νομοθέτης, που ‘χει την προαίρεση να ωφελήσει όχι την αφεντιά του μα το κοινό καλό, όχι τους κληρονόμους του μα την κοινή πατρίδα, έχει χρέος να φροντίσει και να πάρει όλη την εξουσία μοναχός του, στα δικά του χέρια· κι ούτε ποτέ κανένας άνθρωπος ξυπνός θα τον κατηγορήσει αν εκείνος  χρησιμοποιήσει ασυνήθιστα μέτρα για να βάλει σε σωστή σειρά ένα βασίλειο ή μια δημοκρατία. Αν τυχόν κι οι πράξεις του τον κατηγορούν, το αποτέλεσμα τον συγχωρνάει· κι αν οι πράξεις του, όπως του Ρωμύλου οι πράξεις, στάθηκαν καλές, πάντα θα βρει συγχώρεση· γιατί κατηγόρια πρέπει σ’ όποιον τη βία την έχει για να γκρεμίσει κι όχι για να διορθώσει.»(1)

«Είναι λάθος να χτυπάς μια πόλη διαιρεμένη και να την κυριεύεις αδράχνοντας την ευκαιρία που σου δίνουν οι διαιρέσεις της.»

Μια άλλη κεντρική ιδέα του Μακιαβέλι είναι ότι ο ηγεμόνας πρέπει να εργάζεται για το καλό του λαού και συνεπώς η ισχυρή κρατική εξουσία σ” αυτό ακριβώς αποβλέπει, χρησιμοποιώντας ηθικά και ανήθικα μέσα. Επομένως, όσοι χρησιμοποιούν τον μακιαβελισμό ως κατηγορία -εσφαλμένα- θεωρούν ότι ο Μ. προτρέπει τον ηγεμόνα ή τους εξουσιαστές – γενικώς – να χρησιμοποιήσουν την πανουργία και τον δόλο σε βάρος των υποτελών τους, προκειμένου να διατηρήσουν μια διαφθαρμένη εξουσία. (Προφανώς, αυτό το έκαναν ήδη πολλοί, αιώνες πριν εμφανιστούν τα έργα του Ιταλού συγγραφέα.) Ο  Βολταίρος έγραφε ότι, αν ο Μακιαβέλι είχε μαθητή έναν ηγεμόνα, το πρώτο που θα του συνιστούσε θα ήταν να γράψει ένα βιβλίο εναντίον του μακιαβελισμού. Ο Φλωρεντιανός γραμματέας είναι λοιπόν ρεαλιστής και ξεκάθαρος: το ισχυρό κράτος, όσον το δυνατόν πιο ασφαλές απέναντι σε α ν α μ ε ν ό μ ε ν ε ς και  φ υ σ ι κ ο ύ ς εξωτερικούς κινδύνους, είναι ελάχιστη προϋπόθεση προκειμένου να υπάρχει κλίμα ασφάλειας, χαλαρότητας και δημιουργίας σ τ ο  ε σ ω τ ε ρ ι κ ό της πολιτείας. (Η δημοκρατία της Αθήνας αναπτύχθηκε μετά τη στρατιωτική συντριβή των Περσών και η δόξα της Ρώμης στηρίχτηκε κατεξοχήν στις λεγεώνες της) Κανενός είδους δημοκρατικό πολίτευμα δεν μπορεί να επιβληθεί με ξένες λόγχες, ούτε είναι δυνατόν η λευτεριά να δοθεί χάρισμα από τους ισχυρούς.

«Καθώς είπα σε άλλη διατριβή, και από άλλη αφορμή, η πόλη τη Πιστόγιας μ’ αυτό το τέχνασμα πέρασε στην κυριαρχία της Φλωρεντίας· γιατί η πόλη βρισκόταν διαιρεμένη και οι Φλωρεντινοί που βοηθούσανε τώρα τους μεν και ύστερα τους δε, χωρίς να ρίχνουνε σε έναν όλο τους το βάρος, τη φέρανε σε τέτοιο σημείο που καταπονημένη από την τρικυμισμένη της ζωή, ήρθε και έπεσε θεληματικά στην αγκαλιά της Φλωρεντίας.»(1)

Και από την πικρή προσωπική του πείρα – συνελήφθη και βασανίστηκε ως ύποπτος για συμμετοχή σε συνωμοσία εναντίον των Μεδίκων – ο Μακιαβέλι γνωρίζει ότι η βία και ο δόλος χρειάζεται συχνά να αντιμετωπιστούν με τα ίδια μέσα. Η πανουργία ωστόσο του ηγεμόνα απέναντι στο λαό του αποδοκιμάζεται καθαρά, και πάλι όχι από ηθικιστική πρόθεση, αλλά για πρακτικούς λόγους: ο πολίτης δεν θα πολεμήσει για μια πατρίδα που τον περιφρονεί, ούτε θα θυσιαστεί για έναν ηγέτη που τον ατιμάζει την περίοδο της ειρήνης. Η πολιτεία είναι ασφαλής, κατά το δυνατόν, εφόσον οι πολίτες της, δηλαδή οι στρατιώτες της, ευημερούν και γίνεται σεβαστή η τιμή και η περιουσία τους. Μεταξύ άλλων, ο Μ. συλλαμβάνει θεωρητικά ένα κράτος που βρίσκεται σε αδιάκοπη σύγκρουση με άλλα κράτη και η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να ανακληθεί. Η προτεραιότητα της ισχυρής κεντρικής εξουσίας έναντι της εκκλησιαστικής τον φέρνει έτσι σε σύγκρουση με τον Πάπα.

«Τούτο πρέπει να το σημειώσει καλά και να το μιμηθεί όποιος πολίτης έρχεται να δώσει συμβουλή στην πατρίδα του γιατί όπου είναι να παρθεί απόφαση για την ύστατη σωτηρία της πατρίδας, δεν πρέπει να σκέφτεσαι ούτε το δίκαιο ούτε το άδικο, ούτε τον οίκτο ούτε τη σκληρότητα, ούτε το αξιέπαινο ούτε και το άτιμο. Μονάχα πρέπει να παραμερίζεις κάθε άλλη σκέψη και να ακολουθείς την απόφαση που θα γλιτώσει τη ζωή της πατρίδας σου και θα σώσει τη λευτεριά.» (1)

Ανεξάρτητα από τις προθέσεις και τους σκοπούς του, ο Μακιαβέλι λειτούργησε ως χαρτοκλέφτης που δημοσιεύει τα μυστικά της τέχνης του. Αν και ο ίδιος  λ.χ. ήταν άνθρωπος του Σοντερίνι, τα γραπτά του θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα σε οποιονδήποτε, αντίπαλο ή σύμμαχο. Οι αναζητήσεις του επικεντρώνονται κυρίως στα συγκεκριμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Φλωρεντία και τις συγκρούσεις των ιταλικών πόλεων μεταξύ τους. Ωστόσο, μετά τον Ηγεμόνα, δεν εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξος για την ένωση των λαών της Ιταλίας απέναντι στους βαρβάρους – σε επιστολή του προς τον Βιττόρι διαβάζουμε: «Όσο για την ένωση των υπόλοιπων Ιταλών, με κάνετε και γελώ»
Αφού δεν θεωρείται ανήθικο να επιβάλλονται οι ισχυροί στους αδύναμους, ο Μακιαβέλι διαχωρίζει την ηθική από την πολιτική, με σκοπό να διαμορφώσει ένα θεωρητικό πλαίσιο ικανό να ερμηνεύσει και -αν είναι δυνατόν- να προβλέψει τις πολιτικές εξελίξεις: «Όποιος μελετάει τα τωρινά και τα περασμένα, βλέπει αμέσως ότι σε όλες τις πολιτείες και σε όλους του λαούς βλογιούνται οι ίδιες λαχτάρες και οι ίδιες διαθέσεις, τέτοιες που σταθήκανε πάντα.» (1)
Βεβαίως, αν ο μακιαβελισμός οριστεί περίπου ως απανθρωπιά και κυνισμός, όλοι σχεδόν είναι μακιαβελικοί και αντιμακιαβελικοί ταυτόχρονα, αφού δεν μπορούμε να βρούμε καμιά περίπτωση που ένα κράτος έμεινε ελεύθερο ή επεκτάθηκε χρησιμοποιώντας μέσα ριζικά διαφορετικά από αυτά που περιγράφει ο ιδιοφυής γραμματέας της φλωρεντινής δημοκρατίας. Τι πιο φυσικό από την επιδίωξη μιας μικρής ή μεγάλης πολιτείας να εξασφαλίσει τα συμφέροντά της όπως μπορεί σε έναν εχθρικό κόσμο;; Ειδικά όταν απευθύνεται προς τους ισχυρότερους, η κατηγορία για μακιαβελισμό  δεν είναι παρά η κλάψα των αδύναμων και των ηττημένων – αυτοί συνήθως από δειλία ή ανάγκη αφήνονται στη μεγαλοψυχία των νικητών. Θα ήταν λοιπόν πιο φρόνιμο, τα υποτιθέμενα θύματα του Μακιαβελισμού να γίνουν κυριολεκτικά πιο Μακιαβελικοί από τους θύτες τους, και γι΄αυτό το σκοπό νομιμοποιούνται ηθικά να χρησιμοποιήσουν όποιους τρόπους και μέσα επιλέξουν. Οι συμφωνίες και οι κάθε είδους δεσμεύσεις μεταξύ κρατών δεν είναι αιώνιες, ούτε απορρέουν από κάποια υπερβατική έννοια του δικαίου, ενώ οι υποσχέσεις τηρούνται ή παραβλέπονται ανάλογα με τους συσχετισμούς ισχύος που διαμορφώνονται κάθε φορά:
«Δύο πράματα πρέπει να σημειώσουμε εδώ πέρα: το ένα πως με την οποιαδήποτε πράξη σου μπορεί να κερδίσεις δόξα, αφού, νικώντας την κερδίζεις έτσι κι αλλιώς και χάνοντας, πάλι, την κερδίζεις είτε δείχνοντας πως το χάσιμο δεν ήρθε από φταίξιμο δικό σου είτε κάνοντας αμέσως κάποιαν άλλη γενναία πράξη που θα σβήσει την πρώτη· το άλλο, πως δεν είναι ντροπή να μην κρατάς τις υποσχέσεις που σε βάλανε να τις δώσεις με τη βία: πάντα θα καταπατηθούνε όσες υποσχέσεις έχουνε να κάνουνε με το δημόσιο καλό και δοθήκανε με τη βία, αμέσως μόλις η βία τούτη λείψει, και όποιος τις καταπατάει καμιά ντροπή δε φορτώνεται. Χίλια τέτοια παραδείγματα διαβάζουμε στην ιστορία και κάθε μέρα βλέπουμε κι άλλα στην εποχή μας. Και όχι μονάχα οι ηγεμόνες δεν κρατάνε συναμεταξύ τους τις εκβιασμένες υποσχέσεις, όταν η βία λείψει, παρά ούτε και άλλη καμιά υπόσχεση κρατιέται, όταν πια λείψουνε οι λόγοι που σε κάμανε να την εδώσεις.»

Το δικαίωμα στην απερισκεψία

«Να το ωραίο άλογο που χτυπά τη γη με τα πόδια του και χλιμιντρίζει, κι αδημονεί να τρέξει κι αγαπά αυτόν που το καβαλά – αλλά τι ντροπή! Ο καβαλάρης δεν μπορεί να ανεβεί στη σέλα, είναι κουρασμένος. Αυτή είναι η ντροπή του κουρασμένου στοχαστή μπροστά στη δική του φιλοσοφία.»
«Πώς πρέπει να συμπεριφέρεται κανείς; Για ποιο σκοπό πρέπει να ενεργεί; – Αναφορικά με τις άμεσες και καθημερινές ανάγκες του ατόμου είναι εύκολο να απαντήσει κανείς σ’ αυτό το ερώτημα. Αλλά όσο περισσότερο υπεισέρχεται σε ένα πεδίο λεπτότερων, πιο εκτεταμένων και πιο σημαντικών πράξεων, τόσο περισσότερο αβέβαιο και αυθαίρετο γίνεται το πρόβλημα. Ωστόσο, πρέπει εδώ ακριβώς να αποτραπεί η αυθαιρεσία της απόφασης! Αυτό απαιτεί η αυθεντία της ηθικής: ένας φόβος και ένας τυφλός σεβασμός πρέπει να οδηγούν τον άνθρωπο δίχως καθυστέρηση σ’ αυτές τις πράξεις που δεν διακρίνει αμέσως τον σκοπό και τα μέσα τους! Στα πράγματα όπου θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο να σκεφτόμαστε λαθεμένα, αυτή η αυθεντία της ηθικής συνδέει τη σκέψη – έτσι τουλάχιστον η ηθική συνηθίζει να δικαιολογείται μπροστά στους κατήγορούς της. «Λαθεμένα», εδώ σημαίνει «επικίνδυνα» -, αλλά επικίνδυνα για ποιον; Γενικά, δεν είναι ο κίνδυνος της πράξης που έχουν υπόψη οι κάτοικοι της αυθεντικής ηθικής, αλλά ο δικός τους κίνδυνος, η απώλεια που θα μπορούσε να υποστεί η δύναμή τους και η επιρροή τους, μόλις θα αναγνωριζόταν σε όλους το δικαίωμα να ενεργούν σύμφωνα με τη δική τους οποιαδήποτε λογική, αυθαίρετα και απερίσκεπτα: αυτοί διατάζουν, ακόμη και όταν στα ερωτήματα: «Πώς πρέπει να συμπεριφέρομαι; για ποιο σκοπό πρέπει να ενεργώ;» μόλις και μετά βίας μπορούν να δοθούν απαντήσεις. Και αν η λογική της ανθρωπότητας αναπτύσσεται με τόσο περίεργη βραδύτητα, ώστε μερικές φορές να αμφισβητείται αυτή η ανάπτυξη που αφορά ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας, ποιος έχει μεγαλύτερη ευθύνη γι’ αυτό, αν όχι αυτή η επίσημη παρουσία; Θα πω μάλιστα, αυτή η πανταχού παρουσία των ηθικών εντολών που δεν επιτρέπουν ούτε να τεθεί το προσωπικό ερώτημα «Για ποιο σκοπό;» και «Πώς;» Μήπως η παιδεία μας δεν έχει δημιουργηθεί για να μας προκαλεί παθητικά συναισθήματα, για να μας κάνει να καταφεύγουμε στο σκοτάδι όταν η λογική μας θα έπρεπε να διατηρεί όλη της τη διαύγεια και την ψυχραιμία; Εννοώ σε όλες τις ανώτερες και σπουδαιότερες υποθέσεις.»
[...]
«Οι περισσότεροι άνθρωποι, ό,τι κι αν πιστεύουν και λένε για τον «εγωισμό» τους, δεν κάνουν τίποτα σ’ όλη τη ζωή τους για το εγώ τους, αλλά για το φάντασμα του εγώ τους που έχει σχηματιστεί γι’ αυτούς μέσα στο πνεύμα του περιβάλλοντος τους πριν τους κοινοποιηθεί. Κατά συνέπεια, ζουν όλοι μέσα σε μια νεφέλη από απρόσωπες ή μισοπρόσωπες γνώμες, και από αυθαίρετες και κατά κάποιο φανταστικές αξιολογήσεις, ο ένας σε σχέση με τον άλλο, και επομένως από πνεύμα σε πνεύμα: είναι ένα μοναδικός κόσμος φαντασμάτων που ξέρει να δίνει μια εικόνα τόσο γαλήνια! Αυτή καταχνιά από γνώμες και συνήθειες αναπτύσσεται και ζει σχεδόν ανεξάρτητα από τους ανθρώπους που περικαλύπτει. Σ’ αυτή βρίσκεται η αχώριστη δυσαναλογία από τις γενικές κρίσεις για τους ανθρώπους – όλοι αυτοί που είναι άγνωστοι μεταξύ τους πιστεύουν σ’ αυτή την αναιμική και αφηρημένη λέξη «άνθρωπος», δηλαδή σε ένα μύθο. Και κάθε αλλαγή που επιχειρείται σ’ αυτή την αφηρημένη έννοια από τις μεμονωμένες ισχυρές κρίσεις (όπως εκείνες των ηγεμόνων και των φιλοσόφων) προκαλεί ένα ασυνήθιστο και παράλογο αποτέλεσμα στη μεγάλη πλειονότητα. – Όλα αυτά επειδή κάθε άτομο αυτής της πλειοψηφίας δεν μπορεί να αντιτάξει ένα αληθινό εγώ, που του είναι προσιτό και που το έχει εμβαθύνει, στην καθολική ωχρή πλαστικότητα, που θα κατάστρεφε μ’ αυτό τον τρόπο.»
[...]
«Πρέπει να το τακτοποιήσεις αυτό με τον εαυτό σου, επειδή πρόκειται για τη ζωή σου.” Είναι ο Λούθηρος που μας κάνει αυτή τη δήλωση πιστεύοντας ότι μας έβαλε το μαχαίρι στον λαιμό. Αλλά εμείς τον αποκρούουμε με τα λόγια κάποιου ανώτερου και πιο συνετού: “Εξαρτάται από μας να μην σχηματίζουμε γνώμη για το ένα ή για το άλλο και να απαλλάξουμε έτσι την ψυχή μας από την ανησυχία. Γιατί, από την ίδια τη φύση τους τα πράγματα δεν μπορούν να μας αναγκάσουν να έχουμε γνώμη.»
[...]
«Τι είναι εκείνο που μου αρέσει στον Θουκυδίδη; Τι με ωθεί να τον εκτιμώ περισσότερο από τον Πλάτωνα; Αντλεί τη μεγαλύτερη και την πιο ανιδιοτελή ευχαρίστηση από το καθετί, από τον άνθρωπο και τα γεγονότα, και βρίσκει ότι σε κάθε τύπο ανήκει μια ποσότητα ορθολογισμού: αυτό τον ορ­θολογισμό ζητά να ανακαλύψει. Έχει μια μεγαλύτερη πρακτι­κή δικαιοσύνη από τον Πλάτωνα. Δεν διαβάλλει και δεν ταπεινώνει τους ανθρώπους που δεν του αρέσουν ή που του έκαναν κακό. Αντίθετα: προσθέτει και εισάγει ένα στοιχείο μεγαλείου σε κάθε πράγμα και σε κάθε πρόσωπο, βλέποντας σ’ αυτά μό­νο χαρακτήρες. Τι θα μπορούσαν να κάνουν όλες οι επόμενες γενιές που τους αφιερώνει το έργο του μ’ αυτό που δεν είναι τυπικό! Έτσι ανοίγεται σ’ αυτό τον άνθρωπο-στοχαστή ο πο­λιτισμός της ανιδιοτελούς γνώσης του κόσμου, σε μια θαυμαστή άνθιση, αυτός ο πολιτισμός που βρίσκει τον ποιητή του στον Σοφοκλή, τον πολιτικό του στον Περικλή, τον γιατρό του στον Ιπποκράτη, τον φυσικό του επιστήμονα στον Δημόκριτο: αυτός ο πολιτισμός που του αξίζει να βαφτιστεί με το όνομά των δασκάλων του, των σοφιστών, και που δυστυ­χώς, από τη στιγμή της βάφτισής του, αρχίζει ξαφνικά να ωχριά και να γίνεται ασύλληπτος για μας, – επειδή από τότε υποψιαζόμαστε ότι θα ήταν πολύ ανήθικος για να τον χτυπήσει ο Πλάτων και όλες οι σωκρατικές σχολές! Εδώ η αλήθεια είναι τόσο πολύπλοκη και τόσο συγκεχυμένη ώστε αποφεύγει κα­νείς να τη διευκρινίσει: ας ακολουθήσει λοιπόν η πανάρχαια πλάνη (error veritate simplicior) τον παλιό της δρόμο!»
[...]
«Δεν τον γνωρίζετε! Η αλήθεια είναι ότι υποτάσσεται εύκολα και ελεύθερα στους ανθρώπους και στα πράγματα, και ότι δείχνει καλοσύνη και στα δύο – το μόνο που ζητά είναι να τον αφήσουν ήσυχο – αλλά μόνο όσο οι άνθρωποι και τα πράγματα δεν απαιτούν υποταγή. Κάθε αξίωση τον κάνει περήφανο, ακοινώνητο και φιλοπόλεμο.»
[...]
«Δεν είναι για μια φορά μόνο αλλά ακατάπαυστα που η ικανότητά μας και η μεγαλοσύνη μας γίνονται κομμάτια. Τα μικρά φυτά που φυτρώνουν παντού, που εισβάλλουν ανάμεσα στα πράγματα και προσκολλώνται σ’ αυτά, – αυτή η μικρή βλάστηση που καταστρέφει ό,τι μεγάλο υπάρχει μέσα μας,-τη μικρότητα του περιβάλλοντος μας, αυτά που βλέπουμε καθημερινά, κάθε ώρα, τις χίλιες μικρές ρίζες αυτού ή εκείνου του μικρόψυχου αισθήματος που φυτρώνουν γύρω μας, στις δουλειές μας, στις συναναστροφές μας, στη χρησιμοποίηση του χρόνου μας. Αν αφήσουμε αυτό το μικρό ζιζάνιο να περάσει απαρατήρητο, θα μας καταστρέψει χωρίς να το καταλάβουμε!- Και αν θέλετε οπωσδήποτε να αφανιστείτε, προτιμήστε να το κάνετε με μιας και ξαφνικά: τότε θα μείνουν ίσως από σας θαυμάσια λείψανα! Και όχι, όπως φοβόμαστε σήμερα, φωλιές από τυφλοπόντικες! Και χόρτο και ζιζάνια πάνω σ’ αυτές τις μικρές, νικηφόρες, ταπεινές φωλιές, ίδιες με πριν και πολύ αξιοθρήνητες ακόμη και για να θριαμβεύσουν! »
[...]
«Δεν υπάρχει ούτε μία και μοναδική επιστημονική μέθοδος που μπορεί αποκλειστικά να σου δώσει τη γνώση! Πρέπει να ενεργούμε απέναντι στα πράγματα ψηλαφιστά, να είμαστε πότε καλοί, πότε κακοί μ’ αυτά και να τα χειριζόμαστε διαδοχικά με δικαιοσύνη, πάθος και ψυχραιμία. Ο ένας συνδιαλέγεται με τα πράγματα ως αστυνομικός, ο άλλος ως εξομολογητής, ένας τρίτος ως ταξιδιώτης και ως περίεργος. Θα κατορθώσει κανείς να τους αποσπάσει ένα κομμάτι είτε με τη συμπάθεια είτε με τη βία. Ο ένας ωθείται μπροστά για να τα δει καθαρά, από τον σεβασμό που του εμπνέουν τα μυστικά τους, ο άλλος αντίθετα, από αδιακρισία και πονηριά ως προς την ερμηνεία των μυστηρίων. Εμείς οι αναζητητές της γνώσης, όπως όλοι οι κατακτητές, οι εξερευνητές, οι θαλασσοπόροι, οι τυχοδιώκτες, εμείς έχουμε μια ριψοκίνδυνη ηθικότητα και πρέπει να το θεωρούμε καλό που μας περνούν γενικά, για κακούς.»
[...]
«Για να υπολογίσουμε πόσο λεπτοί ή αδύνατοι από τη φύση τους φαίνονται ακόμη και οι πιο γεροί εγκέφαλοι, πρέπει να παρατηρήσουμε με ποιο τρόπο αντιλαμβάνονται και αποδίδουν τις γνώμες των αντιπάλων τους•, το φυσικό μέτρο κάθε διάνοιας αποκαλύπτεται εδώ – Ο τέλειος σοφός, δίχως να το επιδιώκει, υψώνει τον αντίπαλό του σε είδωλο και ελευθερώνει την αντίφασή του από κάθε κηλίδα και από κάθε γωνία επαφής. Μόνο όταν ο αντίπαλός του έχει γίνει θεός με λαμπερά όπλα, παλεύει εναντίον του.»
[...]
«Επειδή κάτι έχει καταλήξει να μας φαίνεται διάφανο, φανταζόμαστε ότι δεν θα μπορεί στο εξής να μας αντισταθεί – και απορούμε τότε που βλέπουμε τα πράγματα διαμέσου αυτού δίχως να μπορούμε να το διαπεράσουμε! Πρόκειται για την ίδια τρέλα και την ίδια έκπληξη που δοκιμάζει μια μύγα όταν βρίσκεται μπροστά σε ένα τζάμι.»
[...]
«Να κάνουμε τα πιο αποκρουστικά πράγματα για τα οποία δεν τολμά κανείς να μιλήσει, αλλά που είναι χρήσιμα και αναγκαία, – είναι κι αυτό κάτι ηρωικό. Οι Έλληνες δεν ντρέπονταν να συγκαταλέγουν στα μεγάλα κατορθώματα του Ηρακλή τον καθαρισμό ενός στάβλου.»
[...]
«Αν λέω ψέματα αυτή τη στιγμή, δεν είμαι πια ένας έντιμος άνθρωπος και ο καθένας πρέπει να έχει το δικαίωμα να μου το πει κατάμουτρα.» – Συνιστώ αυτό τον τύπο στη θέση του δικαστικού όρκου και της γνωστής επίκλησης του Θεού: είναι πιο ισχυρός. Ο ευσεβής άνθρωπος δεν έχει κι αυτός κανένα λόγο να εναντιωθεί σ’ αυτό: επειδή από τη στιγμή που ο συνηθισμένος όρκος δεν” αρκεί πια, πρέπει ο ευσεβής να ακούει την κατήχηση που προστάζει: Δεν θα επικαλείσαι μάταια το όνομα του Κυρίου σου, του Θεού σου!»
[...]
«Παντού όπου οι αρχαίοι των πρώτων αιώνων έθεταν μια λέξη, πίστευαν ότι είχαν κάνει μια ανακάλυψη. Πόσο αλήθεια το θέμα ήταν διαφορετικό! – είχαν θίξει ένα πρόβλημα και πιστεύοντας ότι το είχαν λύσει, είχαν δημιουργήσει ένα εμπόδιο για τη λύση του – Τώρα, για να φτάσουμε στη γνώση, πρέπει να σκοντάψουμε σε λέξεις διαιωνισμένες και σκληρές σαν πέτρα, και αν επιχειρήσουμε κάτι τέτοιο, θα σπάσουμε πιθανότερα ένα πόδι παρά μια λέξη.»
[...]
«Ντροπή σας! Θέλετε να ενταχθείτε σε ένα σύστημα όπου πρέπει να είναι κανείς ένας πλήρης και τέλειος τροχός! Όπου είναι φανερό ότι ο καθένας θα μπορούσε να είναι αυτό που τον κάνουν οι ανώτεροι του! Όπου η αναζήτηση των “σχέσεων” αποτελεί ένα από τα φυσικά καθήκοντα! Όπου κανείς δεν αισθάνεται προσβεβλημένος όταν του υποδεικνύουν έναν άνθρωπο που “μπορεί κάποτε να του είναι χρήσιμος”! Όπου δεν ντρέπεται κανείς να κάνει επισκέψεις για να ζητήσει τη μεσολάβηση κάποιου! Όπου δεν αμφιβάλλει μάλιστα κανείς ότι, με μια τόσο σκόπιμη συμμόρφωση με παρόμοια ήθη, κατατάσσεται μια για πάντα στα πιο ευτελή δοχεία της φύσης που οι άλλοι μπορούν να χρησιμοποήσουν ή να σπάσουν όποτε θέλουν, δίχως να θεωρούνται πολύ υπεύθυνοι. Όπως θα έλεγε κανείς: Δεν θα εκλείψουν ποτέ οι άνθρωποι του είδους μου: Χρησιμοποιείστε με λοιπόν, δίχως καμώματα!»
[...]
«Εδώ κι εκεί συναντάς ένα άνθρωπο που μετατρέπει σε χρυσάφι ό,τι αγγίζει. Μια ωραία μέρα, θα ανακαλύψει ότι αυτό το παιχνίδι θα τον κάνει να πεθάνει από πείνα. Όλα όσα είναι γύρω του είναι λαμπερά, εξαίσια, ιδανικά και απρόσιτα, και τώρα επιδιώκει να βρει πράγματα που του είναι τελείως αδύνατο να μεταβάλλει σε χρυσάφι. Και πόσο σφοδρά τα λαχταρά! Όπως ένας που πεθαίνει από πείνα λαχταρά την τροφή!
- Πού θ’ απλώσει το χέρι του;»
Φρειδερίκος Νίτσε Αποσπάσματα από το βιβλίο Αυγή – (Σκέψεις για τις ηθικές προλήψεις).

Ο Ισοκράτης (436 π.Χ-338 π.Χ.) – Σύντομη παρουσίαση

Ο Ισοκράτης (436 π.Χ-338 π.Χ.) «Τόσο πολύ ξεπέρασε η πόλη μας τους υπόλοιπους ανθρώπους στη σκέψη και στο λόγο, ώστε οι μαθητές της έγιναν δάσκαλοι των άλλων, και το όνομα των Ελλήνων το έχει κάνει να φανερώνει όχι πλέον τη φυλή αλλά τη διάνοια, με αποτέλεσμα περισσότερο να αποκαλούνται Έλληνες αυτοί που μετέχουν στη δική μας παιδεία παρά στην κοινή καταγωγή.»
Πανηγυρικός, εδάφιο 50
 
Ο Ισοκράτης (436-338) ήταν Αττικός ρήτορας και πιστεύεται ότι υπήρξε μαθητής του Σωκράτη. Άνοιξε τη ρητορική του σχολή το 393 (πριν ο Πλάτωνας ανοίξει την Ακαδημία του) και διαχώρισε εξ αρχής τον εαυτό του από τους Σοφιστές, θεωρώντας τους υποδεέστερους. Πίστευε ότι εξευτέλιζαν το επάγγελμά τους της εκπαίδευσης στη φιλοσοφία/ρητορεία προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε πολύ χαμηλές τιμές, ενώ ο ίδιος έκανε μεγάλη περιουσία από τη διδασκαλία της επιχειρηματολογίας στον γραπτό και προφορικό λόγο. Έλεγε ότι ήταν μεγαλεπήβολοι στα λόγια τους αλλά ασυνάρτητοι στις πράξεις τους, ότι αξίωναν γνώση του μέλλοντος αλλά δεν μπορούσαν να επιδείξουν διορατικότητα ούτε καν για το παρόν, και ότι παρίσταναν ότι δίδασκαν πολιτική αντιλογία ενώ δεν έδειχναν ενδιαφέρον για την αλήθεια. Τις απόψεις του αυτές ανέπτυξε στο «Κατά των Σοφιστών», το πρώτο του έργο.

«Εκείνοι (Σόλων και Κλεισθένης)… δεν εγκαθίδρυσαν πολίτευμα …που εκπαίδευε τους πολίτες με τρόπο που να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την ελευθεροστομία, και ευτυχία τη δυνατότητα να κάνει κάποιος τούτα, αντίθετα εγκαθίδρυσαν πολίτευμα που, επειδή μισούσε και τιμωρούσε τους ανθρώπους αυτού του είδους, έκανε καλύτερους και φρονιμότερους όλους τους πολίτες.» (Αρεοπαγιτικός εδάφιο 20.)

Στη δικιά του διδασκαλία εναντιώθηκε πρώτα ο Πλάτωνας και αργότερα ο Αριστοτέλης, ο οποίος ενδεχομένως να μαθήτευσε κοντά του. Ο Πλάτωνας και άλλοι διαφωνούσαν με την αποτύπωση ιδεών σε γραπτό κείμενο καθώς τα γραπτά θα μπορούσαν να πέσουν σε λάθος χέρια και να παρερμηνευτούν. Ο Ισοκράτης, ενδεχομένως λόγω της παραδεδειγμένης ντροπαλοσύνης του και της ισχνής του φωνής, έδινε βάση στη σημασία του γραπτού κειμένου και είναι ο πρώτος διδάσκαλος γραπτού λόγου που γνωρίζουμε. Ήθελε η ρητορική να εξυπηρετεί ηθικούς σκοπούς, όπως και ο Αριστοτέλης, αλλά ο τελευταίος δεχόταν μόνο αυτούς που είχαν να επιδείξουν μεγάλο ταλέντο στη ρητορική, ενώ ο Ισοκράτης πίστευε ότι ακόμα και κάποιος με ελάχιστο ταλέντο μπορούσε να διδαχτεί τις βασικές αρχές της καλής γραφής.
 
Ο Ισοκράτης (436 π.Χ-338 π.Χ.)
Χρησιμοποιούσε όμως τη γραφή όχι μόνο για την ανάπτυξη της επιχειρηματολογίας, αλλά και για να επηρεάσει την κοινή γνώμη για σύγχρονά του θέματα. Ήταν κάτι σαν πολιτικός σχολιαστής της εποχής του. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, οι προσπάθειές του επικεντρώθηκαν στη συγγραφή επιστολών και λόγων προσπαθώντας να προωθήσει την ιδέα του Παν-Ελληνισμού, της ένωσης των Ελληνικών πόλεων-κρατών, ώστε να σταματήσουν οι μεταξύ τους πόλεμοι. Επιχείρησε να πείσει τον Φίλιππο Β’ να ενώσει τους Έλληνες κάτω από την ηγεσία του και να επιτεθεί στον κοινό εχθρό, τους Πέρσες. Το ίδιο προσπάθησε να κάνει και με τον Αρχίδαμο, βασιλιά της Σπάρτης. Στον λόγο του «Ελένης Εγκώμιον» επαίνεσε την Ωραία Ελένη που με τα κάλλη της κατάφερε να ενώσει τους Έλληνες σε κοινό αγώνα κατά των βάρβαρων Περσών.
 
Στη σχολή του δεν δίδασκε μόνο την πρακτική συγγραφή στους μαθητές του, αλλά ήθελε να τους βοηθήσει στο να γίνουν ενεργοί και χρήσιμοι πολίτες της κοινωνίας τους. Πίστευε ότι η σωστή ομιλία ήταν ένδειξη σωστής σκέψης και έλεγε ότι δεν υπάρχει θεσμός που να επινοήθηκε από άνθρωπο χωρίς τη βοήθεια του λόγου στην ανάπτυξή του. Στον «Περί της Αντιδόσεως» γράφει ότι χάρη στον λόγο, μορφώνονται οι ανόητοι και δοκιμάζονται οι σοφοί, καθώς θεωρούμε ότι η σωστή ομιλία είναι σημάδι ορθής σκέψης και στο «Κατά των Σοφιστών» ότι αν και η αρετή δεν διδάσκεται, μπορεί παρόλα αυτά να ενδυναμωθεί με την εκπαίδευση και την πρακτική εξάσκηση στην ρητορεία. Ο Ισοκράτης περιγράφει τον μορφωμένο άνθρωπο ως αυτόν που καταφέρνει να χειριστεί τις καθημερινές του συνθήκες με ορθή κρίση, που δεν καταβάλλεται από τις ατυχίες της ζωής αλλά τις αντέχει γενναία, που είναι ευπρεπής και έντιμος με όποιον συναντά, και που δεν κακομαθαίνει από τις επιτυχίες του ώστε να γίνεται αλαζόνας.
«Με εκπλήσσει το γεγονός ότι υπάρχουν πόλεις που ανταμείβουν με μεγαλύτερη γενναιοδωρία τους ανθρώπους που νικούν σε γυμναστικούς αγώνες, απ’ ό,τι εκείνους που με την ευφυΐα τους και την εργατικότητά τους εφευρίσκουν κάτι το ωφέλιμο. Οι άνθρωποι τούτοι δεν αντιλαμβάνονται ότι η ισχύς που στηρίζεται στη δύναμη και την ταχύτητα πεθαίνει εκ φύσεως μαζί με το σώμα, ενώ οι γνώσεις υπάρχουν αιώνια και ωφελούν εκείνους που τις χρησιμοποιούν.»
Επιστολή «Στους Άρχοντες των Μυτιληναίων»
Αντίθετος λοιπόν με τους σοφιστές στη μεθοδολογία αλλά και στη διαλεκτική μέθοδο του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, αποτέλεσε έναν συμβιβασμό μεταξύ των δύο, προτείνοντας την καθαρή γραφή στις μορφές της εκφώνησης λόγου, της δικολογίας (αν και αργότερα απέρριψε τη συγγραφή δικολογιών ως επάγγελμα), και της συγγραφής επιστολών ή πολιτικών διατριβών. Ο Κικέρων δηλώνει ότι η σχολή του είναι ο χώρος όπου τελειοποιήθηκε η ευγλωττία των Ελλήνων και ότι απόφοιτοι της σχολής του Ισοκράτη αποτελούν τους μεγαλύτερους πολιτικούς, συγγραφείς, και ρήτορες της εποχής. Αν και σήμερα πιο γνωστοί είναι ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, ο Ισοκράτης είχε πολύ μεγαλύτερη επιρροή στην εποχή του και στην ελληνιστική περίοδο, αλλά και στη ρωμαϊκή, μέχρι και τη σύγχρονη, αφού ως και τον 19ο αιώνα οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούσαν οι περισσότερες Ευρωπαϊκές σχολές ήταν οι δικές του. Σήμερα πολλοί τον θεωρούν πατέρα της σύγχρονης μορφής σύνθεσης κειμένου και αναγνωρίζουν τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη του γραπτού και προφορικού λόγου, της ιστοριογραφίας, της ηθικολογίας και της πολιτικής συνείδησης.
Όταν είδε ότι η συμφιλίωση μεταξύ Μακεδόνων και Αθηναίων δεν μπορούσε να επιτευχθεί, και ότι το όνειρό του για πανελλήνια ένωση αποδείχτηκε μάταιη ελπίδα μετά την ήττα των Αθηναίων από τον Φίλιππο Β’ στη Χαιρώνεια, είτε απεγνωσμένος από αυτά είτε αποκαμωμένος από αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε επί χρόνια, επέλεξε να πεθάνει αρνούμενος στον εαυτό του την τροφή, σε ηλικία 98 ετών.
 
Επιλογή έργων: 
 
Περί Της Ειρήνης
Στον λόγο αυτό ο Ισοκράτης απευθύνεται στους Αθηναίους σε μια περίοδο που η πόλη κινδύνευε από πόλεις-κράτη υπό την κυριαρχία της αλλά και συμμαχικές της, και προσπαθεί να τους πείσει να συνάψουν ειρήνη, κάτι που αντιβαίνει στη συνήθη φιλοπολεμική ρητορεία του. Τα επιχειρήματά του είναι πραγματιστικά (ανάπτυξη του εμπορίου, μείωση φόρων, αύξηση ασφάλειας…) και χρησιμοποιεί την αίγλη και τη δόξα του παρελθόντος καθώς και το δημοκρατικό ιδεώδες για να κατηγορήσει αυτούς που επιζητούν τη σύγκρουση.
Αρεοπαγιτικός
 
Όπου ο Ισοκράτης επιχειρεί να εμπνεύσει τους Αθηναίους υπέρ του δημοκρατικού ιδεώδους, θυμίζοντας ξανά την αίγλη του παρελθόντος που ανησυχεί ότι κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Ο λόγος γράφτηκε πιθανώς λίγο μετά τον Συμμαχικό Πόλεμο με την ελπίδα να ανατραπεί η παρακμή της Αθήνας.
 
Παναθηναϊκός
Εδώ ο ρήτορας μιλάει άλλη μια φορά για το μεγαλείο της Αθήνας, το πολίτευμά της, τους ήρωές της, της κατακτήσεις της. Ο λόγος (που μάλλον ονομάστηκε έτσι γιατί εκφωνήθηκε στα Παναθήναια) γράφτηκε υπό την απειλή της καθόδου των Μακεδόνων και μπορεί κανείς σε αυτόν να ακούσει το ψιθύρισμα του τέλους μιας ολόκληρης εποχής, καθώς ο Ισοκράτης ξέρει ότι οι μέρες της αθηναϊκής πρωτοκαθεδρίας στον ελλαδικό χώρο ανήκουν στο παρελθόν. Στρέφεται και εδώ στον Φίλιππο για να τον επηρεάσει υπέρ της Πανελλήνιας ιδέας.
«Είναι ανόητος όποιος λυπάται με όσα συμβαίνουν εξαιτίας φυσικής αναγκαιότητας» αποδίδεται στον Ισοκράτη
 
Υ.Γ.: Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρώτο εδάφιο του παρόντος κειμένου από τον Πανηγυρικό έχει δολίως μεταφραστεί λαθεμένα κάπως έτσι: «Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται, διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα,  την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία». Η λέξη «αυτοκαταστρέφεται» δεν υπάρχει στο αρχικό κείμενο και προστέθηκε εμβόλιμα για να υποδηλώσει ότι η δημοκρατία έχει κάποιο εσωτερικό ελάττωμα που την οδηγεί αναγκαστικά στην καταστροφή, ότι δηλαδή ως πολίτευμα είναι ελαττωματικό. Ο Ισοκράτης όμως δεν πίστευε κάτι τέτοιο, αλλά παρουσίαζε τις αδυναμίες της σύγχρονής του κοινωνίας και έλεγε ότι χρειάζεται να διορθωθούν τα λάθη της για να επικρατήσει πραγματική δημοκρατία, όπως αυτή του Σόλωνα και του Κλεισθένη. Αυτοί  που χρησιμοποιούν την παραποιημένη μετάφραση και ψάχνουν απεγνωσμένα να βρουν κάποιον αρχαίο Έλληνα αντιδημοκράτη για να δικαιολογήσουν τις δικές τους απόψεις, φαίνεται να είναι υποστηριχτές της τακτικής «πονάει κεφάλι, κόβω κεφάλι». Ο Ισοκράτης όμως δεν θα έλεγε ποτέ «μια χούντα μας χρειάζεται».

Η φύση «εγκλωβίζεται» στο γυαλί!

Αν και φαίνεται απίθανο, αυτές οι ημιδιαφανείς γυάλινες σφαίρες σφύζουν από δραστηριότητα και ζωή! Ο καλλιτέχνη Paul Stankard βάζει όλη του τη μαεστρία στη δημιουργία γυάλινων σφαιρών στο εσωτερικό των οποίων τοποθετεί έντομα, λουλούδια, φυτά και γενικότερα αναπτύσσει διάφορα σκηνικά παρμένα από το φυσικό περιβάλλον. Ο ίδιος ξεκίνησε την καριέρα του στο γυαλί δημιουργώντας ταπεινά πρες παπιέ αλλά στην πορεία του χρόνου η καλλιτεχνική του δημιουργία βοήθησε στο να αλλάξει η άποψη με την οποία κάποιος βλέπει τα γυάλινα αντικείμενα.
perierga.gr - Απίθανα σκηνικά της φύσης "εγκλωβίζονται" στο γυαλί!
Δίνοντας μάχη στην εφηβεία του για να αντιμετωπίσει τη ανακάλυψε την αγάπη του για το γυαλί, το οποίο φρόντισε να σπουδάσει σε όλη του την έκταση. Αρχικά ξεκλινησε να δημιουργεί γυάλινα αντικείμενα και να τα πουλά σε βιοτεχνίς, όμως οι αυξημένες ανάγκες του λόγω δημιουργίας οικογένειας δεν του επέτρεψαν να συνεχίσει αυτή την πολυτέλεια. Περιορίστηκε λοιπόν στη δημιουργία πρες παπιέ στην αποθήκη του ως χόμπι, παράλληλα με την κύρια εργασία του. Μέχρι που ένας έμπορος τέχνης ανακάλυψε τις δημιουργίες του και έκτοτε τα έργα του εμφανίζονται σε πάνω από 60 μουσεία σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Smithsonian, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης και Μουσείο Λούβρου.
perierga.gr - Απίθανα σκηνικά της φύσης "εγκλωβίζονται" στο γυαλί!
perierga.gr - Απίθανα σκηνικά της φύσης "εγκλωβίζονται" στο γυαλί!
perierga.gr - Απίθανα σκηνικά της φύσης "εγκλωβίζονται" στο γυαλί!
perierga.gr - Απίθανα σκηνικά της φύσης "εγκλωβίζονται" στο γυαλί!
perierga.gr - Απίθανα σκηνικά της φύσης "εγκλωβίζονται" στο γυαλί!

Βρίσκουμε την εσωτερική μας δύναμη

Όποιοι κι αν είμαστε, όσο προετοιμασμένοι κι αν μοιάζουμε, όσο δυνατοί κι αν νιώθουμε, κάποια στιγμή οι δυσκολίες της ζωής θα μας κλονίσουν. Σε ποιον θα στραφούμε για να τις αντιμετωπίσουμε; Στον εαυτό μας, αναζητώντας την εσωτερική μας δύναμη.

«Λυπόμαστε, αλλά θα πρέπει να διακόψουμε τη συνεργασία μας. Απολύεστε». Μπουμ! «Θέλω να χωρίσουμε. Είμαι ερωτευμένος με κάποια άλλη». Μπουμ! «Δυστυχώς το σκυλί σας δεν μπορεί να γίνει καλά. Πρέπει να του κάνουμε ευθανασία». Μπουμ! Και βέβαια τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα μικρότερα ή τα μεγαλύτερα «μπουμ» που θα μας στείλει η ζωή μας. Όλοι μας δεν έχουμε άλλωστε νιώσει κάποια στιγμή σαν να σκάει δίπλα μας μία βόμβα στο άκουσμα τέτοιων ή και άλλων δυσάρεστων ειδήσεων; Μία βόμβα που μας αναστάτωσε, μας μπέρδεψε, μας έκανε να ξεχάσουμε πώς είναι να μπορείς να σταθείς στα πόδια σου, πώς είναι να νιώθεις έστω φυσιολογικά -αν όχι καλά- και πάλι; Και αναρωτιόμαστε: Πώς θα μπορέσω να συνέλθω; Πώς θα αντεπεξέλθω; Και, βέβαια, δεν είμαστε οι μόνοι. Κάθε στιγμή, άνθρωποι ψάχνουν να ανακαλύψουν την εσωτερική τους δύναμη, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν αυτά που τους συμβαίνουν και να καταφέρουν να συνεχίσουν τη ζωή τους. Και ας μην έχουμε καμία αμφιβολία. Τελικά, όταν προσπαθούν και έχουν υποστήριξη, τα καταφέρνουν. Να πώς:

Με το παράδειγμα του παρελθόντος

Το να θυμίσουμε στον εαυτό μας το πώς παλέψαμε και νικήσαμε κάτι στο παρελθόν είναι πάντα μία καλή και βοηθητική ιδέα. Χρειάζεται, δηλαδή, να πούμε: «Το ξεπέρασα στο παρελθόν, άρα μπορώ να το ξεπεράσω και τώρα». Ακόμα όμως κι αν δεν έχουμε αντιμετωπίσει την ίδια ή κάποια παρεμφερή κατάσταση, αρκεί ίσως να φέρουμε στον νου μας περιπτώσεις όπου φανήκαμε δυνατοί, ικανοί, πετύχαμε τον στόχο μας, φέραμε σε πέρας ένα δύσκολο εγχείρημα. Πράγματι, αν αναλογιστούμε και αξιολογήσουμε τα επιτεύγματά μας, είναι πιθανό να εκπλήξουμε ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό με το πόση δύναμη διαθέτουμε.

Με τη συμπαράσταση των άλλων

Οι έρευνες δείχνουν ότι η αναζήτηση και η λήψη συναισθηματικής υποστήριξης από σημαντικά πρόσωπα του περίγυρού μας αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης των τραυματικών γεγονότων της ζωής μας. Ο νευροψυχίατρος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τουλόν κ. Boris Cyrulnik λέει: «Οι σύντροφοι, με τις αντιδράσεις τους, τα φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και τα παιχνίδια τους, μπορούν να εμφυσήσουν στην ψυχή του τραυματισμένου ένα συναίσθημα ενθάρρυνσης». Και εξηγεί: «Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις δυστυχίες αν είμαστε λιγότερο συναισθηματικοί και αν περιστοιχιζόμαστε από την οικογένεια, τους φίλους και την κοινωνία. Θέλω να πω ότι σε περίπτωση που μας προκύψει μία δυστυχία, αν έχουμε μεγάλη εσωτερική σταθερότητα και ένα καλό περιβάλλον, την αντιμετωπίζουμε καλύτερα». Άλλωστε, όπως ίσως ήδη γνωρίζουμε, το οικογενειακό περιβάλλον, και κυρίως οι γονείς, και ακόμη περισσότερο η μητέρα, παίζουν βοηθητικό ρόλο για να βρούμε και να χρησιμοποιήσουμε την εσωτερική μας δύναμη όχι μόνο τη στιγμή που ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάτι, αλλά και από την παιδική μας ηλικία ακόμη, βοηθώντας μας με την τρυφερότητα και την αγάπη τους να χτίσουμε την προσωπική μας ανθεκτικότητα, που θα μας συντροφεύει και θα ανατρέχουμε σε αυτή στο μέλλον. Και ο καθηγητής διευκρινίζει: «Η ανθεκτικότητα είναι πιο εύκολη για παιδιά που στα πρώτα τους χρόνια είναι σταθερά συνδεδεμένα με κάποιον από τους γονείς τους ή άλλο συγγενικό τους πρόσωπο, αλλά δεν είναι αδύνατη και για τα υπόλοιπα. Γιατί βοηθά πολύ η τρυφερότητα στο να αναπτύξει κανείς την ανθεκτικότητα».

Με το χιούμορ

Κατ' αρχάς μπορεί να μας φαίνεται περίεργο, αλλά το να καταφύγουμε στο χιούμορ αποδεικνύεται πολύ βοηθητικό για να μπορέσουμε να ελαφρύνουμε αυτό που βιώνουμε και να ανακτήσουμε την εσωτερική μας δύναμη ώστε να αντεπεξέλθουμε. Το χιούμορ αποτελεί έναν τυπικό μηχανισμό άμυνας, μια ασυνείδητη δύναμη που στοχεύει να μας ανακουφίσει προσωρινά από το δυσβάσταχτο φορτίο κάποιων καταστάσεων. Ο νευροψυχίατρος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τουλόν κ. Boris Cyrulnik τονίζει τη σημασία του χιούμορ λέγοντας: «Το χιούμορ είναι παράγοντας ανθεκτικότητας και δεν διακωμωδεί το θύμα, ούτε γελοιοποιεί τον πόνο του. Η χιουμοριστική διάσταση μιας επώδυνης αναπαράστασης βοηθά τον τραυματισμένο να δώσει λίγη ελαφρότητα στο άχθος της ζωής, να δει τα πράγματα διαφορετικά, να διαχειριστεί την αναπαράσταση».

Με την αναζήτηση της πνευματικότητας
Η θρησκευτική πίστη συμβάλλει στην ενστάλαξη της ελπίδας και στην προσμονή ότι το μέλλον θα φέρει ένα ευχάριστο συμβάν ως μέρος μιας κάποιας δικαιοσύνης και ισορροπίας. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει όλοι ξαφνικά να αρχίσουμε να πιστεύουμε στον Θεό. Οι ειδικοί εξηγούν ότι οι διάφορες μορφές πνευματικότητας, είτε πρόκειται για τη θρησκεία, τον διαλογισμό, την προσευχή ή τα θρησκευτικά τελετουργικά, φαίνεται να συμβάλλουν στο να αναζητήσουμε και να βρούμε την εσωτερική μας δύναμη, αφού μας βοηθούν να ηρεμήσουμε, να δεχτούμε ότι δεν μπορούμε να ελέγχουμε τα πάντα και να βασιζόμαστε, εκτός από τον εαυτό μας, που κάποιες φορές είναι πολύ επιβαρυμένος, και στους άλλους. Χρειάζεται να προσέξουμε μόνο πώς θα επιλέξουμε αυτούς τους άλλους!

Με τη βοήθεια του χρόνου

Η αλήθεια είναι ότι μόλις μάθουμε κάτι δυσάρεστο μας είναι πολύ δύσκολο να το αποδεχτούμε. Έτσι, δεν είναι απίθανο στην αρχή να αρνούμαστε να το δεχτούμε ή να νιώθουμε πολύ μεγάλο άγχος, στενοχώρια - ακόμα και κατάθλιψη, αβοηθητότητα και απελπισία. Χρειάζεται να το συνειδητοποιήσουμε, να πάρουμε τον χρόνο μας και να το «χωνέψουμε», να το πάρουμε δηλαδή απόφαση και έτσι να αναδυθεί η εσωτερική μας δύναμη, ώστε να το αντιμετωπίσουμε ή να το αποδεχτούμε (αν είναι κάτι δεδομένο που δεν αλλάζει). Έτσι, σε ορισμένες περιπτώσεις, το να αφήνουμε τον χρόνο να περάσει παρατηρώντας μία κατάσταση μπορεί να είναι από μόνο του ωφέλιμο. Μάλιστα, οι έρευνες στον τομέα της θετικής ψυχολογίας αναφέρουν ότι το πέρασμα του χρόνου συμβάλλει στην ανάπτυξή μας και τη θετική νοηματοδότηση των δύσκολων στιγμών μας. Επειδή ακόμα κι όταν ο χρόνος από μόνος του δεν είναι επαρκής γιατρός, είναι σίγουρα μία σημαντική παράμετρος για να νιώσουμε καλύτερα και δυνατότεροι.

Με τη δράση

Στον χώρο της ψυχολογίας, η δράση ισοδυναμεί με μια εξαιρετικά χρήσιμη στρατηγική αντιμετώπισης, όπου η προσοχή εστιάζεται στην ενεργητικότητα, στην επίλυση του όποιου προβλήματος, στην παραγωγή εναλλακτικών λύσεων και στην ανεύρεση τρόπων αντιμετώπισης της κατάστασης.

Με το να συνεχίσουμε τη ζωή μας

Ναι, κάτι κακό μας συνέβη. Δυστυχώς, δεν είμαστε ούτε οι πρώτοι ούτε οι τελευταίοι και επίσης δυστυχώς αυτό δεν είναι το μόνο κακό που θα συμβεί στη ζωή μας. Αυτό που συνήθως σκεφτόμαστε ή που νιώθουμε σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι θα παρατήσουμε τα πάντα, γιατί δεν έχουμε χρόνο, ενέργεια, διάθεση, αντοχή για όλα τα άλλα εκτός από το πρόβλημά μας. Κι όμως, αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος μας. Η δράση, η ολοκλήρωση των στόχων μας, η ενασχόληση με κάτι που μας ευχαριστεί και που θέλουμε για παράδειγμα να κατακτήσουμε δεν θα στερήσουν τη δύναμή μας, αντίθετα θα γίνουν πηγή για να βρούμε κι άλλη δύναμη μέσα μας για όλα τα υπόλοιπα.

Ας μην ξεχνάμε

Για να βρούμε την εσωτερική μας δύναμη, χρειάζεται να φροντίζουμε την «εξωτερική». Ένα υγιεινό lifestyle, με άσκηση, σωστή διατροφή και αρκετό ύπνο, θα μας βοηθήσει να νιώθουμε πιο δυνατοί για να αντιδράσουμε. Επίσης, σημαντικό είναι να εστιάζουμε σε όσα μας ευχαριστούν και μας δίνουν δύναμη και να αφήνουμε όσα μας στερούν ακόμα και τη δύναμη που μας απομένει. Ας εστιάσουμε στους φίλους ή τους συγγενείς που μας γεμίζουν με θετική ενέργεια, την ψυχαγωγία που μας ανανεώνει, την επαφή με τη φύση, τα αγαπημένα μας χόμπι (π.χ. διάβασμα, ζωγραφική, φωτογραφία). Δεν πρέπει να ξεχνάμε: Οτιδήποτε μας κάνει καλό, είναι θεραπευτικό.

Ποιοι τα καταφέρνουν καλύτερα

Ο κάθε άνθρωπος έχει από τη φύση του μία ικανότητα αντιμετώπισης των προβλημάτων, που δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε εκ των προτέρων. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό με το οποίο είμαστε ουσιαστικά προικισμένοι από τη φύση μας, ενώ λίγο επηρεαζόμαστε από το περιβάλλον ή τις προσλαμβάνουσές μας. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι αυτό που πολύ απλά συνηθίζουμε να περιγράφουμε ως εξής: «Είμαι από τη φύση μου αισιόδοξος άνθρωπος», και αποτελεί το γνώρισμα ανθρώπων που νιώθουν πως έχουν δύναμη για να αντιμετωπίσουν τα πάντα και πως οι γύρω τους τούς δίνουν την αγάπη και τη συμπαράσταση που έχουν ανάγκη. Αυτό, όσο απλοϊκό κι αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως, είναι και το μυστικό της επιτυχίας, αφού οι αγωνιστές και οι μαχητικοί τύποι είναι αυτοί που, σύμφωνα και με τις έρευνες, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες καταστάσεις, όπως είναι για παράδειγμα τα προβλήματα υγείας.

“Πάθος”

Πάθος
Όσοι άνθρωποι επιτυγχάνουν κάτι στην ζωή τους, δεν το καταφέρνουν απλά και μόνο γιατί είναι τυχεροί… η Τύχη από μόνη της δεν παίζει σημαντικό ρόλο.
Το επιτυγχάνουν γιατί έχουν Πάθος…

ΤΙΠΟΤΑ, μα ΤΙΠΟΤΑ, δεν μπορεί να κινήσει Σύμπαντα ολάκερα με τον τρόπο που το κάνει ένας άνθρωπος που φλέγεται από Πάθος… μια άλλη λέξη για τον Έρωτα, τον Ουράνιο και όχι τον Πάνδημο.
Το Πάθος είναι αυτό που εξαπολύει την Θέληση.
Ακόμη και αν είναι Λάθος…

Αν δεν σου αρέσει κάτι, άλλαξέ το!

1673, Βερσαλλίες. Οι Μεγάλες Γιορτές, θεατρικές παραστάσεις, όπερες, μπαλέτα, πάρτι μασκέ, χοροί, ίσως η μεγαλύτερη επίδειξη δύναμης του Βασιλιά Ήλιου, του Λουδοβίκου XIV, ξεκινούσαν εκείνη τη ζεστή καλοκαιρινή μέρα. Ο Ζακ και η Ελέν, ήξεραν καλά το κλασικό νούμερο που εκτελούσαν συχνά, ως βασικοί ακροβάτες της βασιλικής αυλής. Και οι δύο κινιόντουσαν πάνω σε αιωρούμενες αντικριστές κούνιες, τόσο ψηλά, που δυσκολευόσουν να τους δεις.
Μόλις η κούνια του Ζακ πλησίαζε την δική της, η Ελέν πηδούσε από την εναέρια κούνια στο κενό, και μπροστά στο άφωνο κοινό, γραπωνόταν από τα χέρια του συντρόφου της. Πάντοτε υπήρχε από κάτω, ένα δίχτυ ασφαλείας, σε περίπτωση που κάτι πήγαινε στραβά. Το ζευγάρι το γνώριζε ως δεδομένο, σε σημείο που το είχε ξεχάσει ότι υπάρχει. Όμως τώρα, η απόφαση του υπεύθυνου, ήταν στις Μεγάλες Γιορτές, το δίχτυ αυτό να αφαιρεθεί, για να υπάρχει περισσότερη αγωνία στο παρευρισκόμενο, απ όλες σχεδόν τις χώρες, κοινό.
Καθώς άρχισαν να αιωρούνται πέρα δώθε οι κούνιες του ζευγαριού, τα μάτια τους συναντιόντουσαν και ο φόβος τους φαινόταν ζωγραφισμένος σε αυτά. Ο φόβος του Ζακ άρχισε να γεννά αρνητικές σκέψεις, παρότι ποτέ δεν είχαν αποτύχει στο νούμερο αυτό. "Κι αν κάτι πάει στραβά; αν μου γλιστρήσει μέσα από τα χέρια μου"; Η πτώση από τέτοιο ύψος θα ήταν μοιραία για την Ελέν.

Όλη του η σιγουριά από τις αμέτρητες επιτυχίες του παρελθόντος, βομβαρδιζόταν τώρα από αρνητικές σκέψεις, η μια μετά την άλλη, τον σφυροκοπούσαν. Το συναίσθημα του φόβου, γεννούσε κι άλλες, κι άλλες. Τα χέρια του από το άγχος είχαν αρχίσει να ιδρώνουν τόσο πολύ, που κάποιες σταγόνες ιδρώτα, έπεφταν στο κενό. Η Ελέν ερχόταν κάθε τόσο προς το μέρος του, μα εκείνος δίσταζε να της κάνει νόημα να αφήσει την κούνια της.

Ώσπου ο Ζακ, έκανε μία σκέψη διαφορετική…απλή μα.. διαφορετική. "Τόσο καιρό κάνουμε αυτό το νούμερο, κι όμως ούτε μια φορά δεν αποτύχαμε. Νιώθαμε σιγουριά βέβαια, γιατί υπήρχε αυτό το δίχτυ ασφαλείας, και δεν φοβόμασταν ούτε τον κίνδυνο, ούτε να ρισκάρουμε. Όμως στην ουσία το δίχτυ δεν μας βοήθησε ποτέ, απλά μας έδινε ασφάλεια. Στην ουσία τα καταφέρναμε πάντα μόνοι μας, σαν να μην υπήρχε δίχτυ ασφαλείας. Έτσι θα τα καταφέρουμε και τώρα". Η σκέψη αυτή ήταν αρκετή για να σταματήσει τον φόβο του και όλες τις αρνητικές σκέψεις που αυτός γεννούσε. Γεμάτος σιγουριά έκανε νεύμα στην Ελέν, κι εκείνη είδε το βλέμμα του ν αλλάζει και την βεβαιότητα στα μάτια του. Για λίγο βρέθηκε να ταξιδεύει στον αέρα και αμέσως μετά ένιωσε δυο χέρια να την γραπώνουν σφιχτά, μέσα σ ένα δυνατό χειροκρότημα.

Η απόκτηση ελέγχου πάνω στις αρνητικές σκέψεις που γεννιούνται από δυσάρεστα συναισθήματα, δεν είναι κάτι ανέφικτο. Το αντίθετο, το μυαλό μας μπορεί να μάθει να «εφαρμόζει» την διαδικασία αυτή με όλο και μεγαλύτερη ευκολία.

Τα δυσάρεστα συναισθήματα έχουν και αυτά την αξία ύπαρξής τους, ως άμυνα του οργανισμού μας. Κάποιες φορές όμως μας αδρανοποιούν, όπως ο φόβος, και δεν τολμούμε. Ίσως ακόμη και να μας κάνουν να αγνοούμε ή να ξεχνούμε τις δυνάμεις μας. Τότε χρειάζεται να επιβάλλουμε μια "τάξη" στις σκέψεις μας, και να ανακαλέσουμε από την μνήμη τις "επιτυχίες" μας. Τότε μπορούμε να επιβάλλουμε την σκέψη μας στα αρνητικά συναισθήματα, εμποδίζοντάς τα να γεννήσουν άλλες αρνητικές σκέψεις. Καθώς σε ένα κύκλο συνεργασίας, τα συναισθήματα γεννούν σκέψεις, και οι σκέψεις γεννούν συναισθήματα.

Για να ελέγξουμε την σκέψη μας συχνά, πρέπει να σκεφτούμε με άλλη οπτική γωνία, να συνειδητοποιήσουμε ότι ποτέ δεν χρησιμοποιήσαμε το "δίχτυ ασφαλείας", παρά μόνο για να νιώσουμε ασφάλεια απέναντι στον φόβο.

Επιγραμματικά θα λέγαμε λοιπόν ότι, "Αν δεν σου αρέσει κάτι, άλλαξέ το. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο το βλέπεις".

Το πέρασμα από το εγώ στο εμείς...

Η φύση είναι συνειδητή φαντασία εκφραζόμενη μέσα από την συμπαντική θεϊκή νόηση όλων των όντων.

Όσο ο άνθρωπος ερευνά την φύση του, βρίσκετε αντιμέτωπος με καινούρια ερωτήματα, καινούριους τρόπους , καινούρια πράγματα, και αυτό που συμβαίνει αντιλαμβάνομενος αυτό το θαύμα είναι να εκστασιάζεται , και όλο και περισσότερο, να επιβεβαιώνει μέσα του την αίσθηση ότι όλα είναι συνδεδεμένα , ότι όλα είναι εντάξει , ότι όλα είναι ένα …

Αυτή η δυνατότητα της κατανόησης   ότι όλα είναι συνδεδεμένα, είναι πραγματικά μια δυνατότητα που μπορεί να την έχει μόνο ο άνθρωπος …

 Έχει ειπωθεί, και ετσι είναι, ότι ο άνθρωπος έχει φτάσει πλέον σε ένα υπαρξιακό επίπεδο όπου θα μεταπηδήσει αναπόφευκτα από το <<εγώ στο εμείς >>, και αυτό ακούγετε πολύ όμορφο.

Όμως είναι άτοπο θα λέγαμε όταν κάποιος ο οποίος δεν είναι έτοιμος ψυχολογικά και πνευματικά, να μπορέσει να συνειδητοποιήσει, ή να πραγματοποιήσει μια τέτοια υπαρξιακή αλλαγή …

Πολλοί συγχέουν το πέρασμα από το <<εγώ στο εμείς >>, με την αλληλεγγύη, την ευσπλαχνία, την βοήθεια προς τον συνάνθρωπο, και οτιδήποτε φιλικό σχετίζετε με τους άλλους.

Είναι πολύ -πολύ εύκολο να είμαστε και να φαινόμαστε ευσπλαχνικοί και αλληλέγγυοι προσφέροντας βοήθεια στους άλλους , κοροϊδεύοντας ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό .

Και μετα να επιστρέφουμε στο σπίτι μας ικανοποιημένοι ότι βοηθήσαμε κάποιον, ότι κάναμε το χρέος μας απέναντι στην κοινωνία.

Πίσω ομως από την ευσπλαχνία και την αλληλεγγύη , κρύβονται συνήθως οι μεγαλύτεροι απατεώνες, και ίσως είναι από τα πιο εύκολα πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος .

Μπορούμε αν έχουμε κίνητρο να δώσουμε , τα χρήματα μας , το φαγητό μας σε ανθρώπους που ίσως έχουν ανάγκη … ίσως όταν γεράσουμε να δώσουμε και την περιουσία μας στην εκκλησία προκειμένου να πετύχουμε μια καλή θέση στον παράδεισο.

Γιατί όμως θα το κάνουμε αυτό ?... για να προβληθούμε μήπως στην κοινωνία σαν καλοί πολίτες ?...ή για να κερδίσουμε τον θεό μας ? ...μήπως επειδή μας έχουν πει ότι η ευσπλαχνία είναι καλό πράγμα ?... ή αισθανόμαστε ότι έχουμε <<φάει >> τόσα πολλά και αισθανόμαστε τύψεις και ψαχνουμε τροπο να εξηλεωθουμε ?... μήπως επειδή φοβόμαστε ότι κάποια στιγμή θα βρεθούμε και εμείς σε μια κατάσταση φτώχιας και θέλουμε να ξορκίσουμε αυτήν την πιθανότητα?... μήπως επειδή πραγματικα λυπούμαστε τους φτωχούς?

Αυτά προφανώς δεν είναι ευσπλαχνία… όμως φαίνεται αναμφισβήτητα σαν ευσπλαχνία.
Και φυσικά είναι μια χαρά τόσο για τους φτωχούς που την εισπράττουν, όσο και για τους πολίτες που την εκφράζουν και έτσι μπορούν όλοι να κοιμούνται ήσυχα... και η κοινωνία να προχωρεί .

Έτσι λοιπόν το πέρασμα από το εγώ στο εμείς δεν σηματοδοτεί απαραίτητα μια ευσπλαχνική και αλληλέγγυα συμπεριφορά προς τους συνανθρώπους μας …

Αλλά πρωτίστως μια εσωτερική κατάσταση, μια ψυχολογική υπέρβαση… που γίνετε αντιληπτή μόνο από αυτόν που την βιώνει, και εκφράζετε και στον περιβάλλον, χωρίς όμως τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά και κίνητρα που προαναφέραμε .

Είναι πολύ διαφορετικό να προσφέρεις στο συνάνθρωπο σου κάτι, και να έχεις την σιγουριά και την πίστη ότι αυτό το κάτι, που προσφέρεις … παραμένει πάντα δικό σου .

ή να τρως το φαγητό σου και να έχεις την αίσθηση…. ότι μαζί με σένα απολαμβάνει και όλος ο κόσμος μαζί σου.

ή να αισθάνεσαι ότι μέσα από την δική σου συμπεριφορά και δράση εκφράζεις όλη την ανθρωπότητα...

Να γίνουμε δηλαδή εμείς αυτό που θέλουμε να είναι ανθρωπότητα.
Αν το εγώ δεν συνειδητοποίηση τον εαυτό του, δεν μπορεί να διευρυνθεί και να γίνει…. εμείς.

Αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι το εγώ μας είναι μέρος του συνόλου …ότι όλα είναι μια ενότητα …τότε δεν υπάρχει το εμείς, δεν υπάρχει αυθεντικη ευσπλαχνία και αλληλεγγύη …

Το πιο σημαντικό σε μια προσφορά που κάνουμε, είναι ....
η ενέργεια η οποία συνοδεύει την κάθε προσφορά μας ….

Και η ενέργεια πάντα επιστρέφει στον κάτοχο της, στη πηγή της…στην ενότητα ….

Τότε μόνο … όταν συνειδητά προσφέρουμε στον συνάνθρωπο μας …επιτρέπουμε στην ενέργεια μας να κινηθεί παντού δια μέσω της προσφοράς μας.

Αν όχι… τη είδους ενέργεια είναι αυτή που συνοδεύει την προσφορά μας ?

Αυτό είναι κατανόηση, είναι ψυχολογική και εσωτερική αλλαγή , είναι το πέρασμα από ένα υπαρξιακό επίπεδο που έχει πρώτα κατανοηθεί και βεβαιωθεί ….σε ένα άλλο ανώτερο..

και είναι αποτέλεσμα … συγκεκριμένης ψυχολογικής εργασίας που έχει σαν βάση την επίγνωση και την ενθύμηση του εαυτού.

Το εμείς δεν είναι …..παρά το εγώ ……που <<ξύπνησε>> και γνώρισε τον εαυτό του.

ΜΗΝ ΕΜΠΙΣΤΕΥΕΣΑΙ ΤΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟ

Να δυσπιστεις στο καθιερωμενο.
Ανελαβε την υπευθυνοτητα της δικης σου σκεψης.
Αφυπνισε τον εαυτο σου απο τη συγχυση της ανεξεταστης συνηθειας.
Οι λαικες αντιληψεις,οι αξιες και οι τροποι δρασης, σπανια ειναι τα σοφοτερα.
Πολλα πιστευω που υπαρχουν διαχυτα δεν θα περνουσαν απο καταλληλα τεστ λογικοτητας.
Ο κοινος τροπος σκεψης-τα μεσα και οι στοχοι του-ειναι στην πραγματικοτητα μη δημιουργικος και μη ενδιαφερων. Η δουλεια του ειναι να διατηρει την υπαρχουσα κατασταση για ατομα και θεσμους που θελουν να προστατευτουν υπερμετρα.
Απο το αλλο μερος, οι νεες ιδεες δεν περιεχουν αναγκαστικα το στοιχειο της αρετης.

Κρινε τις ιδεες και τις ευκαιριες με βαση το κατα ποσο αυτες ειναι ζωτικες. Συναινεσε σε αυτο που προωθει τον ανθρωπισμο,τη δικαιοσυνη, την ευεργετικη αναπτυξη, την ευγενεια, τη δυνατοτητα, και σε αυτο που ωφελει την ανθρωπινη κοινοτητα.
Εξετασε τα πραγματα οπως εμφανιζονται στο δικο σου μυαλο, δες αντικειμενικα αυτα που λεγονται απο τους αλλους και μετα δημιουργησε τις δικες σου πεποιθησεις.
Τα πιστευω που εχουν αποκτηθει με κοινωνικο τροπο ειναι συχνα αναξιοπιστα. Τοσα πολλα απο τα πιστευω μας εχουν αποκτηθει απο ατυχημα και απο ανευθυνη η ελλειπη διδασκαλια.
Πολλα απο τα πιστευω αυτα ειναι τοσο βαθια χαραγμενα που ειναι αποκρυμμενα απο τη δικη μας θεα. Η κοινοτοπη νωθροτητα της ζωης που ζουν οι απειθαρχοι ειναι επικινδυνα μεταδοτικη, γιατι συχνα ειμαστε εκτεθειμενοι στην ελλειψη διαζευκτικου τροπου υγιεινης διαβιωσης.
Αφυπνισου και επαγρυπνα. Κανε μια εκτιμηση των συνηθειων σου για να διατηρησεις τα πιο υψηλα σου προτυπα..

Πολλοι ανθρωποι δηλωνουν με ολη τους την ειλικρινεια οτι δεσμευονται να τηρησουν την ακεραιοτητα τους, ενω προβαινουν σε απερισκεπτες η υπερμετρες πραξεις. Προχωρουν θελοντας και μη, υποσκαπτοντας τις αλλοιως πως αγαθες προθεσεις τους, αποτυγχανοντας να ερθουν αντιμετωποι με τον εαυτο τους και να εκφρασουν ξεκαθαρα ενα συνεπη ηθικο κωδικα προς τον οποιο να ανταποκρινονται οι μελλοντικες τους πραξεις.
Μην ακους τι λενε οι ανθρωποι. Κοιτα τι κανουν και αποτιμησε τις συνακολουθες συνεπειες της συμπεριφορας τους.

Οπως ακριβως πρεπει να καθαρισουμε, να τακτοποιησουμε, και να συντηρησουμε τα σπιτια μας για να προχωρησουμε με οτιδηποτε, το ιδιο πρεπει να κανουμε και με το μυαλο μας.
Γιατι με το να μην κανουμε κατι τετοιο οχι μονο κινδυνευουμε να ειμαστε ανεπαρκεις, αλλα προκαλουμε ακριβως τη διαφθορα της ψυχης μας.
Μια ανοργανωτη, σκοτεινη ψυχη ειναι επικινδυνη, γιατι ειναι τρωτη στον επηρεασμο καλυτερα οργανωμενων αλλα ανεπιθυμητων επιρροων..
Μην εμπιστευεσαι κανεναν και τιποτα παρα μονο τον εαυτο σου..
Παρακολουθα ακαταπαυστα τα πιστευω σου και τις παρορμησεις σου...

Σταματήστε να σκέφτεστε τόσο πολύ!


Δαπανάμε ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας και της ενέργειάς μας ανησυχώντας για θέματα που μας αφορούν αλλά υπερβαίνουν την λογική μας. Ερωτήσεις που θέτουμε καθημερινά, όπως ‘τι θα κάνω στην ζωή μου ? 'ή' Κατάλαβε άραγε το αφεντικό μου / ο συνάδελφος μου τι ήθελα να πω ή μήπως παρερμηνεύθηκε? , μας απασχολούν καθημερινά και σκεφτόμαστε πολύ προσπαθώντας να βρούμε απαντήσεις.

Σκεπτόμενοι ένα θέμα μπορεί να μας προκύψει μια απάντηση, στην οποία θα καθηλωθεί η σκέψη μας και δεν θα μπορεί να συνεχίσει.

Για παράδειγμα μια γυναίκα αναρωτιέται πως θα συνεχίσει η σχέση της, υπάρχουν στο μυαλό της δυο απαντήσεις, η μια ότι θα συνεχίσει ως έχει και η άλλη θα εκφράσει αυτό που δεν της αρέσει. Στην δεύτερη επιλογή όμως αναρωτιέται τι θα γίνει αν εκφράσω αυτό που δεν μου αρέσει και θυμώσει ο άντρας μου ?

Οι ερωτήσεις και οι προβληματισμοί που έχουμε είναι πολύ σημαντικοί για την εξέλιξή μας, όμως υπάρχουν ερωτήσεις στις οποίες δεν μπορεί η λογική να απαντήσει, και αυτές είναι οι ‘’υποθετικές ερωτήσεις’’. Συνήθως αυτές οι ερωτήσεις είναι ‘’τι θα γίνει αν….‘’ ή ‘’πότε θα ….’’ . Το αποτέλεσμα αυτών των ερωτήσεων μπορεί να μας καθηλώσει σε μια κατάσταση, να κάνουμε δηλαδή την ίδια ερώτηση χωρίς να μπορούμε να βρούμε απάντηση. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί στο άτομο μια αίσθηση ανησυχίας, φόβου, πανικού, που μπορεί να το κατακλείσει. Έτσι αισθάνεται ότι απειλείται τόσο η ψυχική υγεία του όσο και η σωματική, καθώς η έντονη ανησυχία και το άγχος αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και εξαντλούν τον οργανισμό μας.

Όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με υποθετικές ερωτήσεις πρέπει να θυμόμαστε ότι η λογική μας δεν μπορεί να μας βοηθήσει. Είναι χρήσιμο να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε και να στραφούμε σε μια εσωτερική διαδικασία προς τον εαυτό μας. Δεν περνάμε χρόνο με τον εαυτό μας, νομίζοντας είτε ότι χάνουμε τον χρόνο μας, είτε ότι δεν είναι φυσιολογικό. Προτιμάμε να ρωτάμε τους φίλους μας σχετικά με το πώς θα αντιμετώπιζαν την κατάσταση που βρισκόμαστε εμείς αν ήταν αυτή στην θέση μας. Η απάντηση τους όμως δεν είναι πολύ βοηθητική, αφού είναι υποθετική και είναι μια ξένη προς εμάς συμπεριφορά.

Η εσωτερική διαδικασία θα μας βοηθήσει να δούμε τι ανάγκη έχουμε ώστε να οδηγούμαστε σε αυτές τις υποθετικές ερωτήσεις και αυτή η ανάγκη τι συναισθηματικές καταστάσεις μας δημιουργεί. Σχηματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι υποθετικές ερωτήσεις είναι η κορυφή ενός παγόβουνου και η βάση του είναι κάποια ανάγκη μας, που δεν έχει καλυφτεί επαρκώς. Όταν λοιπόν αναγνωρίσουμε και αγκαλιάσουμε την ανάγκη μας, τότε θα συνεχίσουμε να ζούμε, χωρίς τις πρότερες καθηλώσεις. Πρέπει δηλαδή να αρχίσουμε να ανακαλύπτουμε, να αναγνωρίζουμε και να εμπιστευόμαστε τον εσώτερο εαυτό μας, όχι βασιζόμενοι τόσο στην λογική αλλά στο πως αυτός αισθάνεται. Ο εαυτός μας ξέρει τι είναι καλό για εμάς και εμείς δεν έχουμε παρά να τον ακούσουμε. Παραφράζοντας τα λόγια του Τζέκσον ‘’Διώξε την σκέψη, άκου τον εαυτό σου και δεν θα χρειαστεί να αναζητάς τον δρόμο. Ο δρόμος μόνος του θα σε βρει.
 

Δευτερεύων πνιγμός: Τα συμπτώματα και πώς θα σώσετε το παιδί

Τον περασμένο Μάιο η μαμά blogger Lindsay Kujawa και ο 2,5 ετών γιος της Ronin πήγαν σε ένα pool party. Όπως η Lindsay περιγράφει στο blog της, καθόταν στην άκρη της πισίνας, ενώ ο μικρός έπαιζε λίγο παραδίπλα. Για μόλις 5 δευτερόλεπτα μετακινήθηκε για να πει κάτι σε κάποιον και γυρνώντας το βλέμμα της είδε πως ο Ronin δεν ήταν πια εκεί, παρά είχε πέσει μέσα στην πισίνα, προσπαθώντας απεγνωσμένα να κρατήσει το κεφάλι του στην επιφάνεια του νερού. Όρμησε αμέσως και τράβηξε τον μικρό έξω, ο οποίος πέρα από τον βήχα και την ταραχή του, έδειχνε να είναι μια χαρά. Έπειτα από λίγα λεπτά, μάλιστα, επέστρεψε στο παιχνίδι με τους φίλους του.

Το ίδιο βράδυ, αφού επέστρεψαν στο σπίτι τους, η Lindsay παρατήρησε πως ο μικρός φερόταν περίεργα: Έδειχνε υπερβολικά κουρασμένος και είχε έναν περίεργο βήχα. Για να έχει το κεφάλι της ήσυχο, η ίδια κάλεσε την παιδίατρο, η οποία της είπε χωρίς δεύτερη κουβέντα να πάει άμεσα το παιδί στα επείγοντα, γιατί υπήρχε κίνδυνος δευτερεύοντος πνιγμού. Μέχρι να φτάσουν στα επείγοντα, ο Ronin είχε σχεδόν χάσει τις αισθήσεις του.

Τι είναι ο δευτερεύων πνιγμός

Ο «δευτερεύων πνιγμός», σύμφωνα με την Πανελλήνια Σχολή Ναυαγοσωστικής, είναι ένα από τα είδη πνιγμού κατά τον οποίον «σοβαρές αιμοδυναμικές και βιοχημικές διαταραχές λαμβάνουν χώρα, ικανές να οδηγήσουν στον θάνατο έως και 72 ώρες μετά το περιστατικό». Μπορεί να συμβεί είτε σε πισίνα είτε στην θάλασσα ή ακόμα και μέσα στην μπανιέρα, όταν μικρή ποσότητα εισπνεόμενου νερού δρα ως ερεθιστικός παράγοντας, προκαλώντας φλεγμονή και διαρροή υγρού στους πνεύμονες.

Σε κάποιες περιπτώσεις το σώμα μπορεί να αντιδράσει σπρώχνοντας ακόμα περισσότερο νερό στους πνεύμονες όσο περνά η ώρα (προκαλώντας πνευμονικό οίδημα), μειώνοντας έτσι την ικανότητα του παιδιού (ή και του ενήλικα!) να αναπνεύσει και οδηγώντας το στο να πνιγεί στα ίδια τα υγρά του σώματός του! Η αντίδραση αυτή του οργανισμού μπορεί να γίνει ακόμα και 72 ώρες μετά το περιστατικό του παραλίγο πνιγμού.

Το βασικό σύμπτωμα του δευτερεύοντος πνιγμού που θα πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς, όπως εξηγεί η παιδίατρος – Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαρία Γαλανάκου, είναι ο βήχας που επιμένει! Στην περίπτωση που το παιδί έχει βήχα ακόμα και αφού έχουν περάσει ώρες από το περιστατικό, και ειδικά αν δείχνει σημάδια έντονης κόπωσης και δυσχέρεια στην αναπνοή, θα πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο!

Όταν ο μικρός Ronin μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, οι γιατροί του έκαναν μία σειρά αιματολογικών εξετάσεων, καθώς και ακτινογραφία, η οποία δεν ήταν καλή, αφού έδειξε πνευμονική αναρρόφηση. Το παιδί μεταφέρθηκε σε ένα άλλο νοσοκομείο, προκειμένου να το δει ειδικός παιδο-πνευμονολόγος, ο οποίος χορήγησε συγκεκριμένη αγωγή που απομάκρυνε το υγρό από τους πνεύμονες. Λίγες ημέρες μετά ο Ronin ήταν μια χαρά. Οι γιατροί του νοσοκομείου είπαν, όμως, ότι το περιστατικό αυτό δεν ήταν σπάνιο και πως ο μικρός ήταν τυχερός που μεταφέρθηκε άμεσα στα επείγοντα. Ανάφεραν, μάλιστα, αντίστοιχα περιστατικά στα οποία οι γονείς δεν έδωσαν μεγάλη σημασία στον βήχα των παιδιών, τα έβαλαν για ύπνο και εκείνα δεν ξύπνησαν ποτέ.

Τι πρέπει να προσέχετε!

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει περιορίσει την χρήση της ορολογίας «δευτερεύων πνιγμός» και κατατάσσει την κατάσταση αυτή υπό την γενικότερη ορολογία «πνιγμός», δίνοντας έμφαση στα μέτρα πρόληψης. Σε κάθε περίπτωση, όπως τονίζει η κ. Γαλανάκου, η πρόληψη σώζει ζωές, γι'αυτό φροντίστε να βρίσκεστε πάντα δίπλα στο παιδί σας όταν κολυμπά!

Αν, παρ'ελπίδα, το παιδί κινδυνεύσει από πνιγμό, η παιδίατρος επισημαίνει ότι «ο γονιός πρέπει να το γυρίσει ανάποδα και στο πλάι και να του πιέσει τον θώρακα προκειμένου να βγει όλο το υγρό. Αν το παιδί δεν αναπνέει θα πρέπει να του κάνει τεχνητές αναπνοές και μαλάξεις. Αν ύστερα από ώρα στο παιδί παραμένει βήχας, θα πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο.

ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΒΙΑ ΚΑΙ ΦΑΣΙΣΜΟΣ

Από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες η ηγεσία της Εκκλησίας διεκδικεί και την πολιτική εξουσία και ανταγωνίζεται με αυτοκράτορες, μονάρχες και πρίγκιπες. Είναι ο περίφημος καισαροπαπισμός, η διπλή κυριαρχία. Επιχειρεί κατακτητικές εξορμήσεις η καθολική ηγεσία με πολεμικές συγκρούσεις και σφαγές και συμπορεύεται στις επεκτατικές εξορμήσεις των αυτοκρατόρων.

Μία από τις φρικαλεότητες της Καθολικής Εκκλησίας είναι η Ιερά Εξέταση όπου με βάρβαρους βασανισμούς θανατώνονται οι άντιφρονούντες. Πρόκειται για την πιο φρικαλέα και πιο απάνθρωπη εφαρμογή των βασανιστηρίων. “Εξοντώνονταν με μαρτύριο όσοι στιγμάτιζαν τις κυριαρχικές φιλοδοξίες της Εκκλησίας. Υπήρχαν ειδικές αίθουσες και πάμπολλα εργαλεία και μηχανισμοί βασανισμού. Ιδού μερικά θανατηφόρα μαρτύρια από την Ιερά Εξέταση

Υψωνόταν το θύμα με τροχαλία ψηλά και αφηνόταν να καταπέσει και να συντριβεί. Με σχοινιά και κοχλίες εξάρθρωναν τα μέλη. Άλειφαν τα πόδια με λίπος και τα έριχναν σε θρακιά! Έκαιγαν το θύμα σε πυρά. Συνέτριβαν τα μέλη του ρίχνοντας επάνω τους ένα βαρύ τροχό με μεταλλική στεφάνη. Κατασπάραζαν τα σώματα με ακιδωτούς τροχούς. Έψηναν τα θύματα στη σχάρα, τα πριόνιζαν, τα συνέθλιβαν η τα εντοίχιζαν. Έκλειναν το σώμα σε λάκκο με άγρια αιλουροειδή για να το κατασπαράξουν. Φορούσαν στο θύμα πυρακτωμένα υποδήματα. Άλλα μαρτύρια η εξόρυξη των ματιών και η αποκοπή της γλώσσας. Καυτό λάδι χυνόταν στα αυτιά. Ακίδες καρφώνονταν στον ουρανίσκο. Και πάμπολλα άλλα βασανιστήρια.

Ο χριστιανισμός θα διασπαρθεί στον Καθολικισμό της Δύσης και στην “Ορθοδοξία της Ανατολής. Η Εκκλησιά του Βυζαντίου συμπορεύεται στις πολεμικές εκστρατείες των αυτοκρατόρων. Θα ακολουθήσουν πολεμικές εξορμήσεις στον χώρο της Ανατολής, οι λεγόμενες Σταυροφορίες. Το 1099 πραγματοποιείται η πρώτη σταυροφορία με στόχο την κατάκτηση της “Ιερουσαλήμ. Ο ναός του Σολομώντος μεταβάλλεται σε λίμνη αίματος. Στο τζαμί Al-Aksaθανάτωσαν 10.000 ισλαμιστές. Αιχμαλώτισαν πλήθος Εβραίων, τους οδήγησαν στην κεντρική συναγωγή και τους έκαψαν ζωντανούς. Πυρπολήθηκε ολόκληρη η εβραϊκή ενορία. Και έσπευσαν να διακηρύξουν ότι αυτές οι φρικαλεότητες ήταν «δίκαιη κρίση του θεού»! “Ακολούθησαν τρομακτικές αρπαγές. Άνοιγαν την κοιλιά των ανθρώπων με μαχαίρια για να βρουν… φλωριά! Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι εξοντώθηκαν κατά την πρώτη αυτή σταυροφορία!

Στον εικοστό αιώνα πραγματώθηκαν από την Καθολική “Εκκλησία τα περισσότερα και πιο βάρβαρα εγκλήματα της Ιστορίας. Οι σφαγές του εικοστού αιώνα ξεπερνούν τις σφαγές του Μεσαίωνα. “Ωστόσο αγνοείται στη σύγχρονη ιστορία αυτή η αγριότητα. Το 1941-1943 «σταυροφορία» Καθολικών εξόντωσε εκατοντάδες χιλιάδες Σέρβους ορθοδόξους της Κροατίας. Πολλούς έθαψαν ζωντανούς, σταύρωσαν και κατατεμάχισαν. Όργια αίματος, στην Κροατία που διατελούσε υπό την εξουσία του φασιστή Πάβελιτς, συμμάχου του Χίτλερ. Θανατώθηκαν 299.000 ορθόδοξοι Σέρβοι και 240.000 εξαναγκάσθηκαν να γίνουν καθολικοί. Δήλωσε ο διοικητής των Ούστάσι Βόσνιτς: Σκότωναν ανθρώπους με ακτίνες, τους πετούσαν στα ποτάμια, τους έκλειναν σε εκκλησίες και τους πυρπολούσαν, τους βασάνιζαν με όλα τα μέσα, τους σούβλιζαν, τους κομμάτιαζαν και κρεμούσαν συχνά τις σάρκες τους στα κρεοπωλεία. Προχωρούσαν στην εξόρυξη των οφθαλμών, έκοβαν αυτιά και μύτες. Τους έθαβαν ζωντανούς, τους έπνιγαν, τους αποκεφάλιζαν, τους σταύρωναν!

“Εξόντωσαν τον ορθόδοξο πατριάρχη. Έπαιξαν τον μητροπολίτη του Σεράγεβου. Ο καθολικός επίσκοπος αποκαλούσε τον Πάβελιτς «φύρερ που λατρεύουμε»! Συνέραβαν ένα Σέρβο ορθόδοξο επίσκοπο της Μπάνια Λουκ κάρφωσαν στα πέλματά του πέταλα και τον ανάγκασαν να βαδίσει. Εξόρυξαν τα μάτια του, έκοψαν μύτη και αυτιά και τον θανάτωσαν! Στο Ζάγκρεμπ βασάνισαν τον ορθόδοξο μητροπολίτη ώσπου παραφρόνησε. “Εξόντωσαν 300 ιερείς με μαρτύρια!

Το καθεστώς της Κροατίας συνεργαζόταν με το Βατικανό. Ο πάπας Πίος; IB“ υποδέχτηκε τον Πάβελιτς και με δοξολογήματα τον κάλεσε να συνεχίσει τις βαρβαρότητες. Οι Ούστάσι μιλούσαν για τον θεό, τη θρησκεία, τον πάπα και την Εκκλησία. Ο καθολικός Τύπος εξυμνούσε το καθολικό κράτος τη; Κροατίας. Ήταν η χώρα «του θεού και της Παναγίας». Δοξολογούσαν τον Χίτλερ αποκαλώντας τον «σταυροφόρο του θεού»! Έγραφαν επίσης ότι ο θεός που κυβερνά όλες τις χώρες μας έστειλε τον Πάβελιτς και τον Φύρερ:

«Όλες οι πράξεις μας βασίζονται στη θρησκεία και στην πίστη μας, στην καθολική Εκκλησία»! «Σκοτώσαμε ένα μέρος των Σέρβων, τους άλλους τους εκδιώξαμε και τους ύπόλοιπους τους έντάξαμε στον Καθολικισμό»!

Στόχος του Πάβελιτς: Το ένα τρίτο των Σέρβων πρέπει να πεθάνουν, το ένα τρίτο να έγκαταλείψουν τη χώρα και το ένα τρίτο να γίνουν καθολικοί. Στις βαρβαρότητες συμμετείχε και ο καθολικός κλήρος. Τους «κομάντος» οδηγοί- σαν “Ιησουιτες και Φραγκισκανοί κραυγάζοντες: «Κάτω οι Σέρβοι!». Πολλες φορές οι καθολικοί κληρικοί οπλίζονταν και φώναζαν: «Ήρθε η ώρα για το ντουφέκι»! «Δεν είναι άμαρτία να σκοτώνεις τους εχθρούς των Ούστάσι Ένας καθολικός ιερέας διακήρυξε ότι πρέπει να φονευθούν όλοι οι Σέρβοι. Ένας άλλος κληρικός μετέβαλε ένα ναό της Βοσνίας, για οκτώ μέρες, σε σφαγείο. Βρέθηκαν εκεί ακόμη και σουβλισμένα παιδιά. Μαζικές εκτελέσεις γίνονταν στο στρατόπεδο Jasenovac. Σ” αυτό το στρατόπεδο εκτελέστηκαν 200.000 Σέρβοι και Εβραίοι. Ένας Φραγκισκανός, σε μια νύχτα — 29 Αύγουστου 1942 — αποκεφάλισε 1360 άτομα. Το 1943 το Βατικανό θριαμβολογούσε για τις φρικαλεότητες που αφάνισαν την ορθόδοξη Κροατία.

Οι καθολικοί της Σλοβενίας παραδέχονταν ότι στην Κροατία έσφαζαν η οδηγούσαν σε στρατόπεδα επισκόπους και ιερείς. Κατέστρεψαν όλες τις εκκλησιές και όλα τα μοναστήρια. Στόχος η εξόντωση του πληθυσμού της Κροατίας. Το Βατικανό διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον Πάβελιτς. Ιστορία φρίκης που άποσιωπήθηκε!

Η σφαγή του ορθόδοξου πληθυσμού της Κροατίας αποτελεί ένα φρικαλέο ολοκαύτωμα — είναι το «Αουσβιτς της Γιουγκοσλαβίας. Συνυπεύθυνος της συμφοράς ο αρχιεπίσκοπος Στέπινακ, συνεργάτης του φασιστή Πάβελιτς, κυρίαρχου τού δικτατορικού κράτους που υπεστήριζε με πάθος το Βατικανό. Στην τοπική εκκλησιαστική έφημερίδα, ο Στέπινακ είχε διακηρύξει ότι στόχος της θρησκευτικής εξουσίας είναι ο προσηλυτισμός στον καθολικισμό των Σέρβων. Ανυμνούσε τον Πάβελτις ως «άξιο ηγέτη» που ευθυγραμμιζόταν με το «ήθος» της Καθολικής Εκκλησίας!

Με τη βοήθεια του Βατικανού ο Πάβελιτς φυγαδεύτηκε, μετά τον Β” παγκόσμιο πόλεμο, στη νότια Αμερική. Ο αρχιεπίσκοπος Στέπινακ καταδικάσθηκε, ως εγκληματίας πολέμου, σε φυλάκιση 16 έτών. Αφέθη όμως ελεύθερος με επέμβαση του Βατικανού. Τον Οκτωβριο του 1988 ο σημερινός πάπας ανακήρυξε τον Στέπινακ… «άγιο»

Οι Ούγενότοι της Δύσης — οπαδοί της Εκκλησιαστικής Μεταρρύθμισης — εξοντώθηκαν από συμμορία του Βατικανού. Δέκα χιλιάδες άνθρωποι θανατώθηκαν. Σφαγή επί δύο εβδομάδες. Μια αποκρουστική και φρικαλέα σελίδα στην ιστορία του Καθολικισμού. Κατά τον Βολτέρο, 17 εκατομμύρια χριστιανοί αφανισθήκαν κατά τη διάρκεια 17 αιώνων. Γράφει ο AnatolFrance: «Πως είναι δυνατόν να ισχυρισθούμε ότι οι εκκλησιαστικές ιδέες αποτελούν φορείς ηθικής όταν η ιστορία όλων των χριστιανικών λαών είναι συνυφασμένη με πολέμους, σφαγές και βασανιστήρια;».

Ο Ιταλός συγγραφέας Curzio Malaparteθα επισκεφθεί τον Πάβελιτς στο γραφείο του και θα εκπλαγεί αντικρίζοντας ένα τεράστιο διαφανές δοχείο υποθέτοντας πως πρόκειται για θαλάσσιο ύδωρ με όστρακα του βυθού. Ο Πάβελιτς έσπευσε να αφαιρέσει το «καπάκι» του δοχείου και να περιγράψει το περιεχόμενο: «Είναι δώρο από τους καλούς μου φίλους. Είναι είκοσι κιλά ανθρώπινα μάτια» (εξορυγμένοι οφθαλμοί Σέρβων κατά τη θρησκευτική «σταυροφορία» των Καθολικών).

Αχρειότητες, εξουσιαστικές διεκδικήσεις, χρηματοβόρα συμπεριφορά και διαφθορά έχει διαπιστωθεί στον Καθολικισμό. Συχνές οι δολοφονίες παπών κατά τον Μεσαίωνα. Το Βατικανό απωθούσε την επιστήμη και την πρόοδο. Ταύτιζε την αμάθεια με την αγιότητα! Το 1930 το Βατικανό δημοσίευσε κατάλογο 8000 απαγορευμένων βιβλίων!

Στον Ε” αιώνα κυβερνούσαν τον κόσμο δύο ξίφη, του κλήρου και των μοναρχών. Το 800 μ.Χ. ο Καρλομάγνος στεφανώθηκε από τον πάπα στη Ρώμη και,ανακηρύχθηκε… ιερός αυτοκράτορας της Δύσης!

Οι πάπες διεκδικούσαν όχι μόνο θρησκευτική αλλά και πολιτική εξουσία. Το 1303, ο Βονιφάτιος Η” διακήρυξε ότι «η κοσμική εξουσία πρέπει να υποτάσσεται στην πνευματική εξουσία» δηλαδή στον κλήρο. Και πρόσθεσε: «Τα δύο ξίφη, το υλικό και το πνευματικό, ανήκουν στην εξουσία της Εκκλησίας». Αυτοκράτορες και πάπες σε ανταγωνισμό. Οι αυτοκράτορες διεκδικούσαν ίεροποίηση από τους πάπες. Και οι πάπες ισχυρίζονταν ότι υπεράνω της κοσμικής εξουσίας, την πρωτοκαθεδρία κατέχει το Βατικανό!

Στον εικοστό αιώνα ο καθολικισμός συνεργάζεται με τον φασισμό. Το 1929 ο Μουσολίνι αναγνώρισε το Βατικανό ως κράτος — εξουσίας με πλείστα οικονομικά και άλλα δικαιώματα. Κατενθουσιασμένοι οι επίσκοποι του καθολικισμού έσπευσαν να περάσουν στη Ρώμη με υψωμένο το δεξί χέρι — φασιστικός χαιρετισμός!

Ο πάπας Πίος ΙΑ” αναφωνούσε για τον δικτάτορα του φασισμού, τον Μουσολίνι: «Τι καταπληκτικός άνθρωπος»! Και συνέχιζε θριαμβολογώντας: «Ο θεός έστειλε στην Ιταλία τον σωτήρα Μουσολίνι» «. Ως άνταπόδοση για τα εγκώμια της καθολικής “Εκκλησιας ο Μουσσολίνι έσπευσε να έντάξει στη φασιστική κυβέρνηση έξι κληρικούς! Τις έκτελέσεις άντιφασιστών, το Βατικανό άντιμετώπισε με συναινετική σιωπή!

Το 1933, ο πάπας έσπευσε να αναγνωρίσει και να εγκωμιάσει τον Χίτλερ χαρακτηρίζοντάς τον «Μέγα». Στη Γερμανία, οι επίσκοποι εξυμνούσαν από τους άμβωνες τον Χίτλερ: «Όλοι υποστηρίζουμε με σώμα και ψυχή τον Φύρερ».

Κατά την εισβολή του φασιστή δικτάτορα Μουσολίνι στην Αιθιοπία, το Βατικανό και όλοι οι καρδινάλιοι θριαμβολογούσαν αποκαλώντας την «ιερό και δίκαιο πόλεμο»! Εσπευσαν επίσης να πραγματοποιήσουν πανιταλικό έρανο για αγορά όπλων και πολεμικού υλικού, προσφορά στον δικτάτορα Μουσολίνι. Αγόρασαν και προσέφεραν στο φασιστικό καθεστώς κανόνια και δηλητηριώδη αέρια!

Και τον φασιστή δικτάτορα Φράνκο υποστήριζαν και εγκωμίαζαν οι Ισπανοί επίσκοποι. Οι Ιησουίτες που εκπροσωπούσαν το ένα τρίτο του ισπανικού πληθυσμού, χαρακτήριζαν τον πολυαίμακτο πόλεμο του Φράνκο, για την κατάκτηση της εξουσίας, «σταυροφορία»! Στο πλευρό του και το Βατικανό. Η επικράτηση του φασισμού ολοκληρώθηκε με την εξόντωση 200.000 Ισπανών.

Στη δυτική Ευρώπη ιδρύθηκαν κατά τις αρχές του εικοστού αιώνα «κληρικό κόμματα» του Καθολικισμού. Το Βατικανό συνέβαλε και στην αποικιακή εξόρμηση των δυτικών Δυνάμεων. Σύνθημα του Καθολικισμού:

«Οι φτωχοί πρέπει να ευγνωμονούν τον θεό. Οι φτωχοί οδηγούνται στην ουράνια βασιλεία, στον Παράδεισο»! Το Βατικανό ανακήρυξε το φασιστικό καθεστώς του Φράνκο (της Ισπανίας) σε προπύργιο της Ιδεολογίας του Καθολικισμού!

Και στην ορθόδοξη Εκκλησία παρατηρούνται εξαρτήσεις από κάθε λογής εξουσίες και συμπόρευση με μονάρχες και τυράννους. Οι επικεφαλής της Εκκλησίας παρευρίσκονται σε τελετές ορκωμοσίας ευλογώντας τους νέους τυράννους — από τη φασιστική 4η Αυγούστου ως τη Χούντα! Κατά τη μοναρχική περίοδο, στις λειτουργίες εξυμνούνται προκλητικά οι δυνάστες και οι αντιλαϊκές μοναρχικές εξουσίες:

«’Υπερ των εύσεβεστάτων και θεοφυλάκτων βασιλέων ήμών (με τα ονόματα) παντός του παλατιού και του στρατοπέδου, αυτών, του Κυρίου δεηθώμεν».

«Έτι δεόμεθα ύπέρ των εύσεβεστάτων και θεοφυλάκτων βασιλέων ήμών» (με τα ονόματα).

«Μακαρίσωμεν τους εύσεβεις βασιλείς». «Επουράνιε βασιλεύ, τους πιστούς ήμών βασιλείς στερέωσον.. «Ύπέρ των εύσεβεστάτων και θεοφυλάκτων βασιλέων ήμών, του διαδόχου αύτών, πάσης βασιλικής οικογενείας… του Κυρίου δεηθώμεν».

«Έτι δεόμεθα ύπέρ των εύσεβεστάτων θεοφυλάκτων βασιλέων ήμών, κράτους νίκης, διαμονής, υγείας και σωτηρίας αύτών. Και τον Κύριον τον Θεόν ήμών έπί πλέον συνεργήσαι και κατευοδώσαι αύτούς εν πάσι και ύποτάξαι ύπό τους πόδας αύτών πάντα έχθρόν και πολέμιον».

«Ύπέρ του εύσεβεστάτου βασιλέως ήμών (όνομα), της εύσεβεστάτης Βασιλίσσης ήμών (όνομα) και του εύσεβεστάτου Διαδόχου αύτών (όνομα) πάσης της βασιλικής οικογενείας, του Παλατιού, του Κυρίου δεηθώμεν»!

«Κύριε, σώσον τους βασιλείς», «ύπέρ των πι- στοτάτων και φιλοχρίστων βασιλέων ήμών, παντός του παλατιού».

«Εύφρανον εν τη δυνάμει σου τους πιστούς βασιλείς ήμών», «Νίκας τοις βασιλεύσι», «Σώζε ους έκέλευσας βασιλεύειν», «ύπέρ βασιλέων και πάντων των εν ύπεροχή όντων», «Κύριε, εν τη δυνάμει σου εύφρανθήσεται ο βασιλεύς», «Τω πιστώ ήμών βασιλεί συμπολέμησον» (εύχές κατά τις λειτουργίες)!

Ο Χίτλερ χρησιμοποίησε τη γερμανική καθολική εξουσία ως όργανο φασιστικής προπαγάνδας, και για συμπαράσταση στους φρικαλέους και πολυαίμακτους κατακτητικούς πολέμους. Έσπευσε να διακηρύξει, μετά την άνοδο στην εξουσία, ότι το κράτος θεμελιώνεται στη θρησκευτική πίστη! Η Εκκλησία έσπευσε να συμπαρασταθεί στο ναζιστικό καθεστώς!

Για να διασφαλίσει ο Χίτλερ την υποστήριξη της καθολικής Εκκλησίας υποσχέθηκε στους κορυφαίους κληρικούς συνεργασία και συμμετοχή του; στην προσωπική του εξουσία! Ο αρχιεπίσκοπος του Βερολίνου διακήρυξε τον ενθουσιασμό του για τη φασιστική δικτατορία. Και διαβεβαιώνει ότι ο Χίτλερ θα μιμηθεί τον Μουσολίνι στις παραχωρήσεις και τα προνόμια προς το Βατικανό.

Την επόμενη της αναγγελίας από τον Χίτλερ της αποχώρησης της Γερμανίας από τα Ηνωμένα Έθνη, παράγοντες της Εκκλησίας του απέστειλαν τηλεγράφημα:

«Οι Καθολικοί του έθνους μας υποστηρίζουν ομόψυχα τον φύρερ και καγκελάριο στον αγώνα του. Το 1935 ο αρχιεπίσκοπος Grober ανακοίνωσε ότι δεν διαφωνεί με την κήρυξη πολέμων και απορρίπτει κάθε ειρηνική εκδήλωση. «Η Εκκλησία, όπως προκύπτει άπό την ιστορία, αποτελεί μια δύναμη που ενισχύει και προωθεί το κράτος». Οι ηγέτες της Εκκλησίας κάλεσαν τον κλήρο να κινητοποιηθεί με πολεμική έξαρση, να προσφέρει ειδικές υπηρεσίες, να άναπέμπει δεήσεις για επιτυχία των πολεμικών εκστρατειών υπογραμμίζοντας το χρέος των πολιτών για στρατιωτική προσφορά στην πατρίδα ! Οι επίσκοποι έλαβαν μυστικά μηνύματα με εντολή τη συμπόρευση του κλήρου στις πολεμικές διεκδικήσεις του φασιστικού καθεστώτος!

Η Εκκλησία της Γερμανίας θα απευθύνει έκκληση στους καθολικούς στρατιώτες για θερμή προσήλωση στα καθήκοντά τους.

«Σ” αυτή την κρίσιμη στιγμή — κατά την έναρξη του ναζιστικού πολέμου — ενθαρρύνουμε τους καθολικούς στρατιώτες να τους συμβουλεύουμε να υπακούσουν στον φύρερ και να είναι πανέτοιμοι για προσωπική θυσία. Ο θεός θα κατευθύνει σε έπιτυχία αυτόν τον πόλεμο». Ο επίσκοπος του Rottenburgκαλεί τον θεό να ευλόγησει και να ενισχύσει τα σχέδια τού φύρερ, «να ενθαρρύνει και να ενδυναμώσει με νικητήριες μάχες και με προώθηση της αυτοθυσίας των μαχομένων».

Κατά την εισβολή των φασιστών στη Βαρσοβία, η Εκκλησία έδωσε εντολή να χτυπούν πανηγυρικά οι καμπάνες όλων των ναών κάθε μεσημέρι, επί μία εβδομάδα, «θριαμβική αναγγελία της νίκης»! Στο μεταξύ τα SS των στρατευμάτων που κατέλαβαν, το 1939, την Πολωνία, άρχισαν την εκτέλεση των διανοουμένων της χώρας και των κληρικών. Μέσα σε δύο μήνες θανατώθηκαν 214 Πολωνοί και φυλακίσθηκαν πάνω από χίλιοι κληρικοί.

Γερμανοί καρδινάλιοι απευθύνουν ενθουσιώδεις επαίνους στους «γενναίους» στρατιώτες που «ύστερα από τη νίκη και την ειρήνη θα εορτάσουν την ευτυχή επιστροφή στις οικογένειες τους». Όλοι οι επίσκοποι της Γερμανίας ευλογούσαν και δοξολογούσαν τον Χίτλερ. Ο αρχιεπίσκοπος της Κολωνίας διένειμε πανηγυρικό κείμενο για τη νίκη του γερμανικού στρατού. Ο επίσκοπος του Trier έχαρακτήρισε τη νίκη «μοναδική στην παγκόσμια ιστορία»!

Εκτός από τις καθολικές κινητοποιήσεις, σ” ολόκληρη τη Γερμανία ανέμιζαν ναζιστικές σημαίες. Ο επίσκοπος του Treiburgαποδίδει τη νίκη του φασισμού στην ευεργετική παρέμβαση του θεού! Ο επίσκοπος του Wienken καλεί τους κληρικούς να ενθουσιάζουν με κηρύγματα τους πολίτες και να πανηγυρίζουν για τις νίκες του «φύρερ»! Φιλοχιτλερική η προκήρυξη από τον επίσκοπο του Ermland:

«Ευχαριστούμε τον θεό για τη συμπαράστασή του στον πόλεμο. Οι χριστιανοί, ενωμένοι, εξασφαλίζουμε την τελική νίκη για την πατρίδα μας. Με πίστη ακολουθούμε τον φύρερ που με στιβαρά χέρια ρυθμίζει την τύχη του λαού».

Ο επίσκοπος του Eichstatt, μετά την εκστρατεία στην “Ανατολή, σε προκήρυξή του πανηγυρίζει:

«για τη σταυροφορία και τον ιερό πόλεμο, για τον λαό, την πίστη, την Εκκλησία, για τον Χριστό και τον ιερό σταυρό του»! Όλοι οι επίσκοποι της Γερμανίας θριαμβολογούσαν για τους πολέμους του ναζιστικού καθεστώτος. «Οι επίσκοποι, κατά τα αιματοκυλίσματα, δεν αμφιβάλλουν διόλου για το δίκαιο του γερμανικού πολέμου»!

Το 1936 ο Χίτλερ είχε διακηρύξει ότι η θρησκεία παίζει σπουδαίο ρόλο για το γερμανικό κράτος και ειδικά για τους στρατιώτες κατά τις πολεμικές συρράξεις. Αναζητούσε τη συμπαράσταση του κλήρου στις πολεμικές φρικαλεότητες. Σε κάθε στρατιωτικό σύνταγμα διοριζόταν ένας επίσκοπος για προπαγανδιστική συμβολή.

Το 1939 ο στρατιωτικός επίσκοπος Rarkowski κοινοποίησε μια εκκλησιαστική πολεμική προκήρυξη απευθυνόμενος στους στρατιώτες:

«Απευθύνομαι σε σας, στρατιώτες, που με τη λόγχη αγωνίζεσθε για το γερμανικό έθνος. Καθένας από σας γνωρίζει το λαμπρό παράδειγμα του αληθινού πολεμιστή, τον φύρερ μας, του ύπέρτατου διοικητή, του πρώτου και ηρωικού στρατιώτη τον γερμανικού Ράιχ που βρίσκεται πλάι σας στο πολεμικό μέτωπο»! Σε μια άλλη προκήρυξη, ο Rarkowski γράφει ότι «ο παντοδύναμος θεός ευλογεί ολοφάνερα τον αγώνα μας εναντίον της Πολωνίας»! Μετά την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης ο Rarkowskiαποκαλεί τη Γερμανία «σωτήρα και υπέρμαχο». Αυτός ο πόλεμος κατά της Ρωσίας αποτελεί «ευρωπαϊκή σταυροφορία». Ορίζει και τον όρκο κάθε στρατιώτη: «Ορκίζομαι ότι θα υπακούω στον φύρερ του γερμανικού Ράϊχ και ως γενναίος στρατιώτης θα διακινδυνεύσω τη ζωή μου»!

Σήμερα, σε πολλές χώρες της καθολικής Δύσης, η Εκκλησία αναμιγνύεται στην πολιτική και διεκδικεί οικονομικούς πόρους από το Δημόσιο. Οι κληρικοί της Γερμανίας, κατά τις εκλογές, με κηρύγματά τους από τους άμβωνες, καλούν τους πολίτες να ψηφίσουν τα δεξιά κόμματα.

Κατά τη Γαλλική Επανάσταση διακηρύσσονταν τα δικαιώματα του ανθρώπου, η ελευθερία της σκέψης και η ελευθερία του Τύπου. Η Εκκλησία όμως καταδίκαζε αυτά τα επιτεύγματα. Το 1989 Γάλλος καθολικός επίσκοπος ισχυριζόταν σε κηρύγματα και δημοσιεύματα, ότι η Γαλλική Επανάσταση ήταν… «εξουσιαστής των άθεων» που οδηγούσε «στην ιδεολογική εξόντωση του λαού»! Καμιά αναφορά στους θρησκευτικούς πολέμους, στην “Ιερά Εξέταση και στις Σταυροφορίες.

Σήμερα, στη Γερμανία επιβάλλεται σε όλους τους πολίτες «εκκλησιαστικός φόρος». Πολλοί Γερμανοί, για να αποφύγουν τη φορολογική αυτή επιβάρυνση, αποχωρούν από την Εκκλησία με γραπτές δηλώσεις. Αποφεύγουν και να προσέρχονται στους ναούς. Ο ετήσιος αριθμός των πολιτών που εγκαταλείπουν την καθολική Εκκλησία, εξαιτίας της ειδικής φορολογίας, υπολογίζονται σε 80.000.

Δεν περιορίζεται όμως η Καθολική Εκκλησία στον πλούτο αυτής της φορολογίας. Αντλεί και άλλους πόρους από το κράτος με διάφορες χρηματικές επιδοτήσεις. Η γερμανική πολιτική εξουσία υποστηρίζει και τα «καθολικά πανεπιστήμια» της χώρας. Σε κάθε ίδρυμα καταβάλλει κάθε χρόνο (δεκάδες) εκατομμύρια μάρκα. “Αναλαμβάνει επίσης το 90% των δαπανών των «καθολικών πανεπιστημίων».