Κυριακή 1 Ιουνίου 2014

Υπάρχει ψυχή και αθανασία;

«Υπάρχουν πολλοί λίγοι Μελιέ και πολλοί απατεώνες» Βολταίρος – Φερνέ 29 Σεπτεμβρίου 1764.
Του Jean Meslier
MeslierPage250NBTRΤι είναι η ψυχή; Δεν γνωρίζουμε τίποτα γι” αυτήν.
Αν αυτή η υποτιθέμενη ψυχή ήταν από διαφορετική ουσία από εκείνη του σώματος, η ένωση τους θα ήταν αδύνατη.
Η ανωτερότητα ως προς τα ζώα, για την οποία επαίρονται οι άνθρωποι, βασίζεται κυρίως στην ιδέα ότι αυτοί κατέχουν αποκλειστικά μιαν αθάνατη ψυχή. Μόλις όμως ρωτήσουμε τι είναι αυτή η ψυχή, αρχίζουν να μπερδεύουν τα λόγια τους. Είναι από μια ουσία άγνωστη, είναι μια μυστική δύναμη διαφορετική από το σώμα τους, είναι ένα πνεύμα που γι” αυτό έχουν μια κάποια ιδέα. Ρώτησέ τους πώς αυτό το πνεύμα, το οποίο φαντάζονται όπως και το Θεό τους, χωρίς καμιά υλική ουσία, μπορεί να συνδυαστεί με το υλικό σώμα τους; Θα σου πουν ότι δε γνωρίζουν τίποτα γι” αυτό, ότι αποτελεί μυστήριο και ότι αυτός ο συνδυασμός είναι αποτέλεσμα της δύναμης του Θεού. Αυτές είναι οι ιδέες που οι άνθρωποι έχουν γι” αυτή την κρυφή ή, μάλλον, φανταστική ουσία την οποία θεωρούν ότι κινεί τις πράξεις τους!
Αν η ψυχή είναι ουσιαστικά διαφορετική από το σώμα, που δεν μπορεί να έχει καμία συγγένεια μαζί της, η ένωσή τους θα ήταν όχι μόνο μυστήριο, αλλά αδύνατη. Επιπλέον, αυτή η ψυχή, όντας διαφορετικής ουσίας από εκείνη του σώματος, αναγκαστικά θα ενεργούσε διαφορετικά από αυτό. Ωστόσο, μας λένε ότι οι κινήσεις του σώματος γίνονται αισθητές από την υποτιθέμενη ψυχή, και ότι αυτές οι δύο ουσίες, βασικά τόσο διαφορετικές, πάντα ενεργούν αρμονικά. Θα μου πείτε ότι αυτή η αρμονία είναι ένα μυστήριο, κι εγώ θα σας απαντήσω ότι δε βλέπω την ψυχή μου, μόνο βλέπω και αισθάνομαι το σώμα μου- ότι είναι το σώμα μου που αισθάνεται, αντανακλά, κρίνει, υποφέρει, χαίρεται, και ότι όλες μου οι ικανότητες είναι το αναγκαίο αποτέλεσμα του μηχανισμού ή της οργάνωσής του.

Η ύπαρξη κάποιας ψυχής είναι μια παράλογη υπόθεση και η ύπαρξη μιας αθάνατης ψυχής είναι μια ακόμα πιο παράλογη υπόθεση.

Παρ” ότι είναι αδύνατο για τους ανθρώπους να έχουν οποιαδήποτε ιδέα για την ψυχή, ή αυτό το υποτιθέμενο πνεύμα που τους κινεί, πείθουν τους εαυτούς τους ότι αυτή δεν πεθαίνει. Όλα τους αποδεικνύουν ότι αισθάνονται, σκέφτονται, αποκτούν ιδέες, χαίρονται ή υποφέρουν μόνο μέσω των αισθήσεων και των υλικών οργάνων του σώματος. Ακόμα και αν παραδεχτούμε την ύπαρξη της ψυχής, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε ότι αυτή εξαρτάται ολοκληρωτικά από το σώμα και ότι υποφέρει μαζί του ό,τι υποφέρει κι εκείνο, και παρ” ότι τη φαντάζονται να μην έχει τίποτα σχετικό μ” εκείνο, και ότι μπορεί να ενεργήσει χωρίς τη βοήθεια του και τα αισθητήρια όργανά του, αυτή η ψυχή θα συνεχίσει να ζει, να χαίρεται, να υποφέρει και να αισθάνεται τις χαρές και τα βάσανα. Πάνω σε μια τέτοια σειρά από φανταστικούς παραλογισμούς στηρίζεται η θαυμάσια ιδέα για την αθανασία της ψυχής.
Αν ρωτήσω σε τι βασίζονται για την υποτιθέμενη αθανασία της ψυχής, απαντούν ότι από την ίδια τη φύση της αυτή επιθυμεί να είναι αθάνατη ή να ζήσει για πάντα. Αλλά, ξαναρωτάω, αν επιθυμείς πολύ κάτι, είναι αρκετό από μόνο του να υλοποιήσει την επιθυμία; Βάσει ποιας παράξενης λογικής αποφασίζουν ότι ένα πράγμα δεν μπορεί παρά να συμβεί επειδή το επιθυμούν πολύ; Οι παιδικές επιθυμίες της φαντασίας αποτελούν μέτρο της πραγματικότητας; Οι ασεβείς άνθρωποι, λέτε, στερημένοι από την ελπίδα μιας άλλης ζωής, επιθυμούν να εξαφανιστούν. Αλλά, δεν έχουν το ίδιο δικαίωμα να συμπεράνουν με αυτή την επιθυμία τους ότι θέλουν να εξαφανιστούν, όπως εσείς συμπεραίνετε ότι θα ζείτε για πάντα επειδή το επιθυμείτε;
Είναι γεγονός ότι όλος ο άνθρωπος πεθαίνει. Ο άνθρωπος πεθαίνει όλος. Τίποτα δεν είναι πασιφανέστερο για όποιον δεν παραληρεί. Το ανθρώπινο σώμα μετά το θάνατο είναι μια μάζα ανίκανη να παράγει οποιεσδήποτε κινήσεις ζωής. Δεν υπάρχει πια κυκλοφορία, αναπνοή, πέψη, ομιλία, αντανακλαστικά. Τότε ισχυρίζονται ότι η ψυχή διαχωρίστηκε από το σώμα. Αλλά με το να πούμε ότι αυτή η ψυχή, που είναι άγνωστη, είναι η αρχή της ζωής, δε λέμε τίποτα, εκτός από το ότι μια άγνωστη δύναμη είναι η αδιόρατη αρχή αόρατων κινήσεων.
Τίποτα δεν είναι φυσικότερο και απλούστερο από το να πιστέψουμε ότι το νεκρό σώμα δε ζει πια, τίποτα εξωφρενικότερο από το να πιστεύουμε ότι ο νεκρός άνθρωπος είναι ακόμα ζωντανός.
Γελάμε με τις συνήθειες ορισμένων εθνών όπου συνηθίζουν να θάβουν μαζί με το πτώμα τροφές, με την ιδέα ότι μπορεί να του φανούν χρήσιμες και αναγκαίες σε μιαν άλλη ζωή. Είναι περισσότερο αστείο να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι θα τρώνε μετά το θάνατο τους, από το να πιστεύουμε ότι θα σκέφτονται, ότι θα έ¬χουν ευχάριστες ή δυσάρεστες ιδέες, ότι θα χαίρονται, ότι θα υποφέρουν και ότι θα έχουν συνείδηση της χαράς και της λύπης, όταν τα όργανα που παράγουν τις αισθήσεις ή τις ιδέες θα έχουν γίνει χώμα; Με το να λέμε ότι οι ψυχές των ανθρώπων θα είναι χαρούμενες ή λυπημένες μετά το θάνατο του σώματος, είναι σα να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι θα μπορούν να δουν χωρίς μάτια, να οσφραίνονται χωρίς μύτη και να αισθάνονται χωρίς χέρια και χωρίς δέρμα. Έθνη που νομίζουν ότι είναι με το μέρος της λογικής, υιοθετούν, παραταύτα, τέτοιες ιδέες.

Αδιαφιλονίκητες αποδείξεις ενάντια στην πνευματικότητα της ψυχής.
Το δόγμα της αθανασίας της ψυχής ισχυρίζεται ότι η ψυχή είναι μια απλή ουσία, ένα πνεύμα. Αλλά εγώ θα ρωτήσω: τι είναι ένα πνεύμα; Είναι, θα μου πείτε, ένα σώμα που στερείται προέκτασης, άφθαρτο, το οποίο δεν έχει τίποτα να κάνει με την ύλη. Αλλά αν αυτό είναι αλήθεια, πώς δημιουργήθηκε η ψυχή; Πώς μεγάλωσε; Πώς απέκτησε δύναμη; Πώς αδυνατίζει, αποδιοργανώνεται και γερνάει μαζί με το σώμα;
Σε απάντηση όλων των παραπάνω, εσείς (θεολόγοι) λέτε ότι αυτά είναι μυστήρια. Αλλά αν είναι μυστήρια, τότε δεν μπορείτε να γνωρίζετε τίποτα γι” αυτά. Κι αν δεν καταλαβαίνετε τίποτα γι” αυτά, πώς μπορείτε να βεβαιώνετε με πεποίθηση οτιδήποτε για την ύπαρξή τους; Για να πιστέψουμε ή να επιβεβαιώσουμε οτιδήποτε, πρέπει να γνωρίζουμε τουλάχιστον από τι αποτελείται αυτό που πιστεύουμε ή επιβεβαιώνουμε. Με το να πιστεύει κάποιος στην ύπαρξη μιας αθάνατης ψυχής, είναι σα να λέει ότι είναι βέβαιος για την ύπαρξη ενός πράγματος για το οποίο είναι αδύνατο να σχηματίσουμε οποιαδήποτε ιδέα. Το να βεβαιώσεις ότι αυτό το πράγμα είναι όπως το περιγράφεις, είναι η μεγαλύτερη παραφροσύνη ή η πιο παράλογη υπόθεση.
Απόσπασμα από το βιβλίο ( Διαθήκη ) του Ιερέα Jean Meslier «Δεν υπάρχει Θεός»

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου