Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2013

9 τρόποι ενδυνάμωσης για να αντέξεις κάθε δυσκολία

9 τρόποι ενδυνάμωσης για να αντέξεις κάθε δυσκολίαΌταν έρχονται τα δύσκολα πολλές φορές απελπιζόμαστε, χάνουμε τον προσνατολισμό μας και κινδυνεύουμε να δράσουμε παράλογα ή απλώς να βυθιστούμε στην αδράνεια και στο σκοτάδι. Παρακάτω είναι 9 τρόποι ενδυνάμωσης του εαυτού ώστε να μπορέσεις με ψυχραιμία να σκεφτείς και να κάνεις τις ανάλογες κινήσεις που θα σε βγάλουν από τις δυσκολίες σου ή θα σε κάνουν να τις παρατηρήσεις με μια άλλη ματιά. Πρόκειται για 9 διαφορετικές διάσημες τεχνικές που ευελπιστούμε να αποτελέσουν μια άγκυρα στις δύσκολες στιγμές σου.

1) Το πρώτο και σημαντικότερο που πρέπει να συνειδητοποιήσεις είναι ότι τις κρίσεις δεν μπορούμε να τις διαλέξουμε. Μπορούμε όμως να διαλέξουμε το πως θα τις αντιμετωπίσουμε. Όλοι περνούν περιόδους κρίσεων και δυσκολιών στη ζωή τους. Το μόνο που διαφέρει είναι ότι κάποιοι βγαίνουν νικητές από αυτές και κάποιοι ηττημένοι (ή δεν βγαίνουν ποτέ). Μπορείς λοιπόν να παραπονιέσαι για αυτό που σου συμβαίνει ή μπορείς να αναλάβεις δράση. Και τα δύο δεν μπορούν να γίνουν. Όσο παραπονιέσαι, δεν δρας. Και όσο δρας δεν παραπονιέσαι. Αφού λοιπόν αναλάβεις δράση, κοίταξε να αποκομίσεις όσο το δυνατόν περισσότερα μαθήματα από αυτήν την μοναδική εμπειρία.
2) Κανείς δεν είναι αβοήθητος. Το να αποδεχθείς ότι δεν μπορείς να τα βγάλεις πέρα μόνος σου είναι κάτι φυσιολογικό. Οι άνθρωποι που προσπαθούν να τα κάνουν όλα μόνοι τους, είναι οι καλύτεροί μου πελάτες (!). Γύρω σου υπάρχουν άνθρωποι, οικογένεια – φίλοι – γείτονες οι οποίοι σίγουρα θα σε βοηθήσουν εάν τους το ζητήσεις. Θα σου προσφέρουν έστω μια συμβουλή ή έναν ξέγνοιαστο καφέ. Εάν πάλι δεν θέλεις να απευθυνθείς σε άλλους, απευθύνσου στο αντικείμενο της πίστης σου, όποιο κι αν είναι αυτό. Εάν δεν θέλεις ούτε αυτό πήγαινε σε συναθροίσεις ανθρώπων που έχουν ένα παρόμοιο πρόβλημα με εσένα. Θα βοηθηθείς πολύ βλέποντας ότι και άλλοι άνθρωποι υποφέρουν όπως εσύ και θα πάρεις ιδέες για τον τρόπο που εκείνοι αντιμετωπίζουν τα πράγματα.
3) Ανοίξου σε κάποιον. Βρες έναν φίλο, έναν εξομολογητή, έναν ψυχολόγο ή το κατοικίδιό σου και εξέφρασε αυτά που σε προβληματίζουν. Είναι σημαντικό οι φόβοι να γίνουν λέξεις και συγκεκριμένες εικόνες και να εκφραστούν από μέσα σου. Εάν κανένας από τους παραπάνω δεν είναι διαθέσιμος, τότε μπορείς να μιλήσεις στον εαυτό σου! Όχι δεν αστειεύομαι. Οραματίσου τον εαυτό σου απέναντί σου και πες του ό,τι σε βασανίζει. Μετά πάρε τον ρόλο του απέναντι εαυτού σου και απάντησε. Μην ανησυχείς, δεν θα τρελαθείς κάνοντας το αυτό. Είναι πιο πιθανό να τρελαθείς εάν δεν μιλάς σε κανέναν.
4) Βρες έναν σκοπό! Εάν είσαι βουτηγμένος στα προβλήματα, τότε είναι η κατάλληλη στιγμή να αποκτήσεις σκοπό. Μπορείς να γίνεις κάλλιστα εθελοντής σε κάποια οργάνωση και να προσφέρεις τις υπηρεσίες σου. Δεν χρειάζονται χρήματα για να το κάνεις αυτό και επιπλέον η προσφορά θα σε κάνει να αισθανθείς πολύ καλύτερα ανεβάζοντας τη διάθεσή σου. Ευτυχώς στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης υπάρχουν πάρα πολλές οργανώσεις και ανάγκες για εθελοντές. Μην περιμένεις να είσαι καλά για να προσφέρεις. Κάντο τώρα και η ανταπόδοση θα είναι άμεση.
5) Αποστασιοποιήσου από το πρόβλημα. Μια εξαιρετική τακτική για να ανταπεξέρχεσαι στα προβλήματα είναι να αποστασιοποιείσαι. Σκέψου εάν αυτό που περνάς θα έχει σημασία σε 10 χρόνια και προσπάθησε κατά καιρούς να τα αντικρίζεις με τα μάτια του εαυτού σου σε δέκα χρόνια.
6) Δες τη χιουμοριστική τους πλευρά… Πάντα υπάρχει μια χιουμοριστική πλευρά, όποιο κι αν είναι το πρόβλημα και όσο μακάβριο κι αν είναι κάποιες φορές. Είναι μια ανεπαίσθητη μετατόπιση συνείδησης η οποία ξαφνικά θα κάνει το πρόβλημα να φαίνεται πολύ μικρό ή γελοίο. Δεν έχει νόημα να προσποιείσαι ότι είσαι χαρούμενος, απλά βρες κάτι μέσα στο ίδιο το πρόβλημα που να είναι αστείο. Αν χρειαστεί δες το με τα μάτια ενός τρίτου.
7) Αναμετρήσου με τον φόβο… Εδώ ίσως βρίσκεται η πολυτιμότερη πρακτική. Ο άνθρωπος υποφέρει διότι μέσα στο κεφάλι του υπάρχει ένας αδιόρατος θολός φόβος ο οποίος δεν έχει λογική. Αυτή είναι μια κατάσταση πανικού η οποία ταλαιπωρεί αφάνταστα τον οργανισμό σου. Πως θα το κάνεις; Κάθισε κάπου με ηρεμία, αποστασιοποιήσου λίγο από το συναίσθημα και βάλ’ τα κάτω: Τι είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί; Γράψ’ το! Και τι θα γίνει εάν συμβεί αυτό το χειρότερο που μπορεί να συμβεί; Συλλογίσου λίγο πάνω σε αυτήν την ερώτηση. Θα δεις ότι ο φόβος θα καταλαγιάσει αμέσως. Θα δεις ότι αυτό το θολό τέρας που ήταν έτοιμο να σε καταβροχθίσει, δεν είναι τελικά και τόσο σπουδαίο.
8) Δράσε! Ο φόβος και τα προβλήματα μας παραλύουν. Το χειρότερο λοιπόν που μπορεί να μας συμβεί είναι να παραμένουμε σε αδράνεια. Θεώρησε την αδράνεια σαν ένα ναρκωτικό που σε βυθίζει ολοένα και περισσότερο στο πρόβλημα. Μην το επιτρέψεις. Δράσε προς τη λύση του προβλήματος. Όταν εξαντλήσεις τη δράση σου, ακόμα κι αν το πρόβλημα δεν έχει λυθεί, θα νιώθεις ικανοποίηση. Ικανοποίηση ότι έχεις κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι σου.
9) Τέλος έχε εμπιστοσύνη. Σε ποιον; Σε όποιον θέλεις εκτός από τους άλλους. Μπορείς να έχεις εμπιστοσύνη στο Θεό, στο σύμπαν ή στον εαυτό σου. Όταν θα έχεις κάνει ό,τι περνάει από το χέρι σου, τότε μπορείς να χαλαρώσεις και να αφεθείς στην κοσμική ροή. Το σίγουρο είναι ότι δεν θα αδικηθείς και ότι αυτό που συμβαίνει είναι για το καλό σου. Μπορεί να μην το βλέπεις τώρα, αλλά είναι έτσι. Θυμήσου πόσα πράγματα συνέβησαν στο παρελθόν που τα θεώρησες αρνητικά και εντούτοις τώρα μπορεί να ευγνωμονείς για αυτές τις εμπειρίες. Δεν υπάρχει αδικία και δεν υπάρχει τιμωρία. Αυτή η εμπειρία θα σε κάνει δυνατότερο και καλύτερο. Όσο περίεργο κι αν σου φαίνεται αυτή τη δύσκολη ώρα, θημήσου… ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΚΙ ΑΥΤΟ!

ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ & ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΩΝ ΜΙΝΥΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ ΚΑΙ  Ο ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΙΝΥΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥΣ.

ΑΙΣΘΗΣΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΟΥ ΑΡΓΟΥΣ, ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΛΙΘΟΙ ΤΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ,ΘΡΥΜΜΑΤΙΣΤΙΚΑΝ ,ΠΟΥ ΜΕΧΡΙ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΗΤΑΝ ΑΘΙΚΤΗ, ΣΕ ΣΠΑΣΤΗΡΕΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΑΣΒΕΣΤΟΚΑΜΙΝΩΝ !!!

ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΜΑΣ  ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥΣ .

Ο προσδιορισμός του Ετους και των Εποχών στην Αρχαία Ελλάδα

Ενας θρύλος αναφέρει ότι οι Αρκάδες εκαυχώντο αφ’ ενός μεν ότι η ιερή πόλις τους Λυκόσουρα κτίστηκε πριν από τον Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, αφ’ ετέρου δε ότι οι ίδιοι προηγούντο και αυτής της δημιουργίας της Σελήνης. Για τον λόγο αυτόν, οι Αρκάδες ονομάστηκαν από τον Αριστοτέλη Προσέληνοι και από τους Λατίνους συγγραφείς Proselines.

Ο θρύλος αυτός, βέβαια, κατά πάσα πιθανότητα στηρίζεται στο γεγονός ότι πιθανώς πρώτοι οι Αρκάδες απ’ όλους τους Έλληνες δημιούργησαν ημερολόγιο που βασιζόταν στον συνοδικό σεληνιακό μήνα. Πάντως, είναι γνωστό ότι μετά την Κάθοδο των Δωριέων στην Ελλάδα, οι Πελασγοί διατηρήθηκαν αμιγώς μόνο στην ορεινή Αρκαδία· γι’ αυτόν τον λόγο οι Αρκάδες θεωρούσαν τους εαυτούς τους γηγενείς. Έτσι, μερικές από τις αρχαιότερες παραδόσεις συνεχίστηκαν και διατηρήθηκαν στην ορεινή περιοχή της Αρκαδίας, ενώ είχαν ουσιαστικά εξαφανιστεί από την υπόλοιπη Ελλάδα.
Οι αρχαϊκές πηγές από τον ελλαδικό χώρο, όπως πήλινες πινακίδες του 13ου π.Χ. αιώνα, τα έργα του Ομήρου, του Ησίοδου κ.ά., αποκαλύπτουν τη χρήση σεληνιακών μηνών από τις ελληνικές πόλεις-κράτη.

Ο Ησίοδος αναφέρει μεθόδους υπολογισμού του έτους βασισμένες στην παρατήρηση λαμπρών άστρων. Στο έπος του «Έργα και Ημέραι» αναφέρει ως χρόνο αμητού (θερισμού) την περίοδο που το ανοικτό σμήνος των Πλειάδων ήταν ορατό με γυμνό μάτι λίγο πριν την αυγή, ενώ ως χρόνο οργώματος την περίοδο λίγο μετά την παροδική εξαφάνιση των Πλειάδων, των Υάδων και του αστερισμού του Ωρίωνα από τον ουρανό (Έργα και Ημέραι , 383-384, 614-616).

Επίσης, ο Ησίοδος συμβουλεύει τους γεωργούς να αλωνίζουν τα στάχυα όταν πρωτοεμφανίζεται ο Ωρίωνας, ένας αστερισμός που πολλοί αρχαίοι συγγραφείς θεωρούσαν ως ημερολογιακό δείκτη. Αυτό βασιζόταν στο γεγονός ότι η ανατολή του κατά τις πρωινές ώρες συνέπιπτε με την αρχή του καλοκαιριού, ενώ η ανατολή του τα μεσάνυχτα συνέπιπτε με την αρχή της συγκομιδής των σταφυλιών. Τέλος, η ανατολή του κατά τις απογευματινές ώρες υποδείκνυε ότι πλησίαζε η ψυχρή εποχή του χειμώνα.

Ο Ιπποκράτης αναφέρει τις Πλειάδες και είχε επισημάνει το ότι διαιρούσαν το έτος σε τέσσερις εποχές, που βέβαια σχετίζονταν με τη θέση του ωραίου αυτού ανοικτού σμήνους στον ουρανό. Το καλοκαίρι άρχιζε με την εμφάνιση των Πλειάδων και διαρκούσε μέχρι την ανατολή του Αρκτούρου, του λαμπρότερου άστρου του αστερισμού του Βοώτη. Το φθινόπωρο διαρκούσε μέχρι την «εσπερία δύση» των Πλειάδων, ενώ τότε ακριβώς άρχιζε ο χειμώνας, που τελείωνε την εαρινή ισημερία. Κατόπιν, άρχιζε η εποχή της άνοιξης που διαρκούσε μέχρι την ανατολή των Πλειάδων.

Ο λαός για τον προσδιορισμό των εποχών του έτους χρησιμοποιούσε ένα πλήθος φαινομένων που παρατηρούσε στη φύση. Ο Ησίοδος αναφέρει πολλά από αυτά. Όπως τις κραυγές των αποδημητικών γερανών, οι οποίοι προανάγγελλαν τόσο την περίοδο
του οργώματος, όσο και την έναρξη της εποχής της σποράς, την αναρρίχηση των σαλιγκαριών στα φυτά, η οποία έδειχνε το τέλος του σκαψίματος των αμπελώνων κ.ά.

Αυτή η ταυτόχρονη χρησιμοποίηση πολιτικών και «φυσικών» ημερολογίων είναι χαρακτηριστικός τρόπος υπολογισμού του χρόνου από τους αρχαίους Έλληνες. Κατά τους κλασικούς χρόνους και μετέπειτα, οι μήνες, οι ονομασίες των οποίων σχετίζονταν με τις γιορτές προς τιμήν των ελληνικών θεοτήτων και βασίζονταν στον συνοδικό σεληνιακό μήνα, άρχιζαν από τη στιγμή που πραγματοποιείτο η φάση της νέας Σελήνης.

Θεά Αλήθεια. Η προστάτης της αλήθειας των αρχαίων Ελλήνων

Η Αλήθεια ήταν θεότητα στην Ελληνική Μυθολογία, ιδεατή ανθρωπόμορφη προσωποποίηση της αλήθειας των αρχαίων Ελλήνων φερόμενη προστάτης της έννοιας.
Σύμφωνα με τον Πίνδαρο ήταν κόρη του Δία. Ο Πλούταρχος την αναφέρει ως "Τροφό του θεού Απόλλωνα", μαζί με την Κορυθάλεια....




Σύμφωνα με έναν μύθο του Αισώπου ο Προμηθέας είχε πλάσει την Αλήθεια από πηλό, πριν όμως την ζωντανέψει, o Δόλος έπλασε ένα δεύτερο ομοίωμα, που όμως του τέλειωσε ο πηλός και έτσι άφησε το έργο του χωρίς πόδια. Επιστρέφοντας ο Προμηθέας και βλέποντας τα δύο πανομοιότυπα καλλιτεχνήματα αποφάσισε να τα ζωντανέψει και τα δυο. 

Η Αλήθεια περπάτησε, το ομοίωμα του Δόλου όμως δεν μπόρεσε να κάνει ούτε ένα βήμα. Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο η θεά Αλήθεια φορούσε λευκή εσθήτα και περιφέρονταν "λευκοχειμωνούσα" κοντά στο Αμφιαράειο.


Οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν την Αλήθεια Veritas, θεωρώντας την κόρη του Κρόνου (Saturnus), ή του Χρόνου (Tempus). Επειδή η Αλήθεια εικονίζονταν πάντα χωρίας στολίδια και πλούσια ενδύματα έναντι των άλλων θεοτήτων, ο Οράτιος την αποκαλούσε "nuda" Veritas, δηλαδή "γυμνή αλήθεια".    Από τότε καθιερώθηκε η ρητορική έκφραση "γυμνή αλήθεια", ή "αλήθεια γυμνή" που λέγεται μέχρι και σήμερα εκ του γεγονότος ότι δεν χρειάζεται στην απόδοσή της ιδιαίτερα καλολογικά στοιχεία ή προλόγους, εξ ου ακόμη και η έκφραση "ωμή αλήθεια".


Τέλος στη αρχαία Αίγυπτο όπως αναφέρει ο Κλαύδιος Αιλιανός στις διηγήσεις του ο Αιγύπτιος Αρχιερέας, ως δείγμα δίκαιου ανθρώπου, όταν εκτελούσε καθήκοντα δικαστή, κρεμούσε από το λαιμό του ιδιαίτερο περίαπτο από ζαφείρι που έφερε το όνομα "Αλήθεια".

Οι Μινωίτες είχαν υπολογιστή!

Ο ερευνητής δρ Μηνάς Τσικριτσής ανέσυρε από τα αρχεία του Μουσείου Ηρακλείου ένα εύρημα που αλλάζει τη γνώση μας για τον μινωικό πολιτισμό: το πρώτο ηλιακό ρολόι και αναλογικό υπολογιστή γεωγραφικού πλάτους και εκλείψεων, που προηγείται του μηχανισμού των Αντικυθήρων κατά 1.400 χρόνια. Είναι διαστάσεων πυξίδας, αλλά έχει και «γιγάντιο αδελφό»: το πασίγνωστο Στόουνχεντζ!

Αστρονομικό «γκάτζετ» του Μινωικού πολιτισμού εντόπισε έλληνας ερευνητής σε ξεχασμένα πλακίδια του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου.

Ο ερευνητής Μηνάς Τσικριτσής, κρατώντας στα χέρια του ένα ομοίωμα του «Υπολογιστή του Παλαιοκάστρου»

Στα τέλη Φεβρουαρίου μια παρουσίαση βιβλίου έλαβε χώρα στην κατάμεστη αίθουσα «Ανδρόγεω» του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης.
Αναλύοντας εκεί το περιεχόμενο του βιβλίου του, «Αστρονομία Κρητομυκηναϊκού Πολιτισμού», ο ερευνητής αιγαιακών γραφών δρ Μηνάς Τσικριτσής προέβη σε πρωτότυπες παγκοσμίως αποκαλύψεις, που αφορούν την τεχνολογία και την επιστημονική γνώση των Μινωιτών. Αποκαλύψεις οι οποίες προέκυψαν από την ερμηνεία παραστάσεων που απεικονίζονται σε δύο πλακίδια, από το Παλαίκαστρο Σητείας.
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ρωτήσαμε τον ερευνητή:
- Κύριε Τσικριτσή, πώς φθάσατε στη μελέτη αυτών των ευρημάτων;
«Τα τελευταία δύο χρόνια, ασχολούμενος με μινωικά ευρήματα που έχουν σχέση με την αστρονομία του κρητομυκηναϊκού πολιτισμού, έχω έλθει σε επαφή με πολλά ευρήματα αστρονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία περιγράφω στο πρόσφατο βιβλίο μου. Τις εικόνες της μήτρας από το Παλαίκαστρο τις βρήκα δημοσιευμένες στην "Αρχαιολογική Εφημερίδα" του 1900, αλλά και ως σκίτσα στο βιβλίο του ανασκαφέα της Κνωσού, Εβανς, "The palace of Minos, etc.". Ο Εβανς αναφέρει ότι οι εικόνες _ που βρέθηκαν χαραγμένες σε πλακίδια αργιλικού σχιστόλιθου του 15ου αι. π.Χ. _ εμφανίζουν σύμβολα της Σελήνης και του Ηλίου. Επειδή οι εικόνες δεν ήταν ευκρινείς, ζήτησα από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου την άδεια να μελετήσω το εύρημα.
 
Ο διευθυντής κ. Γ. Ρεθεμνιωτάκης και η αρχαιολόγος Κ. Αθανασάκη με έφεραν σε επαφή με εικόνες υψηλής ανάλυσης. Με βάση αυτές και τη συσχέτιση με άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και ιστορικά και αστρονομικά στοιχεία που αφορούν μονάδες μέτρησης χρόνου και πρόβλεψη εκλείψεων Σελήνης και Ηλίου, κατέληξα σε μία ερμηνεία για τη χρήση της μοναδικής αυτής μήτρας».
- Η οποία ερμηνεία, συνοπτικά, είναι;
«Οτι μέσω της μήτρας αυτής περιγράφεται αναλογικός υπολογιστής που μετρά χρόνο, προσδιορίζει γεωγραφικό πλάτος και προβλέπει σεληνιακές εκλείψεις!».
- Ενα τέτοιο επίτευγμα, στην εποχή των Αργοναυτών, ακούγεται αδιανόητο. Πώς οδηγηθήκατε σε μια τέτοια ερμηνεία;
«Αρχικά μελέτησα και κατανόησα το πώς λειτουργεί ο δίσκος που αποτυπώνεται αριστερά στη μήτρα και έπειτα μελέτησα τον ακτινωτό δίσκο που βρίσκεται στη δεξιά πλευρά της. Στο κέντρο του δίσκου εμφανίζεται ένας σταυρός _ ο οποίος παγκοσμίως θεωρείται σύμβολο απεικόνισης του Ηλίου.
 
Μεγεθύνοντας το εύρημα, απαρίθμησα 18 στιγμές γύρω από το σύμβολο του σταυρού και, κάτω από τον κύκλο, διέκρινα το σύμβολο της Σελήνης (με μορφή μηνίσκου) και 28 αριθμημένες στιγμές στον εξωτερικό κύκλο. Αν οι 18 στιγμές γύρω από το σύμβολο του Ηλίου αντιπροσωπεύουν 18 χρόνια, τότε σωστά ο δημιουργός αυτής της εικόνας τοποθέτησε 28 στιγμές γύρω από το σύμβολο της Σελήνης, καθώς το πλήθος των σεληνιακών εκλείψεων ανά 18 χρόνια και 11 ημέρες είναι 28. Το φαινόμενο της επανάληψης των σεληνιακών εκλείψεων κάθε 18 χρόνια και 11 ημέρες ήταν γνωστό στους Χαλδαίους και το αποκαλούσαν "Σάρο"».
- Ομως… τα αρχαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα αναφοράς του Σάρου από τους Χαλδαίους εντοπίζονται στο 750 π.Χ. Μια τέτοια γνώση της περιοδικότητας των εκλείψεων προϋποθέτει είτε ότι οι Μινωίτες είχαν προπορευθεί αστρονομικά ή ότι η γνώση αυτή προϋπήρχε στους Βαβυλώνιους ή τους Σουμέριους και την είχαν δανειστεί από εκεί. Επιπλέον, υπάρχει ένα deja vu: την ίδια πρόβλεψη βάσει του Σάρου την είδαμε και στον μηχανισμό των Αντικυθήρων!
«Είμαι πλέον βέβαιος ότι οι Μινωίτες ήταν από τους πρώτους _ αν όχι οι πρώτοι _ που ανακάλυψαν την έννοια του Σάρου. Οσο για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, ορθά επισημαίνετε τον παραλληλισμό. Θεωρώ ότι το "νέο" αυτό εύρημα δεν μειώνει την αξία του ευρήματος των Αντικυθήρων, αλλά μετατοπίζει τον χρόνο δημιουργίας 14 αιώνες πίσω. Ξαναγράφουμε έτσι το κεφάλαιο εισαγωγής στην ιστορία των επιστημών, με αρχή τον "υπολογιστή του Παλαίκαστρου", του 1500 π.Χ.».
- Για να προβλέψουν τις σεληνιακές εκλείψεις, οι κατασκευαστές του μηχανισμού των Αντικυθήρων χρησιμοποιούσαν έναν, απίστευτο για την εποχή τους, συνδυασμό γραναζιών. Σε αυτή τη μήτρα βλέπουμε να απεικονίζεται απλά ένα εγχάραγμα με κουκκίδες. Πώς καταφέρνει να επιτελεί τον υπολογισμό;
«Είναι όντως ένα θαύμα κομψής λύσης στη μέγιστη απλότητα κατασκευής. Δείτε: Ο εσωτερικός κύκλος χωρίζεται σε δύο ημικύκλια, που το καθένα έχει 29 και 30 χαράξεις. Αυτά τα ημικύκλια αναπαριστούν δύο σεληνιακούς μήνες, 29 και 30 ημερών, που αρχίζουν και τελειώνουν με πανσέληνο. Αν, κάθε ημέρα, μετακινούμε δεξιόστροφα μία βελόνα στον εσωτερικό κύκλο και κάθε 15 ημέρες μετακινούμε μια άλλη βελόνα αριστερόστροφα στην περιφέρεια με τα ακτινωτά τριγωνικά δόντια, παίρνουμε την πορεία της Σελήνης ως προς την πορεία του Ηλίου».
- Και γιατί αντιστοιχίζεται αυτή η διττή πορεία με τις σεληνιακές εκλείψεις;
«Αναλογισθείτε ότι έκλειψη σημαίνει στην πράξη "εξαφάνιση στη σκιά". Αν το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης και της Γης συνέπιπταν, τότε θα είχαμε κάθε μήνα μια έκλειψη Ηλίου και μια έκλειψη Σελήνης. Αυτό όμως δεν συμβαίνει, διότι οι τροχιές Σελήνης και Γης βρίσκονται σε επίπεδα που έχουν μεταξύ τους μια κλίση 5 μοιρών. Τα σημεία όπου το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης τέμνει το επίπεδο της γήινης τροχιάς λέγονται "σεληνιακοί δεσμοί".
Οταν η Σελήνη βρίσκεται στη θέση της πανσελήνου και ο Ηλιος κοντά στη θέση ενός από τους δύο σεληνιακούς δεσμούς, τότε έχουμε έκλειψη Σελήνης. Αυτά τα δύο σημεία (οι δεσμοί) ολοκληρώνουν μια πλήρη περιφορά κάθε 18 χρόνια. Ετσι, κάθε 12 μήνες, οι κόμβοι μετακινούνται τρεις θέσεις κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού, πάντα σε διαμετρικά αντίθετες θέσεις. Ο κύκλος της περιφέρειας με τις 58 οπές στον "υπολογιστή του Παλαικάστρου" αντιπροσωπεύει την περιστροφή των δεσμών. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου των 18,5 ετών επαναλαμβανόταν ο ίδιος κύκλος των σεληνιακών εκλείψεων. Τα στοιχεία πείθουν ότι οι κατασκευαστές της μήτρας είχαν ανακαλύψει αυτόν τον κύκλο κίνησης των δεσμών».
- Επαληθεύσατε στην πράξη ότι ο «υπολογιστής» αυτός βρίσκει σωστά τις εκλείψεις;
«Βεβαιότατα! Υπολόγισα την πρόσφατη ολική σεληνιακή έκλειψη, που έγινε στις 21 Δεκεμβρίου 2010, και έπειτα βρήκα ότι με την ίδια λογική λειτουργίας μπορούσα να προβλέψω τις εκλείψεις που θα συμβούν το 2011, όπως και άλλες που θα συμβούν τα έτη 2015, 2017 και 2018».
- Συναρπαστικό… Αλλά μιλήσατε και για υπολογισμό ωρών και γεωγραφικού πλάτους. Αυτοί οι υπολογισμοί πώς γίνονται;
«Δείτε: Αν προσανατολίσουμε τον κεντρικό σταυρό σε κατεύθυνση Βορρά – Νότου και τοποθετήσουμε στο κεντρικό βαθούλωμα μια βελόνα κατακόρυφα, τότε η σκιά της βελόνας δείχνει το σημείο του ακτινωτού δίσκου που αντιστοιχεί στην ώρα της παρατήρησης. Φαίνεται λοιπόν ότι ο μηχανισμός αυτός μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ημερήσιο "ηλιακό ρολόι χειρός", με ώρα που αντιστοιχεί σε περίπου 58 λεπτά _ δηλαδή, πολύ κοντά στην ώρα που χρησιμοποιείται σήμερα. Θεωρώντας ότι κάθε τριγωνικός δείκτης του ακτινωτού τμήματος αντιστοιχεί σε περίπου μισή ώρα, οι πέντε κουκκίδες του κάθε δείκτη τον χωρίζουν σε 5 μικρότερες μονάδες χρόνου, διάρκειας περίπου 6 σημερινών λεπτών».
- Εφόσον αυτά επαρκούν για τον υπολογισμό της ώρας, τα υπόλοιπα σύμβολα της μήτρας τι σημαίνουν;
«Σωστά το παρατηρήσατε: στη μήτρα, πάνω από τον δίσκο, υπάρχουν τρία εργαλεία για τον προσδιορισμό του γεωγραφικού πλάτους. Αν ο χρήστης του δίσκου χρησιμοποιούσε ως όργανα τις δύο βελόνες και την ημικυκλική λαβίδα που υπάρχει στο αποτύπωμα της πίσω πλευράς της μήτρας, και σημείωνε ανά εβδομάδα την άκρη της σκιάς όταν μεσουρανεί ο Ηλιος, τότε μπορούσε _ με τη γωνία ω που σχηματίζουν οι βελόνες _ να καταγράφει το γεωγραφικό πλάτος του τόπου όπου βρίσκεται. Σε μελλοντική μετατόπισή του, δεν είχε παρά να μετρήσει τη σκιά της βελόνας στην αντίστοιχη εβδομάδα για να προσδιορίσει πόσο βόρεια κατευθύνθηκε, ώστε να μπορεί να επιστρέψει!».
- Κύριε Τσικριτσή, η ερμηνεία αυτή που δίνετε στη μήτρα πιστεύετε ότι είναι και η μοναδική;
«Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι η λογική της ερμηνείας μου στέφθηκε με επιτυχείς μετρήσεις τόσο των εκλείψεων όσο και της ώρας και του γεωγραφικού πλάτους. Ωστόσο το θέμα παραμένει ανοιχτό, διότι μπορεί κάποιος άλλος να προτείνει μια άλλη χρήση. Το σίγουρο πάντως είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά στον πρώτο αναλογικό υπολογιστή της ανθρωπότητας _ και αυτός έχει μινωική προέλευση».
Τσικριτσή, ότι αυτή η ερμηνεία σας ανατρέπει πολλά από όσα πιστεύονται ως σήμερα για τον μινωικό πολιτισμό;..
«Θεωρώ ότι πρέπει να απεμπλακούμε από τις αγκυλώσεις που έχουν δημιουργήσει οι έως τώρα παραδοχές ότι αυτός ο πολιτισμός οικοδομήθηκε αντλώντας στοιχεία και γνώσεις του βαβυλωνιακού και του αιγυπτιακού.
Η κατανόησή του οφείλει να γίνεται με μια διαθεματική προσέγγιση στα λιγοστά καμένα ευρήματά του. Χαρακτηριστικά, θα αναφερθώ σε δύο γνωστές φωτογραφίες που εμφανίζουν μινωικά καράβια. Το πρώτο καράβι απεικονίζεται σε ένα κυκλαδικό "τηγανόσχημο" σκεύος του 2300 π.Χ., με 14 ζεύγη κουπιών, πράγμα που μας παραπέμπει σε σκάφος μήκους 32 μέτρων. Σε μια άλλη παράσταση, από την τοιχογραφία της Σαντορίνης του 1640 π.Χ., διακρίνουμε ένα μεγάλο καράβι, με 26 ζεύγη κουπιών, που κατά τον συγγραφέα Cavin Menzies αντιστοιχεί σε σκάφος 54 μέτρων.
Η ναυτική αυτή εξέλιξη ακούγεται λογική για χρονική περίοδο 700 χρόνων. Δεν είναι όμως λογικό ένας πολιτισμός που είχε αναπτύξει το θαλάσσιο εμπόριο από το 2800 π.Χ. έως το 1200 π.Χ. να μην είχε αναπτύξει αντίστοιχη επιστήμη και για τις ανάγκες του. Θα έπρεπε, εκτός των άλλων, να είχε αναπτύξει τα μαθηματικά και την αστρονομία. Πράγμα που αποδεικνύουν αυτά τα ευρήματα!».
- Υπάρχει κάτι, κατά την όλη μελέτη σας, που σας εξέπληξε προς άλλη κατεύθυνση;
«Οντως, προέκυψε κάτι το συγκλονιστικό: Οτι υπάρχει μεγάλη σύμπτωση της μήτρας με τον μεγαλιθικό σχηματισμό του Στόουνχεντζ! Την ιδέα μού την έβαλε ο γιος μου Δημήτρης, που σπουδάζει στην Αγγλία, ο οποίος παρατήρησε ότι η μήτρα έχει τον ίδιο αριθμό οπών (29 + 30 στον εσωτερικό κύκλο και 57 στον εξωτερικό) με αυτές του Στόουνχεντζ. Εκεί, υπάρχει ο λεγόμενος "Κύκλος Ζ" από 29 οπές και γύρω από αυτόν ο "Κύκλος Υ" με 30 οπές.
 
O εξωτερικός τελικός κύκλος, που περιβάλλει όλο το Στόουνχεντζ, αποτελείται από 57 οπές και ονομάζεται Κύκλος Ομπρι (Aubrey Holes). Επίσης, στο κέντρο του "ναού" υπάρχουν 19 πέτρες (το λεγόμενο Πέταλο από Γαλαζόπετρες), αλλά το ίδιο πλήθος μικρών οπών υπάρχει σε δύο περιοχές του εσωτερικού σταυρού της μήτρας του Παλαικάστρου».
- Αν αυτό δεν αποτελεί σύμπτωση και πράγματι το Στόουνχεντζ ήταν μια «μεγέθυνση» της μήτρας του Παλαικάστρου, πώς αιτιολογείτε τη συσχέτιση των δύο πολιτισμών;
«Η κατασκευή του Στόουνχεντζ είχε αποδοθεί στους αρχαίους Κέλτες και στους Δρυίδες τους, αλλά τα ανασκαφικά ευρήματα τη χρονολογούν στη 2η χιλιετία π.Χ. Την εποχή του Χαλκού, οι γνωστοί πολιτισμοί που θα μπορούσαν να σχετισθούν με τέτοιον "ναό" θα ήταν οι μεσοποτάμιοι, ο αιγυπτιακός και ο κρητομυκηναϊκός. Ωστόσο τα μόνα κυκλικά κατασκευάσματα που έχουμε σε όλους αυτούς είναι οι τύμβοι των Μυκηνών (του 16ου αι. π.Χ.) _ που όμως είναι τάφοι και όχι ναοί _ και το… λεγόμενο "δαχτυλίδι του Μίνωα". Στο δαχτυλίδι αυτό διακρίνουμε ένα κυκλοτερές κτίσμα στην κορυφή ενός λόφου, που περιβάλλεται από ορθόλιθους. Αν η κατασκευή αντιπροσώπευε ένα αστρονομικό παρατηρητήριο, θα μπορούσαμε να το συσχετίσουμε με την κυκλική δομή κατασκευής του Στόουνχεντζ. Ισως, τελικά, ο μινωικός πολιτισμός να είχε σχέση με τους "Υπερβόρειους" της Βρετανίας, όπως είχε γράψει ο Διόδωρος Σικελιώτης
Τον αποχαιρέτισα «ζαλισμένος». Στον νου μου φτερούγιζαν εικόνες από τον στρογγυλό ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και το «τέμενος Απόλλωνος μεγαλοπρεπές, σφαιροειδές τω σχήματι» των Υπερβορείων, που περιέγραφε ο Διόδωρος. Μα… από εκεί δεν ήρθε ο Αβαρις ο Υπερβόρειος που έγινε φίλος του Πυθαγόρα;
 
Και ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, που περιέπλευσε το 331 π.Χ. τη Βρετανία και «υπολόγισε το μέγεθός της»… μήπως είχε έναν μινωικό υπολογιστή για να βρίσκει τη θέση του πλοίου του στην ομίχλη; Μύρια απίστευτα κατορθώματα της ναυτικής μαεστρίας Ελλήνων και Φοινίκων θα έβρισκαν την εξήγησή τους αν μια τέτοια «πολυπυξίδα» ήταν το μυστικό των καπετάνιων από την εποχή των Αργοναυτών ως εκείνη του Αρχιμήδη (212 π.Χ.). Σίγουρα ο Αρχιμήδης και οι σοφοί της Αλεξάνδρειας και της Ρόδου βρίσκονταν πίσω από τη μετεξέλιξή της στον «μηχανισμό των Αντικυθήρων», με όλη τη μικρομηχανική τελειότητα εκείνου. Αλλά αν η γνώση είχε τον σπόρο της στους Μινωίτες, τότε… μας μένουν πολλά ακόμη να ανακαλύψουμε για εκείνα που χάθηκαν στον ελληνικό Μεσαίωνα, στα χρόνια της κλιματικής αλλαγής, των σεισμών και των λιμών μετά τον Πόλεμο της Τροίας.
Κοίταξα στον ορίζοντα την Ακρόπολη με νέα μάτια: Αυτή η χώρα είναι τελικά ανεξάντλητη σε εκπλήξεις. Για την αποδοχή ή όχι της ερμηνείας του κ. Τσικριτσή μένει να αποφανθεί η επιστημονική κοινότητα. Αν τελικά ευσταθεί, ένας νέος πρόλογος θα έχει γραφτεί για την Ιστορία των Επιστημών, με κρητική υπογραφή!

 
Επάνω, μία «αναστήλωση» της εικαζόμενης αρχικής μορφής του Stonehenge και, κάτω, η αντιπαραβολή των ερειπίων με τον μινωικό υπολογιστή.

Ο μύθος του Τροφώνιου Μαντείου

                                          ΑΚΟΥΓΑΝΕ ΤΗΝ ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ!
Ένα από τα λιγότερα γνωστά μαντεία της αρχαιότητος, αν και το πιο αξιοπερίεργο ίσως απ' όλα, είναι το Τροφώνιο Μαντείο. Δεν μοιάζει με κανένα από τα άλλα. Σ΄αυτό δεν έδινε τους χρησμούς κάποια Σίβυλλα ούτε ένας ιερέας βασιζόμενος σε οιωνούς του θεού ούτε καν ελάμβανε ο χρηστηριαζόμενος θεία μυνήματα στον ύπνο του κατά την "εγκοίμηση" του. Η ιδιαιτερότητα του όμως έγκειται στο γεγονός, ότι ήταν "αυτόφωνο" -o χρηστηριαζόμενος μπορούσε δηλαδή να ακούσει ο ίδιος την φωνή του πνεύματος να ομιλεί, χωρίς να είναι σε κατάσταση εγκοιμήσεως, ή μπορούσε ακόμη να δεί φοβερά οράματα, όντας σε πλήρη εγρήγορση!
 
Το Τροφώνιο Μαντείο βρίσκεται στις παρυφές της Λειβαδιάς, εκεί που αναβλύζουν οι πηγές της Ερκύνας. Η Έρκυνα ήταν νύμφη, φίλη της Περσεφόνης. Ολόκληρη η περιοχή αποτελεί ένα φυσιολατρικό αξιοθέατο, γεμάτη ψηλόκορμα δένδρα, υδρόμυλους, τοξοειδή γεφύρια και χώρους αναψυχής, μια περιοχή η οποία με την ειδυλλιακή μορφή της δεν επιτρέπει στον σύγχρονο επισκέπτη να αναλογισθεί, ότι στον ίδιο τόπο λειτουργούσε κάποτε επί αιώνες ένα υπόγειο μαντείο, που ήταν τόσο υποβλητικό, ώστε οι χρηστηριαζόμενοι μετά την επίσκεψή τους σ΄αυτό να χάνουν τα λόγια τους και το γέλιο τους.
 
 Διότι από τους αρχαίους συγγραφείς μαρτυρείται, ότι όποιος εισερχόταν στο μαντείο τούτο, έχανε για λίγο καιρό τον εαυτόν του και πάθαινε κάποια κατάθλιψη -για όποιον ήταν σκυθρωπός, υπήρχε η ρήση "εκ του Τροφωνίου μεμάντευται". Το μόνο που υπενθυμίζει στον σημερινό επισκέπτη ότι ο τόπος ήταν κάποτε ιερός, είναι οι έγγλυφες κόγχες που υπάρχουν δίπλα στις πηγές της Έρκυνας. 
 
Δεν ήταν απλό να επισκεφθεί κανείς ένα μαντείο και να πάρει χρησμό. Χρειαζόταν προετοιμασία ημερών, ώστε να καθαρθεί και σωματικά και ψυχικά. Ο χρηστηριαζόμενος πρώτα προσευχόταν και έκανε λουτρά στα ψυχρά νερά του ποταμού. Κατόπιν προσέφερε θυσίες στον Τροφώνιο και στους θεούς Δία, Ήρα, Κρόνο,Απόλλωνα και Δήμητρα. Την κρίσιμη νύχτα, πρίν την κάθοδο στον λεγόμενο "Λάκο του Αγαμήδη", oδηγείτο ο χρηστηριαζόμενος έπινε νερό από τις δύο πηγές που ήταν δίπλα. Η μία λεγόταν της Λήθης, για να ξεχάσει ο χρηστηριαζόμενος ό,τι τον βάραινε και η άλλη της Μνημοσύνης, για να θυμάται ό,τι δει και ακούσει στο Μαντείο. Πηγαίνοντας με συνοδεία στο Μαντείο έκανε μια τελευταία προσευχή εμπρός σ΄ ένα άγαλμα του Διός, έργο του Δαιδάλου. Και έφθανε πια η στιγμή να κατέβει στον λάκκο του, στα βάθη του υπογείου μαντείου. Το όνομα του το μαντείο το οφείλει στον ήρωα Τροφώνιο, ο οποίος μαζί με τον αδελφό του Αγαμήδη είχαν ανεγείρει τον ναό του Απόλλωνος στους Δελφούς.
 
Όπως μας λέει ο Πίνδαρος, ιερέας κι αυτός στο Δελφικό μαντείο, όταν οι αδελφοί ετελείωσαν την ανέγερση του ναού και εζήτησαν από τον Απόλλωνα μια ανταμοιβή, ο χρησμός είπε ότι θα τους δοθεί σε επτά ημέρες και αυτοί ήλθαν σ' αυτόν τον απόκρημνο λόφο, όπου την εβδόμη ημέρα απεβίωσαν. Λέγεται ότι ο Τροφώνιος είχε εισχωρήσει σε ένα σπήλαιο του λόφου, όπου τον βρήκε ο θάνατος και το πνεύμα του έκτοτε εστοιχίωσε τον λόφο.
 
Επειδή δεν λείπουν οι κακιές γλώσσες (ούτε στην αρχαία εποχή), κυκλοφόρησε και μία άλλη ιστορία. Σύμφωνα μ'αυτήν, κάποιος πλούσιος τους είχε αναθέσει να του κτίσουν ένα απόρθητο θησαυροφυλάκιο. Ο Τροφώνιος όμως το κατασκεύασε έτσι, ώστε να μπορεί κάποιος από έξω, αφαιρώντας έναν λίθο, να εισέρχεται μέσα. Έκτοτε οι αδελφοί έμπαιναν κρυφά αφαιρώντας θησαυρούς, μέχρις ότου ο πλούσιος αντιληφθείς τις κλοπές και αδυνατώντας να βρεί τον τρόπο εισόδου των κλεπτών, έστησε παγίδα. Όταν λοιπόν ο Αγαμήδης πιάστηκε από την παγίδα, αναγκάστηκε ο Τροφώνιος να τον αποκεφαλίσει και να συναποκομίσει το κεφάλι του, για να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους. Η ιστορία όμως είναι συκοφαντική, αφού το περιστατικό αυτό ήταν παλιό:
 
Είχε λάβει χώραν άλλοτε στην Αίγυπτο από δύο αδέλφια, όπως μας το περιγράφει ο Ηρόδοτος (Β.121).
Ο Τροφώνιος κι ο Αγαμήδης ήσαν αρχιτέκτονες, γιοί του Εργίνου, του βασιλέως του Ορχομενού, αλλά και τόσο ευσεβείς, ώστε αφιερωμένοι στους θεούς δεν νυμφεύθηκαν, αφήνοντας ολόκληρο τον θρόνο της πόλεως. Λέγεται μάλιστα, ότι ο Τροφώνιος και πριν κτίσει τον ναό των Δελφών, λειτουργούσε ως μάντις στον ίδιο αγαπημένο του λόφο, εκεί όπου αργότερα επρόκειτο να πεθάνει και να ιδρυθεί το μαντείο του. 
 
Για την ιστορία ιδρύσεως του Μαντείου μας πληροφορεί ο Παυσανίας. Κάποτε, λέγει, επικράτησε μεγάλη ανομβρία και πήγαν να ζητήσουν βοήθεια από το μαντείο των Δελφών, οπότε ο χρησμός τους υπόδειξε να αποταθούν στον ήρωα Τροφώνιο. Ήλθαν έτσι διάφοροι θεωροί στον λόφο του της Λειβαδιάς, ψάχνοντας να βρούν, πως θα τους βοηθήσει το πνεύμα του Τροφωνίου. Τότε κάποιος ονόματι Σάων, είδε ένα σμήνος μελισσών να εξαφανίζεται σε μια γήινη τρύπα- μπαίνοντας κι αυτός εκεί, ανακάλυψε το υπόγειο σπήλαιο, που έκτοτε κατέστη ένα από τα πιο περιώνυμα μαντεία. Η είσοδος στο Μαντείο ήταν δύσκολη. Κατέβαινε κανείς πρώτα στον λάκκο του Αγαμήδη, που είχε μια διάμετρο 3μ. και βάθος περίπου 5μ.
 
 Ο λάκκος περιβαλλόταν από μαρμάρινο κρηπίδωμα και διακοσμείτο με χάλκινους στύλους. Η κάθοδος γινόταν με μια λεπτή φορητή σκάλα. Στο βάθος του λάκκου ο χρηστηριαζόμενος έπρεπε να ξαπλώσει ανάσκελα και να χωθεί σε μια στενή τρύπα, βάζοντας πρώτα τα πόδια του. Στα χέρια του κρατούσε μελόπιτες, προσφορά στα φίδια της σπηλιάς, για να μην τον ενοχλούν. 
 
Ολισθαίνοντας κατόπιν με ευκολία μέσα στην τρύπα, έφθανε στον μεγάλο υπόγειο χώρο. Εκεί έμενε επί ώρες στο απόλυτο σκοτάδι, περιμένοντας την εμφάνιση του "δαίμονος". Η παραμονή μέσα στο σπήλαιο του Μαντείου μπορούσε να κρατήσει πολύ- μερικοί έμεναν ολόκληρες ημέρες. Η επίσκεψη στο σκοτεινό μαντείο δεν είχε δυσάρεστα απρόοπτα. Μόνον μια περίπτωση θανάτου αναφέρεται, όταν κάποιος ακόλουθος του Δημητρίου Πολιορκητού μπήκε για να ψάξει, νομίζοντας ότι θα βρει χρυσά αναθήματα, και χάθηκε. Μετά από πολύν καιρό βρέθηκε το σώμα του γκρεμισμένο από κάποιο άλλο μέρος του λόφου.
 
Στην έξοδό του από το Μαντείο ο χρηστηριασθείς παραλαμβανόταν από ιερείς, που τον οδηγούσαν σε ένα δώμα,όπου έμεναν μαζί του για να συνέλθει. Σ' αυτό το δώμα διηγείτο στους ιερείς τα διατρέξαντα, τι είδε και τι άκουσε, οι δε ιερείς του υπενθύμιζαν την υποχρέωσή του, να μην διηγηθεί σε κανέναν άλλον τα φοβερά ακούσματα. Λέγεται πάντως, ότι μέσα στο σκοτάδι άκουγε ξάφνου κανείς μια φωνή να του ομιλεί και να του απαντά σ'αυτά που σκεπτόταν. Οι χρησμοί του Μαντείου έμεναν απόρρητοι. Μεταξύ των χρηστηριασθέντων ήταν κι ο Παυσανίας-περιγραφή (Βοιωτ.39)- αποφεύγοντας κι αυτός να μας πει τον χρησμό.
 
Το Τροφώνιο Μαντείο λειτουργούσε ως την Βυζαντινή εποχή. Ήταν από τα τελευταία που κατέστρεψε ο φανατισμός της εποχής. Στο λόφο υπήρχαν πολλοί ναοί και αγάλματα. Στο άλλο άκρο του λόφου είχε αρχίσει στην Ελληνιστική εποχή να ανεγείρεται κι ένας μεγάλος ναός του Διός, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Στην ολοκληρωτική καταστροφή του χώρου συνέβαλαν και οι Καταλανοί, όταν έχτισαν εκεί επί Φραγκοκρατίας τείχη και πύργους, χρησιμοποιώντας λίθους των αρχαίων ναών. 
 
Πολλοί έχουν ερευνήσει τον λόφο, για να εντοπίσουν τον ακριβή χώρο του Μαντείου, αλλά μάταια. Εν τούτοις, ο αείμνηστος φίλος και ερευνητής Δημήτρης Δημόπουλος πιστεύει, ότι η αναζητούμενη θέση είναι εμφανής. Ακριβώς στην κορυφή του λόφου (ο Παυσανίας μας λέει πως το μαντείο ήταν "υπεράνω του όρους") έχει ανεγερθεί βυζαντινός ναός, αδιάψευστη μαρτυρία, σύμφωνα με την τότε συνήθεια, της ιερής θέσεως. Ο συγκεκριμένος μάλιστα ναός έχει την μοναδική ιδιαιτερότητα, να είναι διώροφος: Υπάρχει ο ισόγειος ναός της Αγ. Σοφίας και από κάτω ο υπόγειος ναός της Αγίας Βαρβάρας. Οι διαστάσεις δε του υπογείου ναού έχουν ακριβώς τις διαστάσεις του λάκκου του Αγαμήδη που δίνει ο Παυσανίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι από εκεί (από το ιερό της Αγίας Βαρβάρας) ξεκινούσε η οπή, που οδηγούσε στο υπόγειο σπήλαιο-μαντείο. Πράγματι, σε απόσταση 25-30 μ. από τον βυζαντινό ναό αρχίζει μια απότομη κατωφέρεια του εδάφους, η οποία δείχνει την θέση που ήταν άλλοτε το υπόγειο Μαντείο. Προφανώς, στην εποχή του φανατισμού ο χώρος είχε πλήρως ανασκαφεί, ώστε τίποτε να μη μείνει από το ιερό σπήλαιο.
 
Ιδιομορφία του Μαντείου αποτελεί το γεγονός, ότι ήταν σπηλαιώδες, κάτι που δεν συνηθιζόταν στην Ελλάδα μετά την επικράτηση της Ολυμπιακής θρησκείας. Σε πανάρχαιες εποχές, όταν η θεά Γη ήταν η εξάρχουσα, τα σπηλαιώδη μαντεία ήταν ο κανόνας- είτε αυτά λειτουργούσαν τότε ως Νυμφαία είτε ως Εγκοιμητήρια. Η ίδρυση όμως υπογείου μαντικού χώρου σε όψιμη εποχή, και μάλιστα με την προτροπή του Απόλλωνος αποτελεί όντως την μεγάλη ιδιαιτερότητα του Τροφωνίου, που συνδέει έτσι την προολυμπιακή με την ολυμπιακή θρησκευτική εποχή. Γι' αυτό βλέπουμε να τιμάται στον χώρο η Γη-Μήτηρ (Δημήτηρ) ως τροφός του Τροφωνίου παράλληλα με τον θεό Δία, έτσι ώστε το Μαντείο να ονομάζεται του "Τροφωνίου Διός".

Εγκοίμησις: Η Ιερή Ιατρική


Η Αναζήτηση του Θεού στα Όνειρα - Από τα Ασκληπιεία ως τα Σύγχρονα Ψυχοθεραπευτικά Εργαστήρια
Η Αναβίωση του Ασκληπιού

Στη βάση του βράχου όπου ορθώνεται ο Παρθενώνας, βρίσκεται το Ασκληπιείο Αθηνών. Μπορεί κανείς να φτάσει ως εκεί εύκολα, ανεβαίνοντας ανατολικά από το θέατρο του Διονύσου ένα ανηφορικό μονοπάτι που οδηγεί από το λογείο του θεάτρου απευθείας στον ιερό χώρο του ναού. Παλαιότερα, το ίδιο μονοπάτι συνέχιζε κυκλικά γύρω από την βάση της Ακρόπολης.
Ο ασθενής, ο ικέτης, μπορούσε να προσεγγίσει τον ναό είτε από τα δυτικά, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της Αθηνάς, είτε από τα ανατολικά, όπως και σήμερα, περνώντας μέσα από τον χώρο της αναγέννησης και της έκστασης που διαφέντευε ο Διόνυσος.
Με τις εργασίες αναστήλωσης της αρχαιολογικής υπηρεσίας που έγιναν εκεί τα τελευταία χρόνια, ο σημερινός επισκέπτης μπορεί να δει θαλάμους εγκοίμησης πίσω από το άβατο, το ιερό του ναού, καθώς και μια τεράστια κυκλική πέτρα που αποτελούσε την βάση ενός βωμού για τον θεό. Μετά από αιώνες, ο Ασκληπιός φανερώνει ξανά το πρόσωπό του στην Αθήνα.
Η αναστήλωση του Ασκληπιείου Αθηνών στην εποχή μας αποκτά ιδιαίτερα συμβολικές προεκτάσεις. Σηματοδοτεί όχι μόνο μια χρονική συγκυρία κατά την οποία το ενδιαφέρον για την εγκοίμηση και την θεραπευτική χρήση του ονείρου αναβιώνει μέσα από ορισμένες προωθημένες τάσεις της σύγχρονης ψυχοθεραπείας, αλλά και την αναγνώριση από την ιατρική και θεραπευτική σκέψη της ανάγκης για την σημασία της αντιμετώπισης των ασθενειών μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πνευματικότητας και αναζήτησης του νοήματος της ζωής.
Αν και δεν ήταν το πιο φημισμένο από τα 300 περίπου Ασκληπιεία – τα πρώτα θεραπευτικά συγκροτήματα ή νοσοκομεία της ανθρωπότητας- που λειτούργησαν για μια περίπου χιλιετία μέχρι τα μισά του 5ου μ.Χ. αιώνα στην Ελλάδα, στην Νότια Ιταλία, στα παράλια της Μικράς Ασίας και ευρύτερα στον μεσογειακό χώρο, είναι ένα θεραπευτικό συγκρότημα που χαρακτηριστικά η αρχιτεκτονική του λειτουργεί ως μια ιερή αλληγορία.
Αντανακλά την αντίληψη και την προσέγγιση της αρχαιοελληνικής σκέψης για την υγεία και την ασθένεια. Καταδεικνύει τον δρόμο για την ίαση, που λειτουργεί σαν ένας άξονας. Στα ανατολικά η ίαση περνά μέσα από τον θέατρο, τον χώρο του δράματος, του χορού, του εκστατικού πάθους και της αναγέννησης μέσα από τον θάνατο. Στα δυτικά, για να φτάσεις στην ίαση περνάς κάτω από την Αθηνά, από τον χώρο της λογικής, της σοφίας, της επιβεβαίωσης, της υπεροχής και της εκφρασμένης τελειότητας.
Η χωροθέτηση και η αρχιτεκτονική του λοιπόν συμπυκνώνουν την έννοια της ίασης μέσα από την αρχαιοελληνική θεώρηση και σκέψη. Η θεσμοθετημένη πρακτική που αντανακλούσε αυτή την θεώρηση είχε σαν κέντρο της την διαδικασία της εγκοίμησης, που δεν ήταν απλώς μια αναζήτηση για ένα θεραπευτικό όνειρο, αλλά μια πορεία κάθαρσης και εξαγνισμού ώστε ο ασθενής να έρθει σε επαφή με το Θείο.
Ιερή Ιατρική
Αν και η σύγχρονη δυτική ιατρική επικεντρώνει τις -σαφώς υπολογίσιμες και αποτελεσματικές -δυνάμεις της στον στόχο της θεραπείας του ασθενή και την ανακούφισή του από παθολογικές καταστάσεις του οργανισμού του, βαρύνεται με το γεγονός ότι αγνοεί την συνειδητότητα του ασθενή και την περίπλοκη σχέση σώματος-νου, δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στην αποκατάσταση του σώματος με χρήση μηχανημάτων και φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Αυτή η στάση συνεχίζεται, παρά την ανάπτυξη και την εμφανή στροφή των πασχόντων σε εναλλακτικές θεραπείες και άλλα συστήματα ιατρικής, όπως η ομοιοπαθητική, η ινδική Αγιουβέρδα ή η κινέζικη ιατρική που αντανακλούν διαφορετικές προσεγγίσεις και βλέπουν περισσότερο τον άνθρωπο σαν ένα ενεργειακό όν και την ασθένεια σαν ένα μπλοκάρισμα ή αγκύλωση ροής της ενέργειας.
Η ολιστική ιατρική αναγνωρίζει καθαρά την σημασία της αντιμετώπισης των ασθενειών μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο σχέσεων και αλληλεπίδρασης της σωματικής, της συναισθηματικής, της νοητικής και ευρύτερα της ψυχικής ενέργειας.
Η έννοια λοιπόν της θεραπείας για την ολιστική ιατρική, όπως διαμορφώνεται σήμερα μέσα από την ζύμωση και τον διάλογο των διαφορετικών προσεγγίσεων, δυτικών και ανατολικών, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αποκατάσταση της ισορροπίας της ενεργειακής ροής του ανθρώπινου οργανισμού, που είναι συνώνυμη με την υγεία μεν, αλλά όχι και με την ευεξία.
Η παράδοση του Ασκληπιού διαμορφώνει μια τελείως διαφορετική αντίληψη. Η έννοια της ίασης για την αρχαιοελληνική σκέψη είναι κατά πολύ ευρύτερη από την σημερινή έννοια της θεραπείας. Πηγάζει από μια οπτική του κόσμου κατά την οποία το άτομο είχε πλήρη συναίσθηση ότι ήταν μέρος μιας κοσμικής τάξης που περικλείει τα πάντα. Ίαση σημαίνει προσωπική ολοκλήρωση, που απαιτεί την αποκατάσταση των δυσλειτουργιών, στην ψυχή και το σώμα.
Αυτό σημαίνει αποκατάσταση της σχέσης του ανθρώπου με την φύση, την κοινωνία και το θείο, την εύρεση μιας αίσθησης σκοπού και την εναρμόνιση της ύπαρξης του με την εσωτερική και την ευρύτερη κοσμική τάξη. Περιλαμβάνει την επαφή με αυτό που ο ψυχίατρος Roberto Assagioli, ο θεμελιωτής της Ψυχοσύνθεσης, ονομάζει «ανώτερο ψυχοπνευματικό» μέρος του ανθρώπου.
Η αποκατάσταση της υγείας έρχεται μέσα από μια καταφυγή σε μια υπερ-ατομική αντίληψη, μια προσπάθεια σύνδεσης με το κοσμικό γίγνεσθαι και το Όλον. Ίαση είναι η θεραπεία της ίδιας της ψυχής και η επανένωση της με την ηρακλείτεια αφανή αρμονία, η αναγνώριση της θεϊκής της φύσης και η προσπάθεια προσέγγισης της.
Γι΄ αυτό τα Ασκληπιεία είναι πρώτα απ΄ όλα ιεροί ναοί και ύστερα θεραπευτικά κέντρα. Πηγαίνοντας πέρα από την ολιστική ιατρική, της αντίληψης του ανθρώπου σαν ένα ενεργειακό πλέγμα, η παράδοση του Ασκληπιού είναι μια θρησκευτική, μια ιερή ιατρική. Πνευματικές ανησυχίες, συναισθήματα, ελπίδες, όνειρα και απογοητεύσεις είναι βασικά και όχι περιφερειακά στοιχεία για την ιερή ιατρική, γιατί όλες αυτές οι λειτουργίες είναι εκφράσεις της ψυχής. Συνεπώς, έχοντας σαν κεντρικό άξονα την ψυχή, η ιερή ιατρική είναι η κατεξοχήν Ψυχοθεραπεία.
Η Μεγάλη Πορεία
Το πλήθος των αρχαιολογικών, φιλολογικών και επιγραφικών τεκμηρίων μας επιτρέπει να έχουμε σήμερα μια πλήρη εικόνα της πορείας αναζήτησης του ικέτη-ασθενή προς την ίαση . Η διαδικασία διέφερε και ως προς τον σκοπό της αλλά και ως προς την πρακτική της από κέντρο σε κέντρο.
Εγκοίμηση δεν γινόταν μόνο στα πολυάριθμα Ασκληπιεία, αλλά και σε μαντεία ή άλλους ιερούς τόπους. Στο μαντείο του Τροφώνιου στην Λιβαδιά, αλλά και στο Αμφιαράειον του Ωρωπού, η εγκοίμηση γινόταν κυρίως για μαντικούς σκοπούς, όπως γινόταν και στην Αίγυπτο στους ναούς της Ίσιδος και του Σαράπιδος.
Στην Μικρά Ασία, ήταν οι ιερείς που υποβάλλονταν σε εγκοίμηση για λογαριασμό των πιστών στα Πλουτώνεια, ενώ κάποια άλλα Ασκληπιεία, όπως αυτό της Περγάμου, όπου μαθήτευσε και θεράπευε μελετώντας τα δικά του όνειρα και των ασθενών ο Γαληνός, αυτός ο μεγάλος Έλληνας φυσιολόγος, ανατόμος και ιατρός του 2ου μ.Χ αιώνα, και της Κω, όπου μαθήτευσε και αργότερα δίδαξε ο Ιπποκράτης, λειτουργούσαν παράλληλα και σαν σχολές ιατρικής, όπου πολλοί μαθήτευαν γύρω από τους μεγάλους θεραπευτές της εποχής.
Τα σημαντικότερα Ασκληπιεία εξελίχτηκαν σε μεγάλα κτιριακά συμπλέγματα που περιελάμβαναν γυμναστήρια, λουτρά, θέατρα και χώρους διαβίωσης για τους πολυάριθμους ασθενείς. Το θέατρο της Επιδαύρου, για παράδειγμα, ήταν μέρος του συγκροτήματος του τοπικού Ασκληπιείου που ήταν το μεγαλύτερο και το πιο ξακουστό στον αρχαίο κόσμο, μια και ο ίδιος ο Ασκληπιός, ακολουθώντας τις υποδείξεις του δασκάλου και μέντορά του στην τέχνη της θεραπευτικής, του κενταύρου Χείρωνα, έδωσε ο ίδιος οδηγίες για την χωροθέτηση και κατασκευή του.
Όπως αναφέρει ο Παυσανίας, με τις υποδείξεις του Ασκληπιού μεταφέρθηκε χώμα και τρίμματα ορυκτού από την περιοχή της Μαγνησίας- που ήταν πλούσιο σε μαγνητίτη- και στρώθηκε στην Επίδαυρο.
Σ΄ αυτό το χώμα φύτευαν τα βότανα που χρησιμοποιούσαν οι Ζάκορες, οι ιεροί θεραπευτές στις θεραπευτικές αγωγές τους. Επίσης οι κατσίκες και τα άλλα ζώα του ναού τρέφονταν από χόρτα φυτεμένα σ΄ αυτό το χώμα. Το γάλα απ΄ αυτές τις κατσίκες ήταν και η κύρια τροφή για τους περίφημους παρείες, τα λίγο μεγαλύτερα του ενός μέτρου ξανθόφιδα που, εκπαιδευμένα από τους Ζάκορες, κατά την διάρκεια της τελευταίας φάσης της εγκοίμησης όταν πλέον ο ασθενής κοιμόταν στο άβατο, έγλειφαν και καθάριζαν χρόνια αποστήματα και πληγές, κάθονταν στις κοιλιές των στείρων γυναικών κ.α.
Όταν ο ασθενής πλησίαζε στην Επίδαυρο, έβλεπε στον δρόμο του και στον χώρο μπροστά στον ναό εκατοντάδες επιγραφές. Ήταν η καταγραφή πολλών περιστατικών από ασθενείς που βρήκαν την ίαση από το χέρι του Ασκληπιού. Από μόνες τους αυτές οι πινακίδες ήταν μια ισχυρή υποβολή που τόνωνε την πίστη στην θεραπεία, μέσα από την συνάντηση με το θείο.
Γνώριζαν με αυτόν τον τρόπο ότι εδώ κατοικεί ο θαυματουργός Ασκληπιός και το μόνο που είχαν να κάνουν για να θεραπευτούν ήταν να παραδώσουν πλήρως και τελειωτικά την ασθένειά τους σε εκείνον και στους ιερείς- θεραπευτές εκπροσώπους του. Έπρεπε λοιπόν να εξαγνίσουν τον εαυτό τους και να προετοιμαστούν για την άφιξή του στα όνειρά τους.
Πριν φτάσει ο ασθενής στην τελευταία φάση της εγκοίμησης, τον ύπνο στον καθαγιασμένο χώρο μπροστά στο υποβλητικό χρυσελεφάντινο άγαλμα του θεού που βρισκόταν στο άβατο του Ασκληπιείου της Επιδαύρου, για δυο- τρεις ημέρες ακολουθούσε ένα τυπικό εξαγνιστικών τελετουργιών, που περιελάμβανε τα –πολύ σημαντικά- καθαρτήρια λουτρά, αυστηρή νηστεία ή συγκεκριμένους διαιτητικούς περιορισμούς ανάλογα με την περίπτωση, αποχή από ερωτική πράξη κ.α. Μέσα στο τυπικό συμπεριλαμβάνονταν η παρακολούθηση των διδασκόμενων στο θέατρο τραγωδιών και η προσφορά θυσιών.
Υπήρχε επίσης και η παροχή μιας πρωτοβάθμιας περίθαλψης πριν την εγκοίμηση, που ήταν η κορύφωση της πορείας για την ονειρική συνάντηση με τον Ασκληπιό. Αυτή η πρωτοβάθμια περίθαλψη ήταν αρκετά εκτεταμένη στο εύρος της, μια και περιελάμβανε χειρουργικές επεμβάσεις όπως διάνοιξη αποστημάτων, ανατάξεις σπασμένων μελών κλπ., αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θεωρούνταν η αιτία για την ίαση των ασθενειών. Αυτή την δώριζε αποκλειστικά η «επιφάνεια» του Ασκληπιού μέσω του θεραπευτικού ονείρου.
Η Επίσκεψη του Θεού
Όταν οι ασθενείς είχαν ολοκληρώσει την προκαταρτική διαδικασία, ξάπλωναν στις στιβάδες (στρώματα) τους μέσα στο άβατο. Περίμεναν με αγωνία τον γεροντότερο ιερέα να μπει από την είσοδο της ανατολής και να φωνάξει τρεις φορές: « Ασκληπιέ θαυματουργέ, σε περιμένουμε». Ακολουθούσε ομαδική ψαλμωδία, με ύμνους προς τον πανθεραπευτή Ασκληπιό και επικλήσεις να τους επισκεφτεί την ώρα του ύπνου και να τους θεραπεύσει από τα πάθη τους.
Κατόπιν ο Ζάκορας άρχιζε να ψέλνει λόγια ακατανόητα και να χειρονομεί υψώνοντας τα χέρια προς το άγαλμα του θεού και κατεβάζοντας τα προς τους ασθενείς. Μόλις οι λύχνοι έσβηναν, έμεναν μόνο τα μάτια του θεού να λάμπουν από το επιβλητικό παράστημα του Ασκληπιού στο άκρο του άβατου που τραβούσε τα βλέμματα των γεμάτων πίστη και ελπίδα ασθενών. Καθώς ακούγονταν ο απόμακρος ήχος ενός αυλού και κάποιου κρουστού σε ένα όλο και πιο αργό, υπνωτιστικό ρυθμό βυθίζονταν αργά σε ένα βαθύ στάδιο χαλάρωσης.
Όλη αυτή η διαδικασία ήταν μια τελετουργική υποβολή, μια επαγωγή σε ομαδική ύπνωση, που δεν αργούσε να ρίξει σε ύπνο τους ασθενείς, κάποιοι από τους οποίους είχαν από πριν πιει συγκεκριμένα σκευάσματα που τους είχαν δοθεί.
Σε μια περίπου ώρα μετά το σβήσιμο των λύχνων, οι παραστάτες, το βοηθητικό προσωπικό του ναού, άνοιγαν αθόρυβα τις πόρτες και έμπαιναν μέσα οι ειδικευμένοι ιερείς- θεραπευτές. Έκαναν θεραπευτικές επεμβάσεις, όπως έμπλαστρα και εντριβές, ψαύσεις και επαναφορές στην θέση μυών και νεύρων, πλύσεις και καθαρισμούς πληγών κλπ. Μαζί τους έμπαιναν στην τεράστια αίθουσα οι παρείες, τα εκπαιδευμένα ιερά φίδια, που επικουρούσαν το θεραπευτικό έργο. Σέρνονταν ανάμεσα στις στιβάδες και πάνω στα σώματα των σε βαθύ ύπνο και ονειρευόμενων ασθενών.
Ο θεός Ασκληπιός εμφανίζονταν στα όνειρα σαν ένας γενειοφόρος άντρας που κρατούσε μια βακτηρία(μπαστούνι), ή σαν ένα αντρικό χέρι που άγγιζε το πάσχον μέρος. Συχνά ήταν τα θεραπευτικά όνειρα με φίδια. Επίσης καλοί οιωνοί θεραπείας ήταν η εμφάνιση ενός σκύλου, που θεωρούνταν σύντροφος του Ασκληπιού ή ενός πετεινού, επίσης σύμβολο του θεού.
Την άλλη μέρα, οι ασθενείς εξιστορούσαν τι είδαν στον ύπνο τους στους ιερείς, και ανάλογα με το όνειρο, τους δινόταν κάποια αγωγή για να ακολουθήσουν. Ήταν πολλές οι φορές όμως που ο ασθενής ξυπνούσε εντελώς θεραπευμένος και σε κάποιες περιπτώσεις, όπως γνωρίζουμε από τις επιγραφές, η θεραπεία έφτανε στα όρια μιας θαυματουργής ιάσεως από μακρόχρονη ασθένεια.
Τέλος, όλο το ιστορικό της ασθένειας, του ονείρου και της ίασης, καταγραφόταν στις πινακίδες και εκτίθεντο σε κοινή θέα. Επίσης συχνά η ίδια η ιαματική θεότης ζητούσε την προσφορά ενός αφιερώματος εκ μέρους του θεραπευμένου πλέον ικέτη, κάτι που δινόταν ασφαλώς με περίσσια γενναιοδωρία.
Το Πέρασμα στον Χριστιανισμό
Η λατρεία του Ασκληπιού απετέλεσε μία από τις μεγαλύτερες κατά την περίοδο της εξάπλωσης του χριστιανισμού, και ο ίδιος ο Ασκληπιός ήταν ένας από τους τελευταίους στην σειρά των ειδωλολατρικών θεών που έχασαν την γενική αποδοχή τους.
Αν και ο χριστιανισμός επιτέθηκε κατά μέτωπον στο θεσμό της εγκοίμησης, δεν κατάφεραν να βάλουν τέλος στην άσκηση της από τους απλούς ανθρώπους. Κατέφυγαν λοιπόν στην τροποποίηση του αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος και του θεολογικού υποβάθρου της. Η ίδια όμως πρακτική της χρήσης του θεραπευτικού ονείρου υιοθετήθηκε τελικά αυτούσια και ενσωματώθηκε στον χριστιανισμό.
Ο Ασκληπιός αντικαταστάθηκε με χριστιανούς μάρτυρες και αγίους, όπως η Θέκλα, οι Κύρος και Ιωάννης, οι Κοσμάς και Δαμιανός, ο Θεράπων ή ο Αρτέμιος. Γύρω από τα θαυματουργά λείψανά τους, συχνά στον ίδιο χώρο όπου πριν λειτουργούσαν οι αρχαίοι ναοί και με παραπλήσιο τελετουργικό, η πρακτική της εγκοίμησης συνεχιζόταν. Η αναγραφή τώρα των θεραπειών καταγράφονταν σε αρχεία από τα κέντρα αυτά, σαν συλλογές θαυμάτων, που μας παρέχουν πλήθος πληροφοριών για την οργάνωση και την εξέλιξη της εγκοίμησης μέχρι τον 7ο αιώνα.
Την ίδια περίπου εποχή που το άγαλμα της Αθηνάς αφαιρέθηκε από τον Παρθενώνα, το Ασκληπιείο Αθηνών λεηλατήθηκε και λίγο αργότερα καταστράφηκε. Στην θέση ανεγέρθηκε μια εκκλησία αφιερωμένη στον θεραπευτή Άγιο Αντρέα. Η εγκοίμηση συνεχίστηκε στην εκκλησία αυτή, η οποία περιελάμβανε ένα επί πλέον κλίτος, ίσως σαν ένα πρόναο σαν αυτόν που υπήρχε στον προγενέστερο ναό.
Η ομοιότητα της χριστιανικής με την αρχαία εγκοίμηση ήταν τόση ώστε προκαλούσε πολλές φορές σύγχυση στους ασθενείς ως προς την ταυτότητα των προσώπων που τους θεράπευαν στα όνειρά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν κάποιες περιπτώσεις που καταγράφονται στα αρχεία από τις συλλογές θαυμάτων του Κοσμά και Δαμιανού. Μία απ΄ αυτές αναφέρει ότι οι ειδωλολάτρες είχαν την συνήθεια να αναφέρονται στους Κοσμά και Δαμιανό ως Κάστορα και Πολυδεύκη. Μια φορά που κάποιος αρρώστησε βαριά και επισκέφτηκε την κλινική του Κοσμά και Δαμιανού. Επειδή καλούσε συνεχώς τον Κάστορα και Πολυδεύκη να τον γιατρέψουν, οι γιατροί τον απέφευγαν.
Όταν, υποφέροντας από τους πόνους, στρίμωξε τους γιατρούς, εκείνοι του εξήγησαν ότι τα μοναδικά ονόματα στα οποία άκουγαν ήταν Κοσμάς και Δαμιανός, η δύναμη των οποίων ερχόταν από τον Ιησού Χριστό. Αν εκείνος αποδεχόταν τον Χριστό, θα θεραπευόταν. Εκείνος δέχεται και βαφτίζεται Χριστιανός. Τίποτα απ΄ όλα αυτά δεν έγινε μέσα σε ένα όνειρο, όμως προετοιμάζουν την σκηνή για την επόμενη αφήγηση ενός θαύματος, όπου ένας ειδωλολάτρης, απελπισμένος από τον πόνο της ασθένειας του, ακολουθεί ένα χριστιανό φίλο του σε μια εκκλησία του Κοσμά και Δαμιανού.
Αφού περνά πολύ ώρα στον νάρθηκα της εκκλησίας, βλέπει ένα όνειρο στο οποίο « τρία παιδία τρώγωσι ψυχία άρτου εμβαπτισμένα σε οίνο». Ο ονειρευόμενος νιώθει μεγάλη επιθυμία να δοκιμάσει κι΄ αυτός, αλλά τα παιδιά αρνούνται να ικανοποιήσουν το αίτημα του, και τότε τον καταλαμβάνει φόβος ότι θα σκοτωθεί. Κατά την διάρκεια του ονείρου του, αποκτά επίσης την επίγνωση και συνειδητοποιεί ότι μπροστά του βλέπει το μυστικό της Θείας Ευχαριστίας.
Γνωρίζει επίσης ότι οι χριστιανοί σκοτώνουν του μη χριστιανούς που παραβιάζουν τα μυστήρια τους. Στο όνειρό του, εμφανίζονται δύο άτομα που στην αρχή νομίζει ότι είναι ο Κάστορας και Πολυδεύκης, όμως εκείνοι του λένε ότι είναι οι Κοσμάς και Δαμιανός και του δίνουν να φάει ψωμί. Ξυπνά βέβαιος για την απόφασή του να ασπαστεί τον χριστιανισμό.
Ο Ύπνος του Ασκληπιού
Αυτοί που θεωρούν την υιοθέτηση της πρακτικής της εγκοίμησης από την χριστιανισμό ως μια πολιτική προσπάθεια για την φυσιολογική πολιτισμική συνέχεια από το πέρασμα μιας θρησκείας σε μια άλλη, παραγνωρίζουν το γεγονός ότι η απομόνωση και η απογύμνωση μιας θεσμοθετημένης πρακτικής από το ευρύτερο πλαίσιο κοσμοθεώρησης και αντίληψης μέσα από το οποίο γεννήθηκε δεν μπορεί παρά να περιέχει και τους σπόρους της αποδυνάμωσης και καταστροφής της.
Έτσι, αφού πλέον η εγκοίμηση στο βυζάντιο, αντίθετα από την αρχαιοελληνική σκέψη, αφορά πρώτιστα το σώμα και μετά το πνεύμα και υπηρετεί περισσότερο την βραχυπρόθεσμη θεραπεία παρά την αποκατάσταση της επαφής του ανθρώπου με το θείο, δεν είναι καθόλου παράξενο που με το πέρασμα των χρόνων θεωρήθηκε σαν ένα είδος δεισιδαιμονίας, που βρισκόταν σε αντίθεση με την νέα αντίληψη της ιατρικής, που άρχισε από την εποχή που ο Ιπποκράτης αναζήτησε μια ορθολογιστική προσέγγιση στον χειρισμό της ασθένειας.
Αυτή η μεταβίβαση από το πέπλο του μύθου και του θείου στις ορθολογιστικές και επιστημονικές διεργασίες ήταν που γέννησε την σημερινή προσέγγιση της δυτικής ιατρικής.
Αν και ο πατέρας και ο παππούς του Ιπποκράτη ήταν αρχιερείς του Ασκληπιού και ο ίδιος μεγάλωσε μέσα στους θαλάμους εγκοίμησης του Ασκληπιείου της Κω, εκεί όπου ερμηνευόταν η σημασία των ονείρων και κοντά στις πηγές όπου γινόταν η κάθαρση των ασθενών, ο Ιπποκράτης αρνήθηκε να δεχτεί την θεϊκή παρέμβαση κατ΄ αρχάς ως αιτία της κάθε ασθένειας.
Σαφώς δεν ακύρωσε και ποτέ δεν αρνήθηκε τον Ασκληπιό, απλά τον τοποθέτησε σε μεγαλύτερη απόσταση από τον άνθρωπο και την Φύση, βλέποντας την υγεία και την ασθένεια σαν φυσικά φαινόμενα, που έπρεπε να κατανοηθούν και να αντιμετωπιστούν ως γεγονότα που συμβαίνουν μέσα στην σφαίρα της φύσης και του ανθρώπινου νου.
Ουροβόρος Όφις
Όπως τα όνειρα γεννιούνται από άτομα, έτσι οι μύθοι γεννιούνται από πολιτισμούς. Ο εξοστρακισμός του μύθου και η επικράτηση της επιστημονικής λογικής είναι το συλλογικό όνειρο της εποχής μας, που μας οδήγησε στο σημείο που βρίσκεται η ανθρωπότητα σήμερα. Και είναι ακριβώς σήμερα, που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εποχή στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, καταλαβαίνουμε την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας.
Έχουμε την άμεση ανάγκη, μπροστά στο αδιέξοδο και στο φάσμα της καταστροφής, να τοποθετήσουμε την ζωή μας σε ένα πλαίσιο που προσδίδει νόημα, χωρίς να απογυμνώνει τον άνθρωπο από την πνευματικότητά του. Έχουμε την ανάγκη να ανακαλύψουμε ένα καινούργιο μύθο, για να μπορέσουμε να ονειρευτούμε ξανά.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που οι πιο προωθημένες τάσεις στην ψυχοθεραπεία και στην ιατρική σήμερα κατανοούν αυτή την ανάγκη επαναπροσδιορισμού μιας καινούργιας θεώρησης για το τι σημαίνει υγεία και ευημερία. Έτσι, το φίδι του Ασκληπιού μετουσιώνεται, κινείται μέσα στον χρόνο και εμφανίζεται ξανά στην εποχή μας σαν ένας ουροβόρος όφις, ένα φίδι που δαγκώνει την ουρά του, συμβολίζοντας την ολοκλήρωση, αλλά και την επιστροφή στην αρχική πηγή.
Ουσιαστικά δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο στο να ανακαλύψουμε, αρκεί μόνο να θυμηθούμε την πηγή μας, να εμβαπτιστούμε ξανά στον αρχικό μύθο. Τον μύθο της προσωπικής ολοκλήρωσης και της επαφής μας με το Θείο, τον μύθο του πανθεραπευτή Ασκληπιού.
Πηγές:
1. Frantz Allison, «From Paganism to Christianity in the Temples of Athens», DOP, 1965.
2. Charles Stewart, «Dream Incubation and the End of Ancient Greek Religion», μετάφραση δημοσιευμένη στο περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ & ΤΕΧΝΕΣ, τ. 79.
3. Edward Tick, «Η Θεραπεία της Ψυχής μέσα από τα Όνειρα», εκδ. Ενάλιος, 2003.
4. C.A. Meier, «Ancient Incubation and Modern Psychotherapy», Northwestern University Press, 1967.
5. Σπύρος Μακρής, «Ο Ιερός Χάρτης της Ελλάδας», ΑΒΑΤΟΝ, τ. 52.
6. Άγγελος Βιαννίτης, «Dream Therapy», ΑΒΑΤΟΝ, τ. 48.

Άγνωστοι Έλληνες: Από την Γαλλία στον Βόρειο Πόλο

 

«Η Μασσαλία δεν έπαψε ποτέ να δείχνει και να έχει το Ελληνικό χρωμόσωμα, μια πραγματικότητα, απτή σε όλο τον Νότο της Γαλλίας.
Εκτός από τις ομογενειακές οργανώσεις υπάρχουν και πολλοί Φιλέλληνες που τρέφουν μια άδολη αγάπη για την Ελλάδα την οποία θεωρούν κοιτίδα του Δυτικού πολιτισμού αλλά και ως μια μακρινή πατρίδα».
Στην προηγούμενη μελέτη μας κλείσαμε το ταξίδι μας στην Αφρική με την χώρα της Αιγύπτου. Το ταξίδι όμως των Ελλήνων φυσικά δεν σταματά εκεί αλλά πολύ περισσότερο δεν σταματάει ποτέ…
Έτσι κι εμείς συνεχίζοντας την περιήγησή μας στην περιοχή της Μεσογείου θα κάνουμε έναν σταθμό στην Μασσαλία, την ελληνική πόλη της Γαλλίας, η οποία ακόμη και σήμερα θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα του απόδημου Ελληνισμού.
Να σημειωθεί μάλιστα πως οι Έλληνες ονόμασαν «Γαλάτες» τους κατοίκους της συγκεκριμένης περιοχής, επειδή ήταν άσπροι σαν το γάλα. Από τους Γαλάτες προέκυψαν οι σημερινοί Γάλλοι.
Οι περισσότερες αρχαίες ελληνικές πόλεις της Γαλλίας χτίστηκαν το 3000π.Χ. περίπου εξελίξει της εκστρατείας του Ηρακλή προς την Αμερική. Αλλά και τα μεταγενέστερα χρόνια ιδρύθηκε αξιόλογος αριθμός αποικιών, για τις οποίες μάλιστα υπάρχουν και περισσότερα στοιχεία λόγω της συντομότερης χρονικής αποστάσεως.
Στην Μασσαλία συγκεκριμένα οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν πριν από πολλά χρόνια, όταν οι Φωκαείς της Μ. Ασίας (αποικία Ελλήνων στην Φώκαια της Μ.Ασίας γύρω στο 800π.Χ.) μην μπορώντας να αντιμετωπίσουν τα πυρά των Περσών, καθώς Αθήνα και Σπάρτη αρνούνταν να στείλουν βοήθεια, κατέφυγαν στην τότε Γαλατία και ίδρυσαν την Μασσαλία.
Ο Ηρόδοτος αναφέρει χαρακτηριστικά (Α 63):
«Οἱ δὲ Φωκαεὶς οὓτοι, ναυτιλίηση μακρήσι πρῶτοι τῶν Ἑλλήνων ἐχρήσαντο, καὶ τὴν τε Ἀδρίην, καὶ τὴν Τυρσήνη καὶ τὴν Ἰβηρίαν καὶ τὸν Ταρτησσὸν οὓτοι εἰσὶ οἱ καταδέξαντες».
(Οι Φωκείς πρώτοι από τους Έλληνες χρησιμοποίησαν την ναυτιλία για μακρινά ταξίδια και έφτασαν ως τις ακτές της Αδριατικής και της Τυρρηνικής θάλασσας και ως την Ιβηρική χερσόνησο)!
Αναφορές απαντούν ακόμη στον Αριστοτέλη, τον Πλούταρχο, τον Πέραμο, τον Ιουστίνο, κ.α.
Παρ’ ότι οι Γαλάτες αντιστάθηκαν αρχικά, μη γνωρίζοντας πως οι Έλληνες δεν είχαν φτάσει με εχθρικές-κατακτητικές διαθέσεις, τελικά οι δεύτεροι κατάφεραν όχι μόνο να εγκατασταθούν στην εν λόγω περιοχή αλλά και να την οδηγήσουν στην ύψιστη ακμή της.
Έτσι οι Έλληνες κάτοικοι της Μασσαλίας ίδρυσαν και άλλες αποικίες, μεταξύ των οποίων η Νίκαια (Νice), η Ολιβία, η Αντίπολις, η Αθηνόπολη, το Ταυρέντιον, η Θηλίνη, η Ολβία (Κάννες), η Ροδανουσία, η Κιθαριστής, που έλαβε το όνομά της από την αγάπη των Μασσαλών (όπως άλλωστε και όλων των Ελλήνων) για την μουσική, και άλλες πολλές.
Σε όσες αποικίες ίδρυσαν έδωσαν ονόματα ελληνικά, ώστε να τους θυμίζουν τον τόπο που γεννήθηκαν.
Έτσι, η Κρέουσα ονομάστηκε από τον βασιλιά της Θήβας, Κρέοντα, όνομα που σημαίνει βασιλιάς. Η Νίκαια εξαιτίας της νίκης τους επί των Λυγίων. Η Όλβια, οι σημερινές Κάννες, ονομάστηκε έτσι χάριν της μεγάλης ακμής που γνώριζε. (όλβιος = ευτυχισμένος).
Η Ηράκλεια από τον Ηρακλή φυσικά. Το Ταυρέντιον, τέλος, σύμφωνα με τον Στράβωνα, ονομάστηκε έτσι λόγω της γεωλογικής μορφής του λιμανιού, η οποία μοιάζει με κεφάλι ταύρου.
Παράλληλα οι Φωκαείς διατηρούσαν σε κάθε τους αποικία τα ιωνικά πρότυπα, όπως για παράδειγμα στο νομοθετικό σύστημα. Υπήρχε δηλαδή η Βουλή των 600 Τιμούχων που συγκυβερνούσε με το Εκτελεστικό Σώμα (15 Εκτελεστές).
Στην Μασσαλία ξεχώρισε η μορφή του Ευθυμένη και του Πυθέα, ο πρώτος εκ των οποίων ταξίδεψε ως την Λιβύη και ο δεύτερος στο ταξίδι του προς τις βορειοδυτικές ακτές της Ευρώπης, που διήρκεσε 50 χρόνια, έφτασε ως την Γροιλανδία και τον Βόρειο Πόλο και απέδειξε ότι η Βρετανία είναι νήσος.
Μετά από χρόνια βέβαια σημειώθηκαν νέα κύματα Ελλήνων μεταναστών στην περιοχή της Μασσαλίας, αρχικά κατά την Οθωμανική κυριαρχία, τον 17ο αιώνα, περίοδος, όπου φτάνει η εν λόγω πόλη στην μέγιστη ακμή της, λόγω των γνώσεων των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης που είχαν καταφύγει εκεί και έπειτα, το 1922, πολλοί από τους πρόσφυγες της Μ. Ασίας βρήκαν καταφύγιο στην Μασσαλία.
Οι Έλληνες φυσικά εξακολουθούν να ζουν μέχρι σήμερα στην Μασσαλία διατρανώνοντας με κάθε ευκαιρία την καταγωγή τους…
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πρόσφατα φίλαθλοι της τοπικής ομάδας (Marseille) ύψωσαν στο γήπεδο ένα τεράστιο coreo με την ελληνική σημαία στο κέντρο της οποίας απεικονιζόταν ένας αρχαίος Έλληνας και ένα πανό που έγραφε:
«Εμείς δεν αρνούμαστε την καταγωγή μας».
Φυσικά το Ελληνικό κράτος τηρεί σιγήν ιχθύος γι αυτούς τους Έλληνες την στιγμή που θα μπορούσε να τους «εκμεταλλευτεί» προς το καλό της χώρας μας αλλά και του Ελληνισμού εν γένει.
Όπως και να έχει οι Έλληνες είναι εκεί, δηλώνουν παρόντες και διατηρούν τον Ελληνισμό όρθιο τιμώντας τα ήθη τα έθιμα και την ιστορία μας.

Η μύγα των φρούτων που εξελίχθηκε και έχει μυρμήγκια στα φτερά της


Δείτε τι γίνεται όταν η φύση έχει κέφια. Μια μύγα έγινε σταρ, λόγω των φτερών της
Μία μύγα, διαφορετική από τις άλλες, φιγουράρει σε όλα τα διεθνή μέσα. Η μύγα - "σταρ", έχει τραβήξει πάνω της όλα τα φώτα της δημοσιότητας εξαιτίας μια ιδιάζουσας ανωμαλίας.

Τα φτερά της κάνουν τη διαφορά, κεντρίζουν το ενδιαφέρον και εγείρουν παγκόσμια περιέργεια.
Δεν είναι συνηθισμένο άλλωστε για μια μύγα να κουβαλάει πάνω της... μυρμήγκια.
Όπως γράφει η εφημερίδα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων "The National", πρόκειται για ένα είδος "εξελικτικής τέχνης", η οποία εκτός από το να μας προσφέρει μία μοναδικά όμορφη εικόνα, εξυπηρετεί και έναν απώτερο σκοπό:
Τον αποπροσανατολισμό των εχθρών της μύγας. Κουνάει τα φτερά της, αναπαριστώντας την κίνηση των μυρμηγκιών και έτσι καταφέρνει να μπερδεύει τους επίδοξους θηρευτές και αντιπάλους της.
Πρόσφατα και οι N.Y. Times αφιέρωσαν ένα μεγάλο άρθρο τους για την εν λόγω μύγα αλλά και για ακόμα 5.000 διαφορετικά είδη που ξέρουν να καμουφλάρονται στον άγριο κόσμο της φύσης.
Η υψηλή τέχνη του καμουφλάζ
Η συγκεκριμένη μύγα δεν είναι η μόνη στην οικογένειά της που διαθέτει τέτοιου είδους μοτίβα στα φτερά της. Η οικογένεια των tephritidae (μύγες των φρούτων) αριθμεί 5 χιλιάδες είδη, των οποίων τα σχέδια στα φτερά έχουν οδηγήσει πολλούς να τις χαρακτηρίζουν "μύγες - παγώνια", αναφέρει το άρθρο της The National.
Άλλα είδη, φέρουν στα φτερά τους διαφορετική παραπλάνηση. Υπάρχει για παράδειγμα και η μύγα που "χρησιμοποιεί" σχέδια στα φτερά της, για να μιμείται αράχνες και να τις αποφεύγει, όπως είχε περιγράψει ο εντομολόγος Alex Wild, στο προσωπικό του blog.
Στην περίπτωση της μύγας που "λατρεύει" τα μυρμήγκια, τα μάτια της έρχονται να συμπληρώσουν το μοναδικό κάδρο, με τόσο ζωντανά χρώματα, σε αποχρώσεις του πράσινου και του κίτρινου, που φαίνονται σαν κάποιος να τα έχει ζωγραφίσει και προσθέσει αργότερα. Τελικά, η ομορφιά μπορεί να βρίσκεται παντού. Ακόμα και σε ένα φαινομενικά ενοχλητικό έντομο.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η viral φωτογραφία έχει πυροδοτήσει αρκετές συζητήσεις. Άλλοι εκφράζουν τον θαυμασμό τους για τη μαγεία της φύσης και της εξέλιξης, άλλοι υποστηρίζουν ότι στα φτερά της μύγας Goniurellia tridens δεν απεικονίζονται μυρμήγκια, αλλά αράχνες και κάποιοι λένε ότι δεν είναι κάτι άλλο από τυχαία μοτίβα. Όπως και να' χει, το αποτέλεσμα είναι μοναδικό.
Η μύγα των φρούτων συναντάται σε χώρους όπου υπάρχουν συσκευές αποχυμωτών, φρούτα εκτός ψυγείου, ώριμα φρούτα, σαπισμένα λαχανικά, σε κάδους και σε χώρους απόθεσης απορριμμάτων (μπαρ, καφετέριες, εστιατόρια κλπ).
Ανήκει στην οικογένεια Drosophilidae. Πρόκειται για μικρές μύγες που έχουν τη συνήθεια να αιωρούνται πάνω από δοχεία με φρούτα ή άλλα υλικά που ελκύουν σαν τροφή ή θέσεις ωοτοκίας.
Έχουν μήκος 3 – 8 mm, συμπεριλαμβανομένων των φτερών τους. Το βασικό χαρακτηριστικό της μύγας φρούτων είναι τα μάτια της, τα οποία είναι κόκκινα στο χρώμα. Το κεφάλι και ο θώρακας έχουν σχεδόν μαύρο χρώμα και η κοιλιά είναι πιο σκούρα.
Οι προνύμφες μπορεί να βρεθούν σε δοχεία με τουρσί, ξύδι, κρασί κ.α. που δεν είναι καλά κλεισμένα ή σε θέσεις που υπάρχουν φρούτα ή υπολείμματα φρούτων σε αποσύνθεση.

Ο θεός Γιαχβέ και ο γιος του Χριστός παίζουν το παιχνίδι «ΤΑ ΚΑΚΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ»

Ο μπαμπάς Γιαχβέ βάζει τα κακά πνεύματα στους ανθρώπους και ο γιός του ο Χριστός τα βγάζει. Ο μεγάλος αυτός φακίρης και πνευματιστής Γιαχβέ, ο θεός των Εβραίων και των Χριστιανών, φρόντισε να μάθει πολλά φακιρικά κόλπα στον γιό του, για να μαγεύει τους πιστούς του
Αλλά ας δούμε τώρα πώς παίζανε πατέρας και γιός το παιχνίδι  «ΚΑΚΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ»:
 
Εξαγωγή κακού πνεύματος από δαιμονισμένο. (Μαρκ. θ´ 17-31)
Εκείνο τόν καιρό, κάποιος άνθρωπος πλησίασε τόν ᾿Ιησού καί τού είπε• «Διδάσκαλε, έφερα σ’ εσένα τόν γιό μου, γιατί έχει μέσα του δαιμονικό πνεύμα πού τόν κάνει άλαλο. Κάθε φορά πού τόν πιάνει, τόν ρίχνει κάτω καί τότε βγάζει αφρούς, τρίζει τά δόντια καί μένει ξερός. Είπα στούς μαθητές σου νά διώξουν αυτό τό πνεύμα, αλλά δέν μπόρεσαν». «Απιστη γενιά!» αποκρίθηκε ο ᾿Ιησούς.
«Ως πότε θά είμαι μαζί σας; Πόσον καιρό ακόμη θά σάς ανέχομαι; Φέρτε μου εδώ τό παιδί». ᾿Εκείνοι τού τό έφεραν. Μόλις τό πνεύμα είδε τόν ᾿Ιησού, αμέσως τάραξε τό παιδί, κι εκείνο έπεσε καταγής καί κυλιόταν βγάζοντας αφρούς. «Πόσος καιρός είναι πού τού συμβαίνει αυτό;» ρώτησε ο ᾿Ιησούς τόν πατέρα τού παιδιού. ᾿Εκείνος απάντησε•
«᾿Από μικρό παιδί. Πολλές φορές μάλιστα καί στή φωτιά τόν έριξε καί στά νερά γιά νά τόν εξολοθρέψει. ᾿Αλλά άν μπορείς νά κάνεις κάτι, σπλαχνίσου μας καί βοήθησέ μας». Ο ᾿Ιησούς τού είπε τούτο• «᾿Εάν μπορείς νά πιστέψεις, όλα είναι δυνατά γι’ αυτόν πού πιστεύει». ᾿Αμέσως τότε φώναξε δυνατά ο πατέρας τού παιδιού καί είπε μέ δάκρυα• «Πιστεύω, Κύριε! ᾿Αλλά βοήθησέ με, γιατί η πίστη μου δέν είναι δυνατή».
Βλέποντας ο ᾿Ιησούς ότι συγκεντρώνεται κόσμος, πρόσταξε τό δαιμονικό πνεύμα μ’ αυτά τά λόγια• «Αλαλο καί κουφό πνεύμα, εγώ σέ διατάζω• βγές απ’ αυτόν καί μήν ξαναμπείς πιά μέσα του». Βγήκε τότε τό πνεύμα, αφού κραύγασε δυνατά καί συντάραξε τό παιδί. ᾿Εκείνο έμεινε αναίσθητο, έτσι πού πολλοί έλεγαν ότι πέθανε. Ο ᾿Ιησούς όμως τό έπιασε από τό χέρι του, τό σήκωσε, κι αυτό στάθηκε όρθιο.
Οταν μπήκε ο ᾿Ιησούς στό σπίτι, τόν ρώτησαν οι μαθητές του ιδιαιτέρως• «Γιατί εμείς δέν μπορέσαμε νά βγάλουμε αυτό τό δαιμονικό πνεύμα;» Κι εκείνος τούς απάντησε• «Αυτό τό δαιμονικό γένος δέν μπορεί κανείς νά τό βγάλει μέ τίποτε άλλο παρά μόνο μέ προσευχή καί νηστεία».
ΠΟΙΟΣ ΟΜΩΣ ΒΑΖΕΙ ΤΑ ΚΑΚΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ;
ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ:

Ο διαχειριστής του παρόντος ιστοτόπου Μιχάλης Μανιάτης την έψαξε καλά και βρήκε ότι ο πατέρας του Χριστού Γιαχβέ βάζει τα κακά πνεύματα μέσα στους ανθρώπους:
Από που προέρχονται τα «κακά πνεύματα»;

Kako_pnevma
Φαίνεται σαν ανόητη αυτή η ερώτηση, έτσι δεν είναι;
Αυτό είναι βέβαιο για τους περισσότερους πιστούς της Αγίας Γραφής. Έχουν όλοι την πεποίθηση ότι τα κακά πνεύματα είναι έργο του Σατανά και όχι του πανάγαθου θεού Γιαχβέ.
Αν ερευνήσουν την Αγία τους Γραφή (όπου είναι σίγουρο πως οι περισσότεροι από αυτούς δεν έκαναν ποτέ), το θεόπνευστο βιβλίο της απόλυτης αλήθειας του εβραιοχριστιανικού ακραίου παραδοξολογήματος, θα απορήσουν και θα σοκαριστούν προφανώς, στο πως είναι δυνατόν να αναφέρονται μέσα στις άγιες σελίδες, τόσα απίστευτα πράγματα.
Μέσα από μια αναζήτηση στην Αγία Γραφή, της φράσης «κακό πνεύμα ή πνεύματα», εμφανίζεται συνολικά σε 11-12 εδάφια, σε 6-7 από τα οποία τα κακά αυτά πνεύματα, είχαν αποσταλεί απ ευθείας με εντολή του Γιαχβέ.
Σας φαίνεται απίστευτο… Ναι, με εντολή από τον Γιαχβέ!
Ας δούμε, αρχής γενομένης πρώτα τα εδάφια της γνησίως εβραϊκής Παλαιάς διαθήκης:
1) Το πρώτο κακό πνεύμα εστάλη από τον Θεό για να σκοτώσει ανθρώπους στον πόλεμο. Οι σατανάδες κάτω από τις εντολές του δημιουργού τους. «Και ο Θεός έστειλε ένα πονηρό πνεύμα ανάμεσα στον Αβιμέλεχ και τους άνδρες τής Συχέμ· και οι άνδρες τής Συχέμ στασίασαν ενάντια στον Αβιμέλεχ» (Κριτές 9: 23).
2) Ο αγαθός Γιαχβέ έστειλε το επόμενο κακό πνεύμα, να προκαλέσει ψυχική ταραχή στον βασιλιά Σαούλ. Στη συνέχεια ο Δαυίδ παίζει την κιθάρα του προκειμένου να ανακουφίσει τον Σαούλ και να το ξορκίσει εν τέλει· το κακό πνεύμα, που του εμφύτευσε ο «πανάγαθος» Γιαχβέ. Άξιο όμως απορίας παραμένει, γιατί; Ο ειδικός στην εκβολή δαιμόνων Γιεσούα, δεν εφάρμοσε αυτή την μέθοδο εξαγωγής δαιμόνων. Φαίνεται πως ίσως δεν ήξερε κιθάρα ο χριστιανός…
Να λοιπόν μια συνταγή για θεραπεία δαιμονισμένων, κιθάρες και νταούλια να πάνε οι σατανάδες στο διάβολο ή το αντίθετο: «Και το Πνεύμα τού Κυρίου αποσύρθηκε από τον Σαούλ, και ένα πονηρό πνεύμα από τον Κύριο τον τάραζε. Και οι δούλοι τού Σαούλ είπαν σ” αυτόν: Δες, τώρα, ένα πονηρό πνεύμα από τον Θεό σε ταράζει· ας προστάξει τώρα ο κύριός μας τους δούλους σου, που είναι μπροστά σου, να αναζητήσουμε έναν άνθρωπο ειδήμονα στο να παίζει κιθάρα· και όταν το πονηρό πνεύμα από τον Θεό είναι επάνω σου, να παίζει με το χέρι του, και θα σου κάνει καλό». (Α” Σαμουήλ 16: 14-16 ).
«Και όταν το πνεύμα από τον Θεό ήταν επάνω στον Σαούλ, ο Δαβίδ έπαιρνε την κιθάρα, και έπαιζε με το χέρι του· τότε, ο Σαούλ ανακουφιζόταν, και αναπαυόταν, και το πονηρό πνεύμα αποσυρόταν απ” αυτόν». (Α” Σαμουήλ 16: 23 ).
3) Επιμένει εδώ ο Θεός να στέλνει κακό πνεύμα και να προκαλεί τον Σαούλ: «Και την επόμενη ημέρα ήρθε επάνω στον Σαούλ ένα πονηρό πνεύμα από τον Θεό, και προφήτευε μέσα στο σπίτι· και ο Δαβίδ έπαιζε με το χέρι του κιθάρα, όπως κάθε ημέρα· και υπήρχε ένα μικρό δόρυ στο χέρι τού Σαούλ· και ο Σαούλ έρριξε το μικρό δόρυ, λέγοντας: Θα χτυπήσω τον Δαβίδ μέχρι και στον τοίχο. Αλλά, ο Δαβίδ παρεξέκλινε δύο φορές από μπροστά του». (Α” Σαμουήλ 18: 10 ).
4) Ξανά πάλι, πιο κάτω το ίδιο παραμύθι: «Και το πονηρό πνεύμα από τον Κύριο στάθηκε επάνω στον Σαούλ, ενώ καθόταν στο σπίτι του με το μικρό δόρυ στο χέρι του· και ο Δαβίδ έπαιζε με το χέρι του το όργανο. Και ο Σαούλ ζήτησε να χτυπήσει τον Δαβίδ με το μικρό δόρυ και μέχρι τον τοίχο· ξέκλινε, όμως, από μπροστά από τον Σαούλ, και χτύπησε με το μικρό δόρυ τον τοίχο· και ο Δαβίδ έφυγε, και διασώθηκε εκείνη τη νύχτα». (Α” Σαμουήλ 16: 14, 18: 10, 19: 09).
Στη συνέχεια τα επόμενα έξη «κακά πνεύματα», εμφανίζονται στα εδάφια της Καινής Διαθήκης: «Και κατά την ώρα εκείνη θεράπευσε πολλούς από αρρώστιες και βασανιστικές παθήσεις, και από πονηρά πνεύματα, και σε πολλούς τυφλούς χάρισε το φως για να βλέπουν». (Λουκάς 7: 21).
«…και μερικές γυναίκες, που είχαν θεραπευθεί από πονηρά πνεύματα και ασθένειες, η Μαρία, που λεγόταν Μαγδαληνή, από την οποία είχαν βγει επτά δαιμόνια» (Λουκάς 8: 02).
«…ώστε και επάνω στους ασθενείς φέρνονταν από το σώμα του μαντήλια ή περιζώματα, και έφευγαν απ” αυτούς οι ασθένειες, και τα πονηρά πνεύματα έβγαιναν απ” αυτούς. Και μερικοί από τους περιερχόμενους εξορκιστές (σκεφτείτε πόσοι ακόμη από αυτούς υπήρχαν) των Ιουδαίων επιχείρησαν να προφέρουν το όνομα του Κυρίου Ιησού επάνω σ” αυτούς που είχαν τα πονηρά πνεύματα, λέγοντας: Σας ορκίζουμε στον Ιησού, που ο Παύλος κηρύττει. Και εκείνοι που το έκαναν αυτό ήσαν επτά γιοι κάποιου Ιουδαίου αρχιερέα, που ονομαζόταν Σκευάς. Και το πονηρό πνεύμα, απαντώντας είπε: Τον Ιησού τον γνωρίζω, και τον Παύλο τον ξέρω· εσείς, όμως, ποιοι είστε; Και πηδώντας επάνω τους ο άνθρωπος, στον οποίο ήταν το πονηρό πνεύμα, και αφού τους κατανίκησε, υπερίσχυσε εναντίον τους, ώστε γυμνοί και τραυματισμένοι έφυγαν από το σπίτι εκείνο» (Πράξεις 19: 12-16 ).
Η Αγία Γραφή δεν ξεκαθαρίζει την σαφή προέλευση των κακών πνευμάτων, αλλά συνήθως τα συνδέει με κάποιο είδος ασθένειας, αλλά από πού προέρχεται η ασθένεια;
Δεν προέρχεται και αυτή όπως τα πάντα από τον δημιουργό Θεό, έτσι δεν είναι;
Κι αν δεν προέρχεται από τον παντοδύναμο Θεό, γιατί αυτός την επιτρέπει;
Έτσι καταλήγοντας, η Βίβλος γίνεται αρκετά σαφής ως προς την προέλευση των κακών πνευμάτων:
α) Αποστέλλονται απευθείας από τον Θεό (αφού έχουμε τις συγκεκριμένες αναφορές απ” αυτού),
β) ή επιπροσθέτως (για να μην είμαστε απόλυτοι) να υποθέσουμε (χωρίς καμιά τέτοια ένδειξη), ότι η πηγή τους παραμένει άγνωστη.
Αν δεν λάβουμε υπ όψιν την εκδοχή της αγνώστου αυτής προέλευσης του φαινομένου, μας απομένουν οι απ” ευθείας αναθέσεις, από το χέρι του Γιαχβέ που λαμβάνουν χώρα, μέσα από την Βίβλο.
Έτσι. Στην απάντηση του ερωτήματος, «από πού προέρχονται τα κακά πνεύματα;» και λαμβάνοντας πολύ σοβαρά υπ’ όψη μας την απουσία της οποιασδήποτε αναφοράς στην Αγία Γραφή περί της προέλευσης των κακών πνευμάτων από τον Σατανά δεν μένει άλλη απάντηση. O Γιαχβέ! Ο ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΓΡΑΦΑΣ

ΟΙ ΑΝΟΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΑ «ΚΑΚΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ»

Σύμφωνα με τον Αυγουστίνο, ένας από του αγγέλους, ο αρχηγός τους, αμάρτησε. Μεταμορφώθηκε σε Διάβο­λο, παρασύροντας στην πτώση του κι άλλους αγγέλους. Πότε; Η απάντηση του: Σε αυτό το θέμα η Γραφή σιωπά. Αλλά ο Αυγουστίνος γνωρίζει ότι πριν από την πτώση τους τα «κακά πνεύματα» δεν ήξεραν τίποτα γι” αυτήν. Και η συνουσία τους με γυναίκες των ανθρώπων, λέει ο Αυγουστίνος, επιβεβαιώνεται από τόσους αξιόπι­στους χριστιανούς, ώστε θα ήταν αναίσχυντο να τη δια­ψεύσουμε.

Ωστόσο, για την ομαδική αποστασία υπεύθυ­νη είναι μια μοχθηρή, διεστραμμένη βούληση των εκ- πτώτων, την αιτία της οποίας δεν γνωρίζει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μόλις στο τέλος της ζωής του ισχυ­ρίζεται ότι το μεγαλύτερο τμήμα των αγγέλων παρέμει­νε πιστό στο Θεό με μια πράξη χάριτος. Αλλά γιατί δεν δόθηκε χάρη και στους άλλους; Σχετικά με αυτό το θέμα, ο Αυγουστίνος δεν έκατσε να σπαζοκεφαλιάζει πολύ καιρό. Τι να κάνουμε τώρα, έτσι ήταν, έτσι είναι, τέλος.
Σύμφωνα με τον επίσκοπο της Ιππώνας, οι δαίμονες παριστάνουν τους θεούς, κατοικοεδρεύουν μέσα στα εί­δωλα και εκεί υποδέχονται τα θύματά τους. Αλλά επι­κίνδυνοι είναι προ πάντων, επειδή έχουν εξουσία πάνω σε πολλούς «οι οποίοι δεν αξίζουν τη συμμετοχή στην αλη­θινή θρησκεία, όπως πάνω σε φυλακισμένους και υποτε­λείς. Με θαυματουργικά και απατηλά σημάδια κατα­φέρνουν να παρουσιάζονται στους περισσότερους από αυ­τούς ως θεοί, άλλοτε με πράξεις, άλλοτε με προφητεί­ες». Ο Αυγουστίνος παραδέχεται επίσης ότι τα αγάλμα­τα των θεών μιλάνε, όπως το άγαλμα της θεάς Τύχης, και το εξηγεί λόγω «της πανουργίας και του δόλου» των «μοχθηρών δαιμόνων»176.
Αλλά ο Αυγουστίνος διδάσκει ότι, παρότι παρουσιάζο­νται ως θεοί, στην πραγματικότητα απλά καταλαμβά­νουν μια «μεσαία θέση ανάμεσα στους θεούς και τους ανθρώπους», «οριζόμενη από τα αέρινα σώματά τους» και την «υψηλότερα ευρισκόμενη κατοικία τους», «την κατοικία τους σε ένα υψηλότερο στοιχείο», δηλαδή «στον αέρα». Δεν υπάρχει λόγος να τους λατρεύουμε γι* αυτό. Αφού δεν λατρεύουμε τα πουλιά, τότε συνεπώς «ούτε τους ακόμη πιο αέρινους δαίμονες». Ο Αυγουστίνος γνω­ρίζει σίγουρα ότι δεν έχουν γήινη σάρκα (caro), αλλά λεπτό, αερώδες σώμα- ωστόσο «δεν έχουν και ιδιαίτερα μεγάλη αξία». Κι αυτό είναι σίγουρα ένας υποβιβασμός, αφού τα πνεύματα κοσμούσε πριν από την πτώση τους ένα ακτινοβόλο αιθέριο σώμα.
Ωστόσο, ο Αυγουστίνος δεν αποκλείει να τους φανταστεί κανείς και εντελώς ασώματους, πράγμα που από την άλλη πλευρά έρχεται σε αντίθεση με την άποψή του ότι θα πρέπει να έχουν σώμα, επειδή βέβαια σύμφωνα με το Ματθ. 25,41 «το αιώνιο πυρ δημιουργήθηκε» σαφώς «για το Διάβολο και τους δικούς του», επειδή ήταν μεν μάλλον «έλλογοι», αλλά «γι” αυτό το λόγο (!) και δυστυχείς», όπως «και αιώνιοι», αλλά μόνο και μόνο για να «μην έχει τέλος η δυστυχία τους!» Και, παρόλο που ισχυρίζεται ότι μόνο ο Θεός γνωρίζει τις μύχιες σκέψεις του ανθρώπου, σε άλ­λα σημεία ισχυρίζεται ότι οι δαίμονες, λόγω της μακράς ζωής τους, έχουν μεγαλύτερες γνώσεις από τους ανθρώ­πους και γνωρίζουν και τις σκέψεις τους ».
Οι συχνές αντιφάσεις του μεγάλου αγίου σχετικά με τα «κακά πνεύματα» δικαιολογήθηκαν από το γεγονός ότι η Βίβλος, την οποία επικαλείται διαρκώς, σε αυτό το σημείο «δίνει πολύ λίγες πληροφορίες» (Van der Nat). Αλλά δεν συνεπάγεται από αυτό υποχρεωτικά ότι πρέπει και να αντιφάσκει ο ίδιος. Μετά από διαψεύσεις και ισχυρισμούς, χαρακτηρίζει τελικά το πρόβλημα ως όχι και τόσο σημαντικό και πιστεύει ότι τέτοια ζητήματα «είναι μια άσκηση, με την οποία το πνεύμα δεν παιδεύ­εται ανώφελα…» Ένας τρελός ισχυρισμός, καθώς πρό­κειται μόνο για εικασίες πνευμάτων.
Σε ένα ιδιαίτερο μικρό κεφάλαιο του βασικού έργου του, ο Αυγουστίνος εξηγεί ότι είναι παράλογο να λατρεύ­εις τους διεφθαρμένους δαίμονες και να υπολογίζεις στη βοήθειά τους· σε ένα άλλο, ότι είναι εραστές της μαγι­κής τέχνης. Για τη φύση αυτών των δαιμόνων ο Αυγου­στίνος μπορεί και γεμίζει δεκάδες σελίδες με ψευδολόγιες ανοησίες. Ο άγιος Πατέρας γνωρίζει «ότι είναι πνεύ­ματα γεμάτα χαιρεκακία, χωρίς καμία δικαιοσύνη, φου­σκωμένα από έπαρση, ωχρά από το φθόνο, πολύ πα­νούργα για να τα εξαπατήσεις» κ.ο.κ.· αλλά από την άλλη πλευρά είναι σε θέση να διαβεβαιώσει ότι ο καρκί­νος του στήθους μιας χριστιανής στην Καρχηδόνα θερα­πεύτηκε απλά με το σημάδι του σταυρού179.
Ο μεγαλύτερος Πατέρας της Καθολικής Εκκλησίας πίστευε σε σωρό τέτοιες ανοησίες, τις στήριζε και τις ενίσχυε. Είναι μάλιστα ο συντάκτης ενός ειδικού κειμέ­νου σχετικά με την «Προφητική τέχνη των δαιμόνων» — γνώριζε ότι είναι επικίνδυνα όντα, ότι διακρίνονται από φανταστικό χάρισμα αντίληψης, τεράστια γρηγορά­δα — είναι γρηγορότερα κι από τα πουλιά— αλλά ιδιαί­τερα από «πολύχρονη πείρα». Ο Αυγουστίνος ισχυρίζε­ται ότι έχει δει περισσότερους από έναν δαίμονες, ήταν εκτός αυτού ακράδαντα πεπεισμένος για την ύπαρξη πνευμάτων τα οποία παραμονεύουν τις γυναίκες· πίστευε ότι μπορεί κανείς να συμβουλευτεί πνεύματα, να κάνει συμβόλαια με το Διάβολο και να συνουσιασθεί μαζί του. Κυρίως η αυθεντία του Αυγουστίνου στήριξε όλη αυτή την πίστη σε δαίμονες και διαβόλους για πολλούς αιώ­νες, και με αυτό τον τρόπο μεταβλήθηκε κι ο ίδιος στο «θεολόγο της παραφροσύνης περί μαγισσών». Η επιρροή του Αυγουστίνου είναι απεριόριστη. Δεν είναι μόνο η διδασκαλία του «φιλοσοφία της χριστιανικής Εκκλησί­ας», αλλά κι εκείνος είναι «ο αληθινός Διδάσκαλος του Μεσαίωνα» (Windelband/Heimsoeth). Και εξακολουθεί να τρομοκρατεί τα χριστιανικά μυαλά και στους νεότε­ρους χρόνους
Του Karlheinz Deschner

Πηγή: Από το έργο του: « Η Εγκληματική Ιστορία του Χριστιανισμού« , τόμος 4ος, σελίδα 123-126