Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

Ο σταυρός της ελληνικής σημαίας... προέρχεται από την Κνωσό του 1600 π.Χ.; !!!

Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί η ελληνική σημαία φέρει ισοσκελή σταυρό και όχι τον ανισοσκελή χριστιανικό;

Η πιθανότερη απάντηση είναι ότι οι κατασκευαστές του εθνικού σύμβολου... πρέπει να γνώριζαν περισσότερα από ότι νομίζαμε!

Ο ανισοσκελής σταυρός ήταν ανέκαθεν ιερό σύμβολο των θαλασσοπόρων Ελλήνων, μια και συμβόλιζε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Οι θαλασσοκράτορες Κρήτες αλλά και γενικότερα οι θαλασσινοί Έλληνες με τα αναρίθμητα νησιά και τα ποντοπόρα ταξίδια τους, όφειλαν να γνωρίζουν στοιχεία προσανατολισμού με κάθε δυνατή λεπτομέρεια.

CROSS_of_Knossos
Εδώ βλέπουμε τον ισοσκελή σταυρό της Κνωσού 1600 χρόνια πριν από τον Ιουδαιο-χριστιανικό σταυρό. Αυτός ο σταυρός της Κνωσού βρίσκεται και στην ελληνική σημαία!

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΣΤΑΥΡΟΙ:

STAYROS_ELLINON1STAYROS_ELLINON2STAYROS_ELLINON3

Τυρταίος: "Για τα παιδιά μας λοιπόν ας προσφέρουμ᾽ εμείς τη ζωή μας.."

tirtaios-1
Ο Τυρταίος συνέθεσε τις πολεμικές ελεγείες του σε περίοδο ύψιστου κινδύνου για τη Σπάρτη, όταν κατά τον Β᾽ Μεσσηνιακό πόλεμο (περ. 640-620 π.Χ.) οι υποταγμένοι και υποβιβασμένοι σε είλωτες Μεσσήνιοι επαναστάτησαν κατά των Σπαρτιατών. 
Με τις ελεγείες του - που ίσως τραγουδιόνταν από τους πολεμιστές με συνοδεία αυλού, όταν βάδιζαν για τη μάχη - ο Τυρταίος προτρέπει τους Σπαρτιάτες να αγωνιστούν μέχρι θανάτου πολεμώντας στην πρώτη γραμμή για την πατρίδα. ..

Τα επιχειρήματα των πολεμικών του προτροπών ακολουθούν, όπως άλλωστε και η γλώσσα του, την ομηρική παράδοση. Όμως στον Τυρταίο δεν εξυμνείται απλώς η προσωπική ανδρεία αλλά ο ηρωικός θάνατος υπέρ του συνόλου. Πρώτη θέση στις αξίες που προβάλλονται κατέχει η ἀρετή, η οποία όμως τώρα δεν δηλώνει πια την "επιδεξιότητα (σε κάτι)" αλλά τη γενναιότητα στη μάχη.
Το απόσπασμα που ακολουθεί αποτελεί πιθανώς μέρος μιας ελεγείας που καλούσε σε αγώνα και στην οποία η εικόνα του γέρου πολεμιστή που κείται νεκρός στο πεδίο της μάχης παρουσιαζόταν ως "άσχημη" σε αντίθεση προς την "ωραία" εικόνα του νεκρού νέου πολεμιστή. Ακριβώς η χρήση εικόνων που εντυπώνονται στη μνήμη συνιστά σημαντική διαφορά των ελεγειών του Τυρταίου από εκείνες του Καλλίνου.
 
"Για την πατρίδα στην πρώτη γραμμή πολεμώντας να πέσει
σαν παλικάρι κανείς είναι μεγάλη τιμή
όμως ν᾽ αφήσει τον τόπο του, πλούσια ν᾽ αφήσει χωράφια
και διακονιάρης να ζει, να ο πιο μεγάλος καημός
με τη γυναίκα, το γέρο πατέρα, τη δόλια του μάνα
και τα μικρά του παιδιά να τριγυρνά δω κι εκεί...
Όπου τον σπρώχνει η ανάγκη και η έρμη του φτώχεια τον φέρει,
όπου να πάει, μισητός θα ᾽ναι στους ντόπιους παντού·
χάνει την κάθε ομορφιά του κορμιού, τη γενιά του ντροπιάζει,
τον ακολουθούν προστυχιές και καταφρόνιες σωρός.
Ξεσπιτωμένο φτωχό και την κλήρα που πίσω του αφήνει
δεν τον φροντίζει κανείς κι ούτε κανείς τον ψηφά.
Για τα παιδιά μας λοιπόν ας προσφέρουμ᾽ εμείς τη ζωή μας,
τούτης της χώρας εδώ διαφεντευτές θαρρετοί."


Τεθνάμεναι γὰρ καλὸν ἐνὶ προμάχοισι πεσόντα ἄνδρ᾽ ἀγαθὸν περὶ ᾗ πατρίδι μαρνάμενον· τὴν δ᾽ αὐτοῦ προλιπόντα πόλιν καὶ πίονας ἀγροὺς πτωχεύειν πάντων ἔστ᾽ ἀνιηρότατον, 5 πλαζόμενον σὺν μητρὶ φίλῃ καὶ πατρὶ γέροντι παισί τε σὺν μικροῖς κουριδίῃ τ᾽ ἀλόχῳ. ἐχθρὸς μὲν γὰρ τοῖσι μετέσσεται οὕς κεν ἵκηται, χρησμοσύνῃ τ᾽ εἴκων καὶ στυγερῇ πενίῃ, αἰσχύνει τε γένος, κατὰ δ᾽ ἀγλαὸν εἶδος ἐλέγχει, 10 πᾶσα δ᾽ ἀτιμίη καὶ κακότης ἕπεται. †εἶθ᾽ οὕτως ἀνδρός τοι ἀλωμένου οὐδεμί᾽ ὤρη γίνεται οὔτ᾽ αἰδὼς οὔτ᾽ ὀπίσω γένεος. θυμῷ γῆς πέρι τῆσδε μαχώμεθα καὶ περὶ παίδων θνήσκωμεν ψυχέων μηκέτι φειδόμενοι.

Σκότωσε το γιο σου για παραδειγματισμό…

Λέει λοιπόν το θεόπνευστο βιβλίο της ιουδαϊκής, άμα τε και χριστιανικής θρησκείας, αν έχει κάποιος γιο απειθή, φιλόνικο και υβριστή, ανυπάκουο στα λόγια των γονέων του και ο οποίος, παρά τις παιδαγωγικές τιμωρίες, δεν τους σέβεται και τους υπακούει, θα τον πάρουν οι γονείς του και θα τον οδηγήσουν στη γερουσία της πόλης που εδρεύει στην πύλη της πόλης. Εκεί οι γονείς θα ανακοινώσουν στους πρεσβύτερους και δικαστές της πόλη ότι ο γιος μας είναι απειθής, φιλόνικος και υβριστής, δεν υπακούει εις τα λόγια μας και μεθοκοπάει στα συμπόσια. Οι άνδρες της πόλης θα καταδικάσουν τον απειθή γιο να εκτελεστεί με λιθοβολισμό. Έτσι θα βγάλετε τον απειθή γιο από ανάμεσά σας, οι δε άλλοι γιοι, όταν ακούσουν τι έγινε, θα φοβηθούν και θα προσέχουν τη συμπεριφορά τους. Δευτερονόμιο, κεφ 21, στίχοι 18-21


Δεν θα σχολιάσω εδώ τη σκληρότητα της αντιμετώπισης του απείθαρχου γιου· κάποιες υποβαθμισμένες κοινωνίες χρειάστηκε να επιβάλλουν σκληρούς κανόνες για να μην διαλυθούν και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις. Ας δεχτούμε ότι αυτό έχει παρουσιαστεί σε διάφορους πολιτισμούς και σε διάφορες εποχές.
Να δεχτούμε επίσης ότι, λόγω του χαμηλού πολιτιστικού επιπέδου της συγκεκριμένης ιουδαϊκής κοινωνίας, μόνο με κεντρικές εντολές και οδηγίες ήταν δυνατόν να επιβληθεί η αποδεκτή κοινωνική συμπεριφορά μικρών και μεγάλων. Στο Κοράνι, το οποίο είναι ανάλογο δημιούργημα για ένα λαό σε όμοιες συνθήκες διαβίωσης, αναφέρεται μέχρι και πώς διατηρείς την καθαριότητα μετά την υπαίθρια αφόδευση στην έρημο…
Αυτό που ενδιαφέρει εδώ είναι ότι, προφανέστατα, το συγκεκριμένο κείμενο απευθύνεται στην ιουδαϊκή κοινωνία εκείνης της παλιάς εποχής, η οποία βρισκόταν σε νομαδική μετανάστευση και σε αναζήτηση ζωτικού χώρου διαβίωσης· σε μια περιοχή της υδρογείου, μάλιστα, η οποία μέχρι σήμερα ακόμα δέχεται επεμβάσεις πανταχόθεν.
Το ερώτημα είναι: εμείς, ως Έλληνες της (αρχαίας) ελληνιστικής, της μεσαιωνικής και της σημερινής εποχής, ποια σχέση μπορεί να έχουμε με αυτές τις ιστορίες και τις επιταγές δήθεν του θεού που προορίζονται για ένα νομαδικό λαό της ερήμου; Ότι πιθανόν να υπάρχουν και κάποιες χρήσιμες συμβουλές για εμάς, δεν αμφισβητείται, όπως σίγουρα υπάρχουν σε όλα τα ιστορικά «θεόπνευστα βιβλία», στο έπος του Γκιλγκαμές, στα βιβλία των βαβυλωνιακών και αιγυπτιακών θρησκειών, στη θρησκεία των Αζτέκων, στο Κοράνι κ.ο.κ.
Όσο όμως όλα αυτά που αποτελούν αναμφίβολα δημιουργήματα του πολιτισμού διαφόρων λαών, αποσιωπούνται και προβάλλεται μόνο το βιβλίο των Ιουδαίων ως θεόπνευστο, τόσο ευκολότερα καταρρέει αυτή η μυθοπλασία και μαζί της και ό,τι άλλο έχει προσκολληθεί επάνω της, π.χ. η χριστιανική θρησκεία, η οποία σέρνει έτσι κι αλλιώς τεράστιο δικό της έρμα.

Δολοφονία για ψύλλου πήδημα…
Παλαιά Διαθήκη, Βιβλίο Αριθμοί, Κεφ. 15, εδ. 32 κ.ε.:
(Δική μου μετάφραση: Βρέθηκαν οι Ισραηλίτες στην έρημο και συνάντησαν άνδρα, ο οποίος μάζευε ξύλα την ημέρα του Σαββάτου. Προσήγαγαν τον συλληφθέντα στους Μωυσή και Ααρών και τη συναγωγή των Ισραηλιτών. Και τον έβαλαν στη φυλακή, γιατί δεν ήξεραν τι να κάνουν μαζί του. Και μίλησε ο Κύριος στο Μωυσή λέγοντάς του να τιμωρηθεί ο άνδρας με θάνατο, να λιθοβοληθεί από όλη τη συναγωγή. Και τον οδήγησαν έξω όλοι που βρέθηκαν στη συναγωγή έξω και τον λιθοβόλησαν όλα τα μέλη της συναγωγής μέχρι θανάτου, όπως διέταξε ο Κύριος στο Μωυσή!)
Ξαναδιαβάζω 2-3 φορές το χωρίο από την Π.Δ., μήπως και κάνω λάθος, μήπως διαβάζω κανένα απόσπασμα από το Κοράνι, μήπως πρόκειται για ασεβές κείμενο των ειδωλολατρών, μήπως… Μωρέ ο άνθρωπος μια μικροπαράβαση έκανε, δούλεψε το Σάββατο, μάζεψε ξύλα για να ανάψει καμιά θράκα να μαγειρέψει ή να ζεσταθεί. Αμέσως να λιθοβοληθεί; Δηλαδή τι χειρότερο έκαναν οι ταλιμπανοί που σκότωσαν 2 συμπατριώτες τους επειδή έβλεπαν μουντιάλ;
Ο θεός της αγάπης, ο θεός που κατά τον Γιανναρά « δονείται » από αγάπη προς τον άνθρωπο, θεωρεί έσχατη « αμαρτία » να κάνεις κάποια σωματική δουλειά το Σάββατο, ώστε να διατάζει ο ίδιος ο θεός την επιβολή της έσχατης των ποινώνΚαι τι κώδικα ηθικής και κοινωνικής συμπεριφοράς μπορείς να δημιουργήσεις στην κοινωνία, όταν με μια τέτοια παράβαση σκοτώνεις αμέσως τον « αμαρτωλό »; Τι θα κάνεις τότε με κάποιον που κτύπησε άλλον, τον έκλεψε ή τον σκότωσε
Η εντολή για την αργία του Σαββάτου έχει το νόημα να ενδυναμώσει τη θέση του ιερατείου, να πηγαίνει ο πιστός υποχρεωτικά στη συναγωγή και να ελέγχεται από τους ιερωμένους – να αφήνει και τον οβολό του, βεβαίως! Οπότε, η επιβολή της θανατικής ποινής για την παράβαση της αργίας του Σαββάτου δηλώνει ότι υπήρχε χαλαρότητα και αδιαφορία του ποιμνίου στην προσέλευση και το ιερατείο έπαιρνε δραστικά μέτρα. Και φυσικά, δεν το αποφάσισε ο ίδιος ο Μωυσής, τόσο δειλός ήταν ο ηγέτης των Ισραηλιτών· ο θεός του το είπε! Τα ρίχνει όλα στο θεό της αγάπης που επιβάλλει θανατική ποινή, επειδή ο άλλος δεν πήγε στη συναγωγή…
Αυτά τα κείμενα και τα διδάγματα είναι υποχρεωτικά για τους χριστιανούς! Κανονικά θα έπρεπε και παρ” ημίν, όποιος δεν πηγαίνει το Σάββατο, έστω την Κυριακή στην εκκλησία, να θανατώνεται… Και δεν υπάρχει περιθώριο υποχώρησης: ο ιερός Αυγουστίνος και ο μέγας Βασίλειος επιτάσσουν να δέχονται οι χριστιανοί τα « ιερά κείμενα » κατά γράμμα, όχι με ελαστικότητα. Το απαιτεί εξ άλλου και ο περιφερόμενος προσηλυτιστής (αυτοανακηρυγμένος) απόστολος Παύλος: « Πάσα γραφή…« . Αλλιώς πρεσβεύει καθένας δική του διαφορετική θρησκεία, είναι αιρετικός!
Ας τα λούζονται οι χριστιανοί κι ας σκεφτούν καμιά φορά, μωρέ τι μας βάζουν να πιστεύουμε και δεν το έχουμε αντιληφθεί…

Η εκπαίδευση τον 5ο αιώνα π.Χ. – Ο δάσκαλος στα κλασικά χρόνια

Ορόσημο για τον παγκόσμιο πολιτισμό και ειδικότερα για την εκπαίδευση αποτελεί ο 5ος  π.Χ. αιώνας της κλασικής Ελλάδας. Στην αρχαία Αθήνα καθιερώνεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα με βασικές συνιστώσες τις γραμματικές γνώσεις, τη μουσική αγωγή και τη γύμναση του σώματος, που αποτελεί τη βάση της εκπαίδευσης μέχρι σήμερα, ενώ η εισαγωγή του παιδιού στις ηθικές αξίες ξεκινούσε από το οικείο περιβάλλον.
 
Ο σκοπός της αγωγής ήταν η ελεύθερη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας, η αρμονική και τέλεια ανάπτυξη σώματος και πνεύματος. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την προσπάθεια για την καλλιέργεια των παιδιών έχουν οι δάσκαλοι, που εξειδικεύουν τον τρόπο και το περιεχόμενο της διδασκαλίας, με αποκορύφωμα την εκπαιδευτική αντίληψη των μεγάλων φιλοσόφων.
Όπως αναφέρει ο Πλάτωνας: «Στην Αθήνα, οι άνθρωποι με φροντίδα και επιμέλεια διδάσκουν και νουθετούν τα παιδιά. Πρώτα πρώτα η τροφός, η μητέρα, ο παιδαγωγός και ο ίδιος ο πατέρας φροντίζουν πως θα γίνει καλό παιδί, διδάσκοντάς του το δίκαιο και το άδικο, το ωραίο και το άσχημο.
Ύστερα απ’ αυτά, όταν τα παιδιά φτάσουν στην κατάλληλη ηλικία, οι γονείς τα στέλνουν στα σπίτια των δασκάλων, όπου οι γραμματιστές φροντίζουν να μάθουν γραφή και ανάγνωση, οι κιθαριστές με το να διδάσκουν λύρα τα κάνουν πιο εκλεπτυσμένα και προσπαθούν να εξοικειώσουν την ψυχή τους με το ρυθμό και την αρμονία. Ακόμα τα παιδιά συχνάζουν στα γυμναστήρια και τις παλαίστρες, όπου οι παιδοτρίβες κάνουν τα σώματά τους πιο δυνατά για να μην αναγκάζονται να δειλιάζουν εξαιτίας της κακής σωματικής κατάστασης.» [1].
Οι Αθηναίοι φρόντιζαν ώστε η παιδευτική επίδραση προς τους νέους να ασκείται και στην κοινωνική ζωή, μέσα από τις θρησκευτικές τελετές και γιορτές, στις οποίες οι νέοι συμμετείχαν ενεργά χορεύοντας και ψάλλοντας. Εξάλλου, το θέατρο, οι αγώνες, τα μνημεία τέχνης, όλα συνδυάζονταν για να προσδώσουν και να εντυπώσουν στους νέους την αίσθηση της τάξης και της ωραιότητας.
Τα πρώτα στάδια
Το πρώτο στάδιο εκπαίδευσης ήταν της προσχολικής και σχολικής ηλικίας, όπως αυτή της Μύρτιδας. Την πρώτη την αναλάμβανε η μητέρα ή η τροφός και αποσκοπούσε στην καλλιέργεια των έμφυτων ικανοτήτων του παιδιού, στη μεταλαμπάδευση της πίστης στους θεσμούς και τις αξίες, και στην προετοιμασία του να δεχθεί τη σχολική εκπαίδευση, που άρχιζε συνήθως στα επτά χρόνια. Μέχρι αυτή την ηλικία η αγωγή των παιδιών ήταν κοινή, στη συνέχεια όμως τα δύο φύλα διαχωρίζονταν.
Εκπαίδευση κοριτσιών
Τα αγόρια διδάσκονταν ποικίλες γνώσεις από ειδικούς δασκάλους, ενώ τα κορίτσια συνέχιζαν τη εκπαίδευση μέσα στην οικογένεια, με σκοπό να μάθουν να οργανώνουν και να διαχειρίζονται τις υποθέσεις του σπιτιού, αφού συνήθως δεν ήταν εφικτό να πάρουν ανώτερη μόρφωση. Η αγωγή ήταν ηθική και πρακτική. Η νέα έπρεπε να μένει συνεχώς στο σπίτι, ασχολούμενη με. την υφαντική, την πλεκτική και τη ραπτική.
« Ελάχιστα να βλέπει, ελάχιστα να ακούει, ελάχιστα να λέει » και μ’ αυτό τον τρόπο αποδείκνυε τη σωφροσύνη της, όπως αναφέρει ο Ξενοφώντας. [2]
Ωστόσο, τα κορίτσια των πολύ εύπορων οικογενειών λάμβαναν στοιχειώδεις γνώσεις γραφής, ανάγνωσης, μυθολογίας και μάθαιναν να κάνουν λογαριασμούς και να απαγγέλλουν ποιήματα.
Ποια τύχη άραγε είχε η Μύρτις;
didaskalia001
 Επιτύμβια στήλη που απεικονίζει κορίτσι που διαβάζει . (Βρετανικό Μουσείο)
Οι δάσκαλοι
Η σχολική  αγωγή ήταν ιδιωτική και οι γονείς πλήρωναν τους δασκάλους, ενώ η διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού μέσα από το σχολείο επηρεαζόταν σε ένα μεγάλο μέρος από τη δυναμική της ομάδας. Αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι τα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα οι νέοι Αθηναίοι λάμβαναν μόνο τη στοιχειώδη εκπαίδευση.  «Οι Αθηναίοι Περικλής, Φειδίας, Σοφοκλής, που γεννήθηκαν το 490 π.Χ. και που διέπρεψαν στην πολιτική, τις τέχνες και τα γράμματα, δεν είχαν λάβει παρά μια μόρφωση όχι ανώτερη των σύγχρονων δημοτικών σχολείων».[3]
Παιδαγωγός
Ο Παιδαγωγός, έμπιστος δούλος, συνόδευε το παιδί στο Διδασκαλείο μέχρι τα δεκαπέντε του χρόνια, κουβαλούσε τα πράγματά του, το πρόσεχε στο δρόμο και στην ανάγκη  το τιμωρούσε, παραμένοντας στο σχολείο μέχρι το τέλος των μαθημάτων, η διάρκεια των οποίων ήταν εξάωρη.
Γραμματιστής
Από τον πρώτο του δάσκαλο, το γραμματιστή, ο μικρός Αθηναίος μάθαινε ανάγνωση, συλλαβισμό, γραφή, καλλιγραφία, ορθογραφία και αριθμητική. Οι μαθητές ήταν υποχρεωμένοι να κάθονται σε δίφρους (σκαμνιά), έχοντας στα γόνατά τους τα πινακίδια πάνω στα οποία έγραφαν. Οι γραμματιστές κάθονταν σε καθί­σματα, τους λεγόμενους θρόνους ή κλισμούς, και τους επέβλεπαν. Τα πινακίδια ήταν αλειμμένα με κερί και επάνω σε αυτό το υλικό χαράσσονταν τα γράμματα με τη βοήθεια της γραφίδας. Η γραφίδα ήταν ένα αντικείμενο μυτερό από τη μια πλευρά, ώστε να μπορεί εύκολα ο μαθητής να χα­ράσσει τα γράμματα και πλατύ από την άλλη για να ισιώνει το κερί και να μπορεί να ξαναγράψει.. Οι μαθητές οι οποίοι δεν διέθεταν πινακίδιο με κερί, συνέλεγαν όστρακα από τα κεραμικά εργαστήρια ή από τον δρόμο, τα οποία και πάλι μπορούσαν να τα χαράξουν ή να γράψουν πάνω σ’ αυτά με μελάνι.
didaskalia002
Ερυθρόμορφο αγγείο 5ου  αιώνα  π.Χ
που απεικονίζει μαθητές με τον γραμματιστή,
τον κιθαριστή και τον παιδαγωγό
(Αρχαιολογικό Μουσείο Βερολίνου)

Κιθαριστής
Απαραίτητο στοιχείο για την εκπαιδευτική ολοκλήρωση θεωρούσαν οι Αθηναίοι τη μουσική, η οποία σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη εμπνέει στις ψυχές την αίσθηση της αρμονίας, της τάξης, της ωραιότητας και περιορίζει τα ανθρώπινα πάθη. Τη μύηση στην τέχνη της μουσικής αναλάμβανε ο Κιθαριστής, που εξασκούσε τον μικρό Αθηναίο στο τραγούδι, τη λύρα, την εκμάθηση και την απαγγελία των ποιημάτων του Ομήρου, του Θέογνη και του Σόλωνα.
Παιδοτρίβης
Τη σωματική εκγύμναση των μαθητών φρόντιζε ο Παιδοτρίβης. Οι γυμναστικές ασκήσεις στην Παλαίστρα καλλιεργούσαν το αθλητικό πνεύμα και την άμιλλα, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην ισορροπία δύναμης και χάριτος. Προετοίμαζε μάλιστα τους μαθητές και για τη συμμετοχή τους σε αθλητικούς αγώνες, με σκοπό οι καλύτεροι να λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς.
Μέθοδος διδασκαλίας
Η μέθοδος διδασκαλίας την οποία χρησιμοποιού­σαν οι αρχαίοι γραμματιστές βασιζόταν στην τεχνική της απομνημόνευσης. Οι μαθητές ήταν υποχρεωμένοι να αποστηθίσουν την αλφάβητο, όχι μόνο με την κανονική σειρά (α, β, γ…) αλλά και με την αντίστρο­φη (ω, ψ, χ…). Στη συνέχεια προχωρούσαν στην εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής των συλλαβών και κατέληγαν σε ολόκληρες λέξεις. Με την πάροδο του χρόνου σταδιακά ο μαθητής προέβαινε στην ανάγνωση και κατανόηση κειμένων.
Ο γραμματιστής ήταν αυστηρός και απαιτούσε από τους μικρούς Αθηναίους υπακοή και συμπεριφορά που χαρακτήριζε ενάρετο άνθρωπο αλλά και καλό πολίτη. Συχνά η συμμόρφωση των μικρών μαθητών γινόταν με μη αποδεκτές μεθόδους, όπως απεικονίζεται σε οινοχόη της εποχής.
didaskalia003
Αττική οινοχόη που απεικονίζει τιμωρία μικρού μαθητή . (Μουσείο Βερολίνου)
Ο ρόλος του δασκάλου κατά τον Σωκράτη
Αυτή την εικόνα του δασκάλου έρχεται να αλλάξει ο Σωκράτης, όπως παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα. Η αγωγή ως θεία επιταγή και χρέος προς την πολιτεία, ασκείται από το δάσκαλο αφιλοκερδώς σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, όχι μόνο με τη διδασκαλία αλλά και με το παράδειγμα της προσωπικής του ζωής Ο δάσκαλος συγκρατεί την οργή του, δεν παραφέρεται, είναι έτοιμος να συγχωρήσει, το μίσος και η μνησικακία δεν έχουν θέση στην ψυχή του. Περιφέρεται στις οδούς για να πείσει τους πολίτες ότι δεν πρέπει να δώσουν  το προβάδισμα στο σώμα και τα πλούτη, αλλά να ασχοληθούν για την τελειοποίηση της ψυχής.
 Μια νέα σχέση προβάλλει μεταξύ μαθητή και δάσκαλου. Η διδασκαλία παύει να είναι προσφορά και αποδοχή γνώσεων, καθίσταται από κοινού αναζήτηση για να ανακαλύψουν την αληθινή γνώση, η οποία βρίσκεται στην ανθρώπινη φύση.
didaskalia004
Ερυθρόμορφο αγγείο 5ου  αιώνα  π.Χ
που απεικονίζει μαθητές να διαβάζουν
και να παίζουν λύρα
(αρχαιολογικό Μουσείο Βερολίνου)
[1 ] Πλάτων, Πρωταγόρας 325c-326c (ελεύθερη μετάφραση)
 [2] Ξενοφώντος Οικονομικός, κεφ.11
 [3] H. Marrou,  “ Histoire de l’ Education dans  l’ Antiquité »
Βιβλιογραφία
Άπαντα Πλάτωνος, Εταιρεία Ελληνικών εκδόσεων
 Η Αγωγή διαμέσου των αιώνων  τόμος Α΄, Γ.Ξέκαλου-Γ.Παπαγεωργίου
 Διδακτική – Γενική Διδακτική ,τόμος Α΄ ,  Αθανάσιος Β. Βερτσέτης
 Κοινωνική Ψυχολογία , τόμος Β΄,  Δ. Γεώργα
Πηγές
 Ιστορικά θέματα ,  τεύχος 14
 «Ο Χάρης του Θεαγένη» , Ιστορικό ανάγνωσμα , Νώντας Έλατος
 ΄Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
 ΝΟΗΣΙΣ (πύλη της αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας). Κέντρο διάδοσης επιστημών και μουσείο τεχνολογίας.